Η Θεσπρωτία την 28η Οκτωβρίου 1940, το ΟΧΙ των Ελλήνων

thespro.gr Κυριακή, Οκτωβρίου 27, 2024

Η Θεσπρωτία την 28η Οκτωβρίου 1940, το ΟΧΙ των Ελλήνων

Στις 28 Οκτωβρίου 1940, ημέρα Δευτέρα και ώρα 05.30 πρωινή, η φασιστική Ιταλία του Μουσολίνι, σύμμαχος του Χίτλερ της Γερμανίας, κήρυξε τον πόλεμο εναντίον της Ελλάδας. Κήρυξε τον πόλεμο, επειδή ο Πρωθυπουργός της Ελλάδος απάντησε ΟΧΙ στις κατακτητικές της απαιτήσεις Μικρή ιστορική επισκόπηση

Α΄. Ευρώπη

Το 1936 η Γερμανία του Χίτλερ συμμαχεί με την Ιταλία του Μουσολίνι.
Το Μάρτιο του 1938 η Γερμανία ενώνεται με την Αυστρία,
Το 1939 η Γερμανία προσαρτεί εδάφη της Τσεχοσλοβακίας και επιτυγχάνει τη διάλυσή της.
Τον Απρίλιο του 1939 η Ιταλία καταλαμβάνει την Αλβανία και το Σεπτέμβριο του ιδίου έτους η Γερμανία την Πολωνία.
Τον Απρίλιο του 1940 η Γερμανία καταλαμβάνει τη Δανία και τη Νορβηγία και στη συνέχεια το Βέλγιο, την Ολλανδία και εισέρχεται στο Παρίσι.

Β΄. Ελλάδα

Πρωθυπουργός της Ελλάδας την εποχή αυτή ήταν ο Ιωάννης Μεταξάς, που είχε αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας με πραξικόπημα στις 04.08.1936
Το 1939-1940 η ελληνική κυβέρνηση εξόρισε στα νησιά του Αιγαίου, Χίο, Μυτιλήνη και Κρήτη, πολλούς μάχιμους Μουσουλμάνους Τσάμη-δες, εξαιτίας της εχθρικής τους στάσης απέναντι στην Ελλάδα.
Την 15η Αυγούστου 1940, οι Ιταλοί τορπίλισαν στο λιμάνι της Τήνου το ελληνικό πολεμικό πλοίο ΄Ελλη.

Η κήρυξη του πολέμου - η Κατάσταση στη Θεσπρωτία

Την 03.00 πρωινή της 28ης Οκτωβρίου 1940 ο ιταλός πρέσβης στη Ελλάδα Grazzi επιδίδει στον πρόεδρο της Ελληνικής κυβέρνησης Μεταξά τελεσίγραφο της κυβέρνησής του.
Την 05.30 πρωινή της ίδιας ημερομηνίας η Ιταλία κήρυξε τον πόλεμο εναντίον της Ελλάδας προσβάλλοντας τα σύνορά της με την Αλβανία.
Την 28η Οκτωβρίου η ιταλική αεροπορία βομβάρδισε την παραμεθόριο περιοχή της Θεσπρωτίας χωρίς να σημειωθούν θύματα (;).
Iταλικά στρατεύματα συνεπικουρούμενα από τρία αλβανικά τάγματα, με εθελοντές Αλβανούς και Αλβανοτσάμηδες, εισβάλουν στη Θεσπρωτία από τη Σαγιάδα και τα ελληνικά φυλάκια βόρεια των Φιλιατών. Αρχηγοί των Αλβανικών ταγμάτων ήταν Αλβανοτσάμηδες. Ανάμεσά τους ήταν και ο Γιασίν Σαντήκ, πρώην πρόεδρος του Μαργαριτιού.
Ο ελληνικός στρατός, βάση σχεδίου, υποχωρεί και οχυρώνεται στο Καναλάκι.
Ο άμαχος χριστιανικός πληθυσμός κυρίως των Φιλιατών, της Ηγου-μενίτσας και του Μαργαριτιού εγκατέλειψε τις οικίες του, ακολουθώντας το ελληνικό στρατό. Τις εγκαταλελειμμένες οικίες λεηλατούσαν και πυρπολούσαν οι Αλβανοτσάμηδες.
29.10.1940 διεξάγεται στην περιοχή βάλτου του Ραγίου η πρώτη μάχη ανάμεσα σε ομάδα ανίχνευσης των Ιταλών - Αλβανοτσάμηδων και των Ελλήνων της Ηγουμενίτσας. Κατά τη διάρκεια της μάχης αυτής εφονεύ-θη Ιταλός αξιωματικός και πνίγηκαν τέσσερις (4) Ιταλοί στρατιώτες.
06.11.1940 ο ιταλικός στρατός μαζί με τα τάγματα Αλβανών εισήλθαν στην άδεια από πληθυσμό Ηγουμενίτσα, συλλαμβάνοντας τους Χρήστο Πιτούλη, Χρήστο Τσώνη και Βασίλειο Πιτούλη, τους οποίους θεώρησαν υπεύθυνους για το θάνατο του Ιταλού αξιωματικού στο Βάλτο Ραγίου. Τους συλληφθέντες, αφού πέρασαν από στρατοδικείο, τους δύο πρώτους καταδίκασαν σε θάνατο, ενώ τον τρίτο σε εξορία στην Ιταλία. ( βλ. λεπτομέρειες πιο κάτω μαρτυρία Ι. Αρχιμανδρίτου ).
Τις επόμενες ημέρες οι Ιταλοί διατάσσουν γενική επιστράτευση των Αλβανοτσάμηδων της Θεσπρωτίας.
07.11.1940 λεηλατούν και πυρπολούν Πλαταριά , Σύβοτα και Πέρδικα.
08.11.1940 :
α. Καταλαμβάνουν το εγκαταλειμμένο από τους χριστιανούς Μαργαρίτι.
β. Συνοδεία Αλβανοτσάμηδων, καταγόμενων από το Ζερβοχώρι εισήλθαν στο χωριό Δράγανη (σήμερα Αμπελιά).
γ. Τις βραδινές ώρες, ομάδα από Ιταλούς στρατιώτες και Αλβανοτσά-μηδες εισήλθεν στην Παραμυθιά πυρπολώντας τα καταστήματα που βρίσκονταν μπροστά και απέναντι από το φούρνο του Λάμπρου Μίχου. Το μέρος αυτό σήμερα έχει διαμορφωθεί σε πλατεία και ονομάζεται « Πλατεία Μιχαήλ Παραμυθιώτη » ( Βλ. λεπτομέρειες π.κ. μαρτυρία Κων. Ν. Καλύβα ).
΄Ετσι, τα ιταλικά στρατεύματα μαζί με τάγματα εθελοντών Αλβανών και Αλβανοτσάμηδων, δεν κατόρθωσαν να προχωρήσουν πέραν του Μαργαριτιού και, περί τα μέσα του Νοεμβρίου 1940 μετά από σκληρές μάχες με τον ελληνικό στρατό, εγκατέλειψαν τη Θεσπρωτία καταφεύγοντας στην Αλβανία.

Γραπτές μαρτυρίες

- Ιωάννου Αρχιμανδρίτου : « Τσάμηδες της Θεσπρωτίας, Γεωργιάδης, σελ. 50-55 :

« Τα πρώτα εισελθόντα εχθρικά τμήματα εις Ηγουμενίτσα ήσαν Αλβανικά τάγματα, τα οποία, αφού ελεηλάτησαν την πόλιν, την παρέδωσαν ακολούθως εις τας φλόγας. Εκ των πρώτων συλλη-φθέντων Χριστιανών, τη υποδείξει των Τουρκοτσάμηδων, ήσαν οι Χρήστος Πιτούλης, Βασίλειος Πιτούλης και Χρήστος Τσώνης. …
Δια τους τρεις λοιπόν αυτούς συνεκροτήθη Ιταλικό στρατοδικείο εις Γραικοχώριον. Κατά των κατηγορουμένων όμως υπό των Τσάμηδων δεν υπήρχον αποδείξεις, δικαιολογούσαι την ποινήν του θανάτου. Τότε ενεφανίσθη εις το Στρατοδικείο ο Μαζάρ Ντίνο, όστις ενυπογράφως εβεβαίωσεν ότι ο Χρήστος Πιτούλης ήτο αρχηγός των ελευθεροσκοπευτών (αρχηγός ανταρτών), και υπεύθυνος δια τον φόνον του Ιταλού αξιωματικού της Ιταλικής περιπόλου ….
Κατόπιν τούτου οι δύο ατυχείς, Χρ. Πιτούλης και Χρ. Τσώνης εξετελέσθησαν υπό των Ιταλών, δύο ημέρας προ της οπισθοχω-ρήσεως των εξ Ηγ/τσης, εις θέση « Μόλιζα » εντός της Ηγουμενίτσας πλησίον του σημερινού Ξενοδοχείου του κ. Θεολόγη. … »

- Βασίλη Κραψίτη :

α. : « Η ιστορία του Μαργαριτιού », Αθήνα 1992, σελ. 101 :
« … Στην από 29.10.1940, βάσει σχεδίου σύμπτυξη του ελληνικού στρατού, τα Αλβανικά τάγματα τα οποία κατά τ’ ανωτέρω ακολουθούσαν και μουσουλμάνοι Τσάμηδες που προήλασαν με τα Ιταλικά στρατεύματα, λεηλάτησαν τα εγκα-ταλειμμένα σπίτια των Ελλήνων χριστιανών και πυρπόλησαν την Ηγουμενίτσα, όπου και εξετέλεσαν δύο προκρίτους ( σ.σ. Το Χρήστο Πιτούλη και Χρήστο Τσώνη). Την 8.11.1940 κυρίεψαν το Μαργαρίτι, το οποίο είχε εγκαταλειφθεί από το σύνολο σχεδόν του χριστιανικού του πληθυσμού και αμέσως προωθή-θηκε σ’ αυτό τμήμα ιππικού με πυροβόλα … »
β. (του ιδίου) « Ιστορική αλήθεια για τους μουσουλμάνους Τσάμηδες », Αθήνα, 1992, σελ. 96-97 :
« … το δε πρωί της 08.11.1940 κυρίεψαν το Μαργαρίτι, ενώ μικρή δύναμη στρατιωτών Ιταλών κατευθυνόμενη από ληστο-συμμορίες μουσουλμάνων καταγόμενων από το χωριό Ζερ-βοχώρι της Παραμυθιάς με αρχηγούς τους Μελέκ Σιάνη και Μεϊντή Χότζια, έφτασαν στο χωριό Δράγανη (σήμ. Αμπελιά). Κατά την ώρα 8 εσπερινή της ίδιας μέρας, αναγνωριστικό τους τμήμα 80 ανδρών, Ιταλών και Μουσουλμάνων των δυνάμεών τους εισήλθε στην πόλη της Παραμυθιάς. Τούτους υποδέχτηκαν ως ελευθερωτές, οι μουσουλμάνοι της πόλεως με επί κεφαλής τον Μουφτή Παραμυθιάς Χασάν Αβδουλά, τους εναγκαλίστηκαν και ενθουσιαστικά τέλεσαν στον κεντρικό τζαμί της αγοράς, δέηση στο Θεό υπέρ των ιταλικών δυνάμεων. Με υποδείξεις των μουσουλμάνων, επί κεφαλής των οποίων είχε οριστεί κύριος πολιτοφύλακας ο Σιέφης (Εσφρέν Ντίνος), οι Ιταλοί στρατιώτες πυρπόλησαν το ιδιοκτησίας Αριάδνης χήρας Βασιλ. Ρίγγα και ΄Αννας Βασιλ. Ρίγγα κεντρικόν οικοδομικό τετράγωνο στου οποίου τα υπόγεια ο ελληνικός στρατός είχε αποθηκεύσει πυρομαχικά και άλλον οπλισμό. Λόγω της γενναίας τοπικής άμυνας που αναπτύχθηκε από τμήματα του ελληνικού στρατού και ενόπλους πολίτες της Παραμυθιάς και των γύρω χωριών της, η ιταλική στρατιωτική δύναμη με συνοδούς μουσουλμάνους συμπτύχτηκε στο Μαργαρίτι, όπου βρίσκονταν η κύρια δύναμή της.
… Τελικά, οι ιταλικές δυνάμεις με τα ακολουθούντα αυτές δύο αλβανικά τάγματα, καταδιωκόμενες από τις ενισχυμένες ελλη-νικές δυνάμεις από της 14.11.1940, αναγκάστηκαν, ύστερα από σκληρές μάχες, να υποχωρήσουν και τελικά την 28.11.1940 να διαφύγουν στο αλβανικό έδαφος. Τούτους ακολούθησαν θεληματικά και αρκετοί μουσουλμάνοι Θεσπρωτοί (Τσάμηδες).
- Γιώργου Μαργαρίτη : « Ανεπιθύμητοι συμπατριώτες », Αθήνα 2005, σελ. 145, 146 :

« … Οι φασίστες παράγοντες των Τιράνων, και κυρίως ο περίφημος Τζιακομόνι, ουσιαστικοί διοικητές της Αλβανίας, υιοθέτησαν τις ιδέες του αλβανικού εθνικισμού περί της « Μεγάλης Αλβανίας » και τις χρησιμοποίησαν ως αιχμή του δόρατος των ιταλικών πιέσεων ενάντια στα γειτονικά βαλκανικά κράτη, την Γιουγκοσλαβία και την Ελλάδα. Το ζήτημα των Τσάμηδων απέκτησε, έτσι, νέες διαστάσεις. …
Σελ. 149 . Η άφιξη στην Τσαμουριά, λίγο μετά την έναρξη του ελληνοταλικού πολέμου, των ιταλικών στρατευμάτων, συνοδευ-όμενων από μονάδες Αλβανών εθελοντών, στις οποίες πλειοψηφού-σαν οι Τσάμηδες, προκάλεσε νέες ανατροπές. Πολλοί πρόσφυγες ή φυγάδες από την περιοχή επέστρεψαν στον τόπο τους, διψώντας σε πολλές περιπτώσεις για αντεκδίκηση ή έστω διεκδικώντας τα όσα είχαν χάσει. Ο Θρίαμβός τους υπήρξε όμως βραχύβιος. Στα μέσα Νοεμβρίου του 1940 οι Ιταλοί υποχώρησαν και μαζί τους οι Τσάμηδες εθελοντές και όσοι είχαν εκτεθεί ιδιαίτερα στην υποδοχή των τελευταίων…» .

Προφορικές μαρτυρίες

( Οι παρακάτω προφορικές μαρτυρίες είναι διασκευασμένες κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να μην αλλοιώνεται το πραγματικό τους νόημα)

- Ευάγγελος Μπακαγιάννης (Μαργαρίτι), συνταξιούχος ιπτάμενος μηχανικός :

« …Το Νοέμβρη του 1940, όταν ο ελληνικός στρατός οπισθο-χώρησε, βάση σχεδίου, εξαιτίας της ιταλικής επίθεσης, ο Γιασίν Σαντήκ, πρώην πρόεδρος του Μαργαριτιού, ήρθε στο Μαργαρίτι με τη στολή του Ταγματάρχη, ως αρχηγός αλβανικού τάγματος.
Τις μέρες αυτές οι Χριστιανοί του Μαργαριτιού και των γύρω χωριών εγκατέλειψαν τα σπίτια τους και μετέβηκαν άλλοι στην Πάργα και άλλοι στα ενδότερα της χώρας. Η οικογένειά μου πρώτα μεταφέρθηκε στην Πάργα και ύστερα στους Παξούς».

- Δημήτρης Μάτης ( Μαργαρίτι ) :

« Με την κήρυξη του Πολέμου στις 28 Οκτωβρίου 1940, ιταλικά αεροπλάνα πέταξαν πάνω από το Μαργαρίτι. Επειδή κοντά στο Τζαμί των Αλβανοτσάμηδων είδαν μερικούς χωρικούς που με τα άλογά τους πήγαιναν ελιές στο λιοτριβειό για να τις βγάλουν λάδι, και τους νόμισαν για Ελληνικό στρατό, άρχισαν να βομβαρδίζουν. Από το βομβαρδισμό αυτόν σκοτώ-θηκαν δύο ΄Ελληνες στρατιώτες και μία Ελληνίδα. Τον ένα μάλιστα στρατιώτη τον βρήκε ο παππούς μου σκοτωμένο μέσα σε κάτι σύρματα, επειδή εκεί τον είχαν πετάξει τα αέρια της βόμβας. Την ώρα που έπεσαν οι βόμβες το Τζαμί ήταν γεμάτο με Αλβανοτσάμηδες που προσεύχονταν στον Αλλάχ για τον ερχομό των Ιταλών στο Μαργαρίτι. Αν μια βόμβα είχε πέσει στο Τζαμί, θα θρηνούσαμε με βεβαιότητα πολλά θύματα.
Τις μέρες αυτές πολλοί Χριστιανοί του Μαργαριτιού, επειδή φοβήθηκαν τον ερχομό των Αλβανοτσάμηδων, εγκατέλειψαν τα σπίτια τους. Η οικογένειά μου πήγε στο Αγρίνιο, όπου εκεί ζούσε ο αδερφός του πατέρα μου, ενώ άλλες στην Πάργα και σε χωριά της Πρέβεζας.
Ο ελληνικός στρατός ήταν στρατοπεδευμένος έξω από το Μαργαρίτι. Στο Μαργαρίτι οι Ιταλοί με τους Αλβανοτσάμηδες έμειναν μόνο λίγες μέρες, επειδή δέχτηκαν την επίθεση του Ελληνικού στρατού ».

- Κωνστατίνος Ν. Καλύβας ( Παραμυθιά), ιδιωτικό Γραφείο

« Στις 08.11.1940 βραδινές ώρες ήρθε στην Παραμυθιά μια ομάδα από Ιταλούς στρατιώτες και Αλβανοτσάμηδες. Αμέσως έβαλαν φωτιά στο οικοδομικό συγκρότημα που υπήρχε τότε απέναντι από το φούρνο του Λαμπρο – Μίχου. Ανάμεσα στα πυρποληθέντα μαγαζιά ήταν το καφεζαχαροπλαστείο του Σωτήρη Κουτούπη και το ραφείο του πατέρα μου, του Νικόλα Καλύβα. ΄Η πυρπόληση έγινε, επειδή στο υπόγειο του καφεζαχα-ροπλαστείου υπήρχαν μάσκες του ελληνικού στρατού. Και τούτο, όπως απεδείχθη, γνώριζαν οι Αλβονοτσάμηδες.
Την ίδια ώρα, επειδή άρχισαν να πέφτουν πυροβολισμοί από το Τσιέπι του Καλύβα και τα άλλα γύρω από την Παραμυθιά φυλάκια, οι Ιταλοί με τους Αλβανοτσάμηδες φοβήθηκαν και έφυγαν για την Μαζαρακιά ».
- Η Κωνστάντω Κόκκορη - Καράμπελα (Παραμυθιά)
« Στις 28 Οκτωβρίου 1940 που οι Ιταλοί μάς κήρυξαν τον πόλεμο από την Αλβανία, η μάνα μας δεν είχε ακόμα σαραντίσει στο μικρό μας αδερφό το Μιχάλη. Νύχτα, φορτωμένη τη σαρμανίτσα γεμάτη με μικροπράγματα και κρατώντας στην αγκαλιά της φασκιωμένο το Μιχαλή, ανηφορήσαμε για το Λευτροχώρι. Εκεί δε βρήκαμε κανέναν. Κατεβαίνοντας στο Πλάτανο συναντήσαμε τον παππού μας το Γκέλη Γώγο και τη Χρηστο – Ντίνοβα, αδερφή της μάνας μας. ΄Ολοι μαζί πήγαμε στη Σαλονίκη. Στο χωριό Σαλονίκη μάθαμε ότι ένα βράδυ ήρθαν οι Ιταλοί στην Παραμυθιά και κάψανε το καφενείο του Σωτήρη Κουτούπη, που ήταν απέναντι από το φούρνο του Λάμπρο – Μίχου »
- Αρσένιος Μαραζόπουλος (Ζερβοχώρι Παραμυθιάς)
« Με την κήρυξη του πολέμου του 1940 κυκλοφόρησαν φήμες ότι έρχονται οι Ιταλοί με τους Αλβανοτσάμηδες. Από το χωριό μας έχει πάει στην Αλβανία ένας Αλβανοτσάμης, που όπως άκουσα αργότερα, ήρθε τις μέρες αυτές στη Θεσπρωτίας μαζί με πολλούς άλλους συμπατριώτες του.
Οι χωριανοί μας από το φόβο αυτόν πήραν από τα σπίτια τους ό,τι πράγματα μπορούσαν και ανέβηκαν στις γκράβες (σπηλιές) του Κορύλα. Μαζί μας, μάλιστα, ήρθε και ο Χότζιας, επειδή δεν ήθελε να τα χαλάσει με τους Χριστιανούς.
Πάντως, αυτές τις ημέρες, δηλαδή Νοέμβριο του 1940, στο χωριό μας δεν ήρθαν Ιταλοί στρατιώτες με Αλβανοτσάμηδες ».

Μάριος Αναστασίου Μπίκας

Η Θεσπρωτία την 28η Οκτωβρίου 1940, το ΟΧΙ των Ελλήνων

Reviewed by thespro.gr on Κυριακή, Οκτωβρίου 27, 2024 Rating: 5

Συλλήψεις για υποθέσεις κλοπών στα Ιωάννινα το τελευταίο 24ωρο

thespro.gr Κυριακή, Οκτωβρίου 27, 2024

Συλλήψεις για υποθέσεις κλοπών στα Ιωάννινα το τελευταίο 24ωρο

Από υπηρεσίες της διεύθυνσης αστυνομίας Ιωαννίνων συνελήφθησαν κατά το τελευταίο 24ωρο τρία συνολικά άτομα, σε δύο διαφορετικές περιπτώσεις, στο πλαίσιο διερεύνησης καταγγελιών πολιτών για κλοπές σε βάρος τους.

Συγκεκριμένα, στην πρώτη περίπτωση, συνελήφθη χθες (26-10-2024) το μεσημέρι στα Ιωάννινα από το τμήμα αμεσης δράσης Ιωαννίνων ημεδαπός, ο οποίος, προηγουμένως με τη μέθοδο της απασχόλησης, είχε αφαιρέσει από εργαζόμενη νοσοκομείου της πόλης κινητό τηλέφωνο, το οποίο βρέθηκε στην κατοχή του και της αποδόθηκε.

Στη δεύτερη περίπτωση, σήμερα (27-10-2024) μετά τα μεσάνυχτα, συνελήφθησαν από την υποδιεύθυνση ασφάλειας Ιωαννίνων δύο αλλοδαποί, οι οποίοι νωρίτερα είχαν αφαιρέσει από συνεργείο αυτοκινήτων 4 ελαστικά.

Προανάκριση για τις παραπάνω υποθέσεις ενεργήθηκε από την Υποδιεύθυνση Ασφάλειας Ιωαννίνων.

Συλλήψεις για υποθέσεις κλοπών στα Ιωάννινα το τελευταίο 24ωρο

Reviewed by thespro.gr on Κυριακή, Οκτωβρίου 27, 2024 Rating: 5

Εξιχνιάστηκε κλοπή από σπίτι σε χωριό της Άρτας

thespro.gr Κυριακή, Οκτωβρίου 27, 2024

Εξιχνιάστηκε κλοπή από σπίτι σε χωριό της Άρτας

Εξιχνιάστηκε από το τμήμα ασφάλειας Άρτας κλοπή, που έλαβε χώρα το μεσημέρι της 24/10/2024 σε χωριό της Άρτας, υπόθεση για την οποία ταυτοποιήθηκε ημεδαπός.

Ειδικότερα, ο κατηγορούμενος εισήλθε σε μονοκατοικία ημεδαπής, από όπου αφαίρεσε χρηματικό ποσό 100 ευρώ, δύο χρυσούς σταυρούς και δύο χρυσές βέρες.

Στη συνέχεια, ο ημεδαπός ζήτησε από ηλικιωμένο ζευγάρι να τον μεταφέρουν με αυτοκίνητό τους στο σπίτι του, ενώ κατά τη διάρκεια της διαδρομής, τους επιτέθηκε, άρπαξε από τον λαιμό της γυναίκας χρυσή αλυσίδα με σταυρό και τράπηκε σε φυγή με το αυτοκίνητό τους.

Για την εν λόγω υπόθεση, ο ημεδαπός εντοπίστηκε και συνελήφθη από αστυνομικούς του τμήματος ασφάλειας Άρτας προχθές 25-10-2024 (σχετικό το από 26-10-2024 Δελτίο Τύπου), οδηγήθηκε στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Άρτας και παραπέμφθηκε σε κύρια ανάκριση, παραμένοντας κρατούμενος.

Εξιχνιάστηκε κλοπή από σπίτι σε χωριό της Άρτας

Reviewed by thespro.gr on Κυριακή, Οκτωβρίου 27, 2024 Rating: 5

28η Οκτωβρίου: Η ανδρεία του ελληνικού στρατού στο αλβανικό μέτωπο και ο Οδυσσέας Ελύτης

thespro.gr Κυριακή, Οκτωβρίου 27, 2024

28η Οκτωβρίου: Η ανδρεία του ελληνικού στρατού στο αλβανικό μέτωπο και ο Οδυσσέας Ελύτης

Στον πόλεμο θα πάρει μέρος με τον βαθμό του ανθυπολοχαγού ο Οδυσσέας Ελύτης, κινδυνεύοντας να πεθάνει από βαρύ τύφο.

Στις 3 το πρωί της 28ης Οκτωβρίου του 1940, ο Ιταλός πρεσβευτής Εμανουέλε Γκράτσι θα επισκεφθεί τον Έλληνα πρωθυπουργό και ξυπνώντας τον θα του επιδώσει τελεσίγραφο σύμφωνα με το οποίο η Ιταλία, προκειμένου να αισθανθεί ασφαλής, απαιτούσε να καταλάβει βάσεις και άλλα σημεία του ελληνικού εδάφους – όσα θα έκρινε ότι θα χρειαζόταν ως το τέλος της παγκόσμιας σύρραξης. Ο Ιωάννης Μεταξάς θα απορρίψει αμέσως το τελεσίγραφο, λέγοντας: «Alors, c’est la guerre. Λοιπόν, έχουμε πόλεμο».

Η Ελλάδα είναι πλέον σε πόλεμο με την Ιταλία, έναν πόλεμο στον οποίο θα πάρει μέρος με τον βαθμό του ανθυπολοχαγού ο Οδυσσέας Ελύτης, κινδυνεύοντας να πεθάνει από βαρύ τύφο.

«Στο μέτωπο αρρώστησα από βαρύτατο τύφο. Τα νερά που πίναμε όπου βρίσκαμε, ανάμεσα στα πτώματα των μουλαριών, ήταν μολυσμένα. Χωρίς να γνωρίζω τι έχω, χρειάστηκε να κάνω τρία μερόνυχτα με τα πόδια και με το ζώο για να βρεθώ σε βατό δρόμο και να διακομισθώ στο νοσοκομείο των Ιωαννίνων. Έμεινα εκεί σαράντα μέρες με σαράντα πυρετό, ακίνητος, με πάγο στην κοιλιά. Με είχαν αποφασίσει, αλλά εγώ δεν είχα αποφασίσει τον εαυτό μου». Έτσι θα περιγράψει ο Ελύτης, μια εικοσαετία και πλέον αργότερα, σε συνέντευξή του στο φοιτητικό περιοδικό «Πανσπουδαστική», το 1962, την οδυνηρή περιπέτεια του πολέμου, αλλά και τη νικηφόρα προσπάθειά του να κρατηθεί στη ζωή.

Ο Ελύτης πήρε εξιτήριο τον Απρίλιο του 1941, έκλεινε τότε τα τριάντα του χρόνια, αλλά η φωτιά του αλβανικού μετώπου δεν έσβησε ποτέ από τη μνήμη του. Το 1945 θα δημοσιεύσει στο περιοδικό «Τετράδιο» την ποιητική σύνθεση «Άσμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας», που θα αποτελέσει, όπως μας προετοιμάζει ο τίτλος, την ωδή για τον θρίαμβο της Ελλάδας στη σύγκρουσή της με τον ιταλικό στρατό, αλλά και την ελεγεία για το άλγος των πεσόντων και για τη χαμένη νιότη:

Εκεί που πρώτα εκατοικούσε ο ήλιος,
Που με τα μάτια μιας παρθένας άνοιγε ο καιρός,
Καθώς εχιόνιζε απ’ το σκούντημα της μυγδαλιάς ο αγέρας,
Κι άναβαν στις κορφές των χόρτων καβαλάρηδες,
Εκεί που χτύπαγεν η οπλή ενός πλάτανου λεβέντικου
Και μια σημαία πλατάγιζε ψηλά γη και νερό,
Που όπλο ποτέ σε πλάτη δεν εβάραινε
Μα όλος ο κόπος τ’ ουρανού,
Όλος ο κόσμος έλαμπε σαν μια νεροσταγόνα
Πρωί στα πόδια του βουνού,
Τώρα, σαν από στεναγμό Θεού ένας ίσκιος μεγαλώνει,
Τώρα, η αγωνία σκυφτή με χέρια κοκκαλιάρικα,
Πιάνει και σβήνει ένα-ένα τα λουλούδια επάνω της,
Μες στις χαράδρες όπου τα νερά σταμάτησαν
Από λιμό χαράς κείτουνται τα τραγούδια
Βράχοι καλόγεροι με κρύα μαλλιά
Κόβουνε σιωπηλοί της ερημιάς τον άρτο.
Χειμώνας μπαίνει ως το μυαλό. Κάτι κακό
Θ’ ανάψει. Αγριεύει η τρίχα του αλογόβουνου,
Τα όρνια μοιράζονται ψηλά τις ψίχες τ’ ουρανού.

Και να με ποιον τρόπο η ευδία, η ευεργεσία της φύσης και η χαρά της γης και του ουρανού θα δώσουν τη θέση τους στο απειλητικό τοπίο του χειμώνα, στην επερχόμενη φωτιά των όπλων και στον θάνατο, ο οποίος είναι καθ’ οδόν και θα προκαλέσει σύντομα την απόλυτη συντριβή. Προηγείται, καθώς προχωρούμε στο ποίημα, η ανδρεία του ελληνικού στρατού. Άκαμπτοι, παγωμένοι και μπαρουτοκαπνισμένοι πολεμιστές με επικεφαλής τον νεαρό ανθυπολοχαγό, που θα πέσει εντέλει νεκρός, χωρίς ψυχή, με το βλέμμα του να κοιτάζει το πουθενά και την τελευταία να έχει αναχωρήσει για τα πέρατα του κόσμου. Κι αν η δύναμη και το θάρρος της ζωής πρόλαβαν να κρατήσουν μια ύστατη ικμάδα και να δώσουν λίγο ακόμα φως, ο θάνατος θα βάλει τέρμα στην κυριαρχία του ήλιου και στο νεανικό σφρίγος, διώχνοντας την ομορφιά και καλωσορίζοντας το σκοτάδι. Κι όλοι, φύση της Γης, ουράνια σώματα, σκιές του δάσους και άνθρωποι, θα κλάψουν όχι μόνο για τον ανθυπολοχαγό μα και για όσους χάθηκαν μαζί του, ταξιδεύοντας στο άπειρο, κόντρα στο θάμβος, την ένταση, την ψυχική παληκαριά και τα κάποτε αστείρευτα αποθέματα των χαμένων.

Όμως, όσο κι αν πονάει, όσο κι αν ρημάζει ο θάνατος, τίποτε και κανένας δεν έχει τελειώσει, τίποτε και κανένας δεν νοείται να περάσει στη λήθη και στον αφανισμό. Ο νεκρός ανθυπολοχαγός και οι σαρωμένοι συστρατιώτες του δεν προορίζονται για να κηδευτούν, αλλά για θρέψουν με τη μνήμη του αγώνα τους όλους τους καινούργιους κορμούς που θα βλαστήσουν, τώρα κιόλας, τριγύρω τους, κατεβάζοντας στο σκληρό έδαφος την ουράνια σφαίρα, φέρνοντας το όνειρο στον καθημερινό βίο και τραγουδώντας το πώς σε λίγο τα πάντα θα ξεκινήσουν από την αρχή. Γιατί τα πάντα έγιναν για την ελευθερία και τα πάντα δοξάζουν την ίδια:

Τώρα χτυπάει πιο γρήγορα τ’ όνειρο μες στο αίμα
Του κόσμου η πιο σωστή στιγμή σημαίνει: Ελευθερία.
Έλληνες μες στα σκοτεινά δείχνουν τον δρόμο:
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ
Για σένα θα δακρύσει από χαρά ο ήλιος
Στεριές ιριδοχτυπημένες πέφτουν στα νερά
Καράβια μ’ ανοιχτά πανιά πλέουν μες στους λειμώνες
Τα πιο αθώα κορίτσια
Τρέχουν γυμνά στα μάτια των αντρών
Κι η σεμνότη φωνάζει πίσω από το φράχτη
Παιδιά! Δεν είναι άλλη γη ωραιότερη…
Του κόσμου η πιο σωστή στιγμή σημαίνει!
Με βήμα πρωινό στη χλόη που μεγαλώνει
Ολοένα εκείνος ανεβαίνει·
Τώρα λάμπουνε γύρω του οι πόθοι που ήταν μια φορά
Χαμένοι μες στης αμαρτίας τη μοναξιά·
Γειτόνοι της καρδιάς του οι πόθοι φλέγονται·
Πουλιά τον χαιρετούν, του φαίνονται αδερφάκια του
Άνθρωποι τον φωνάζουν, του φαίνονται συντρόφοι του
«Πουλιά, καλά πουλιά μου, εδώ τελειώνει ο θάνατος!»
«Σύντροφοι, σύντροφοι καλοί μου, εδώ η ζωή αρχίζει!»
Αγιάζι ουράνιας ομορφιάς γιαλίζει στα μαλλιά του
Μακριά χτυπούν καμπάνες από κρύσταλλο
Αύριο, αύριο, αύριο: το Πάσχα του Θεού!

Με το «Άσμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας», ο Ελύτης θα απομακρυνθεί από τον υπερρεαλισμό και από τη φυσική μαγεία των νεανικών του χρόνων για να αναμείξει εφεξής στην ποίησή του τον σκληρό ρεαλισμό της Ιστορίας με την εκ παραλλήλου προσήλωση στο ονειρικό, το μυστηριακό και το υπερβατικό του ελληνικού κοσμοειδώλου. Η ποιητική του γλώσσα θα αποκαλύψει περαιτέρω το μυστήριο της γέννησης των πραγμάτων, το ξαφνικό αγκάλιασμα της έλλογης συνείδησης με το βάθος υποβολής των φθόγγων – από εδώ, άλλωστε, αντλεί η γλώσσα το ήθος και την ηθική της, από εδώ ανασύρει και τη μεγάλη χρονική της διάρκεια. Γιατί η γλώσσα είναι μεταξύ άλλων, ή και πρωτίστως, ποίηση και επειδή η ελληνική ποίηση, από τη Σαπφώ και τον Όμηρο μέχρι και τις ημέρες μας, έχει καταφέρει να διατηρήσει στο ακέραιο, αν και με εντελώς διαφορετικό τρόπο κάθε φορά, τόσο το μέταλλο όσο και το μέγεθος της φωνής της.

28η Οκτωβρίου: Η ανδρεία του ελληνικού στρατού στο αλβανικό μέτωπο και ο Οδυσσέας Ελύτης

Reviewed by thespro.gr on Κυριακή, Οκτωβρίου 27, 2024 Rating: 5

28/10/1940 - Η αρχή του πολέμου μέσα απο το ημερολόγιο του Β. Κραψίτη

thespro.gr Κυριακή, Οκτωβρίου 27, 2024

28/10/1940 - Η αρχή του πολέμου μέσα απο το ημερολόγιο του Β. Κραψίτη

27-10-1940: Πριν χαράξει έφυγα για την Παραμυθιά που στρατοκρατείται. Εδώ έχει την έδρα του ο στρατηγός Λιούμπας. Δεν έχω τίποτε πιο ιερό από τους γονείς μου. Έτσι μισθώνω δύο άλογα και τους μεταφέρω, πεζοπορώντας εγώ στο Μορφάτι. Στον κάμπο της Παραμυθιάς πολυβοληθήκαμε από Ιταλικά αεροπλάνα. Μόλις που διασωθήκμε. Έχουμε εγκατασταθεί σ’ ένα παλιό, ιδιόκτητο οίκημα του Δημοτικού Σχολείου, στον ένα λόφο του χωριού. Αγρυπνώ: Τι να πρωτοσκεφθής, που πλησιάζει η θύελλα της εθνικής μας καταστροφής; Μεσάνυχτα, ο αγροφύλακας χτυπάει την πόρτα. Καθησυχάζει τους γονείς μου και κατεβαίνω στο διδακτήριο του κάμπου όπου ένας υπενωματάρχης από την Υποδιοίκηση Χωρ/κής Μαργαριτιού μόλις έφτασε και μου παραδίνει «επί αποδείξει» ένα σφραγισμένο με βουλοκέρι φάκελλο. Τον αποσφραγίζω είναι διαταγή «κατεπίγουσα» της Νομαρχίας Θεσπρωτίας. Σημαίνω την καμπάνα του Σχολείου. Αγουροξυπνημένοι οι κάτοικοι έρχονται και μου ζητούν εξηγήσεις. Τους διαβάζω αποσπάσματα της άνω εντολής: «Οι δημόσιοι υπάλληλοι με διαταγή της Νομαρχίας έφυγαν από το μεσημέρι από την Ηγουμενίτσα… Ειδικεύεται ότι το χωριό Μορφάτι είναι ο μόνος δρόμος υποχωρήσεως για την Πρέβεζα των Χριστιανών κατοίκων, περιφερειών Πάργας, Μαργαριτιού και Ηγουμενίτσας. Οι κάτοικοι με συντονισμό της χωροφυλακής να διευκολύνουν στην υποχώρησή του τον ανωτέρω πληθυσμό…». Είναι φανερό! Είμαστε στα πρόθυρα του πολέμου. Δυστυχισμένη πατρίδα μας!

28-10-1940: Πόλεμος! Πόλεμος! Μας ξυπνάνε οι ήχοι των κανονιών. Είμαστε κοντά στα σύνορα. Το πυροβολικό των Ιταλών σκίζει τα στήθη των στρατιωτών μας και του άμαχου πληθυσμού μας. Από το Μορφάτι περνάνε τρομαγμένοι χιλιάδες κάτοικοι της Θεσπρωτίας, κυριότερα γυναικόπαιδα με κατεύθυνση το χώρο της Πρεβέζης. Μισθώνω δύο άλογα για τους γονείς μου και ακολουθώ πεζοπορώντας ανάμεσα στο πλήθος των νέων προσφύγων. Τι τραγωδία! Στο χωριό Γλυκή συναντιέμαι με τους νέους πρόσφυγες από το Φιλιάτι και την Παραμυθιά. Μισθώνω δύο μουλάρια (μόλις είχα εισπράξει από το Δημόσιο Ταμείο τους μισθούς μου Σεπτεμβρίου-Οκτωβρίου 1940, περίπου δρχ. 3000) για τους γονείς μου, και μέσω της Σκάλας της Τζαβέλαινας φτάνουμε στο χωριό Σαμονίβα του Σουλιού. Μας φιλοξενεί ο γνώριμος του πατέρα μου, πρόκριτος Σταύρος Τόκας. Στο μεγάλο δωμάτιο του σπιτιού του μένουμε 40 περίπου άτομα, που ζούμε από την ελεημοσύνη του, ήτοι ψωμί, μπομπότα, ξυνόγαλο και λίγο τυρί. Μένουμε αρκετές μέρες, ως που ο στρατός μας, που βάσει στρατιωτικού σχεδίου είχε υποχωρήσει, ήταν τώρα έτοιμος για επίθεση.

9-11-1940: Φεύγουμε από τη Σαμονίβα. Πεζοπορώ με τους υπερήλικες γονείς μου για το χωριό Σεριζιανά. Είμαι φορτωμένος μια βαριά βελέντζα από το σπίτι μας και λίγα (απαραίτητα) τρόφιμα. Πρέπει να έχω υψηλόν πυρετόν. Το απόγευμα φθάνουμε στο Λούρο, όπου με άλλους πρόσφυγες η χωροφυλακή μας προωθεί με φορτηγά αυτοκίνητα στα Ιωάννινα. Καταφεύγοντας λόγω των συχνών βομβαρδισμών των Ιταλών στα σπίτια του κάστρου των Ιωαννίνων, όπου εκατοντάδες γέροντες και γυναικόπαιδα περνάμε άγρυπνοι τη βραδυά.

11-11-1940: Από το πρωί, κει με ξεσκισμένο το δεξιό παπούτσι αναζητώ σε χάνια των Ιωαννίνων αγωγιάτες από την Παραμυθιά. Τελικά μισθώνω δύο άλογα για τους γονείς μου κατόπιν προκαταβολής δραχμών 1.200 (χιλίων διακοσίων, αφάνταστα υπερβολικού ποσού). Ξεκινάμε (εγώ πεζοπορώντας με τον αγωγιάτη) μέσω του δρόμου «χάνι Τζεμαλή-αγά» για την Παραμυθιά, όπου φθάνουμε αργά το απόγευμα. Το σπίτι μας, κατά την απουσία μας, είχε διαρρηχθή. Τι καταστροφή! Πολλά από τα βιβλία μας ήταν ξεσκισμένα στο πάτωμα. Τα περισσότερα από τα παλαιότυπα και χειρόγραφα του προγόνου μας Χριστοδούλου Κραψίτη, ακόμα και αποκόμματα ελληνικών εφημερίδων της περιόδου της Τουρκοκρατίας, είχαν κλαπή. Φτάνει αμέσως στο σπίτι μας, ο αδελφικός φίλος μου γιατρός Λευτέρης Βαλασκάκης. Εξετάζει τον πατέρα μου που έχει υψηλό πυρετό, μας δίνει φάρμακα και ένα δικό του θερμόμετρο. 13-11-1940: Μέσα σε τρεις μέρες ο από τον συνοικισμό «Άγιος Νικόλαος» της Παραμυθιάς μαραγκός Βασίλης (Τσίλης) Μπρέστας, αποκατέστησε όλες τις ζημιές του σπιτιού μας με άμεση εξόφληση της αξίας των υλικών και της αμοιβής του.

22-11-1940: Τα Σχολεία του Νομού μας δεν λειτουργούν. Οι διδάσκαλοι της Επαρχίας Παραμυθιάς -όσοι δεν έχουν στρατευθή- αποσπάστηκαν σε διάφορες υπηρεσίες στης πόλεως. Συγκεντρώνω στοιχεία για τα από 28-10-1940 γεγονότα του Φιλιατού και της Ηγουμενιτσας από κατοίκους τους που έχουν, ως πρόσφυγες εγκατασταθή στην Παραμυθιά. Επίσης πολλά στοιχεία μου δίνουν οι: «Κωστάκης Ιω. Μητσιώνης, Σιών Μπακόλας και Μάνθος Στατηράς, που σ’ όλο αυτό το διάστημα ήταν στην Παραμυθιά. Ο στρατός προχώρησε πέραν του ποταμού Καλαμά. Ο Ανθυπασπιστής Χωρ/κής Μιχαήλ Γυπάκης και ο Αγρονόμος Φίλιππος Καρβούνης, που υπηρετεί στην Παραμυθιά, σε εκτέλεση υπηρεσιακής διαταγής συνέλαβαν τους αρρένες μουσουλμάνους της περιοχής, οι οποίοι προωθήθηκαν στα στρατόπεδα Κορίνθου και Χίου. Οι μωαμεθανοί Τσάμηδες κατά την 28-10-1940 υποχώρηση του στρατού μας με την χρήση κρυφού οπλισμού τους, βοήθησαν τον Ιταλικό στρατό που προχωρούσε στο Ελληνικό έδαφος, χτύπησαν πισώπλατα το στρατό μας που υποχωρούσε, λεηλάτησαν στις πόλεις και τα χωριά μας περιουσίες Ελλήνων, πυρπόλησαν σπίτια και μαγαζιά, δολοφόνησαν Χριστιανούς Έλληνες κλπ. Τώρα η Ελληνική πατρίδα αμύνεται.

30-11-1940: Είναι το πρώτο γράμμα που παίρνω σήμερα του αδελφού μου Βαγγελάκη που πολεμάει στην πρώτη γραμμή. Του απαντάω αμέσως.

28/10/1940 - Η αρχή του πολέμου μέσα απο το ημερολόγιο του Β. Κραψίτη

Reviewed by thespro.gr on Κυριακή, Οκτωβρίου 27, 2024 Rating: 5

Γιορτάστε την 28η Οκτωβρίου στην ταβέρνα "Ο Ξυλόφουρνος" με γεύσεις που αγαπάτε

thespro.gr Κυριακή, Οκτωβρίου 27, 2024

Γιορτάστε την 28η Οκτωβρίου στην ταβέρνα "Ο Ξυλόφουρνος" με γεύσεις που αγαπάτε

Η ταβέρνα "Ο Ξυλόφουρνος" στην Αγία Μαρίνα Ηγουμενίτσας σας περιμένει την 28η Οκτωβρίου, με λαχταριστά ψητά σούβλας που θα ικανοποιήσουν κάθε ουρανίσκο.

Ελάτε να γιορτάσουμε μαζί με παραδοσιακές γεύσεις και μοναδική ατμόσφαιρα.

Κάντε την κράτησή σας τώρα στο 26650 27690 ή 698 463 2152.

Σας περιμένουμε επίσης καθημερινά από τις 18:00 έως τις 23:00, και τις Κυριακές από το μεσημέρι, για να δημιουργήσουμε μαζί αξέχαστες οικογενειακές στιγμές γεμάτες ζεστασιά και αυθεντική φιλοξενία.

Χρόνια πολλά σε όλους!

Γιορτάστε την 28η Οκτωβρίου στην ταβέρνα "Ο Ξυλόφουρνος" με γεύσεις που αγαπάτε

Reviewed by thespro.gr on Κυριακή, Οκτωβρίου 27, 2024 Rating: 5

Ζητούνται ελαιοπερίβολα για εκμίσθωση

thespro.gr Κυριακή, Οκτωβρίου 27, 2024

Ζητούνται ελαιοπερίβολα για εκμίσθωση

Είστε ιδιοκτήτης ελαιοπερίβολου και θέλετε να το αξιοποιήσετε στο έπακρο;

Αναζητούμε ελαιοπερίβολα για μακροχρόνια μίσθωση, ανεξάρτητα από την κατάσταση στην οποία βρίσκονται.

Εμπιστευτείτε μας για να δώσετε νέα ζωή στην περιουσία σας και να εξασφαλίσετε ένα σταθερό εισόδημα.
Επικοινωνήστε μαζί μας σήμερα στο 6976732713 για περισσότερες πληροφορίες.

Ζητούνται ελαιοπερίβολα για εκμίσθωση

Reviewed by thespro.gr on Κυριακή, Οκτωβρίου 27, 2024 Rating: 5

IRIS: Εξετάζεται διπλασιασμός του επιτρεπόμενου ορίου πληρωμών από τα 500 στα 1.000 ευρώ

thespro.gr Κυριακή, Οκτωβρίου 27, 2024

IRIS: Εξετάζεται διπλασιασμός του επιτρεπόμενου ορίου πληρωμών από τα 500 στα 1.000 ευρώ

Μισό εκατομμύριο πληρωμές επαγγελματιών μέσω του συστήματος IRIS καταγράφηκαν ήδη στους πρώτους μήνες υποχρεωτικής αποδοχής των συναλλαγών μέσω κινητού.

Ειδικότερα, μόνο τον Οκτώβριο όγκος των συναλλαγών στους ελεύθερους επαγγελματίες εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τις 100.000 όταν τον αντίστοιχο περσινό μήνα ήταν μόλις 7.275.

Ήδη εξετάζεται διπλασιασμός του επιτρεπόμενου ορίου πληρωμών, από τα 500 στα 1.000 ευρώ, αλλά και καθολική επέκταση του συστήματος σε όλες τις επιχειρήσεις. Το επόμενο χρονικό διάστημα αναμένεται η απόφαση των τραπεζών για το αν εντέλει θα αυξηθεί το όριο.

Σημειώνεται πως το IRIS έχουν εγκαταστήσει ήδη 551.000 επαγγελματίες εκ των οποίων οι 395.000 το ενεργοποίησαν εντός του έτους. Μέχρι τις 21 Οκτωβρίου είχαν πραγματοποιηθεί περισσότερες από 474.000 συναλλαγές συνολικού ύψους 35 εκατ. ευρώ.

Βασικός στόχος είναι η μετεξέλιξη του συστήματος IRIS ως εθνικού συστήματος πληρωμών προκειμένου να εναρμονισθεί πλήρως με την αντίστοιχη τάση που «χτίζουν» και άλλα ευρωπαϊκά κράτη.

IRIS: Εξετάζεται διπλασιασμός του επιτρεπόμενου ορίου πληρωμών από τα 500 στα 1.000 ευρώ

Reviewed by thespro.gr on Κυριακή, Οκτωβρίου 27, 2024 Rating: 5

ΤΟ ΕΠΟΣ ΤΟΥ 1940 και ο στρατηγός Χ. Κατσιμήτρος, διοικητής της VII Μεραρχίας Πεζικού

thespro.gr Κυριακή, Οκτωβρίου 27, 2024

ΤΟ ΕΠΟΣ ΤΟΥ 1940 και ο στρατηγός Χ. Κατσιμήτρος, διοικητής της VII Μεραρχίας Πεζικού

Η καθοριστική συμβολή ενός άξιου ηγήτορα, του διοικητή της VII Μεραρχίας Πεζικού, στον θρίαμβο των ελληνικών όπλων. Συμβολή που συνήθως αγνοείται κατά τους εορτασμούς της ιστορικής επετείου.

Από τους πρώτους μήνες του 1939 τα σύννεφα του πολέμου αρχίζουν να εμφανίζονται στον ευρωπαϊκό ουρανό.
Το πρώτο δεκαήμερο του Απριλίου 1939 η Ιταλία, με τη σύμφωνη γνώμη της Γερμανίας, καταλαμβάνει, με σαθρές αιτιολογίες, την Αλβανία, για ν' αποκαλύψει έτσι τα επεκτατικά σχέδια της στον χώρο της Χερσονήσου του Αίμου και στη Μεσόγειο.
Η κατάληψη της Αλβανίας και η προώθηση ισχυρών ιταλικών δυνάμεων προς την ελληνοαλβανική μεθόριο ήταν φυσικό ν' ανησυχήσουν την ελληνική κυβέρνηση, η οποία σπεύδει να ενισχύσει με μικρές μονάδες τους τομείς ευθύνης της VIII Μεραρχίας (Ήπειρος) και της IX Μεραρχίας (Δ. Μακεδονία). Να τονίσουμε εδώ ότι από το 1936 έχει γίνει μια μεγάλη προσπάθεια ενίσχυσης των Ενόπλων Δυνάμεων σε ελαφρύ και βαρύ οπλισμό.
Ο Μουσολίνι, με προσωπικές επιστολές προς τον Ιωάννη Μεταξά, προσπαθούσε να τον πείσει για τις φιλικές σχέσεις των δύο λαών και ότι η Ιταλία θα σεβόταν την ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα της Ελλάδας.
Ο διοικητής της VIII Μεραρχίας υποστράτηγος Χαράλαμπος Κατσιμήτρος, ο οποίος γνωρίζει όλες τις κινήσεις των Ιταλών στο αλβανικό έδαφος, περνάει στιγμές αγωνίας γιατί η δύναμη της μεραρχίας είναι ασήμαντη και δεν έχει γίνει καμιά αμυντική οργάνωση του εδάφους. Το Γενικό Επιτελείο Στρατού δεν το είχε απασχολήσει ως το 1939 το ενδεχόμενο ιταλικής επίθεσης από την ξηρά. Γι' αυτό δεν υπήρχε σχέδιο επιχειρήσεων για την αντιμετώπιση αυτής της απειλής. Όμως, από το 1914, περίοδο του αγώνα των Ελλήνων της Βορείου Ηπείρου για την αυτονομία τους, η Ιταλία έχει αποκαλύψει τα σχέδια της για την κυριαρχία της στην Αδριατική και στη χερσόνησο του Αίμου.
Οι αγωνίες του Κατσιμήτρου κορυφώνονται όταν την Κυριακή του Πάσχα (9 Απριλίου 1939) έλαβε τηλεφωνικά (χωρίς έγγραφη επιβεβαίωση) από το ΓΕΣ μια διαταγή «γρίφο» η οποία, μεταξύ των άλλων, περιείχε τούτες τις διαφορούμενες εντολές:
«Η κυβέρνηση εν όψει ενδεχομένης εισβολής του ιταλικού στρατού εις ημέτερον έδαφος, εξουσιοδοτεί τον διοικητήν της μεραρχίας να επιστράτευση ταύτην και δίδει αυτώ εντολήν ν' απόκρουση δια των όπλων πάσαν απόπειραν εισβολής».
Στη διαταγή τονίζεται ιδιαίτερα ότι: «Η επιστράτευσις της μεραρχίας θα ενεργηθή μόνο εν περιπτώσει επιθέσεως σοβαρών ιταλικών δυνάμεων κατά της μεθορίου...» Δηλαδή χρονικά αδύνατο, γιατί επιστράτευση στο θέατρο των επιχειρήσεων είναι ανέφικτη, εφόσον διεξάγονται επιχειρήσεις, ή τουλάχιστον είναι άκαιρη. Ακόμη, στην Ήπειρο δεν υπήρχε οργανωμένη τοποθεσία για την κάλυψη της επιστράτευσης με αμυντικό αγώνα.
Ο Χ. Κατσιμήτρος στο βιβλίο του Η Ήπειρος προμαχούσα (σελίδες 18-19) γράφει: «Είναι ευνόητον πάσας και ποίας βαρυτάτας ευθύνας δημιουργεί η εντολή αυτή εις τον διοικητήν της Μεραρχίας, όστις όμως δεν είχε τα μέσα ίνα εκπλήρωση την αποστολήν του». Και συνεχίζει: «Καθ’ όλην την μακράν αυτού στρατιωτ-κήν ζωήν και τους τεσσάρας πολέμους εις ους μετέσχεν από του 1912 και εντεύθεν, τους αγώνας και τας μάχας εις ας έλαβε μέρος, ουδέποτε ευρέθη υπό δυσμενεστέρας και δυσχερεστέρας περιστάσεις εν τη εκτελέσει των καθηκόντων του».
Ο Χ. Κατσιμήτρος επισκέπτεται συχνά τις μονάδες της μεραρχίας από την Κακαβιά ως την Πρέβεζα, και με ομιλίες του προς τα στελέχη και τους οπλίτες τονώνει ιδιαίτερα το ηθικό. Δίνει επιτόπου εντολές, κυρίως στα τμήματα προκαλύψεως. Μεταβάλλει τη Μεραρχία σε εργοτάξιο αμυντικής οργάνωσης του εδάφους στον βόρειο μα και στον παραλιακό τομέα, αφού η απειλή είναι σχεδόν σφαιρική. Έχει επιλέξει ως κύρια αμυντική προσπάθεια την τοποθεσία Ελαίας. Διαμαρτύρεται εντονότατα προς το Γενικό Επιτελείο Στρατού για την μη διάθεση επαρκών πιστώσεων για την αμυντική οργάνωση του εδάφους.

Το αμυντικό δόγμα του Γενικού Επιτελείου Στρατού και της κυβέρνησης έχει μείνει στις αρχές άμυνας του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, δηλαδή στη στατική άμυνα βασισμένη στην οχύρωση του εδάφους και όχι στην οργάνωση ευέλικτων και ταχυκίνητων μονάδων. Από τις 4 Μαΐου 1939 συντάχθηκε το σχέδιο IB (Ιταλία -Βουλγαρία) που ιεραρχούσε τις απειλές αντίστροφα: «Βουλγαρία - Ιταλία». Για την αμυντική οργάνωση του εδάφους από τον Απρίλιο του 1939 ως τον Οκτώβριο του 1940 επί συνολικής δαπάνης 851 εκατ. δραχμών, διετέθησαν 769 εκατ. (90,4%) για οχυρωματικά έργα στον βουλγαρικό τομέα και 82 εκατ. (9,6%) στον αλβανικό, αν και ήταν πλέον ορατή η ιταλική απειλή.
Η αμυντική οργάνωση του εδάφους στην Ήπειρο, για τον στρατηγό Κατσιμήτρο, ήταν μια από τις βασικές προϋποθέσεις επιτυχίας του σχεδίου του, μπροστά στη συντριπτική υπεροχή των ιταλικών δυνάμεων. Τον συγκινεί ιδιαίτερα η εθελοντική προσφορά εργασίας των κατοίκων.

Οι απροκάλυπτες πλέον υποσχέσεις προς τους Αλβανούς των Μουσολίνι, Τσιάνο και στρατάρχη Μπαντόλια, για επέκταση των ορίων της Αλβανίας προς «Τσαμουριά», η προώθηση σοβαρών ιταλικών δυνάμεων με επιθετική διάταξη, υποχρεώνουν το Γενικό Επιτελείο Στρατού στα τέλη του μηνός Αυγούστου 1939 να διατάξει την μερική αρχικά και καθολική αργότερα (5 Οκτωβρίου 1940), επιστράτευση της VIII Μεραρχίας. Να σημειώσουμε εδώ ότι οι Ιταλοί «Τσαμουριά» έλεγαν την «Θεσπρωτία», γιατί εκεί υπήρχε η μειονότητα των Τουρκαλβανών «Τσάμηδων», οι οποίοι κατά τη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου διέπραξαν βιαιότητες κατά του ελληνικού πληθυσμού της περιοχής.

Το 1940 βρίσκει τη Μεραρχία σε πλήρη οργασμό, που καλύπτει όλους τους τομείς (οργάνωση, εκπαίδευση, αμυντική οργάνωση του εδάφους, διασπορά αποθηκών) από τη μια άκρη ως την άλλη, της πολύ μεγάλης ζώνης ευθύνης της.

Ο Μουσολίνι σπεύδει
Η έκρηξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου με την επίθεση της Γερμανίας κατά της Πολωνίας την 1η Σεπτεμβρίου 1939. η ραγδαία εξέλιξη της κατάληψης των κρατών της Ευρώπης από τη ναζιστική Γερμανία, η οποία, ως το τέλος Μαΐου του 1940, έχει καταλάβει την Πολωνία, τη Νορβηγία, το Βέλγιο, την Ολλανδία, το Λουξεμβούργο, η είσοδος του γερμανικού στρατού στη Γαλλία και ο εξαναγκασμός των Άγγλων να τραπούν προς την Δουνκέρκη, δίνουν την εικόνα της επερχόμενης συμφοράς της Ευρώπης.

Έκπληκτος ο Μουσολίνι από την απρόοπτη αυτή ταχύτητα της εξέλιξης της κατάστασης υπέρ της Γερμανίας, σπεύδει στις 10 Ιουνίου 1940 να κηρύξει τον πόλεμο κατά της Αγγλίας και της Γαλλίας, η οποία έχει σχεδόν καταρρεύσει, γιατί φοβάται ότι ο πόλεμος θα τελειώσει χωρίς αυτός να βρίσκεται στο τραπέζι της μοιρασιάς του κόσμου μας.

Με την κατάρρευση της Γαλλίας και την υπογραφή της ανακωχής στις 22 Ιουνίου 1940 μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας και στις 24 Ιουνίου μεταξύ Γαλλίας και Ιταλίας, η Ιταλία βγάζει τη μάσκα της προσποιητής ειρηνοφιλίας με την Ελλάδα και γίνεται απειλητική.

Ο ιταλικός Τύπος κατηγορεί την Ελλάδα ότι δήθεν συνεργάζεται με την Αγγλία και την απειλεί με δράση. Από 12 Ιουλίου μέχρι 6 Αυγούστου ιταλικά βομβαρδιστικά αεροπλάνα προσβάλλουν χωρίς επιτυχία το βοηθητικό πλοίο του Στόλου Ωρίων και το αντιτορπιλικό Ύδρα στον Κόλπο Κισσάμου της Κρήτης. Βομβαρδίζουν, πάλι χωρίς επιτυχία, τα αντιτορπιλικά Βασιλεύς Γεώργιος και Βασίλισσα Όλγα στο λιμάνι της Ναυπάκτου. Τέλος, ο τορπιλισμός της Έλλης (2.115 τόνων), στις 15 Αυγούστου 1940 στο λιμάνι της Τήνου, ήταν πια η κατηγορηματική διαπίστωση της επικείμενης επίθεσης κατά της Ελλάδας.

Τον τορπιλισμό της Έλλης από ιταλικό αντιτορπιλικό αποκαλύπτει στο Ημερολόγιό του ο κόμης Τσιάνο, ο οποίος επιρρίπτει τις ευθύνες στον «ανισόρροπο (έτσι τον αποκαλεί) Ιταλό διοικητή της Δωδεκανήσου Ντε Βέκκι».

Η εγκληματική αυτή ιταλική ενέργεια βύθισε σε βαθιά θλίψη ολόκληρο τον ελληνικό λαό, ταυτόχρονα όμως ξεσήκωσε το μίσος κατά των Ιταλών. Η διαίσθησή του δεν του άφηνε αμφιβολίες ότι οι εγκληματίες ήταν οι Ιταλοί, αν και η κυβέρνηση, για λόγους εθνικής σκοπιμότητας, δεν αποκάλυψε τις αποδείξεις του εξεταστικού πορίσματος.

Οι δυνάμεις των αντιπάλων
Λίγο πριν από την εισβολή, η διάταξη των δυνάμεων είχε ως εξής:
Ιταλικές Δυνάμεις:
Ανώτατη Στρατιωτική Διοίκηση: Διοικητής στρατηγός Βισκόντι Πράσκα. Θέατρο επιχειρήσεων Ηπείρου.
Το XXV Σώμα Στρατού. Διοικητής στρατηγός Κάρλο Ρόσσι. Τέσσερις μεραρχίες (η 23η «Φερράρα», η 51η «Σιένα», η 131η Τ/Θ «Κενταύρων» και μια μεραρχία ιππικού). Συνολική δύναμη 42.000 άνδρες περίπου.
Το XXVI Σώμα Στρατού. Διοικητής στρατηγός Γκαμπριέλε Νάσσι. Τέσσερις μεραρχίες (η 49η «Πάρμα», η 29η «Πιεμόντε», η 19η «Βενέτσια» και η 53η «Αρέτζο»). Συνολική δύναμη 44.000 άνδρες περίπου.
Μεταξύ των δύο σωμάτων στρατού στον Τομέα της Πίνδου. 3η Μεραρχία Αλπινιστών «Τζούλια».
Γενικό σύνολο: 59 τάγματα πεζικού, 135 πυροβολαρχίες (23 βαριές), 150 άρματα μάχης, 18 ίλες ιππικού, έξι τάγματα όλμων και ένα τάγμα πολυβόλων.

Ελληνικές δυνάμεις:
Θέατρο επιχειρήσεων Ηπείρου.
VIII Μεραρχία Πεζικού: Διοικητής υποστράτηγος Χ. Κατσιμήτρος, και το στρατηγείο της III Ταξιαρχίας Πεζικού με διοικητή τον συνταγματάρχη πεζικού Γιατζή Δημήτριο. Συνολικά περιλάμβανε: τέσσερις διοικήσεις συνταγμάτων πεζικού, 15 τάγματα πεζικού, 16 πυροβολαρχίες, πέντε ουλαμούς πυροβολικού συνοδείας, δύο τάγματα πολυβόλων κινήσεως, μία πολυβολαρχία βαρέων πολυβόλων, μία μεραρχιακή μονάδα αναγνωρίσεως. Το 39ο Σύνταγμα Ευζώνων της III Μεραρχίας (κινούμενο από την Αιτωλοακαρνανία προς Ήπειρο).

Στις 12 Οκτωβρίου 1940: Τέθηκε στη διάθεση της μεραρχίας ο υποστράτηγος Λιούμπας Ν. στον οποίο ανατέθηκε η διοίκηση του τομέα της Θεσπρωτίας. Έφθασε μια αντιαεροπορική πυροβολαρχία (τρία πυροβόλα), η οποία διατέθηκε για την προστασία των Ιωαννίνων. Συμπληρώθηκαν οι διοικήσεις της Μεραρχίας ως ακολούθως: Αρχηγός Πεζικού Μεραρχίας: σ/χης Ντρες Γεώργιος. Διοικητής του 4ου Συν/τος Πεζικού: σ/χης Παπαδόπουλος Κ. Διοικητής του 40ού Συν/τος Ευζώνων: σ/χης Τσακαλώτος Θρ.
Στις 27 Οκτωβρίου 1940 η VIII Μεραρχία έχει συμπληρώσει την επιστράτευσή της.
Θέατρο επιχειρήσεων Δυτικής Μακεδονίας.
Τμήμα Στρατιάς Δυτικής Μακεδονίας (ΤΣΔΜ): Διοικητής αντιστράτηγος Πιτσίκας Ιωάννης (έδρα Κοζάνη).

Το Β' Σώμα Στρατού: Διοικητής αντιστράτηγος Παπαδόπουλος Δημήτριος με τις: Ι Μεραρχία: διοικητής υποστράτηγος Βραχνός Δημήτριος, IX Μεραρχία: διοικητής υποστράτηγος Ζυγούρης Χρίστος, V Ταξιαρχία Πεζικού: διοικητής συνταγματάρχης Πεζικού Καλής Αναστάσιος, IX Συνοριακό Τομέα.

Το Γ' Σώμα Στρατού: διοικητής αντιστράτηγος Τσολάκογλου Γεώργιος (έδρα Θεσσαλονίκη), με τις: Χ Μεραρχία: διοικητής υποστράτηγος Κίτσος Χρίστος, XI Μεραρχία: διοικητής συνταγματάρχης Πυροβολικού Κώσταλος Γεώργιος: IV Ταξιαρχία Πεζικού, διοικητής υποστράτηγος Μεταξάς Αγαμέμνονας και τους IX, Χ και XI Συνοριακούς Τομείς.

Το Απόσπασμα Πίνδου: Διοικητής ο έφεδρος, εκ μονίμων, συνταγματάρχης Δαβάκης Κωνσταντίνος (Επταχώρι). Τομέας Ευθύνης: Μεταξύ του δεξιού της VIII Μεραρχίας και του αριστερού της IX Μεραρχίας (Ανάπτυγμα ΖΕ 37 χιλιόμετρα περίπου). Περιελάμβανε: Το 51 Σύνταγμα Πεζικού (μείον), μία ορειβατική πυροβολαρχία 75 χιλ., έναν ουλαμό πυροβολικού συνοδείας των 65 χιλ. και έναν ουλαμό ιππικού. Είχε σοβαρές ελλείψεις σε οπλισμό, ιματισμό, υπόδηση και εφεδρικά πυρομαχικά. Από οκτώ διοικητές λόχων δύο ήταν ανθυπολοχαγοί και δύο έφεδροι λοχαγοί. Από τους 32 διμοιρίτες τρεις μόνο ήταν μόνιμοι.

Συνολική ελληνική δύναμη: Τριάντα εννέα τάγματα πεζικού, 40½ πυροβολαρχίες διαφόρων διαμετρημάτων. Περίπου δύναμη 35.000 άνδρες.

Σύγκριση δυνάμεων
Στην Ήπειρο: Έναντι των 22 ταγμάτων πεζικού, τριών συνταγμάτων ιππικού, 61 πυροβολαρχιών (18 βαριές) και 90 αρμάτων μάχης του XXV Ιταλικού Σώματος Στρατού, υπήρχαν 15 τάγματα πεζικού, μια ομάδα αναγνωρίσεως και 16 πυροβολαρχίες (δύο μόνο βαριές), της VIII Μεραρχίας.

Στην Πίνδο: Έναντι πέντε ταγμάτων πεζικού, μίας ίλης ιππικού της Ιταλικής Μεραρχίας Αλπινιστών, υπήρχαν δύο τάγματα πεζικού, μία ίλη ιππικού και μιάμιση πυροβολαρχία του αποσπάσματος Πίνδου.

Στη Δυτική Μακεδονία: Έναντι 17 ταγμάτων πεζικού, μίας ίλης ιππικού, 24 πυροβολαρχιών (5 βαριές) και 10 αρμάτων μάχης του XXVI Ιταλικού Σώματος Στρατού, υπήρχαν 22 τάγματα πεζικού, δύο ομάδες αναγνωρίσεως και 22 πυροβολαρχίες (επτά βαριές) του ΤΣΔΜ.
Συμπεράσματα: Στην Ήπειρο ήταν συντριπτική η υπεροχή των Ιταλών σε πυροβολικό και άρματα. Στην περιοχή Δυτικής Μακεδονίας οι μονάδες ήταν ισοδύναμες με μικρή υπεροχή των ελληνικών. Στην περιοχή της Πίνδου οι Ιταλοί υπερτερούσαν, σε αναλογίες 1:2 περίπου στο πεζικό και 1:4 στο πυροβολικό.

Να επισημάνουμε και τα ακόλουθα:
Η ασφάλεια των ακτών μας ήταν επισφαλής, γιατί η ιταλική υπεροχή του ναυτικού ήταν συντριπτική. Στηριζόμαστε μόνο στις ναυτικές δυνάμεις της Μ. Βρετανίας και στις δεσμεύσεις της Ιταλίας με τη Λιβύη.

Στην αεροπορία, η ιταλική είχε την κυριαρχία αέρος σ' ολόκληρο τον ελληνικό και αλβανικό χώρο. Έναντι 400 αεροσκαφών της ιταλικής αεροπορίας διαθέταμε 143 αεροσκάφη παλαιού τύπου και μικρής αποδόσεως. Τα 65 διαφόρων αποστολών (βομβαρδιστικά κ.λπ.) ήταν σε καλή κατάσταση. (Επίτομη Ιστορία του Ελληνοϊταλικού και Ελληνογερμανικού Πολέμου 1940-1941 της Διεύθυνσης Ιστορίας του Γενικού Επιτελείου Στρατού). Να προσθέσουμε ακόμη ότι: Η αμυντική οργάνωση του ελληνικού εδάφους, κυρίως στην Ήπειρο, με τις έντονες προσπάθειες της VIII Μεραρχίας, το δύσβατο του εδάφους με τα περιορισμένα δρομολόγια και οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες ήταν αρνητικοί παράγοντες για τις επιθετικές επιχειρήσεις των Ιταλών. Το στρατηγικό συμπέρασμα ήταν ότι η έκβαση των επιχειρήσεων κυρίως στην Ήπειρο (τοποθεσία Ελαίας-Καλαμά) ήταν υπόθεση τόλμης και αντοχής του προσωπικού της VIII Μεραρχίας, τις 5-10 πρώτες ημέρες, γιατί, με τον ερχομό των ενισχύσεων και την πτώση του ηθικού των Ιταλών (επακόλουθο της αποτυχίας), η πλάστιγγα της νίκης θα έγερνε υπέρ των ελληνικών δυνάμεων. Αυτό πέτυχε η VIII Μεραρχία με διοικητή τον γεναίο υποστράτηγο Χ. Κατσιμήτρο. Το πώς φτάσαμε σ' αυτή την κοσμοϊστορική επιτυχία θα το δούμε στη συνέχεια.

Αποστολή της VIII Μεραρχίας
Όταν από τα επίσημα αρχεία διαβάσεις την αποστολή που δόθηκε στη Μεραρχία και έχεις έστω και υποτυπώδεις γνώσεις τακτικής και στρατηγικής, σου είναι αδύνατον να πιστέψεις ότι μια τέτοια «αποστολή» δόθηκε από το Γενικό Επιτελείο Στρατού, με υπογραφή του τότε αρχηγού Αλέξανδρου Παπάγου. Μέσα από τρία σχέδια επιχειρήσεων (τα IB, ΙΒα και ΙΒβ) και τις προφορικές οδηγίες του αρχηγού ΓΕΣ προς τον διοικητή της Μεραρχίας, που μετέφερε ο ταγματάρχης Γρίβας Γεώργιος, επιτελής του ΓΕΣ (πήγε αεροπορικώς στα Γιάννινα στις 24.8.1940), σταχυολογώ τις κύριες εντολές:
«Αι δυνάμεις Ηπείρου έχουν ως αποστολήν:
• Την κάλυψιν του αριστερού του θεάτρου της Δυτικής Μακεδονίας από της γενικής κατευθύνσεως Ιωάννινα-Ζυγός Μετσόβου.
• Την απόφραξιν των προς Αιτωλοακαρνανίαν εξ Ηπείρου αγουσών οδεύσεων (κυρία προσπάθεια).
• Την απαγόρευση κατά το δυνατόν της υπό του αντιπάλου καταλήψεως της ηπειρωτικής ακτής και του ελέγχου των στενών Κερκύρας - Ηγουμενίτσας».
Στις αλλεπάλληλες διαταγές και οδηγίες του ΓΕΣ προς την Μεραρχία υπήρχαν και τα ακόλουθα:
...Η κυβέρνησις δεν αναμένει βεβαίως παρά της μεραρχίας νίκας... Αναμένει όμως εκ ταύτης να σώση την τιμήν των ελληνικών όπλων.
...Ο κίνδυνος εχθρικής απειλής από της περιοχής Πρεβέζης υφίσταται και δέον να εξασφαλίσητε... τα νώτα σας.
...Η Μεραρχία να μην υπολογ-ζη επί μεταφορών των μονάδων της δια ταχυκινήτων μέσων.
...Η απώλεια του εθνικού εδάφους δεν θα είχε τόση σημασία, όση θα είχε η αποκοπή δυνάμεων Ηπείρου και Δ. Μακεδονίας από των προς Θεσσσαλία και Αιτωλοακαρνανία συγκοινωνιών.
Αυτά τα διαδοχικά σχέδια, διαταγές και οδηγίες, δημιουργούσαν τεράστιες ευθύνες στον διοικητή της μεραρχίας. Μόνο μια στρατηγική μ. μονάδα (Σώμα Στρατού και άνω) θα μπορούσε ν' ανταποκριθεί σ' αυτόν το διμέτωπο αγώνα από του όρους Γκαμήλα μέχρι του Ιονίου Πελάγους (Ηγουμενίτσα), βάθους 80 περίπου χιλιομέτρων, και από της Ηγουμενίτσας μέχρι και του Αμβρακικού Κόλπου, του ιδίου περίπου αναπτύγματος.

Ο υποστράτηγος Κατσιμήτρος, πέρα από τις γνώσεις του (απόφοιτος της Ανωτέρας Σχολής Πολέμου), γνωρίζει άριστα τα προβλήματα της διοικήσεως ως διοικητής μονάδων και μεγάλων μονάδων. Έχει σπουδάσει την τακτική και τη στρατηγική στα πεδία των μαχών τεσσάρων πολέμων (τραυματίας στη Μ. Ασία). Κοσμείται δε με τα προσόντα ενός τέλειου ηγήτορα, προβληματίζεται αλλά δεν αιφνιδιάζεται. Τούτες τις καθοριστικές στιγμές της ζωής του ακούει το κάλεσμα της μοίρας και δεν υποτάσσεται στο ριζικό της. Είναι ο «εκλεκτός», και όχι ο «κλητός», ο ευθυνόφοβος, ο ηττοπαθής. Γνωρίζει άριστα τις συνθήκες, τα χαρακτηριστικά του θεάτρου επιχειρήσεων Ηπείρου και το προσωπικό της Μεραρχίας, το σύνολο του οποίου είναι Ηπειρώτες. Είναι διοικητής της Μεραρχίας από το 1938.

Έχει εκτιμήσει σωστά τις καταστροφικές συνέπειες σε περίπτωση επιβραδυντικού αγώνα και εγκατάλειψης της Ηπείρου. Απέκλεισε κατηγορηματικά την αναδίπλωση της Μεραρχίας επί της γραμμής Ζυγός Μετσόβου-Άραχθος Ποταμός. Παίρνει εκείνος τις δικές του αποφάσεις.
«Η Μεραρχία έχει την απόφασιν να παρασύρη τον αντίπαλον επί της οργανωμένης κατά το μάλλον και ήττον τοποθεσίας της Ελαίας και αφού επιφέρει εις τούτον φθοράν, δια γενικής αντεπιθέσεως θα επιδιώξη να τον απορρίψη πέραν των ουνόρων, αποκόπτουσα αυτόν από τας γραμμάς συγκοινωνιών και ανεφοδιασμού του».

Αυτά γράφει ο υποστράτηγος Χαρ. Κατσιμήτρος στη διαταγή του της 23ης Σεπτεμβρίου 1940. Νέες οδηγίες του Γενικού Επιτελείου Στρατού, οι οποίες συνεχίζουν να φωτογραφίζουν την έλλειψη αποφασιστικότητας και ένα βαθμό ηττοπάθειας, δεν κλονίζουν την απόφαση του διοικητή της VIII Μεραρχίας.

Ιταλική επίθεση: 28 Οκτωβρίου 1940
Κατά την επεξεργασία των πληροφοριών που έφτασαν στις 27 Οκτωβρίου 1940 (ημέρα Κυριακή) στο στρατηγείο της VIII Μεραρχίας από το άρτια οργανωμένο σχέδιο αναζήτησης και συλλογής πληροφοριών, ο διοικητής της Μεραρχίας με τους βασικούς επιτελείς του (επιτελάρχη αν/χη Δρίβα Χαρ., αρχηγό Πυροβολικού συνταγματάρχη Μαυρογιάννη Π., δ/ντή 3ου επιτελ. γραφείου ταγ/ρχη Πετρουτσόπουλο Π.), κατέληξαν στο συμπέρασμα της εκδήλωσης ιταλικής επίθεσης την επομένη, 28η Οκτωβρίου 1940.

Ο διοικητής της Μεραρχίας, σε τηλεφωνική του επικοινωνία με το ΓΕΣ (αν/χη Κορώζη) στις 27.10.1940 μεταβίβασε τα ακόλουθα: «Αναφέρατε παρακαλώ εις τον κ. Αρχηγόν του Γ.Ε.Σ. ότι η προσωπική μου γνώμη είναι ότι αύριον την πρωίαν, ίσως δε και κατά την διάρκειαν της νυκτός 27 με 28 Οκτωβρίου, θα έχωμεν ιταλικήν επίθεσιν. Η Μεραρχία θα επιτελέση το καθήκον της προς την πατρίδα συμφώνως προς διαταγάς και οδηγίας του Γ.Ε.Σ. Δύνομαι να βεβαιώσω υπευθύνως τον κ. Αρχηγόν του Γ.Ε.Σ. και τονίζω τούτο ιδιαιτέρως ότι δεν θα περάσουν Ιταλοί από το Καλπάκι».
Αυτό το ιστορικό τηλεφώνημα επιβραβεύει την αυτοπεποίθηση και την γενναιότητα, ειδικά γνωρίσματα του υποστράτηγου Χαράλαμπου Κατσιμήτρου.

«Δηλαδή έχουμε πόλεμο»
Είναι γνωστή ή πρέπει να είναι γνωστή η επίδοση τελεσιγράφου, από τον πρεσβευτή της Ιταλίας στην Αθήνα Γκράτσι, την 03:00 ώρα της 28ης Οκτωβρίου 1940 στον πρωθυπουργό της Ελλάδας Ιωάννη Μεταξά, με το οποίο η ιταλική κυβέρνηση ζητούσε να καταλάβει ο στρατός της ορισμένες στρατηγικές θέσεις στον ελληνικό χώρο, τις οποίες δεν προσδιόριζε.
Αν κοιτάξουμε ερευνητικά το κείμενο αυτού του ιταμού τελεσιγράφου, με την τρίωρη προθεσμία αποδοχής ή απόρριψης των όρων, θα διαπιστώσουμε ότι με οποιαδήποτε απάντηση οι Ιταλοί είχαν ήδη αποφασίσει την κήρυξη πολέμου κατά της Ελλάδας, Αυτό το επισήμανε ο Μεταξάς με την παρατήρηση που έκανε στον Ιταλό πρεσβευτή αμέσως μετά από την ανάγνωση του κείμενου. Του είπε ξεκάθαρα: «Δηλαδή έχουμε πόλεμο!».

Ο Μεταξάς, χωρίς να συμβουλευθεί τον βασιλιά Γεώργιο, είπε το ιστορικό ΟΧΙ στα αιτήματα των Ιταλών. Ήταν ίσως η πρώτη φορά που ερχόταν σε πλήρη αρμονία με την θέληση του δοκιμασμένου από τη δικτατορία ελληνικού λαού. Η οργή και η αγανάκτηση για τον τορπιλισμό της Έλλης είχε οδηγήσει σε καθολική εθνική ενότητα.

Η άρνηση του πρωθυπουργού να αποδεχθεί τις ιταλικές απαιτήσεις ήταν το αποτέλεσμα μιας ορθολογιστικής εκτίμησης των συμφερόντων της χώρας. Πρέπει να αποδεχθούμε χωρίς υστεροβουλίες ότι με αυτή την απόφαση αποφύγαμε ένα νέο διχασμό, πολύ χειρότερο από εκείνον της περιόδου 1916-1922, με την γνωστή τραγική του κατάληξη. Εδώ ακριβώς γεννιέται το πελώριο ερώτημα: Οι ορθολογιστικές εκτιμήσεις του Ι. Μεταξά, που τον οδήγησαν στην απόφαση της αρνητικής απάντησης στις απαιτήσεις της Ιταλίας, ήταν ακριβώς όμοιες με εκείνες του Ε. Βενιζέλου για τη γεωπολιτική θέση της Ελλάδας στην εποχή του Α' Παγκοσμίου Πολέμου· γιατί λοιπόν πολέμησε τον εθνάρχη τότε, με ξέσπασμα της διαμάχης τον εθνικό διχασμό; Είναι μάλλον βέβαιο ότι οι οδυνηρές εμπειρίες του από την περίοδο 1914-1922 είχαν επηρεάσει τους προσανατολισμούς του.
Με την κήρυξη της γενικής επιστράτευσης από τα σπίτια τους, από την εξορία (το σύνολο της πολιτικής ηγεσίας ήταν εξορία στα νησιά), από τις φυλακές (ήταν ασφυκτικά γεμάτες από αντιφρονούντες), από το χωράφι, από το γραφείο, όλοι οι Έλληνες κρεμάστηκαν κυριολεκτικά σε κάθε μέσον συγκοινωνίας για να φτάσουν το συντομότερο στο μέτωπο.

Η μοίρα είχε διαλέξει τη Μεραρχία Ηπείρου (VIII Μεραρχία), μόνη από τις μεγάλες μονάδες, να υπερασπιστεί την τιμή και την εδαφική ακεραιότητα της πατρίδας εναντίον εχθρού με ασύγκριτα περισσότερες δυνάμεις και με αντίθετες αποφάσεις ως προς την εκπλήρωση αυτής της αποστολής, μεταξύ του Γενικού Στρατηγείου (έδρα το ξενοδοχείο Μ. Βρετανία στην Αθήνα) και του διοικητή της Μεραρχίας, ο οποίος από την πρώτη ημέρα της έναρξης των επιχειρήσεων εγκατέστησε το στρατηγείο του στη θέση Βρύση-Πασσά (10 χιλιόμετρα νότια από το Καλπάκι).

Στις 05:30 της 28ης Οκτωβρίου τα ιταλικά στρατεύματα, μισή ώρα πριν από την εκπνοή του τελεσιγράφου, παραβίασαν την ελληνική μεθόριο στην περιοχή Πίνδου - Ηπείρου.
Τα τμήματα προκάλυψης στον τομέα της Ηπείρου, μετά από διήμερο (28-29) σκληρό επιβραδυντικό αγώνα, μπήκαν στην κύρια αμυντική τοποθεσία και εγκαταστάθηκαν σε προβλεπόμενες από το σχέδιο επιχειρήσεων θέσεις για την ανασυγκρότηση τους.

Κατά το διήμερο 28-29 Οκτωβρίου, στον τομέα της Πίνδου δημιουργήθηκε σοβαρή κατάσταση. Οι λίγες δυνάμεις του αποσπάσματος Πίνδου δεν μπόρεσαν ν' αναχαιτίσουν τις ισχυρές δυνάμεις της Μεραρχίας «Τζούλια». Δημιουργήθηκε ρήγμα, κυρίως την κοιλάδα του Αώου, το οποίο αποκάλυπτε το πλευρό των μονάδων του θεάτρου επιχειρήσεων Ηπείρου. Τα ιταλικά τμήματα έφθαναν ως τη Σαμαρίνα, το Δίστρατο και τη Βωβούσα. Το απόσπασμα Πίνδου, με διοικητή τον έφεδρο εκ μονίμων (ανακλήθηκε τον Αύγουστο του 1940 στην ενεργό υπηρεσία) συνταγματάρχη Κωνσταντίνο Δαβάκη, δεν μπόρεσε να κρατήσει τις επιθέσεις της μεραρχίας Αλπινιστών «Τζούλια». Την 1η Νοεμβρίου είχε την ατυχία να τραυματιστεί σοβαρά και να αποχωρήσει. Την διοίκηση του αποσπάσματος Πίνδου ανέλαβε ο επίσης πανάξιος ηγήτορας, ταγματάρχης τότε, Ιωάννης Καραβίας.

Άνευ ιδέας αποχωρήσεως
Στις 30 Οκτωβρίου το Γενικό Στρατηγείο, με προσωπική διαταγή προς τον διοικητή της VIII Μεραρχίας, του επισημαίνει τα ακόλουθα:
«Να έχετε πάντοτε υπόψη σας ότι η αποστολή της Μεραρχίας είναι η κάλυψη του θεάτρου της Δυτ. Μακεδονίας από την γενική κατεύθυνση Ιωάννινα-Ζυγός και η απόφραξη των δρομολογίων από την Ήπειρο προς Αιτωλοακαρνανία (...) Προσπάθειές σας για την διεκδίκηση εθνικού εδάφους στην Ήπειρο δεν πρέπει να σας οδηγήσουν στην φθορά των μέσων, έτσι ώστε να κάνουν προβληματική την εκπλήρωση της πιο πάνω αποστολής».
Ο διοικητής της Μεραρχίας, αφού ανακοίνωσε την διαταγή του Γεν. Στρατηγείου στους διοικητές των τομέων Νεγράδων και Καλαμά, με έγγραφη απόρρητη διαταγή τους έκανε γνωστό ότι εξακολουθεί να εμμένει στην απόφαση του ν' αντιτάξει σταθερή άμυνα στην οργανωμένη τοποθεσία της Ελαίας άνευ ιδέας υποχωρήσεως. Για την αντιμετώπιση της απειλής από τις ορεινές διαβάσεις του όρους Σμόλικα έδωσε εντολή αναδίπλωσης στον υποτομέα του Αώου και στο απόσπασμα Μετσόβου, το οποίο είχε διατεθεί στη Μεραρχία από την 31η Αυγούστου.
Σ' αυτές τις κρίσιμες ώρες της μάχης, ο υποστράτηγος Κατσιμήτρος, ηγέτης αλλά και οικογενειάρχης, νηφάλιος και ατάραχος, γράφει στην αγαπημένη σύζυγό του, μέσα από το αμπρί του, που είναι κοντά στο Καλπάκι:

Τ.Τ. 712 τη 30ή Οκτωβρίου 1940
«Αγαπημένη μου Ελένη,
»Μην ανηυχής, καλά πάνε τα πράγματα. Το σχέδιόν μου εφαρμόζεται όπως έχει καθορισθή εκ των προτέρων, μην πιστεύης καμμίαν διάδοσιν, γιατί όλα είναι φήμαι αδέσποτοι.
»Κρατάμε καλά και εντός ολίγou θα τους κανονίσωμε όπως χρειάζεται. Εξαιρετική είναι η δράσις του πυροβολικού μας το οποίοv έχει καταστρέψει αρκετά άρματα μάχης του εχθρού και το βαρύ πυροβολικό του το εσίγησε.
Σε ασπάζομαι
Χαράλαμπος»

Διαπίστωση, από τις λίγες αυτές γραμμές, είναι η ακλόνητη εμμονή του στην αρχική του απόφαση. (Το απόκομμα της επιστολής είναι ευγενική προσφορά του γιου του στρατηγού, υποστράτηγου ε.α. Γεωργίου Κατσιμήτρου).
Πρέπει να επισημανθεί η συμβολή, σε αυτό το απίστευτο κατόρθωμα, μιας φούχτας Ελλήνων, του διοικητή της Ι Μεραρχίας τότε υποστρατήγου Βασιλείου Βραχνού. Στις 30 Οκτωβρίου, στις κρίσιμες ώρες της μάχης της Πίνδου, πήγε ο ίδιος με μέρος του επιτελείου του στο Επταχώριο και ανέλαβε τη διοίκηση όλων των μονάδων στον τομέα εκείνο.
Ο διοικητής των ιταλικών δυνάμεων στην Αλβανία, στρατηγός Βισκόντι Πράσκα, είχε διαβεβαιώσει τον Μουσολίνι στις 15 Οκτωβρίου 1940, ημέρα απόφασης της ιταλικής κυβέρνησης για την επίθεση κατά της Ελλάδας, ότι η ιταλική επίθεση θα δώσει την εντύπωση μιας συντριπτικής θυέλλης.
Δύο μεραρχίες, η Μεραρχία «Κενταύρων» και η Μεραρχία «Φεράρα», με την υποστήριξη της αεροπορίας και τον καταιγισμό πυρών πυροβολικού, που αργότερα ενισχύθηκαν από τρεις ακόμη επίλεκτες μ. μονάδες, επί 12 ημέρες δεν θα μπορέσουν να διαρρήξουν την τοποθεσία Ελαίας. Θα δουν τα άρματα τους κατεστραμμένα και γκρεμισμένα σε παγίδες της αντιαρματικής οργάνωσης που φωτογραφίζει το ελληνικό δαιμόνιο. Παρουσιάζεται για πρώτη φορά στη στρατιωτική ιστορία το φαινόμενο, μόνο το πυροβολικό να τρέπει σε φυγή μονάδες αρμάτων και πεζικού σε βάθος 20 χιλιομέτρων. Κάποια διείσδυση των Ιταλών στον τομέα της Θεσπρωτίας θ’ ανακοπεί στον ποταμό Αχέροντα.
Η 13η Νοεμβρίου βρίσκει τις ελληνικές δυνάμεις στην Ήπειρο και στην Πίνδο να έχουν καταλάβει το μεγαλύτερο τμήμα του εθνικού μας εδάφους. Στη ΒΔ Μακεδονία να βρίσκονται μέσα στο αλβανικό έδαφος (Βορείου Ηπείρου), έτοιμες να καταλάβουν τον ορεινό όγκο της Μόροβας και τον κόμβο των συγκοινωνιών της Κορυτσάς.
Το ηθικό των ελληνικών δυνάμεων έχει ανέβει κατακόρυφα. Αντίθετα, το προσωπικό των ιταλικών μονάδων βρίσκεται ψυχικά σε απελπιστική κατάσταση. Ο δε αλαζόνας στρατηγός Πράσκα αντικαταστάθηκε ως ανίκανος, από τον στρατηγό Σοντού, που και εκείνος αργότερα αντικαταστάθηκε με το ίδιο αιτιολογικό.
Στην ίδια περίοδο επιστρατεύθηκαν, για το θέατρο επιχειρήσεων της Αλβανίας, 11 μεραρχίες και δύο ταξιαρχίες πεζικού, μία μεραρχία και μία ταξιαρχία ιππικού. Συνολική δύναμη μαζί με τις μη μεραρχιακές μονάδες 232.000 άνδρες, 556 πυροβόλα και 100.000 κτήνη περίπου. Το σύνολο των ιταλικών δυνάμεων στην Αλβανία, με την άφιξη νέων ενισχύσεων, ήταν δύο στρατιές, 240-250 χιλιάδες άνδρες περίπου.
Από αυτή τη στιγμή το άστρο της νίκης φωτίζει τα ελληνικά όπλα και ο απόηχος του έπους συγκλονίζει τον τότε φοβισμένο κόσμο μας.

Η ελληνική αντεπίθεση
Ούτε η συντριπτική υπεροχή του αντιπάλου, κυρίως σε οπλισμό, αεροπορία και μέσα μεταφοράς, ούτε οι αντίξοες καιρικές συνθήκες (βαρύς χειμώνας), ούτε το δύσβατο του εδάφους, ούτε οι φοβερές δυσχέρειες ανεφοδιασμού εμπόδισαν τον στρατό μας να αναλάβει γενική αντεπίθεση για την κατάληψη και απελευθέρωση της Β. Ηπείρου.
Στον Νότιο Τομέα, το Α' Σ.Σ. κατέλαβε τους Αγ. Σαράντα, το Αργυρόκαστρο, τη Χειμάρρα και άνοιξε τον δρόμο για την προέλαση προς Αυλώνα.
Στον Κεντρικό Τομέα, το Β' Σ.Σ. κατέλαβε την Πρεμετή και στο τέλος Δεκεμβρίου έφτασε 15 χιλιόμετρα ανατολικά από την Κλεισούρα, την οποία κατέλαβε αργότερα.
Στον Βόρειο Τομέα, το ΤΣΔΜ (Γ' και Ε' Σ.Σ.) κατέλαβε τον ορεινό όγκο Μόροβας - Ιβάν, το Πόγραδετς και εξασφάλισε από δυτικά το υψίπεδο της Κορυτσάς, την οποία κατέλαβε αργότερα.
Τα ελληνικά στρατεύματα κατάφεραν να προελάσουν, μέσα σε ενάμιση μήνα, στο έδαφος της Β. Ηπείρου από 30 ως 80 χιλιόμετρα, μέσω ορεινών δρομολογίων. Δεν χρησιμοποιούσαν τους πεδινούς χώρους γιατί δεν είχαν τεθωρακισμένα και οχήματα.

«Εαρινή επίθεση»
Ο σκληρός χειμώνας αναγκάζει τα ελληνικά στρατεύματα να ανακόψουν την προέλασή τους, η οποία είχε ως τελικό αντικειμενικό σκοπό την απόρριψη των Ιταλών στη θάλασσα. Ο Μουσολίνι, που γνωρίζει την επικείμενη επίθεση των Γερμανών κατά της Ελλάδας, για να εξευμενίσει τον Χίτλερ αποφασίζει την εξαπόλυση γενικής αντεπίθεσης στις 9 Μαρτίου 1941 με 10 μεραρχίες. Την αντεπίθεση παρακολουθεί ο ίδιος από το ύψωμα Καμάριτ (Γκλάβα).
Όμως και αυτή τη φορά το ακατάβλητο θάρρος και το πνεύμα αυτοθυσίας των ελληνικών στρατευμάτων τον απογοητεύουν, γιατί δεν παραχωρούν ούτε μια σπιθαμή εδάφους. Η αντεπίθεση στις 25 Μαρτίου εκφυλίζεται και ο Μουσολίνι ταπεινωμένος φεύγει από τα Τίρανα για την Ιταλία με πρόθεση να την επαναλάβει. Η γερμανική επίθεση κατά της Ελλάδας τον Απρίλιο του 1941 θα ματαιώσει τα σχέδιά του.
Στις 6 Απριλίου 1941 η μικρή Ελλάδα δεν θα διστάσει να πει και δεύτερο ΟΧΙ στην παντοδύναμη Γερμανία. Οι Γερμανοί θα περάσουν, όχι όμως από τα οχυρά της ελληνοβουλγαρικής μεθορίου. Εκείνα θα μείνουν απόρθητα, για να αναγκάσουν τον γερμανικό στρατό να «παρουσιάσει όπλα» προς τιμήν των υπερασπιστών τους, όταν όλα έχουν τελειώσει.
Ο δραματικός επίλογος αυτού του πολυαίμακτου για την Ελλάδα πολέμου, που σημαδεύει και το μεγαλείο της θυσίας για τα σύμβολα της πατρίδας και για τις ανθρώπινες αξίες, θα γραφεί στις 27 Απριλίου 1941 στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης. Κοντά στο μεσημέρι αυτής της ανοιξιάτικης ημέρας, ένα γερμανικό τμήμα θα φτάσει στην Ακρόπολη. Εκεί υπάρχει ο Έλληνας στρατιώτης, φρουρός της γαλανόλευκης που κυματίζει ακόμη ανέμελη στον αττικό ουρανό.
Αυτό που ακολούθησε, όταν κάποιος στρατιώτης Γερμανός τον πλησίασε, θα μας το πει με τον δικό του ποιητικό λόγο ο Γιάννης Γαλανός:
Τού 'παν να κατεβάσει τη σημαία οι Γερμανοί, θα ύψωναν τη δική τους. Ήταν αφτός φρουρός εκείνη την ώρα. Διπλώθηκε με αφτή κι έπεσε στο βράχο. Κάτω της Ακρόπολης. Δεν την παρέδωσε. Ήταν Έλληνας αφτός, πώς να το κάνει. Ένας στρατιώτης Έλληνας, ο Κωνσταντίνος Κουκίδης. Κι ήταν η ώρα του μεγάλου όχι αφτή. Άξιος του γένους στάθηκε. Να τον θυμάστε.
(Γιάννης Γαλανός, από τη συλλογή Φύλλα της Ζωής. Εκδόσεις «Φαίδων» 1996).

Επίλογος
Επίκαιρο μα και βασανιστικό προβάλλει το ερώτημα: Πόσοι από μας θα νιώσουμε την ανάγκη, την 28η Οκτωβρίου, εκείνη την ημέρα της περισυλλογής για τον έπαινο των θριαμβευτών και τον εντοπισμό των σφαλμάτων για ένα σωστό φρονηματισμό μας; Πολλοί ή λίγοι; Δική σας η απάντηση.
Όμως και εδώ τα φαινόμενα δεν απατούν. Η ηθική διαφθορά κορυφής μα και βάσης, η ανευθυνότητα, η ανεμελιά μας, η απληστία και προ παντός η απώλεια της ιστορικής μας μνήμης, με επακόλουθα τη λήθη, την ασέβεια προς τους θριαμβευτές και ήρωες και πάνω από όλα την κατάπτωση των ηθικών αξιών, που δίνουν το νόημα του ανθρώπινου προορισμού μας, είναι οι αναμφισβήτητες διαπιστώσεις, που, αλίμονο, και αυτή τη φορά θα καταλήξουν σε κάποια τραγωδία της πατρίδας μας, αν δεν συνετιστούμε, αν δεν μας φρονηματίσει το βαθύτερο νόημα αυτής της επετείου.
Οι απογοητευτικές διαπιστώσεις είναι πολλές. Εγώ θα επισημάνω μία: Δεν άκουσα ποτέ μέχρι σήμερα από τους ομιλητές των «πανηγυρικών» αυτών των επετείων να μνημονεύουν τα ονόματα των κυρίων συντελεστών αυτού του θριάμβου, των υποστρατήγων Χ. Κατσιμήτρου και Β. Βραχνού, του γενναίου ταγματάρχη τότε Ι. Καραβία, ή και άλλων που δεν αναφέρονται σ' αυτό το κείμενο. Έχω την διαίσθηση ότι ο ελληνικός λαός, από λαθεμένη ενημέρωση, θεωρεί ως μόνους δημιουργούς αυτού του «Έπους» τους Ι. Μεταξά, Αλ. Παπάγο και τον βασιλέα Γεώργιο Β'. Κανείς δεν μπορεί να τους αμφισβητήσει. Ήταν η ηγεσία της Ελλάδας τότε. Όμως και ο Ι. Μεταξάς και ο Αλ. Παπάγος έχουν υμνήσει απερίφραστα και έχουν επιβραβεύσει με ηθικές αμοιβές και τον ελιγμό της VIII Μεραρχίας και τις γενναίες ενέργειες ηγετών και οπλιτών του στρατού Ηπείρου και Δ. Μακεδονίας τότε. Ο δε υποστράτηγος Χ. Κατσιμήτρος στο βιβλίο του Η Ήπειρος προμαχούσα, μνημεία της ιστορικής αλήθειας, στον επίλογο του, σελ. 255, γράφει: «...αι παρ' αυτού διατυπούμεναι γνώμαι και κρίσεις επί της πορείας και εξελίξεως των πολεμικών επιχειρήσεων, ουδέ πόρωθεν έχουσι σκοπόν επικρίσεως ουδενός...».
Εμείς γιατί είμαστε δέσμιοι των παθών μας;

Δημήτριος Λιμνιάτης, Αντιστράτηγος ε.α.
(Περιοδικό «Ιστορία Εικονογραφημένη», τ. 352, Οκτ. 1997)

ΤΟ ΕΠΟΣ ΤΟΥ 1940 και ο στρατηγός Χ. Κατσιμήτρος, διοικητής της VII Μεραρχίας Πεζικού

Reviewed by thespro.gr on Κυριακή, Οκτωβρίου 27, 2024 Rating: 5

Μειωμένες οι τιμές για ρεύμα και πετρέλαιο θέρμανσης τον Νοέμβριο

thespro.gr Κυριακή, Οκτωβρίου 27, 2024

Μειωμένες οι τιμές για ρεύμα και πετρέλαιο θέρμανσης τον Νοέμβριο

Μείωση των τιμολογίων του ρεύματος αναμένεται τον Νοέμβριο, για τρίτο συνεχόμενο μήνα, σε συνέχεια της αποκλιμάκωσης των τιμών στο Χρηματιστήριο ενέργειας ενώ 16 % φθηνότερη σε σχέση με πέρυσι ήταν η τιμή εκκίνησης για το πετρέλαιο θέρμανσης η οποία κινήθηκε στο περιθώριο των προβλέψεων της αγοράς.

Σε ό,τι αφορά στο ρεύμα, η μέση τιμή χονδρικής διαμορφώνεται μέχρι στιγμής στα 87 ευρώ ανά μεγαβατώρα, από 112 τον Σεπτέμβριο, 129 τον Αύγουστο και 135 τον Ιούλιο.

Οι προμηθευτές θα ανακοινώσουν τις χρεώσεις για τα “πράσινα” τιμολόγια Νοεμβρίου έως την ερχόμενη Παρασκευή, 1η Νοεμβρίου, οι οποίες αναμένεται να αντανακλούν την αποκλιμάκωση των τιμών χονδρικής. Η εξέλιξη των τιμών ακολουθεί μέχρι στιγμής την αναμενόμενη πορεία συγκράτησης τις περιόδους που η ζήτηση είναι σχετικά χαμηλή λόγω καιρικών συνθηκών (άνοιξη και φθινόπωρο) και την ανοδική πορεία όταν ανεβαίνει η ζήτηση (καλοκαίρι και χειμώνα). Στις περιόδους αυξημένης ζήτησης, όταν οι ανανεώσιμες πηγές δεν επαρκούν για την κάλυψη του φορτίου, οι τιμές ορίζονται από τις ακριβότερες θερμικές μονάδες με αποτέλεσμα την αύξηση του μέσου όρου. Αντίθετα, σε περιόδους χαμηλής ζήτησης όταν μεγάλο μέρος του φορτίου καλύπτεται από ΑΠΕ οι τιμές υποχωρούν.

Είναι ενδεικτικό ότι τα τρία πρώτα Σαββατοκύριακα του Οκτωβρίου (όταν η ζήτηση είναι ακόμα χαμηλότερη από τις καθημερινές) η τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας κινήθηκε κάτω από τα 90 ευρώ ανά μεγαβατώρα και έπεσε την Κυριακή 13 Οκτωβρίου στα 44 ευρώ ενώ για 18 ώρες συνολικά η τιμή του ρεύματος κινήθηκε κοντά στο μηδέν. Πηγές της αγοράς ανέφεραν σχετικά ότι με την πάροδο του χρόνου και την περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ στο ηλεκτρικό ισοζύγιο το φαινόμενο των πολύ χαμηλών ή και μηδενικών τιμών στη διάρκεια του 24ώρου θα επεκτείνεται, δημιουργώντας σε ορισμένες περιπτώσεις και ζητήματα βιωσιμότητας για τους παραγωγούς που δεν έχουν εξασφαλίσει τη διάθεση της ενέργειας που παράγουν με κάποιας μορφής συμβόλαια. Πίεση των τιμών της ενέργειας προς τα κάτω αναμένεται – σύμφωνα με τις ίδιες εκτιμήσεις που θα πρέπει βέβαια να επιβεβαιωθούν – και από τον πολλαπλασιασμό, διεθνώς, του δυναμικού παραγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου.

Σε σχέση με το πετρέλαιο θέρμανσης οι πρώτες μετρήσεις του παρατηρητηρίου τιμών έδειξαν ότι η μέση τιμή στην Αττική διαμορφώθηκε κατά την έναρξη της διάθεσης του καυσίμου στο 1,165 ευρώ το λίτρο (από 1,4 ευρώ πέρυσι) και πανελλαδικά στο 1,194 ευρώ (από 1,425 ευρώ πέρυσι).

Μειωμένες οι τιμές για ρεύμα και πετρέλαιο θέρμανσης τον Νοέμβριο

Reviewed by thespro.gr on Κυριακή, Οκτωβρίου 27, 2024 Rating: 5

28η Οκτωβρίου 1940: Οι πρώτες ημέρες του πολέμου στη Θεσπρωτία

thespro.gr Κυριακή, Οκτωβρίου 27, 2024

28η Οκτωβρίου 1940: Οι πρώτες ημέρες του πολέμου στη Θεσπρωτία

Μέσα από έρευνα και ιστορικά κείμενα, οι μαθητές της Δ' τάξης του Δημοτικού Σχολείου Γραικοχωρίου Θεσπρωτίας, το 2019 μαζί με τη δασκάλα τους, Ελένη Καλαμπάκα, επιχειρούν να ρίξουν φως στα γεγονότα των πρώτων ημερών της ιταλικής εισβολής στον τόπο τους.

Κυριακή 27 Οκτωβρίου 1940

Φιλιάτες Θεσπρωτίας

Αργά το βράδυ, μια πάνοπλη ομάδα Ιταλών στρατιωτών πέρασε τα ελληνοαλβανικά σύνορα και πλησίασε το ελληνικό φυλάκιο... Ο Ιταλός αρχιφύλακας ανθυπασπιστής ζήτησε από τον Έλληνα λοχία μια κουραμάνα, γιατί τους είχε τελειώσει το ψωμί και θα τους έφερναν την άλλη μέρα. Οι Έλληνες τους έδωσαν πέντε κουραμάνες και κράτησαν μια για τους ίδιους. Η πείνα των Ιταλών ήταν μόνο το πρόσχημα. Στην πραγματικότητα, οι στρατιώτες του Μουσολίνι είχαν πάει για να κατασκοπεύσουν και να δουν την ετοιμότητα του φυλακίου... Περίπου στις 2 το πρωί, οι Ιταλοί στρατιώτες χορτασμένοι πλέον, επέστρεψαν. Αυτή τη φορά δεν είχαν ανάγκη καμιά δικαιολογία. Σύρθηκαν μυστικά γύρω από το φυλάκιο και επιτέθηκαν...

(Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΟΠΟΙΙΑ 1940-1941,ΤΕΡΖΑΚΗΣ ΑΓΓΕΛΟΣ)

Ωστόσο, ο πόλεμος δεν είχε ακόμα κηρυχτεί...

Οι ήσυχες φθινοπωρινές ημέρες δεν προμηνούσαν την μπόρα του πολέμου που θα έρχονταν. Όμως μια ανησυχία πλανιόταν πάνω από την περιοχή μας.

Μέσα από την «ζωντανή» μαρτυρία του δάσκαλου Παναγιώτη Μήτση, την οποία αποτύπωσε στις σελίδες του βιβλίου «ΘΥΜΑΜΑΙ», οι μαθητές και δασκάλα τους μεταφέρουν το χρονικό του τρόμου, στα χωριά της ελληνοαλβανικής μεθόριου.

Δευτέρα 28 Οκτώβρη 1940.

Πριν καλά-καλά ξημερώσει, τους κατοίκους της μικρής κωμόπολης των Φιλιατών, ξάφνιασαν οι εκρήξεις οβίδων πυροβολικού ,γύρω και μέσα στο Φιλιάτι. Η Ιταλία κήρυξε τον πόλεμο. Ο ιταλικός στρατός επιτέθηκε στις συνοριακές φρουρές και εισέβαλε στην Ελλάδα. Οι φρουρές ύστερα από μικρή αντίσταση, συμπτύχθηκαν. Τα πρώτα θύματα ανάμεσα στους πολίτες, ήταν ο δήμαρχος Φιλιατών Παναγιώτης Κύρκος και ο γιος του Δημήτρης, με καταγωγή από την Σίδερη. Μια οβίδα, έσκασε μπροστά τους και τους σκότωσε λίγα μέτρα από το σπίτι τους.

«Από το χωριό παρακολουθούσαμε τις εκρήξεις στις Κογκέλες. Ήταν τότε γυμνές από δέντρα. Φουρνέλα βάζουν, είπε ο γείτονάς μου ο Πίπης. Και όμως ήταν βόμβες.

Ο πόλεμος ήταν γεγονός».

Η αφήγηση του Γιάννη Κόντη, επικεφαλής ομάδας πολυβόλου του λόχου που ήταν στρατοπεδευμένος στη Βάναρη, δίνει την εικόνα της πρώτης ημέρας του πολέμου: «Την Κυριακή το βράδυ βρισκόμουν με άδεια στο χωριό. Πριν ακόμη ξημερώσει ξεκίνησα με τον συγχωριανό μου Φιλίππη, να παρουσιαστούμε στο λόχο. Οι μέρες ήταν κρίσιμες. Δεν προλάβαμε να φτάσουμε στο λόχο. Μας πρόλαβαν τα γεγονότα. Οι εκρήξεις βομβών που ακούγαμε μαρτυρούσε ότι ο πόλεμος είχε αρχίσει. Δεν βρήκαμε το λόχο στη θέση του. Είχε ήδη μετακινηθεί. Εκεί ήταν μόνο το πολυβόλο μας και δυο-τρεις στρατιώτες. Πήραμε το πολυβόλο και ανεβήκαμε στο αντέρεισμα που ελέγχει το δρόμο που έρχεται από το Πλαίσιο. Από κει θα 'ρχονταν οι Ιταλοί. Πιάσαμε θέση και περιμέναμε. Οι ώρες περνούσαν χωρίς να φαίνεται καμιά κίνηση. Η μικρή αντίσταση που πρόβαλαν τα φυλάκια ανάγκασε τους Ιταλούς να προχωρούν με προφυλάξεις. Κάποια στιγμή στην απέναντι ράχη, βλέπουμε να ξεπροβάλει μια μεγάλη ομάδα. Φαίνονταν να είναι πολίτες. Όσο προχωρούσαν τόσο καλύτερα ξεχώριζαν. Ήταν πράγματι πολίτες και ανάμεσά τους ξεχώριζαν τα ράσα ενός παπά. Τι είχε συμβεί; Οι Ιταλοί για ασφάλεια είχαν πάρει από το χωριό πολίτες και τους έβαλαν να προχωρούν μπροστά. Προβληματιστήκαμε. Τι να κάνουμε; Αν πυροβολούσαμε τα θύματα θα ήταν πολίτες. Στην Κιάφα, στο σημείο που κατηφορίζει ο δρόμος προς τη Βάναρη, σταμάτησαν. Ύστερα από λίγο οι πολίτες γύρισαν προς το χωριό. Οι Ιταλοί, που ως τα τώρα δε συνάντησαν αντίσταση, πίστεψαν ότι ο δρόμος ήταν ανοικτός. Προχωρούσαν χωρίς ιδιαίτερες προφυλάξεις. Τους αφήσαμε να μας πλησιάσουν. Όπως ήταν συγκεντρωμένοι βάλαμε με το πολυβόλο. Αρκετοί έπεσαν. Νεκροί, τραυματίες; Οι υπόλοιποι σκόρπισαν και καλύφθηκαν... Οι Ιταλοί μόλις συνήλθαν άρχισαν να βάλλουν με καταιγιστικά πυρά. Δεν είχαμε να κάνουμε κάτι άλλο. Πήραμε το πολυβόλο και φύγαμε. Περάσαμε μέσα από το Φιλιάτι όπου ο ελληνικός πληθυσμός μας παρακολουθούσε. Σε λίγο θα έμπαινε ο ιταλικός στρατός. Στο δρόμο συναντούσαμε και άλλες ομάδες που βάδιζαν να περάσουν τον Καλαμά. Περάσαμε με τη λούντρα την μετακινούμενη σχεδία. Στην απέναντι πλευρά του Καλαμά ήταν η δεύτερη γραμμή αντίστασης».

Η επαρχία Φιλιατών, βρισκόταν στα χέρια των Ιταλών.

Ο ιταλικός στρατός, μπήκε στο Φιλιάτι το απόγευμα της Δευτέρας.

Οι μουσουλμάνοι των Φιλιατών και των γύρω χωριών, τους επεφύλαξαν θερμή υποδοχή. Άνδρες γυναίκες και παιδιά βγήκαν στους δρόμους και ζητωκραύγαζαν.

Τη νύχτα που ακολούθησε και την άλλη μέρα άρχισε λεηλασία στο Φιλιάτι. Δημόσια κτήρια παραβιάστηκαν, αρχεία και έπιπλα πετάχτηκαν στους δρόμους, μαγαζιά και σπίτια ανοίχτηκαν, εμπορεύματα και νοικοκυριά αρπάχτηκαν. Οι συνετοί και οι νοικοκυραίοι μουσουλμάνοι δεν κατόρθωσαν να τους συγκρατήσουν και να αποφευχθεί η λεηλασία.

Τα σύνορα της περιοχής Φιλιατών, από τη θάλασσα ως τη Μουργκάνα, κάλυπτε το τάγμα Φιλιατών ενισχυμένο με ντόπιους εφέδρους. Οι Ηπειρώτες καλούνταν να υπερασπιστούν την πατρίδα, τον τόπο τους, τις οικογένειές τους. Οι δυνάμεις ήταν μικρές και με ελαφρύ οπλισμό. Είχαν εντολή, μετά τις πρώτες αψιμαχίες, να συμπτυχθούν πέρα από τον Καλαμά, όπου ήταν η δεύτερη γραμμή αντίστασης. Έτσι και έγινε. Αλλού οργανωμένα, αλλού μεμονωμένες ομάδες πολέμησαν ώσπου αργά το βράδυ και οι τελευταίοι στρατιώτες πέρασαν τον Καλαμά, απόσυραν τη λούντρα και οχυρώθηκαν σε προκαθορισμένες θέσεις. Εκεί πολέμησαν με πείσμα και κράτησαν τη θέση τους δέκα μέρες, παρά τους σφοδρούς βομβαρδισμούς και τις επιθέσεις των ιταλικών δυνάμεων. Κάθε προσπάθειά τους να στήσουν γέφυρα αποτύγχανε.

Οι Αρχές εγκατέλειψαν το Φιλιάτι και πέρασαν στον Καλαμά, όπου συγκεντρώνονταν ο στρατός για να προβάλει αντίσταση. Ένα μέρος πολιτών ακολούθησε το στρατό και τις αρχές. Πολλοί κατευθύνθηκαν στα γύρω ελληνικά χωριά. Εκεί βρήκαν φιλοξενία στις δύσκολες μέρες που ακολούθησαν. Μερικοί πάλι κλείστηκαν στα σπίτια τους στο Φιλιάτι και περίμεναν με αγωνία. Είχαν ελπίδες στη βοήθεια γειτόνων και φίλων μουσουλμάνων, με τους οποίους ζούσαν ειρηνικά όλα τα χρόνια. Στο Φοινίκι, όσο βράδιαζε μεγάλωνε ο φόβος και η αγωνία. Οι άντρες μαζεμένοι στην πλατεία περίμεναν μήπως και κάπου μάθει κάτι. Πολλές οικογένειες διανυκτέρευσαν στη μεγάλη γράβα του χωριού, άλλες πάλι βρήκαν φιλοξενία στα κορφινά σπίτια του χωριού, για να φύγουν στο βουνό αν γίνει κάτι. Όλοι μαζί αντιμετώπιζαν το φόβο καλύτερα .Το ίδιο συνέβαινε σε όλα τα ελληνικά χωριά.

Η νύχτα και οι επόμενες μέρες πέρασαν μέσα στην αγωνία. Όμως δεν σημειώθηκαν επιδρομές άτακτων. Κάποιοι από τους φιλοξενούμενους Φιλιακιώτες πήγαν στο Φιλιάτι και επιστρέφοντας μας μετέφεραν την εικόνα της καταστροφής .

Πέρασαν δέκα ημέρες και οι Ιταλοί δεν κατόρθωναν να περάσουν τον Καλαμά. Κάθε προσπάθειά τους να πλησιάσουν, να ανιχνευθούν περάσματα, να στήσουν γέφυρα, αντιμετωπίζονταν με επιτυχία από τα εύστοχα ελληνικά πυρά. Το ελληνικό πυροβολικό ήταν ιδιαίτερα εύστοχο και ένα πρωινό την ώρα του συσσιτίου των Ιταλών στου Τάκα που στρατοπέδευαν, μια οβίδα χτύπησε ανάμεσα στους συγκεντρωμένους στρατιώτες, στο καζάνι με τη μακαρονάδα, προκαλώντας πολλά θύματα.

Ιστορική έμεινε η φράση του Ιταλού διοικητή:

«No fatsa Ntoulka» («όχι πέρασμα από μέρος που να είναι ορατό από το παρατηρητήριο του ελληνικού πυροβολικού στη θέση Ντούλκα πάνω από τον Παραπόταμο»).

Στις 7 του Νοέμβρη τη νύχτα, ξέσπασε φοβερή καταιγίδα, ο δυνατός αέρας έφερνε κύματα-κύματα την καταρρακτώδη βροχή οι αστραπές έσχιζαν τον μαύρο ουρανό. Ανάμεσα στις βροντές και το βουητό του αγέρα ξεχώριζε ένας άλλος θόρυβος! ήταν εκρήξεις οβίδων και ριπές πολυβόλων. Αυτή τη νύχτα διάλεξε ο ιταλικός στρατός να στήσει γέφυρα και να περάσει τον Καλαμά. Η μάχη συνεχίζονταν ώρες πολλές.

Όταν κόπασε η καταιγίδα σταμάτησε και η αχολοή της μάχης. Ξημέρωσε μία ήσυχη ημέρα. Τίποτε δεν θύμιζε τον χαλασμό της νύχτας. Οι Ιταλοί κατόρθωσαν να περάσουν τον Καλαμά και να προχωρήσουν προς την Ηγουμενίτσα και την Παραμυθιά. Η προέλαση τους όμως δεν συνεχίστηκε για πολύ.

Ο ελληνικός στρατός για δέκα ημέρες πρόβαλλε ηρωική αντίσταση στη γραμμή Καλαμά. Αντιμετώπιζε μεγαλύτερες δυνάμεις σε άνδρες οπλισμό και Αεροπορία. Όμως προκάλεσε απώλειες τον εχθρό και καθυστέρησε τη γρήγορη προέλαση που ονειρευόταν οι Ιταλοί.

Στις 8 Νοεμβρίου οι Ιταλοί μπήκαν στην Ηγουμενίτσα. Μαζί τους και τα ένοπλα τμήματα των μουσουλμάνων που εδώ έστησαν την έδρα τους. Επακολούθησαν τα ίδια τα έκτροπα που σημειώθηκαν και στο Φιλιάτι. Έγιναν λεηλασίες και καταστροφές αρκετών σπιτιών και καταστημάτων, πυρπολήθηκαν καταστήματα. Στην Ηγουμενίτσα έγιναν οι πρώτες εκτελέσεις δύο Ελλήνων του Χρήστου Πιτούλη και του Χρήστου Τσώνη. Αυτές οι εκτελέσεις σήμαναν την απαρχή των δεινών και του αίματος που πότισε άφθονο, στη συνέχεια τα χρόνια της κατοχής, τη θεσπρωτική γη.

Η προέλαση των ιταλικών στρατευμάτων πέρα από τον Καλαμά, μας γέμισε απογοήτευση. Δεν μπορούσαμε δεν θέλαμε να πιστέψουμε πως όλα τελείωσαν.

Οι ελληνικές δυνάμεις αφού με αυταπάρνηση πολέμησαν τους Ιταλούς στην Πίνδο και το Καλπάκι, σταμάτησε την προέλαση τους κι όταν ύστερα από λίγες ημέρες ενισχύθηκε με καινούργιες δυνάμεις, πέρασαν στην αντεπίθεση και τους ανάγκασαν, ηττημένους και ντροπιασμένους να υποχωρήσουν πέρα από τα ελληνοαλβανικά σύνορα. Το ίδιο έγινε και στο μέτωπο της δικής μας περιοχής. Ο ελληνικός στρατός άρχισε την αντεπίθεση. Βαθιά πέρα από την Ηγουμενίτσα ακούγονταν υπόκωφες εκρήξεις.

Από τις 10-12 Νοεμβρίου 1940 η VIII Μεραρχία κινήθηκε επιθετικά κατά του εχθρού.

Την Παρασκευή 22 Νοεμβρίου ξημέρωσε μία ήσυχη μέρα.

Τίποτε δεν ακουγόταν. Οι ιταλικές δυνάμεις είχαν υποχωρήσει. Έμεναν μόνο μικρά τμήματα οπισθοφυλακής. Με αγωνία περιμέναμε από στιγμή σε στιγμή να αντικρίσουμε να παρελαύνουν τα ελληνικά τμήματα. Το απόγευμα από τη Ράχη του χωριού είδαμε στρατιώτες, ακροβολισμένους να ανεβαίνουν από το Καλπάκι (Ελαία) προς το Φιλιάτι. Δεν είχαμε καμιά αμφιβολία, ήταν ο ελληνικός στρατός. Χωρίς να σκεφτούμε τυχόν κινδύνους τρέξαμε και με μια ανάσα ανεβήκαμε τις Κογκέλες. Τους προλάβαμε στην είσοδο των Φιλιατών. Γεμάτοι χαρά τους αγκαλιάσαμε. Δεν ήταν από το τάγμα των Φιλιατών. Μας συνέστησαν να απομακρυνθούμε γρήγορα γιατί μπροστά τους υπήρχαν ιταλικές ομάδες και υπήρχε το ενδεχόμενο να συμπλακούν. Γυρίσαμε στο χωριό. Είχε σουρουπώσει. Εκεί βρίσκονταν από αρκετή ώρα, ομάδα στρατιωτών του τάγματος Φιλιατών και ο χωριανός μας στρατιώτης Γιάννης Κόντης. Ήτανε σταλμένοι από τη διοίκηση του τάγματος να ζητήσουν από τους κατοίκους να ετοιμάσουν ψωμί κι ότι άλλο μπορούσαν, γιατί το τάγμα προελαύνοντας γρήγορα είχε αποκοπεί από την επιμελητεία.

Στη στιγμή όλοι οι φούρνοι του χωριού άναψαν.

Επιτέλους ελεύθερος ο τόπος ύστερα από είκοσι και πλέον μέρες κατοχής, μέσα σε φόβους και αγωνίες.

Όμως ο πόλεμος δεν είχε τελειώσει. Μόλις άρχιζε.

28η Οκτωβρίου 1940: Οι πρώτες ημέρες του πολέμου στη Θεσπρωτία

Reviewed by thespro.gr on Κυριακή, Οκτωβρίου 27, 2024 Rating: 5

Αίτημα του δήμου Σουλίου για την ανακήρυξη της Παραμυθιάς ως μαρτυρικής πόλης

thespro.gr Σάββατο, Οκτωβρίου 26, 2024

Αίτημα του δήμου Σουλίου για την ανακήρυξη της Παραμυθιάς ως μαρτυρικής πόλης

Πραγματοποιήθηκε στις 24/10/2024 συνάντηση-σύσκεψη στο γραφείο του δημάρχου Σουλίου Αθανασίου Ζ. Ντάνη, παρόντος του Προέδρου του Δ.Σ. Θωμά Οικονόμου, με τη συμμετοχή των επιτίμων καθηγητών Πανεπιστημίου, ιστορικών και συγγραφέων, του συμπατριώτη μας κ. Παναγιώτη Χρ. Τσαμάτου και του κ. Αθανασίου Ε. Γκότοβου. Θέμα της σύσκεψης ήταν η επανεκτίμηση-επικαιροποίηση και επανυποβολή στην αρμόδια Επιτροπή του άρθρου 18 παρ. 5 Ν.2503/1997 του αιτήματος της επίσημης και τυπικής ανακήρυξης της Παραμυθιάς ως μαρτυρικής πόλης με έκδοση πλέον του σχετικού προβλεφθέντος προεδρικού διατάγματος.

Μετά από γόνιμο διάλογο και ανταλλαγή χρήσιμων απόψεων, αξιολογήθηκε η ανάγκη και υποχρέωση ιδίως σε αυτή τη χρονική συγκυρία, της επανυποβολής του δίκαιου αλλά και ιστορικά και εθνικά επιβαλλόμενου αιτήματος-δικαιώματος, για την ανακήρυξη της Παραμυθιάς και de jure ως μαρτυρικής πόλης.

Αποφασίστηκε ο σχηματισμός και η αποστολή πληρέστερου φακέλου προς την επιτροπή, με επιπλέον και επιπρόσθετη νομική θεμελίωση και ιστορική τεκμηρίωση του διαχρονικά και πάντα επίκαιρου αιτήματος-δικαιώματος με κοινή συνισταμένη την έμφαση εκτός των άλλων και στη λεπτή και ευαίσθητη εθνική και πατριωτική, τοπική αλλά και υπερτοπική σημασία και διάσταση του θέματος.

Ο Δήμαρχος και η Δημοτική Αρχή ευχαριστούν θερμά για την προθυμία, την άψογη συνεργασία και τη θετική συμβολή στην προώθηση του ανωτέρω επιτακτικού αιτήματος τους κ. καθηγητές Παναγιώτη Χρ. Τσαμάτο και Αθανάσιο Ε. Γκότοβο και ήδη δρομολογήθηκε η διαδικασία για την επανυποβολή και υποστήριξη του ιστορικά επιβεβλημένου αιτήματος-δικαιώματος με τελικό σκοπό την ευόδωσή του και τελεσφόρησή του.