Σχέδιο ειδικών στοχευμένων δράσεων με τρεις βασικές κατευθύνσεις, υλοποιεί η Ελληνική Αστυνομία, με στόχο την πρόληψη, αποτροπή και αντιμετώπιση της εγκληματικότητας, της ενδοοικογενειακής βίας και της παραβατικότητας ανηλίκων, καθώς και τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας των πολιτών.

Ειδικότερα, την περασμένη εβδομάδα από 16 έως 22 Δεκεμβρίου 2024, για την αντιμετώπιση του φαινομένου της ενδοοικογενειακής βίας, δραστηριοποιήθηκαν οι υπηρεσίες της Ελληνικής Αστυνομίας, και ιδιαίτερα τα επιχειρησιακά Γραφεία Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας, που επιλαμβάνονται στην πλειονότητα των περιστατικών.

Στο πλαίσιο αυτό οι αστυνομικοί σε όλη τη χώρα ανταποκρίθηκαν σε 676 κλήσεις στο τηλεφωνικό κέντρο της Άμεσης Δράσης και χορηγήθηκε σε 106 γυναίκες θύματα η εφαρμογή του Panic Button. Συνολικά, διαχειρίστηκαν 346 περιστατικά, για τα οποία πραγματοποιήθηκαν 215 συλλήψεις, ενώ παράλληλα μεταφέρθηκαν 4 θύματα σε δομή με όχημα της Ελληνικής Αστυνομίας και 18 θύματα σε ιατροδικαστή ή νοσοκομείο.

Υπενθυμίζεται ότι, με μέριμνα της Ελληνικής Αστυνομίας, στην περιφέρεια κάθε Διεύθυνσης Αστυνομίας σε όλη την επικράτεια, έχουν εξασφαλιστεί ένας ή περισσότεροι ειδικά διαμορφωμένοι χώροι που λειτουργούν ως “safe houses”, για τη βραχυπρόθεσμη ασφαλή φιλοξενία γυναικών-θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας, καθώς και μελών της οικογένειας τους, όπως τα ανήλικα παιδιά τους, που χρειάζονται προστασία (σχετ. η από 12-04-2024 Ανακοίνωση).

Παράλληλα, για την πρόληψη και αντιμετώπιση της νεανικής παραβατικότητας και της βίας μεταξύ ανηλίκων, με σκοπό την ενίσχυση του αισθήματος ασφάλειας των ίδιων αλλά και των γονέων τους, εφαρμόζονται δράσεις ήπιας αστυνόμευσης, από εκπαιδευμένες γυναίκες και άντρες αστυνομικούς, σε γειτονιές, πλατείες και σημεία που συγκεντρώνονται νέοι και έχουν σημειωθεί περιστατικά.

Έτσι, σε όλη την επικράτεια, έχουν πραγματοποιηθεί:

Προς την ίδια κατεύθυνση, συνεχίζονται οι στοχευμένες αστυνομικές δράσεις για την αντιμετώπιση της εγκληματικότητας καθώς και τη βελτίωση του επιπέδου οδικής ασφάλειας των πολιτών.

Για το λόγο αυτό, δραστηριοποιούνται κλιμάκια με τη συμμετοχή αστυνομικών εμφανούς και αφανούς αστυνόμευσης, από διάφορες Υπηρεσίες, λαμβάνοντας υπόψη τα τοπικά επιχειρησιακά σχέδια και δίνοντας έμφαση σε περιοχές και οικισμούς όπου παρατηρούνται αυξημένα περιστατικά παραβατικότητας.

Πιο αναλυτικά, κατά τη διάρκεια των δράσεων για την καταπολέμηση της εγκληματικότητας σε ολόκληρη τη χώρα, από 16 έως 22 Δεκεμβρίου 2024, πραγματοποιήθηκαν 512 ειδικές αστυνομικές επιχειρήσεις, κατά τις οποίες:

Επίσης, ενδεικτικά εξιχνιάστηκαν 242 κλοπές – διαρρήξεις, 20 απάτες, 39 κλοπές τροχοφόρων, 37 ληστείες καθώς και 215 υποθέσεις περί όπλων και 258 περί ναρκωτικών.

Περαιτέρω, οι υπηρεσίες Τροχαίας πραγματοποίησαν ειδικές εξορμήσεις και στοχευμένους ελέγχους, ιδίως στα μεγάλα αστικά κέντρα, για την αντιμετώπιση παραβατικών και επικίνδυνων-αντικοινωνικών οδηγικών συμπεριφορών, με στόχο την ομαλή και ασφαλή κίνηση των πολιτών και τη διασφάλιση της ανθρώπινης ζωής.

Διενεργήθηκαν 142.147 τροχονομικοί έλεγχοι οχημάτων και βεβαιώθηκαν 37.303 παραβάσεις, για τις οποίες επιβλήθηκαν τα ανάλογα διοικητικά πρόστιμα.

Ενδεικτικά, οι παραβάσεις που βεβαιώθηκαν, μεταξύ άλλων, αφορούν:

Οι στοχευμένες αυτές δράσεις θα συνεχιστούν με αμείωτη ένταση για τη βελτίωση του επιπέδου οδικής ασφάλειας, την πρόληψη και καταστολή της εγκληματικότητας, την καλύτερη δυνατή προστασία των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας, αλλά και ώστε κανένα παιδί να μη νιώθει απροστάτευτο και μόνο.

Η ρίζα της λέξης κάλαντα προέρχεται από τη λατινική «calenda», που σημαίνει αρχή του μήνα και παραπέμπει στην Πρωτοχρονιά του Ιανουαρίου, όταν, δηλαδή, ξεκίνησε να γιορτάζεται κατά τη Ρωμαϊκή εποχή (2ο π.Χ. αιώνα), ενώ έως τότε εορταζόταν τον Μάρτιο.

Τι είναι όμως τα κάλαντα και πώς εξελίχθηκαν στη σημερινή τους μορφή;

Οι λαογράφοι κάνουν λόγο για εθιμικά τραγούδια του λαού που ψάλλονται από μικρά παιδιά και από ενήλικους άνδρες την παραμονή των τριών μεγάλων γιορτών της Χριστιανοσύνης. Οι καλαντιστές τριγυρνούν είτε μόνοι, είτε κατά ομάδες (φίλων, σχολείων, σωματείων, χορωδιών, ακόμα και ομίλων) και επισκέπτονται σπίτια, καταστήματα, δημόσιους χώρους κλπ με τη συνοδεία του πατροπαράδοτου μεταλλικού τριγώνου, αλλά και άλλων μουσικών οργάνων.

Τα κάλαντα ξεκινούν κυρίως με χαιρετισμό, στη συνέχεια αναγγέλλουν τη μεγάλη χριστιανική εορτή που αναμένεται και καταλήγουν σε ευχές. Χαρακτηριστική είναι η καθαρεύουσα γλώσσα στην οποία ψάλλονται, αποδεικνύοντας την άμεση σύνδεσή τους με τους Βυζαντινούς χρόνους και τις Καλένδες του Ιανουαρίου, που γιορτάζονταν με ιδιαίτερη λαμπρότητα.

Οι στίχοι των καλάντων εξιστορούν μυθοποιημένα τα ιστορικά γεγονότα κι αναφέρονται σε μια σειρά από έθιμα και δοξασίες του λαού, όπως π.χ. για τους καλικάντζαρους κα. Οι καλαντιστές εύχονται μ΄ αυτό τον τρόπο υγεία, χαρά, ευτυχία, τύχη, προκοπή και καλή σοδειά όσους επισκέπτονται.

Τα κάλαντα ως έθιμο στην Ελλάδα

Τα κάλαντα είναι το μοναδικό έθιμο που διατηρείται ακόμη ακέραιο σε ολόκληρη τη χώρα, ηπειρωτική και νησιωτική, με αμέτρητες παραλλαγές (έχουν καταμετρηθεί γύρω στις 30) και προσαρμογή στον τοπικό χαρακτήρα κάθε περιοχής (εθνικά ή αστικά, τοπικά ή παραδοσιακά). Σήμερα, εκτός από τα πατροπαράδοτα κάλαντα έχουν καθιερωθεί και διάφορα αγγλοσαξωνικά χριστουγεννιάτικα τραγούδια, μερικά από τα οποία έχουν μεταγλωττιστεί στα ελληνικά και χρησιμοποιούνται συχνά, επιπρόσθετα με τα παραδοσιακά.

Δείτε εδώ ένα διαδραστικός χάρτης με κάλαντα Χριστουγέννων από όλη την Ελλάδα!

Πατώντας πάνω στον νομό, βγαίνει βίντεο με τα τοπικά κάλαντα της περιοχής!

Ενόψει των μεγάλων Εορτών του Αγίου Δωδεκαημέρου, Χριστουγέννων, Πρωτοχρονιάς και Θεοφανείων, στον Μητροπολιτικό Ιερό Ναό του Αγίου Δονάτου στην Παραμυθιά, θα τελεσθούν οι Ιερές Ακολουθίες ως εξής:

Ανήμερα της Εορτής των Χριστουγέννων θα τελεσθεί όρθρος και Αρχιερατική Θεία Λειτουργία ιερουργούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Παραμυθίας κ.κ. Σεραπίωνα από τις 6.00 π.μ. έως 9.30 π.μ.

Αναλυτικά:

• Τρίτη 24.12: 6,30-9,30 π.μ. Όρθρος, Ακολουθία των Μεγάλων ωρών, εσπερινός και Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου.

• Τετάρτη 25.12: 6.00-9,30 π.μ. Όρθρος και Αρχιερατική Θεία Λειτουργία του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου.

• Πέμπτη- Παρασκευή 26-27 7.00- 9,30 π.μ. Ο Όρθρος και η Θεία Λειτουργία του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου.

• Τρίτη 31.12: 5.00 μ.μ. Εσπερινός

• Τετάρτη 01.01: 7.00 π.μ. Όρθρος και η Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου. 10.00 π.μ. Δοξολογία επί τη ενάρξει του Νέου Έτους και κοπή Βασιλόπιτας της ενορίας μας.

• Παρασκευή:3-1 7.30 π.μ Όρθρος, Ακολουθία των Μεγάλων ωρών,

• Κυριακή 05.01: 6.45 π.μ. Όρθρος, Θεία Λειτουργία του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου.Τέλεση Μεγάλου Αγιασμού.

• Δευτέρα 6-1: Όρθρος, Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου και ο Μεγάλος Αγιασμός των Θεοφανείων.

• Τρίτη 7-1: Ο Όρθρος και η Θεία Λειτουργία του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου.

Τα χιλιάδες πολύχρωμα λαμπιόνια που στολίζουν τις γειτονιές και τις πλατείες, σε κάθε χωριό ή πόλη, τα χριστουγεννιάτικα δένδρα, οι ευρηματικές ιδέες συλλόγων με τις μουσικές και τα κεράσματα, οι μυρωδιές από τα ζαχαροπλαστεία και τους φούρνους, δημιουργούν γιορτινή ατμόσφαιρα, γεμίζουν φως και ελπίδα τον κόσμο και τον προετοιμάζουν για τη Γέννηση του Θεανθρώπου και τον ερχομό της νέας Χρονιάς.

Μέσα σε αυτόν τον γιορτινό καμβά, στην Ήπειρο των παραδόσεων, τα ήθη και τα έθιμα του τόπου, που έρχονται από το βάθος του χρόνου, αποτυπώνουν την πτυχές της πολιτιστικής και πολιτισμικής ταυτότητας του τόπου, καθώς είναι άμεσα συνυφασμένα με τις συνθήκες του μακρινού παρελθόντος, με τις αρχές και τις αξίες των περασμένων γενεών.

Οι Ηπειρώτες είχαν βαθειά πίστη. Το «σαρανταήμερο» έκαναν νηστεία, δηλαδή από τις 15 Νοεμβρίου έως και τις 24 Δεκέμβρη, για να υποδεχτούν την Γέννηση του Χριστού. Ακόμη και σήμερα, δεν είναι λίγοι εκείνοι που με ευλάβεια τηρούν τη νηστεία.

Τα έθιμα των Χριστουγέννων για κάθε οικογένεια άρχιζαν με το σφάξιμο του χοίρου, που σε ορισμένες περιοχές ήταν ιεροτελεστία. Το χοιρινό είχε εξέχουσα θέση στο γιορτινό τραπέζι αλλά και στα γλέντια που γίνονταν ανήμερα των Χριστουγέννων στις πλατείες των χωριών.

«Τα σπάργανα του Χριστού», είναι το γλύκισμα - έθιμο που συναντάμε σε όλη την Ήπειρο και αναβιώνει έως σήμερα. Σε κάθε σπίτι ετοιμάζουν τα σπάργανα για το τραπέζι της παραμονής. Πρόκειται για χυλό από σταρένιο αλεύρι, που ψήνεται σε πυρωμένη πέτρα μέσα στο τζάκι, ενώ στη συνέχεια τις «τηγανίτες» αυτές μελώνουν σε ζαχαρόνερο, με καρύδια και κανέλα.

Είναι το γλύκισμα που τρώγεται το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων. Το έθιμο συμβολίζει τα σπάργανα του Ιησού στη φάτνη. Τα «σπάργανα του Χριστού» σε χωριά του Πωγωνίου τα λένε «λαλαγγίτες» και είναι το γλύκισμα για το τραπέζι της παραμονής.

Στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι έως και σήμερα, σε πολλά σπίτια οι νοικοκυρές μαγειρεύουν τα «γιαπράκια». Είναι λαχανοντολμάδες με φύλλα από λάχανο και το φαγητό συμβολίζει το ‘φάσκιωμα’ του νεογέννητου Χριστού.

Το έθιμο ,συμβολίζει τους βοσκούς που πήγαν να προσκυνήσουν το θείο βρέφος και είχαν ανάψει ένα ξερό κλαδί για να βλέπουν μέσα στην νύχτα. Ένα πολύ παλιό έθιμο στην Ήπειρο, που συναντάται με μικρές παραλλαγές στις διάφορες περιοχές της.

Το έθιμο τηρείται κυρίως, στα χωριά της Άρτας. Ανήμερα Χριστούγεννα, όποιος επισκεφτεί φιλικό ή συγγενικό σπίτι για να ευχηθεί χρόνια πολλά, καθώς και οι παντρεμένοι, που θα πάνε στο πατρικό τους, κρατούν ένα κλαρί από πουρνάρι που το ανάβουν στον δρόμο. Τα φύλλα του καθώς καίγονται τρίζουν και η ευχή στον κάθε οικοδεσπότη είναι να μεγαλώνει η φαμίλια και να προκόβουν τα κοπάδια.

Στα Γιάννενα, δεν κρατούν το πουρνάρι αναμμένο στο χέρι τους, αλλά στη χούφτα τους έχουν δαφνόφυλλα και πουρναρόφυλλα. Όταν μπουν στο σπίτι, τα πετούν μέσα στο τζάκι και καθώς τα φύλλα καίγονται, πετάνε σπίθες. Τότε δίνεται η καλύτερη ευχή στον νοικοκύρη: «Αρνιά, κατσίκια, νύφες και γαμπρούς!». Δηλαδή, να προκόβουν τα κοπάδια του, να πληθαίνει η φαμελιά του, να μεγαλώνουν τα κορίτσια και τα παλικάρια του, να του φέρνουν στο σπίτι νύφες και γαμπρούς, να του δώσουν εγγόνια που δε θ' αφήσουν τ' όνομα το πατρικό να σβήσει.

Στο χωριό Πουρνιά της Κόνιτσας την παραμονή των Χριστουγέννων το παραδοσιακό «έθιμο της φωτιάς» δημιουργεί γιορτινή διάθεση. Το πρωί στην πλατεία του χωριού ανάβει μια μεγάλη φωτιά και ο κόσμος κρατώντας μαγκούρες στα χέρια, πηγαίνει σε όλα τα σπίτια του χωριού για τα κάλαντα . Οι νοικοκυρές προσφέρουν φρεσκοψημένα καρβέλια ψωμί.

Στην Αγία Παρασκευή της Κόνιτσας τα παιδιά την παραμονή έπαιρναν τις «τζιουμάκες», ξύλα από κρανιά, σαν μπαστούνι και χτυπούσαν με αυτό τις πόρτες και τα παράθυρα των σπιτιών για τα κάλαντα.

Τα περασμένα χρόνια στα χωριά της Ηπείρου επέστρεφαν για τις γιορτινές μέρες οι ξενιτεμένοι και στηνόταν το «Ζιαφέτι», ένα μεγάλο πανηγύρι στις πλατείες και τις αυλές των εκκλησιών με τα κλαρίνα να αντηχούν στα βουνά και το γλέντι να κρατά ακόμη και δύο μέρες.

Το «αμίλητο νερό» είναι έθιμο χριστουγεννιάτικο στην Άρτα. Ανήμερα των Χριστουγέννων, και νωρίς το πρωί, πριν ξημερώσει, οι γυναίκες πήγαιναν χωρίς να μιλάνε, να πάρουν νερό από ξένη βρύση και έλεγαν, «όπως τρέχει το νερό στη βρυσούλα μου, έτσι να τρέχει και η σοδιά μου». Από το «αμίλητο νερό», έπιναν όλοι στο σπίτι για το καλό. Στη βρύση η γυναίκα άφηνε εδέσματα, «για να την ταΐσει», όμως στην πραγματικότητα για να βρουν οι φτωχοί συγχωριανοί φαγητό.

Συνεχίζονται οι χιονοπτώσεις σε ορεινές περιοχές της Ηπείρου, χωρίς όμως να έχουν δημιουργηθεί σοβαρά προβλήματα ενώ 14 μηχανήματα της Πολιτικής Προστασίας εργάζονται για τον αποχιονισμό. Οι οδηγοί που κινούνται προς τα ορεινά καλούνται να χρησιμοποιούν αντιολισθητικές αλυσίδες.

Στη Θεσπρωτία, η Πυροσβεστική χρειάστηκε να επέμβει προκειμένου να απομακρύνει δέντρα από το οδόστρωμα, λόγω σφοδρών ανέμων σε 11 περιπτώσεις σε διάφορες περιοχές.

Στην Πρέβεζα, λόγω των έντονων καιρικών φαινομένων, αναβλήθηκαν οι προγραμματισμένες εκδηλώσεις στο Χριστουγεννιάτικο Χωριό της Χαράς. Η θεατρική παράσταση και η Νύχτα των Ευχών μεταφέρονται στις 30 Δεκεμβρίου, ενώ η λαχειοφόρος αγορά θα γίνει στις 31 Δεκεμβρίου.

Παράλληλα, το Τοπικό Επιχειρησιακό Συντονιστικό Όργανο του Δήμου Πρέβεζας συνεδρίασε για την αντιμετώπιση κινδύνων από χιονοπτώσεις, παγετό και έντονες βροχοπτώσεις. Όλοι οι αρμόδιοι φορείς τόνισαν την ετοιμότητά τους, με ειδικό σχεδιασμό για τις ορεινές περιοχές και φροντίδα για ανήμπορους πολίτες.

Απόσπασμα από την έκδοση "ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΝ ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΗ " των Α.Βασιάδη και Κ. Λώμη.

Το σκίτσο φιλοτέχνησε για τις ανάγκες της έκδοσης ο Μάριος Λώμης.

ΑΦΗΓΗΣΗ

Όταν πλησιάζουν Χριστούγεννα και τα κάλαντα πλημμυρίζουν τον αέρα , έρχεται επίκαιρα στη μνήμη, ο γέρος με τα κάλαντα.

Ήταν μια μορφή μοναχική που εμφανιζόταν, μεταπολεμικά και μέχρι την δεκαετία του ’60 στην Ηγουμενίτσα, μόνο τις ημέρες των Εορτών και γύρναγε στα σπίτια για να ψάλλει τα κάλαντα.

Ερχόταν, όχι την παραμονή όπως όλοι οι άλλοι, αλλά ανήμερα την γιορτή.

Με αυτή την κουτοπόνηρη πρωτοτυπία του εξασφάλιζε την αποκλειστικότητα της ημέρας και έτσι, μεγαλύτερο ρεγάλο.

Η μορφή του θύμιζε έντονα βοσκό της Βηθλεέμ Την Νύχτα Της Γέννησης, από τις γνωστές απεικονίσεις.

Στο κεφάλι φόραγε ένα μαντήλι λερό που σκέπαζε μέρος από τα μακριά κάτασπρα μαλλιά του.

Μια τρίχινη κάπα κάλυπτε μέχρι τα γόνατα το κορμί του και αντί για παντελόνι, μια μακριά βράκα σκεπάζονταν μέχρι τα γόνατα από χοντρές κάλτσες.

Στα πόδια φόραγε σαντάλια με δερμάτινα κορδόνια που ήταν γερά τυλιγμένα στις κνήμες του.

Η όλη αμφίεση συμπληρώνονταν με μια μακριά γκλίτσα που στήριζε το γερασμένο κορμί του.

Το πρόσωπο ωραίο με μακριά άσπρα μουστάκια και γένια είχε μονίμως μια χαρακτηριστική έκφραση αγαθότητας και βλακείας μαζί.

Για την τυπική έγκριση ρώταγε στα σπίτια που επισκεπτόταν:

- Να τα πώ ;

Και χωρίς να περιμένει απάντηση, με την απόκοσμη γλυκύτητα που ανέδιδε το πρόσωπό του και την τρεμουλιαστή του φωνή άρχιζε να ψάλλει.

Τα κάλαντα που έψαλε δεν είχαν καμιά σχέση με τις γνωστές μελωδίες.

Ήταν καθαρά, σατυρικά τραγούδια με αυτοσχέδιους σκοπούς και στίχους.

Χαρακτηριστικοί στίχοι από τα πρωτότυπα κάλαντα που ο Γέρος έψαλε ανήμερα τα Θεοφάνεια ήταν τα εξής:

Σήμερα τα Φώτα

καρκαλιέται η κότα,

πίσω από την πόρτα!

Της μιλάει ο πέτος,

δεν απολογιέται!

Της ρίχνει ένα λιθάρι

την παίρνει στο ποδάρι...

Ωϊ , ώϊ το πόδι μου

και το καλαπόδι μου..!

Κάπου πριν το 1970 σταμάτησε να εμφανίζεται ο Γέρος με τα κάλαντα, στην Ηγουμενίτσα.

Άλλη μια χαρακτηριστική φιγούρα, πέρασε στη μνήμη των παιδικών χρόνων, της Ηγουμενίτσας του χθες.