Με τον Χρήστο Μόσχο έκλεισε η Ιστορία αγώνων της Ομοσπονδίας Συλλόγων Γονέων των Ελλήνων μεταναστών του γερμανικού κρατιδίου της Βόρειας Ρηνανίας Βεστφαλίας, που στόχευε στην καλύτερη εκπαίδευση για τα παιδιά τους και την ένταξη της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στα γερμανικά σχολεία.
Ένας χρόνος πέρασε που «έφυγε» ο συντοπίτης μου Χρήστος Μόσχος από την Αράχωβα Φιλιατών του νομού Θεσπρωτίας. Ο Χρήστος Μόσχος ήταν ελάχιστα γνωστός στους «μη Θεσπρωτούς μετανάστες» . Ελάχιστα γνωστό ήταν ότι υπήρξε Κοινωνικός Λειτουργός επί σειρά ετών στις γερμανικές πόλεις Κολωνία, Κρέφελντ, Μερς και Ντούισμπουρκ στο πλευρό των Ελλήνων μεταναστών και των Ελλήνων φοιτητών .
Ίσως τον θυμούνται οι Έλληνες της περιοχής, κυρίως αυτοί της 1ης γενιάς μεταναστών της Γερμανίας, ως ιδρυτικό μέλος και πρόεδρο της Ελληνικής Κοινότητας Κρέφελντ και μέλος του «πατριωτικού ΠΑΣΟΚ» στο γερμανικό κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας Βεστφαλίας (ΒΡΒ). Ήταν από τους Έλληνες που υποστήριζε με μαχητικότητα και σθένος τα δικαιώματα της ελληνικής παροικίας της Γερμανίας.
Ως πρόεδρος της Ομοσπονδίας Γονέων και Κηδεμόνων Βόρειας Ρηνανίας Βεστφαλίας (Β.Ρ.Β), ήταν από τους κύριους υποστηρικτές μιας καλύτερης κι ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης για τα παιδιά των Ελλήνων εργαζομένων της Γερμανίας. Κι ύστερα από την πρόθεση των Γερμανικών Αρχών της Β.Ρ.Β να καταργήσουν τη δυνατότητα παροχής «ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης», που θα έμοιαζε με μια δίγλωσση και διπολιτισμική εκπαίδευση στα γερμανικά σχολεία της ΒΡΒ, υποστήριξε το 1982 την ίδρυση αμιγών ελληνικών σχολείων.
Ελάχιστα γνωστό είναι όμως το «αδιέξοδο» των ελληνογερμανικών διαπραγματεύσεων, του 1979 επί υπουργού Παιδείας Ιωάννη Βαρβιτσιώτη (ΝΔ) και του 1982 επί υπουργού Παιδείας Απόστολου Κακλαμάνη (ΠΑΣΟΚ), που «οδήγησε στην πολιτική απόφαση» της τότε Ελληνικής Κυβέρνησης, το 1982, για ίδρυση Ελληνικών σχολείων στη Γερμανία.
Χρόνια αργότερα, πολλές ήταν οι συζητήσεις που έκανα με τον αείμνηστο Χρήστο Μόσχο για να μάθω τα πραγματικά γεγονότα μιας δυσνόητης πολιτικής απόφασης της Κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, για ίδρυση στη Γερμανία 18 αμιγών ελληνικών σχολείων που θα ακολουθούσαν τα ελληνικά αναλυτικά προγράμματα σπουδών στη Γερμανία και που τα συνολικά έξοδα της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης θα κάλυπτε «ειδικό κονδύλι» του υπουργείου Οικονομικών της Ελλάδας . Ήταν μία πολιτική απόφαση που έκρυβε πολλές απορίες και τεράστιες προεκτάσεις!…
Σήμερα, σχεδόν 40 χρόνια αργότερα, όσο και να επικρατεί προβληματισμός για την ορθότητα της τότε πολιτικής απόφασης, θεωρώ ότι την εποχή εκείνη ήταν, τότε, μία δικαιολογημένη πολιτική απόφαση των Αθηνών που λάμβανε τις τότε συνθήκες υπόψη. Ήταν οι συνθήκες των τότε Ελλήνων Gastarbeiter που χαρακτήριζε τους Έλληνες μετανάστες της 1ης γενιάς στη Γερμανία κατά τις δεκαετίες 1960 - 1990 και η ελπίδα κι επιθυμία τους για παλιννόστηση. Κι όλα αυτά σε συνδυασμό με τη μεταναστευτική και εκπαιδευτική πολιτική των γερμανικών κρατιδίων που στόχευε στην «αφομοίωση» των παιδιών των μεταναστών (των Ελληνοπαίδων), ώθησε την τότε Κυβέρνηση σε αυτή την απόφαση. «Ήταν μία γερμανική εκπαιδευτική πολιτική», όπως χαρακτηρίστηκε από τον τότε πρόεδρο της Ομοσπονδίας Συλλόγων Γονέων Χρήστο Μόσχο που έζησε από κοντά τα γεγονότα, « αντίθετη με την επιθυμία των Ελλήνων Γονέων για ένταξη μιας ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στα γερμανικά σχολεία για τα παιδιά μας».
Τα λεγόμενα του Χρήστου Μόσχου, επιβεβαιώνονται σε πολλές βιβλιογραφίες επιστημόνων που ασχολήθηκαν με το θέμα της εκπαίδευσης των Ελληνοπαίδων : - Τα «αμιγή Ελληνικά Σχολεία» στη Γερμανία μπορούν να θεωρηθούν (εκείνη την εποχή) ως προϊόν μιας ιστορικής εξέλιξης και ως ένα εκπαιδευτικοπολιτικό μέτρο που τότε εξυπηρετούσε συγκεκριμένα αιτήματα κι ανάγκες των Ελλήνων γονέων και μαθητών.

ΑΠΟ ΤΟ 1988 ΔΙΓΛΩΣΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΣΤΗ ΒΡΒ. ΤΟ 1988 Η ΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΔΙΓΛΩΣΣΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΣΤΟ ΚΡΕΦΕΛΝΤ.
Σύντομα όμως παρατηρείται μια διόρθωση της γερμανικής εκπαιδευτικής πολιτικής απέναντι στην πολυπολιτισμικότητα μα κυρίως στα θέματα της ένταξης της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης στα Γερμανικά σχολεία. Έτσι το 1988 ο Χρήστος Μόσχος σε συνεργασία με τον φιλόλογο καθηγητή και συντοπίτη μου Σπύρο Σωτηρίου που υπήρξε η «εκπαιδευτική πνοή» του δίγλωσσου Σχολείου, υπήρξε συνιδρυτής και υποστηρικτής του ελληνογερμανικού δίγλωσσου μοντέλου στο πολυδύναμο Gesamtschule Krefeld . Ήταν ένα δίγλωσσο μοντέλο που εφαρμόστηκε με τη δυναμική παρουσία των ελληνικών συλλόγων, καθώς και με την υποστήριξη και μεγάλη συμπαράσταση από τον γερμανό φιλέλληνα Διευθυντή του προαναφερόμενου σχολείου και δημοτικό σύμβουλο στο γερμανικό δήμο Krefeld, Klaus Neubacher.
Δυστυχώς είναι άγνωστο, ότι το «δίγλωσσο ελληνογερμανικό μοντέλο» του Krefeld βασίζεται σε μια διακρατική συμφωνία (ΙΙ Β.5.37-4, Αρ. 2828/88) που υπέγραψαν το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων της Ελλάδας δια των αντιπροσώπων του στο τότε εκπαιδευτικό Τμήμα της Ελληνικής Πρεσβείας Βόννης και το αντίστοιχο Υπουργείο Παιδείας ομόσπονδου γερμανικού κρατιδίου της Βόρειας Ρηνανίας Βεστφαλίας (Β.Ρ.Β).
Η συμφωνία που είναι ακόμα σε ισχύ, προέβλεπε/προβλέπει ότι θα μπορούσε να εφαρμοστούν όπως το ελληνογερμανικό δίγλωσσο μοντέλο του Gesamtschule Krefeld σε σχολεία ορισμένων πόλεων που παρατηρείται μεγάλος αριθμός Ελληνοπαίδων. Σημειώθηκαν γερμανικά σχολεία των πόλεων του Krefeld, του Aachen, του Bielefeld, του Dortmund, του Plettenberg, του Hagen, του Köln και του Velbert. Τελικά το δίγλωσσο μοντέλο εφαρμόστηκε «για διάφορους λόγους», μόνο στο Krefeld !...
Σήμερα, ο μεγάλος αριθμός των ελληνικών σχολείων που ιδρύθηκε το 1982 συρρικνώθηκε λόγω της απροθυμίας των νεότερων γενεών των ελληνικής καταγωγής μαθητών να (παρ)ακολουθήσουν αυτή τη μορφή «ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης». Ανησυχητικό είναι όμως σήμερα, η έλλειψη ενδιαφέροντος των ελληνικών Αρχών για τα Τμήματα Ελληνικής Γλώσσας (ΤΕΓ) όπου τα παρακολουθούν λιγότερα από τα 12% των ελληνικής καταγωγής μαθητές που επισκέπτονται τα γερμανικά σχολεία !... Ίσως με εξαίρεση της πλειοψηφίας των Ελλήνων «νεομεταναστών», που ίσως να διαφωνήσουν, η «ελληνόγλωσση εκπαίδευση» σήμερα χρήζει μια εκ νέου αναμόρφωση και σχεδίαση που θα είναι προσαρμοσμένη στις σημερινές ανάγκες των Ελληνοπαίδων και ελληνικής καταγωγής μαθητών και θα ενισχύουν τόσο τη διγλωσσία όσο και τον δι- /πολυπολιτισμό .
Η αλόγιστη κι υπερβολική συρρίκνωση των δαπανών για την ελληνόγλωσση εκπαίδευση, από το πάνω από 65 δις.€ το 2012 στα 9 δις.€ το 2017 στην περίοδο του οικονομικού ελέγχου της Ελλάδας (περίοδο «μνημονίων»), πρέπει να συνοδευτεί από μία καλοσχεδιασμένη και εκ νέου συμφωνία για την «ελληνόγλωσση εκπαίδευση» με τις τοπικές γερμανικές Αρχές. Γερμανικές Αρχές όπου όλο και πιο συχνά συναντούμε ελληνικής καταγωγής Δημάρχους, Αντιδημάρχους , Δημοτικούς Συμβούλους ή καλοπροαίρετους Γερμανούς «Φιλέλληνες».
Ο Χρήστος Μόσχος, μετά την ίδρυση των αμιγών ελληνικών σχολείων (1982) είχε κατανοήσει ότι τα ελληνικά σχολεία στη Γερμανία ήταν μια «λύση ανάγκης». Σήμερα, σχεδόν 40 χρόνια μετά, θα τον ρωτούσα αν συνεχίζουν αυτά τα σχολεία να υπηρετούν τις ανάγκες και τα συμφέροντα των Ελλήνων - κυρίως των Ελληνοπαίδων- της Γερμανίας ;
Σ΄αυτό το σημαντικότατο ερώτημα ο Χρήστος μου οφείλει μια απάντηση !...

ΑΙΩΝΙΑ ΤΟΥ Η ΜΝΗΜΗ !...