Οι νέες προκλήσεις στη διαχείριση των απορριμμάτων αποτέλεσαν το αντικείμενο ημερίδας που πραγματοποίησε στα Γιάννινα η ΠΕΔ Ηπείρου και ο ΦΟΔΣΑ σε συνεργασία με τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (Ε.Ο.ΑΝ.), την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) και το Πανελλήνιο Δίκτυο Οικολογικών Οργανώσεων (ΠΑΝΔΟΙΚΟ).

Στην ομιλία του ο πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Ηπείρου, κ. Χρήστος Ντακαλέτσης τόνισε εισαγωγικά πως απαιτείται κεντρικός σχεδιασμός, με συντονισμό του ΦοΔΣΑ και κάθε είδους συνέργειες που μπορούν να προκύψουν, με στόχο τη μείωση του κόστους διαχείρισης των απορριμμάτων ανα γεωγραφικό διαμέρισμα. Σημαντικό ρόλο καλείται να παίξει εδώ και η ΚΕΔΕ.

Πιο συγκεκριμένα, ο κ. Ντακαλέτσης υπογράμμισε πως ο πρώτος βαθμός της Τοπικής Αυτοδιοίκησης παρουσιάζει σήμερα μια εικόνα η οποία δεν δείχνει συντονισμό αλλά λειτουργία με διαφορετικές ταχύτητες, ειδικά σε σχέση με το “Πληρώνω Οσο Πετάω” (ΠοΠ). Η πολιτική αυτή (ΠοΠ) πρέπει να ξεκινήσει μαζικά αλλα και συντονισμένα. “Δήμοι και ΦοΔΣΑ θα πρέπει να υλοποιήσουν έργα με γνώμονα την οικονομία κλίμακας και κοινούς στόχους για όλη την Ελλάδα”, τόνισε ο πρόεδρος της Π.Ε.Δ. Ηπείρου, σημειώνοντας πως συγκεκριμένες «αδικίες» επιβάλλεται να απασχολήσουν τους Δήμους, ζητήματα όπως ο διαχωρισμός των ανταποδοτικών τελών σε τέλη ηλεκτροφωτισμού και τέλη καθαριότητας πρέπει να επανεξεταστούν. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, ενώ στην Ελλάδα παράγουμε περίπου 500 κιλά απορριμμάτων ανά κάτοικο, αυτή η μεσοσταθμική εικόνα διαφέρει στους ορεινούς Δήμους, όπου τα βιοαπόβλητα ανακυκλώνονται στον κήπο ή τα οικόσιτα ζώα με αποτέλεσμα να είναι πολύ μικρότερη η ποσότητα. Αυτός ο όγκος απορριμμάτων που εκτρέπεται από τη συμβατική διαχείριση απορριμμάτων, δεν ανταμείβεται όσο τα τέλη είναι ενιαία. Η περίπτωση των τουριστικών Δήμων από την άλλη, είναι εξίσου ενδιαφέρουσα: “μήπως πρέπει να εξετάσουμε και την επιβολή τουριστικού τέλους για την κάλυψη του πρόσθετου κόστους διαχείρισης των απορριμμάτων γι’ αυτούς τους Δήμους”, αναρωτήθηκε ο πρόεδρος της Π.Ε.Δ.

Αναφερόμενος στην Ήπειρο ειδικά, ο πρόεδρος της Π.Ε.Δ. τόνισε ότι το εν λειτουργία μοντέλο των ΣΔΙΤ «κλειδώνει» τις τιμές της επεξεργασίας απορριμμάτων με τρόπο που όσο και να μειωθεί ο όγκος των απορριμμάτων, η τιμή να μην μειώνεται (ελάχιστη εγγυημένη ποσότητα). Το ζήτημα αυτό πρέπει να απασχολήσει την Τοπική Αυτοδιοίκηση της Ηπείρου άμεσα, είπε.

Δήμοι και ΦΟΣΔΑ χρειάζονται ενίσχυση, κυρίως σε ειδικότητες με γνωστικό αντικείμενο τόσο περιβάλλοντος, όσο και οικονομικού αντικειμένου για την πραγματική εφαρμογή της κυκλικής οικονομίας, κατέληξε ο κ. Ντακαλέτσης, τονίζοντας πως σε σχέση με την διαχείριση των απορριμμάτων και τη δημιουργία προϊόντων προς ανακύκλωση, ανάκτηση ή αξιοποίηση, η ελληνική αγορά παρουσιάζει τεράστια περιθώρια ανάπτυξης κι όσο καθυστερούμε, στερούμε θέσεις εργασίας από τις τοπικές κοινωνίες και οδηγούμαστε σε επιβολή αυξημένων κι άδικων ανταποδοτικών προς τους πολίτες.

Ο πρόεδρος του ΑΣΔΣΑ Ηπείρου, κ. Νίκος Καλαντζής παρουσίασε κατ’ αρχάς τα υφιστάμενα έργα υποδομής για τη διαχείριση των απορριμμάτων στην Ήπειρο: 1 μονάδα επεξεργασίας, 1 ΚΔΑΥ, 8 ΣΜΑ και 3 ΧΥΤ. Ώριμα έργα διαχείρισης ΑΣΑ υπάρχουν σε 6 Δήμους της Ηπείρου που έχουν προτάσεις ενταγμένες για χρηματοδότηση δικτύου καφέ κάδων. 10 πράσινα σημεία είναι ώριμα μελετητικά, ενταγμένα και υπό κατασκευή, και 1 αποκεντρωμένη Μονάδα Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων (ΜΕΒΑ) είναι υπό κατασκευή, ενώ για 2 επιπλέον είναι υπό αξιολόγηση η πρόταση χρηματοδότησης.

Ιδιαίτερη αξία είχαν όσα ανέφερε ο κ. Καλαντζής για τους στόχους της διοίκησης του ΦοΔΣΑ εφεξής. Ανέφερε συγκεκριμένα τα εξής, όσον αφορά τις υποδομές:

– Ολοκλήρωση των 3 αποκεντρωμένων μονάδων κομποστοποίησης (Άρτας, Θεσπρωτίας & Πρέβεζας)

– Κατασκευή ΣΜΑ Β’ φάσης

– Αναβάθμιση της ΜΕΑ για την προσαρμογή της στους στόχους του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) 2020 – 2030 / Νέου ΠΕΣΔΑ

– Ενεργειακή αξιοποίηση των απορριμματογενών καυσίμων που παράγονται στην Μονάδα Ανακύκλωσης –Ανάκτησης Αποβλήτων (ΜΑΑα) σύμφωνα με τη μελέτη του ΥΠΕΝ

– Εκσυγχρονισμός & αύξηση χρόνου ζωής των ΧΥΤ.

Για την αναβάθμιση της Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων Ηπείρου περιέγραψε πιο συγκεκριμένα τους στόχους για: Αύξηση δυναμικότητας του τμήματος επεξεργασίας προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων, Διαχείριση ανακυκλώσιμων υλικών (λειτουργία ως ΚΔΑΥ), Σταδιακή μείωση της δυναμικότητας του τμήματος επεξεργασίας των συμμείκτων αποβλήτων, Ελαχιστοποίηση παραγωγής CLO και Παραγωγή απορριμματογενούς καυσίμου για ενεργειακή αξιοποίηση σε ενεργοβόρες βιομηχανίες ή/και στις μονάδες ενεργειακής αξιοποίησης που σχεδιάζονται

Για το διάστημα μέχρι το 2030, ο ΦοΔΣΑ Ηπείρου θέτει τέλος τους εξής στόχους, σύμφωνα με τον κ. Καλαντζή:

– Ολοκλήρωση των τοπικών σχεδίων διαχείρισης αποβλήτων από τους Δήμους,

– Δημιουργία περιφερειακής ηλεκτρονικής πλατφόρμας για τη Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων από τον Φο.Δ.Σ.Α,

– Δράσεις ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης και επιβράβευσης των πολιτών από τους Δήμους και από τον Φο.Δ.Σ.Α,

– Ενίσχυση της εφαρμογής από τους Δήμους αναλυτικής καταγραφής του πραγματικού κόστους για την διαχείριση των αποβλήτων,

– Υλοποίηση συστημάτων Πληρώνω Όσο Πετάω (“ΠοΠ” ή Pay As You Throw – PAYT) από τους ΟΤΑ Α’ βαθμού,

– Επικαιροποίηση των κανονισμών καθαριότητας από τους Δήμους,

– Ανάπτυξη Διαδημοτικών, Διαβαθμιδικών Συνεργασιών για την υλοποίηση των μέτρων του ΠΕΣΔΑ,

– Υλοποίηση δράσεων για μείωση του αποτυπώματος άνθρακα των έργων ΔΣΑ (παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ (φωτοβολταϊκά, ηλιοθερμικά, αξιοποίηση βιοαερίου κλπ.) και ενεργειακή αξιοποίηση των προϊόντων των μονάδων (π.χ. θερμότητα) για ιδία χρήση.

– Ενεργοποίηση του συνόλου των ενδιαφερόμενων μερών για συμμετοχή τους σε δράσεις κυκλικής οικονομίας. Τις δύο τελευταίες δράσεις πρέπει να υλοποιήσει ο Φο.Δ.Σ.Α Ηπείρου.

Η εικόνα της βάβως, που είναι ζαλωμένη με ξύλα είναι γνώριμη στον κόσμο της Θεσπρωτίας. Σήμερα η γυναίκα της Θεσπρωτίας, όπως οι αγρότισσες όλου του κόσμου γιορτάζει. Η γιορτή της 15ης Οκτώβρη της Παγκόσμιας Ημέρας Αγρότισσας όμως είναι μέρα για προβληματισμό, όταν το ενεργειακό κόστος έχει δυναμιτίσει το πορτοφόλι της.

Αυτή η ηρωίδα Θεσπρωτή νιώθει ότι δεν δικαιώνεται. Νιώθει, πως, όταν ανοίγει το πορτοφόλι της, και ψάχνει για να πληρώσει τις υποχρεώσεις της, να μεγαλώσει αξιοπρεπώς τα παιδιά της, η δουλειά της την αφήνει απογοητευμένη. Κι όμως αγωνίζεται 365 μέρες τον χρόνο για να καρπίσει γη ή να ταϊστούν τα ζώα, που έχουν δουλειά 365 μέρες τον χρόνο.

Η έλλειψη εξειδικευμένης, αγροτικής εκπαίδευσης, η γήρανση του πληθυσμού, το προβληματικό οδικό επαρχιακό δίκτυο, ο μικρός και πολυτεμαχισμένος κλήρος, η έλλειψη βοσκοτόπων, τα προβλήματα οργάνωσης του αγροτικού κλάδου, μετά την κατάρρευση του συνεταιριστικού κινήματος, είναι από τα βασικά προβλήματα, που απειλούν το εισόδημα των παραγωγών της Θεσπρωτίας.

Λιπάσματα και ζωοτροφές έχουν πάρει τον ανήφορο, δύσκολα βρίσκονται εργατικά χέρια κι η Θεσπρωτή αγρότισσα παλεύει καθημερινά με νύχια και με δόντια για ν΄αντέξει.

Η απάντηση δεν είναι απλή αλλά θα μπορούσε να είναι θετική υπό προϋποθέσεις. Το θεσπρωτικό τρόφιμο είναι καλό ποιοτικά και νόστιμο. Μπορεί να περπατήσει στην αγορά. Όμως, για να πάρει τιμή η παραγωγός χρειάζονται κι άλλα πράγματα.

Το βασικό ερώτημα είναι αν θέλουν να μπουν νέες γυναίκες στη γεωργία και την κτηνοτροφία; Ειδάλλως κι η πολιτεία αλλά κι οι γυναίκες παραγωγοί πρέπει να πάρουν την τύχη τους στα χέριά τους.

Η γυναίκα – παραγωγός της Θεσπρωτίας πρέπει να εκπαιδευτεί, για να έχει μέλλον ο κλάδος. Πρέπει να συνεταιριστεί με άλλες. Πρέπει να δοκιμάσει τις δυνάμεις της, με τη γειτόνισσα, τη φίλη, τη συγχωριανή, τη συμπεθέρα για να μπορεί να πάει στην αγορά και να μην της παίρνουν τσάμπα τον κόπο της.

Το σύνολο της καλλιεργούμενης έκτασης κι έκτασης, που είναι σε αγρανάπαυση στην Ελλάδα, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, είναι 32.165.383 στρέμματα. Αντίστοιχα στην Ήπειρο είναι 699.236 στρέμματα κι εξ αυτών στη Θεσπρωτία το σύνολο της καλλιεργούμενης γεωργικής γης και γης σε αγρανάπαυση είναι 220.502 στρέμματα.

Πανελλαδικά, το 2019 η συνολική παραγωγή υδατοκαλλιέργειας ανήλθε στους 149.975 τόνους αξίας 564,6 εκ. ευρώ παρουσιάζοντας αύξηση 2% ως προς τον όγκο και σχεδόν 5% ως προς την αξία παραγωγής σε σχέση με το προηγούμενο έτος.

Η Θεσπρωτία πρωτοστατεί στο ψάρι. Είναι ο 6ος νομός της χώρας στην παραγωγή ψαριού ιχθυοκαλλιέργειας με 9% συμμετοχή στον κλάδο.

Η Πρέβεζα αντίστοιχα κατέχει την 11η θέση στην ιχθυοκαλλιέργεια με 4% της εγχώριας παραγωγής. Δυστυχώς, οι ψαρότοποι για τους ψαράδες για διάφορους λόγους μειώνονται.

Οι ιχθυοκαλλιέργειες μεσαίου τύπου έχουν βρει ένα επενδυτικό μοντέλο διαχείρισης, που αφορά στη συμμετοχή διαφορετικών εταιρικών σχημάτων σ΄ένα ενιαίο δευτερογενές με τη λειτουργία ενός κοινού συσκευαστηρίου. Έτσι και οικονομία κλίμακας γίνεται και διατηρείται η πολυπόθητη αυτονομία της επιχείρησης, καθώς οι Έλληνες δυστυχώς δεν έχουμε κουλτούρα συνεργασίας, την οποία όμως είναι απαραίτητο να χτίσουμε.

Το τελευταίο διάστημα μία νέα καινοτόμα μονάδα εκτροφής γαρίδας ξεκίνησε την παραγωγή νωπής γαρίδας κι είναι ελπιδοφόρο σημάδι.

Την πρωτοκαθεδρία στο ζωικό κεφάλαιο έχουν τρεις χώρες στην Ευρώπη.

Οι αριθμοί από μόνοι τους, βέβαια, δεν γεμίζουν το πορτοφόλι της αγρότισσας, όταν οι τιμές στην αγορά είναι χαμηλές.

Το ζωικό κεφάλαιο της Ηπείρου, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, είναι 572.512 πρόβατα, εκ των οποίων τα 132.665 είναι στη Θεσπρωτία. Η Θεσπρωτία πρωτοστατεί σε ζωικό κεφάλαιο ως προς τις αίγες στην Περιφέρεια Ηπείρου, αφού από τις 169.888 σ’ όλη την περιφέρεια, στη Θεσπρωτία υπάρχουν 62.806.

Το μεγάλο ατού της Θεσπρωτίας είναι τα βοοειδή της κυρίως ελευθέρας βοσκής για την παραγωγή κρέατος. Από τα 80.043 βοοειδή, που έχει η Περιφέρεια Ηπείρου, η Θεσπρωτία εκτρέφει 31.902 βοοειδή, τα οποία δημιουργούν θέσεις απασχόλησης. Κι είναι ατού γιατί η αγορά θέλει ντόπιο βοδινό κρέας.

Μεγάλο ατού της περιοχής είναι το μέλι, που είναι εξαιρετικά νόστιμο κι υγιεινό εξαιτίας και της πλούσιας χλωρίδας της περιοχής, αλλά παραμένει απιστοποίητο και χωρίς να έχει αναγνωριστεί ως ΠΟΠ. Στην Ήπειρο υπάρχουν 7.561 εγχώριες κυψέλες και 98.286 ευρωπαϊκές. Η Θεσπρωτία διαθέτει 870 εγχώριες και 24.704 κυψέλες μελισσών. Όμως, ο Θεσπρωτός παραγωγός έχει ν΄ανταποκριθεί στο αλβανικό μέλι, αμφιβόλου ποιότητας, που έρχεται σε χαμηλότατες τιμές στην αγορά, καθιστώντας τον μη ανταγωνιστικό.

Η Θεσπρωτία παράγει 469 τόνους μαλακών τυριών και 138 σκληρών, μόλις 4 τόνους νωπού βουτύρου, 350 τόνους μυζήθρα και 14 τόνους κρέμα ενώ ο αμπελουργικός τομέας που είναι εξίσου σημαντικός μόλις τα τελευταία χρόνια άρχισε ν΄ αναπτύσσεται μετά από δεκαετίες, που τα αμπέλια είχαν ξεπατωθεί ή ήταν μόνο για λόγους οικιακής χρήσης. Η Θεσπρωτία παράγει 23.392 τόνους γάλακτος, κυρίως πρόβειου κι αίγιου. Χωρίς επανίδρυση των συνεταιρισμών σε νέα βάση, οι παραγωγοί είναι χαμένοι από χέρι γιατί κι η βιομηχανία εξαιτίας του κακού ανάγλυφου, θέλει χώρο συγκέντρωσης του γάλακτος. Μόνο φέτα, κεφαλογραβιέρα και γαλοτύρι ανήκουν στον κατάλογο των ΠΟΠ προϊόντων, ούτε καν το μέλι.

Οι Θεσπρωτοί παραγωγοί έχουν ν΄αντιμετωπίσουν σημαντικές απειλές λόγω των λύκων και των αγριογούρουνων, στις καλλιέργειες, τα αιγοπρόβατα και τις κυψέλες.

Η νέα ψηφιακή τεχνολογία με ηλεκτρονικά κολάρα ή τσιπ θα μπορούσε να λειτουργήσει υπέρ των Θεσπρωτών παραγωγών με πιλοτικές εφαρμογές ψηφιακής τεχνολογίας στα μεγάλα άγρια θηλαστικά.

Οι νέες τεχνολογίες θα μπορούσαν να λειτουργούσαν στη λογική του win – win και για τους παραγωγούς και για τα άγρια ζώα (ψηφιακή παρακολούθηση ζωικού κεφαλαίου), εφόσον υπήρξε συντονισμός με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, που επίσης αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα με μεγάλα άγρια θηλαστικά. Αυτό δεν μπορεί να συμβεί όμως χρηματοδότηση από το υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής σε συνεργασία με τα υπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος.

Ταυτόχρονα, η Θεσπρωτία θα μπορούσε ν΄αναπτύξει δασικά προϊόντα και να δημιουργήσει νέο συμπληρωματικό εισόδημα. Το δαιδαλώδες περιβαλλοντικό θεσμικό πλαίσιο δεν αφήνει πολλά περιθώρια ενώ φέρνει πολλές φορές η γκρίνια μεταξύ παραγωγών και δασαρχείων, όπως συμβαίνει σ’ όλη την Ελλάδα. Ο δασικός πλούτος της Θεσπρωτίας – εκτός από καυσόξυλα - παραμένει ανεκμετάλλευτος.

Η έλλειψη ταυτότητας των προϊόντων της Θεσπρωτίας, πιστοποίησης – συσκευασίας, η κατάρρευση του τυροκομείου Φιλιατών και των κλωστηρίων, τα μικρά μεγέθη κι η καχυποψία ως προς το συνεταιριστικό κίνημα, η έλλειψη σύνδεσης της αγροδιατροφής με τον όποιο τουρισμό δημιουργεί τεράστια προβλήματα στους παραγωγούς, που βρίσκονται σε δεινή θέση.

Δεν νοείται να μην έχει γίνει ΠΟΠ λ.χ. κατσικάκι ή πρόβατο από την περιοχή της Θεσπρωτίας. Δεν νοείται η ελιά Μπολιάνα να είναι γνωστή μόνο στο υπουργείο αλλά ελάχιστα να τη γνωρίζουν ακόμη κι οι ίδιοι οι Θεσπρωτοί. Δεν υπάρχει κοινό σήμα, ώστε να συνδέει τουρισμό και αγροτική ανάπτυξη. Εστιατόρια, ξενοδοχεία, που χρησιμοποιούν αγροτικά προϊόντα της περιοχής, πρέπει να πιστοποιηθούν και να «δεθούν», αντί να κυκλοφορούν τα γνωστά και μη εξαιρετέα βούτυρα ξένων εταιριών, τη στιγμή, που υπάρχει η δυνατότητα να παραχθεί στη Θεσπρωτία.

Το αγροτικό επαρχιακό δίκτυο της Θεσπρωτίας σε πολλά σημεία είναι για κλάματα κι υπάρχει ζήτημα μεταφορικού κόστους ως προς τη συγκέντρωση προϊόντων. Δεν έχουν ενταχθεί νέα αρδευτικά έργα, υπάρχει ακόμη θέμα με τους αναδασμούς, υπάρχουν χρόνια ζητήματα με τους βοσκοτόπους και ζητήματα και με τις μελισσοπαραγωγικές περιοχές.

Το θέμα της ανομοιογένειας επιδοτήσεων για ίδια προϊόντα και καλλιέργειες και το ζήτημα των βοσκοτόπων απειλούν συνολικά τον κλάδο.

Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης θα πρέπει ν΄ακολουθήσει στρατηγική ανάπτυξης για τα υποπροϊόντα και τα υπολείμματα με σχετικό αγροτικό ινστιτούτο, που θα συνδέσει τους παραγωγούς με τις μικρές βιοτεχνίες και τη βιομηχανία και θα δώσει υπεραξία αλλά κι ένα αγροτικό, ψηφιακό ινστιτούτο.

ΜΟΡΙΟΔΟΤΗΣΗ ΚΑΙ ΚΙΝΗΤΡΑ

Όταν μία αγελάδα τρώει 9-9,40 ευρώ μ.ο. την ημέρα και δίνονται 4 – 4,5 ευρώ δεν φτάνουν ούτε για το καθημερινό της συσσίτιο. Δηλαδή συνολικά η τροφή που δόθηκε στους παραγωγούς δεν διήρκεσε ούτε μισή μέρα, όχι 365 που ταΐζονται τα ζώα. Αντίστοιχα ταΐζεται 1 πρόβατο, για μία φορά στις 365 μέρες.

Η Θεσπρωτία απειλείται με κατάρρευση του ζωικού κεφαλαίου, επειδή σε πλείστες όσες περιπτώσεις, μετά τη συνταξιοδότηση, δεν υπάρχει διάδοχη κατάσταση. Το πρόγραμμα Νέων Γεωργών, που λειτούργησε σε άλλες περιοχές, έμεινε σχεδόν αδιάφορο στη Θεσπρωτία.

Έργα υποδομής (αρδευτικά έργα, αγροτικοί δρόμοι, αναδασμοί, μοριοδότηση – κίνητρα για φτηνή πράσινη ενέργεια στις μονάδες)

Κίνητρα ή και χρηματοδότηση με χαμηλά επιτόκια για βελτίωση των υπαρχόντων μονάδων και δημιουργία νέων.

Στρατηγική για τη σύνδεση της ελληνικής υπαίθρου με τις νέες τεχνολογίες

Άνοιγμα διμερώς και μέσω Ε.Ε. νέων αγορών για τη βελτίωση εξαγωγικών μεγεθών ως προς την ελληνική οικονομία

Μείωση της γραφειοκρατίας για την είσοδο και την αποπληρωμή στα προγράμματα Νέων Γεωργών κι επανασχεδιασμός τους

Περαιτέρω βελτίωση θεσμικού πλαισίου για τους συνεταιρισμούς και τους γυναικείους συνεταιρισμούς

*Η Άννα Στεργίου είναι κοινωνιολόγος, κοινοβουλευτική συντάκτρια και συγγραφέας

Η ενεργειακή αναβάθμιση του Λιμένα Ηγουμενίτσας αποτελεί οδηγό για την ανάπτυξη «πράσινων» υποδομών και σε άλλους λιμένες της χώρας, δήλωσε ο Υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών, αρμόδιος για τις Μεταφορές, κ. Μιχάλης Παπαδόπουλος, σε Συνέδριο με αφορμή την ολοκλήρωση του έργου «ΑLFION».

Ο κ. Παπαδόπουλος τόνισε ότι η μετάβαση σε περιβαλλοντικά φιλικές μεταφορές αποτελεί μια από τις κεντρικές πολιτικές του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, σε συνεργασία με τα συναρμόδια Υπουργεία, όπως υπαγορεύεται και από τις ευρωπαϊκές κατευθύνσεις.

Ο Υφυπουργός Μεταφορών σημείωσε ότι τα λιμάνια Ηγουμενίτσας, Πάτρας και Ηρακλείου συμπληρώνουν το κεντρικό Διευρωπαϊκό Δίκτυο Μεταφορών (ΔΕΔ-Μ) ως κύριες πύλες εισόδου – εξόδου της Ελλάδος και μαζί με (20) λιμάνια που κατατάσσονται στο αναλυτικό ΔΕΔ-Μ, καλύπτουν τις κύριες μεταφορικές ανάγκες βασικών νησιών και της ηπειρωτικής χώρας.

Ειδικότερα, για τον λιμένα της Ηγουμενίτσας, ο κ. Παπαδόπουλος δήλωσε:

«Ο λιμένας της Ηγουμενίτσας αποτελεί σημαντική πύλη διασύνδεσης της χώρας μας με την Ιταλία και την Δυτική Ευρώπη. Η ενεργειακή αναβάθμισή του διασφαλίζει επομένως ότι οι εθνικές και διεθνείς διασυνδέσεις θα μπορούν να υλοποιούνται με σύγχρονα μέσα και με τρόπο περιβαλλοντικά φιλικό.

Για το Υπουργείο μας, είναι σημαντική η επιδίωξη του έργου ALFION να βελτιστοποιήσει το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της λειτουργίας του λιμένα Ηγουμενίτσας, καθώς αυτή ευθυγραμμίζεται με τoυς Στρατηγικούς Στόχους που έχουμε ήδη θέσει στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών μέσα από το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Μεταφορών, αλλά και τον Επιχειρησιακό Σχεδιασμό της Προγραμματικής Περιόδου 2021-2027».

Ο Υφυπουργός Μεταφορών πρόσθεσε ότι στην παρούσα Προγραμματική Περίοδο 2021 – 2027 έχουν καταγραφεί οι κυριότερες ανάγκες του λιμενικού συστήματος, ενώ στο ίδιο πλαίσιο προωθούνται από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών παρεμβάσεις που αφορούν τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα με επιλογές καθαρών μεταφορών, εναλλακτικών καυσίμων και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στους λιμένες.

Επιπλέον, ο κ. Παπαδόπουλος τόνισε ότι το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, τα τελευταία χρόνια, έχει αποδώσει έμπρακτα ιδιαίτερη βαρύτητα στον βιώσιμο σχεδιασμό των μεταφορικών συστημάτων των πόλεων, θέτοντας ως εργαλείο τα Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ). Όπως είπε:

«Ο Δήμος Ηγουμενίτσας ήταν από τους πρώτους Δήμους της χώρας ο οποίος εκπόνησε ΣΒΑΚ λαμβάνοντας μάλιστα υπόψη τη σπουδαιότητα του λιμένα ως βασική υποδομή της πόλης, ως εθνική και διεθνή πύλη συνδυασμένων επιβατικών και εμπορευματικών μεταφορών.

Η προσέγγιση αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική, ώστε οι οδικές υποδομές και τα μέσα που εξυπηρετούν την πρόσβαση στο λιμάνι να ευνοούν τη βέλτιστη λειτουργία του χωρίς να διαταράσσουν την κινητικότητα των κατοίκων της πόλης.

Εξάλλου, η ανάγκη για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης και των εναλλακτικών καυσίμων στις καθημερινές και όχι μόνο μετακινήσεις μιας πόλης, αποτελεί έναν από τους πυλώνες του θεσμικού πλαισίου των ΣΒΑΚ».

Ο κ. Παπαδόπουλος σημείωσε ότι μέσα από τα ΣΒΑΚ μπορεί να διευρυνθεί το δίκτυο των υποδομών της ηλεκτροκίνησης και να υλοποιηθεί ο προγραμματισμός του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, που προβλέπει 25.000 σημεία φόρτισης έως το 2030.

Κλείνοντας την τοποθέτησή του, ο Υφυπουργός Μεταφορών, αναφέρθηκε στην πρόοδο που έχει συντελεστεί στην Ηγουμενίτσα, στο συγκεκριμένο πεδίο:

«Όταν βλέπουμε μία ελληνική πόλη, να προωθεί σε στρατηγικό επίπεδο την ηλεκτροκίνηση μέσω των ΣΒΑΚ, στη συνέχεια να εξειδικεύει τον προγραμματισμό της μέσω των Σχεδίων Φόρτισης Ηλεκτρικών Οχημάτων (ΣΦΗΟ) και ταυτόχρονα ο λιμένας της Ηγουμενίτσας να ολοκληρώνει τις μελέτες για την ενεργειακή αναβάθμισή του, σε συνάφεια με τους στόχους του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου Μεταφορών του Υπουργείου μας, αντιλαμβανόμαστε ότι η Ηγουμενίτσα είναι μια πόλη που έχει όραμα, σχεδιάζει και υλοποιεί με στόχο την περιβαλλοντικά φιλική και βιώσιμη μετάβασή της.

Ταυτόχρονα, η πρωτοβουλία του Οργανισμού Λιμένος Ηγουμενίτσας, σε συνεργασία με τον ΔΕΔΔΗΕ, για την ολοκλήρωση του έργου ALFION, διασφαλίζει σύγχρονες και βιώσιμες υπηρεσίες, που προάγουν την οικονομική ευημερία της περιοχής και προσδίδουν υπεραξία στην προσπάθεια μείωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος».

Θέλω να ευχαριστήσω τη διοίκηση του Οργανισμού Λιμένος Ηγουμενίτσας για την πρόσκληση και για τη δυνατότητα να απευθύνω ένα σύντομο χαιρετισμό, καθώς λόγω συμμετοχής μου σε αποστολή της Βουλής στο εξωτερικό δεν είναι δυνατόν να είμαι μαζί σας.

Η σημερινή εκδήλωση γίνεται λίγες μέρες μετά την επιλογή του Προτιμητέου Επενδυτή για την παραχώρηση του 67% των μετοχών του ΟΛΗΓ, έναντι τιμήματος 84,17 εκατομμυρίων ευρώ.

Θα μου επιτρέψετε να επαναλάβω, και με αυτή την ευκαιρία, ότι το τίμημα ξεπέρασε κάθε προσδοκία, κάθε εκτίμηση.

Αξίζει να συγκρατήσουμε ότι το ποσό αναλογεί στο ένα τέταρτο της αποτίμησης του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς – που είναι 360 εκατομμύρια ευρώ – ο οποίος όμως έχει 25 φορές μεγαλύτερο τζίρο.

Το ποσό επίσης ισοδυναμεί με 53 φορές τα κέρδη προ φόρων του ΟΛΗΓ το 2019, που ήταν η τελευταία χρονιά πριν την πανδημία.

Το ύψος του τιμήματος λέει πολλά για την προοπτική, για τη δυναμική ανάπτυξης που έχει ο ΟΛΗΓ με τη συμβολή του ιδιώτη επενδυτή.

Λέει πολλά για την κομβική θέση του λιμανιού της Ηγουμενίτσας στο θαλάσσιο διάδρομο της Νοτιοανατολικής Ευρώπης που συνδέει την Αδριατική Θάλασσα με την Ανατολική Μεσόγειο και την Κύπρο, αλλά και την κομβική θέση του στο κεντρικό δίκτυο του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών.

Όσοι, επομένως, συγκρίνουν το ποσό του τιμήματος με άσχετα μεγέθη – όπως το συνολικό ποσό των επενδύσεων που έχουν γίνει μέχρι σήμερα στο λιμάνι - είτε δεν γνωρίζουν με ποιο τρόπο αποτιμάται η αξία τέτοιων υποδομών σε ανάλογες περιπτώσεις, είτε επιδιώκουν να παραπλανήσουν, για προφανείς σκοπούς...

Άγνοια ή δόλος κρύβεται επίσης όταν δεν λέγεται ότι, μέσα από την απόκτηση του πλειοψηφικού πακέτου μετοχών, ο επενδυτής έχει δικαιώματα χρήσης και λειτουργίας γηπέδων, κτιρίων και εγκαταστάσεων της χερσαίας λιμενικής ζώνης.

Όχι δικαιώματα κυριότητας!

Όπως είχε πει ο κύριος Πλακιωτάκης σε επίσκεψή του στο λιμάνι της Ηγουμενίτσας τον Φεβρουάριο του 2020, «δεν μιλάμε για πώληση, άλλα για ενοίκιο».

Παράλληλα με την άστοχη κριτική για το τίμημα της παραχώρησης – ή ακριβώς επειδή η κριτική αυτή δεν έχει σοβαρή οικονομική βάση – ξεκίνησε πάλι η κινδυνολογία για τα τμήματα της Χερσαίας Ζώνης Λιμένα που δεν εξυπηρετούν λιμενικές δραστηριότητες.

Γνωρίζετε - τουλάχιστον οι περισσότεροι – ότι εδώ και 3 χρόνια γίνεται μια πρωτοφανής προσπάθεια για την αδειοδότηση, τη νομιμοποίηση, τον επανακαθορισμό του αιγιαλού και τελικά τον αποχαρακτηρισμό συγκεκριμένων εκτάσεων με σκοπό να αποδοθούν στον Δήμο Ηγουμενίτσας και την τοπική κοινωνία.

Με επίμονες και συντονισμένες ενέργειες των δημοτικών αρχών, των διοικήσεων του ΟΛΗΓ και του ΤΑΙΠΕΔ, της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Περιουσίας, της Κτηματικής Υπηρεσίας Θεσπρωτίας και της Γενικής Γραμματείας Λιμένων, Λιμενικής Πολιτικής και Ναυτιλιακών Επενδύσεων.

Στο πρόσωπο του κυρίου Κυριαζόπουλου - που έχω πληροφορηθεί ότι είναι παρών - θέλω να ευχαριστήσω και με αυτή την ευκαιρία την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής.

Η ουσία είναι ότι στην τροποποίηση της σύμβασης παραχώρησης μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και του ΟΛΗΓ έχουν εξαιρεθεί οι χώροι στους οποίους δεν παρέχονται λιμενικές υπηρεσίες και οι οποίοι είχαν ζητηθεί από τους Δήμους Ηγουμενίτσας και Φιλιατών.

Έχουν εξαιρεθεί ώστε να αποδοθούν νόμιμα και χωρίς προβλήματα στους συμπολίτες μας!

Είναι κρίμα που – ενώ λύνεται μια εκκρεμότητα και ικανοποιείται ένα δίκαιο αίτημα πολλών χρόνων - κάποιοι εξακολουθούν να βλέπουν «φαντάσματα»…

Κύριες και κύριοι,

Στις θετικές εξελίξεις σχετικά με τη διαγωνιστική διαδικασία και την απόδοση τμημάτων της Χερσαίας Ζώνης στην τοπική κοινωνία έρχεται να προστεθεί η ολοκλήρωση - τον επόμενο μήνα - του Προγράμματος ALFION για την ενεργειακή αναβάθμιση του Λιμένα Ηγουμενίτσας.

Είμαστε περήφανοι που το λιμάνι της πόλης μας είναι το πρώτο στην Ελλάδα και ίσως το πρώτο στην Αδριατική Θάλασσα που διαθέτει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την μετατροπή του σε Λιμένα Μηδενικού Αποτυπώματος.

Με έτοιμες όλες τις απαιτούμενες οριστικές μελέτες για την υλοποίηση κάθε μίας προβλεπόμενης δράσης, το σχέδιο έχει σκοπό την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, τη χρήση τεχνολογιών φιλικών προς το περιβάλλον τεχνολογιών, τη μείωση ενεργοβόρων δραστηριοτήτων, την ελαχιστοποίηση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος και την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης του λιμένα.

Μια πρωτοβουλία που βάζει το λιμάνι της Ηγουμενίτσας σε τροχιά επίτευξης των στόχων για μείωση των εκπομπών αερίων ρύπων κατά 50% έως το 2030 και κατά 90% έως το 2050.

Μια πρωτοβουλία για την οποία αξίζουν, αναμφίβολα, συγχαρητήρια στη διοίκηση του Οργανισμού Λιμένα Ηγουμενίτσας και σε όλους τους συντελεστές του προγράμματος.

Με αυτά τα λόγια, εύχομαι κάθε επιτυχία στο συνέδριο και ευελπιστώ ότι σε μερικά χρόνια από σήμερα το λιμάνι της πόλης μας θα κατέχει σημαντική θέση μεταξύ των «πράσινων» λιμενικών υποδομών της Ευρώπης.

Η Κυβέρνηση Μητσοτάκη δια του ΤΑΙΠΕΔ ολοκλήρωσε το ξεπούλημα του Λιμένα Ηγουμενίτσας, κατακυρώνοντας την απόκτηση του 67% του μετοχικού κεφαλαίου της Ο.Λ.ΗΓ. Α.Ε. στον Όμιλο Grimaldi έναντι του ποσού των 84,17 εκατ. ευρώ.

Όταν χώρες της Ευρώπης την εποχή της ενεργειακής κρίσης κρατικοποιούν βασικές τους υποδομές για να ασκήσουν κοινωνική πολιτική, την ίδια περίοδο η Ελλάδα ακολουθεί αντίθετη πορεία και εκποιεί τις αναπτυξιακές της υποδομές.

Ο Οργανισμός Λιμένα έχει κεφάλαια διαχείρισης 12 εκατ. ευρώ και ετήσια κέρδη, μέσα στην κρίση και την πανδημία, περί τα 2 εκατ. ευρώ. Τα έργα του Λιμένα έχουν κοστίσει στο Ελληνικό δημόσιο περισσότερο από 200 εκατ. ευρώ χωρίς να προσμετρούνται τα κόστη των τουριστικών και αλιευτικών καταφυγίων Συβότων, Πλαταριάς, Σαγιάδας, που περιλαμβάνονται στην παραχώρηση, η αξία της έκτασης μπροστά από το «Ξενία» που θα καταλάβει η αδειοδοτημένη Μαρίνα της Ηγουμενίτσας και φυσικά η μεγάλη υποδομή της Εγνατίας Οδού, που κατασκευάστηκε για να εξυπηρετήσει πρωτίστως την κίνηση του Λιμένα.

Η όλη διαδικασία δεν έγινε με διαφάνεια από Κυβέρνηση και ΤΑΙΠΕΔ. Δεν δημοσιοποίησαν: α) Πόσο αποτίμησαν, εφόσον το έκαναν, τα περιουσιακά στοιχεία του Οργανισμού Λιμένα Ηγουμενίτσας; β) Γιατί δεν όρισαν τιμή εκκίνησης στον διαγωνισμό; γ) Ποιά είναι τα ποσά των πρώτων και των δεύτερων προσφορών; δ) Ποιές δεσμεύσεις αναλαμβάνει ο ιδιώτης με βάση την μελέτη ανάπτυξης της ΟΛΗΓ ΑΕ; ε) Πώς θα προστατευθούν οι περιοχές Γραικοχωρίου και Λαδοχωρίου από την ηχορύπανση και τα καυσαέρια των πλοίων; στ) Τί σκοπό έχουν για τη Χερσαία Ζώνη Λιμένα; Θα την αποδώσουν ή θα συνεχιστεί ο επί 2,5 χρόνια εμπαιγμός Δήμων και δημοτών Ηγουμενίτσας και Φιλιατών από τον Υπουργό Ναυτιλίας και τον Κυβερνητικό βουλευτή; Αν, στο και πέντε το αποφασίσουν, τι πρόκειται να αποδώσουν και με ποιο τρόπο θα γίνει η πράξη της απόδοσης;

Η Νομαρχιακή Επιτροπή Θεσπρωτίας του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία είναι κάθετα αντίθετη στην πώληση της Ο.Λ.ΗΓ. Α.Ε. Είμαστε υπέρ του δημόσιου χαρακτήρα του Οργανισμού. Το δημόσιο να σχεδιάζει την ανάπτυξή του και να ασκεί τη διοίκησή του. Αυτά προέβλεπε ο νόμος 4597/2019 που επέτρεπε την υποπαραχώρηση δραστηριοτήτων, σε ιδιώτες, όπως συμβαίνει στο 87% των λιμένων της Ευρώπης, χωρίς να κινδυνεύει να χαθεί, η Χερσαία Ζώνη. Η ανάπτυξή της Ηγουμενίτσας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το λιμάνι. Δεν είναι δυνατόν να είναι αποκομμένη από το λιμάνι της και να μην έχει λόγο για τα ζητήματα που το απασχολούν, να επιβαρύνεται από την κίνηση των οχημάτων και να μην αποζημιώνεται, να υποχωρεί η παραλία του Δρεπάνου και να μην αποφασίζει για την αντιμετώπισή του, να μη τηρούνται οι διεθνείς κανόνες ναυσιπλοΐας μέσα στο λιμάνι και να μην έχει δυνατότητα ελέγχου. Πώς είναι δυνατόν να αποδεχθούμε ότι από τα τρία περίπου χιλιόμετρα του μετώπου της πόλης προς την θάλασσα του κόλπου, στους πολίτες θα απομείνουν μόνο μερικές εκατοντάδες μέτρων, όπου θα έχουν τη δυνατότητα να την προσεγγίσουν; Όσο δε για το ποσό των 84 εκατομμυρίων, η πόλη δεν πρόκειται να έχει κανένα όφελος. Πηγαίνει στο σύνολό του στα ταμεία του ΤΑΙΠΕΔ.

Ζητάμε να αποδοθεί άμεσα στο Δήμο Ηγουμενίτσας η Χερσαία Ζώνη που είναι έξω από τις λιμενικές δραστηριότητες. Δηλαδή όλες οι παραλίες των Συβότων και της Πλαταριάς, το Μακρυγιάλι, το Δρέπανο, ο ποδηλατόδρομος, όλος ο χώρος στα πλατάνια μαζί με τα γήπεδα τένις, το Πάνθεον, το Παλιό Λιμάνι με το Τελωνείο και το πάρκινγκ, το πάρκινγκ μπροστά από την Αστυνομία, ο παραλιακός δρόμος μέχρι την Εγνατία και όλοι οι χώροι όπου αναπτύσσονται δραστηριότητες εμπορικές και εστίασης. Το ίδιο ισχύει και για τους χώρους του λιμανιού Σαγιάδας, όπου αναπτύσσονται δραστηριότητες εμπορικές και εστίασης, ζητάμε να αποδοθούν στο Δήμο Φιλιατών.

Καλούμε το Δήμο Ηγουμενίτσας να συγκαλέσει άμεσα, την ύστατη ώρα, συνάντηση φορέων που θα συζητήσει και θα αποφασίσει τις μορφές και τους τρόπους διεκδίκησης της Χερσαίας Ζώνης Λιμένα.

Στη σύλληψη ενός 22χρονου αλλοδαπού προέβησαν βραδινές ώρες την 12-10-2022, στελέχη της Λιμενικής Αρχής Ηγουμενίτσας.

Συγκεκριμένα, ο ανωτέρω εντοπίστηκε από στελέχη του Γραφείου Ασφάλειας εντός του λιμένα εξωτερικού Ηγουμενίτσας, στερούμενος ταξιδιωτικών εγγράφων, να προσπαθεί να κρυφτεί σε Φ/Γ όχημα που επρόκειτο να φορτωθεί σε Ε/Γ-Ο/Γ πλοίο, με σκοπό να μεταβεί παράνομα στο εξωτερικό.

Επιπλέον, την 13-10-2022 κατά την δακτυλοσκόπηση του 22χρονου αλλοδαπού από το Γραφείο Εγκληματολογικών Ερευνών της ΕΛ.ΑΣ., διαπιστώθηκε ότι είναι προσεσημασμένος και έχει δακτυλοσκοπηθεί στο παρελθόν με διαφορετικά στοιχεία, ενώ κατά την πληκτρολόγηση των στοιχείων του σε βάση δεδομένων, υπήρχε εις βάρος του καταχώρηση με το μέτρο της απαγόρευσης εξόδου από τη χώρα.

Από το Κεντρικό Λιμεναρχείο Ηγουμενίτσας διενεργείται προανάκριση.

Επίσης, στη σύλληψη τριών (03) αλλοδαπών, ηλικίας 45, 72 και 19 ετών προέβησαν, πρώτες πρωινές ώρες σήμερα, στελέχη της Λιμενικής Αρχής Ηγουμενίτσας.

Συγκεκριμένα, σε έλεγχο που διενεργήθηκε από στελέχη του Γραφείου Ασφάλειας και της Περιφερειακής Ομάδας Δίωξης Ναρκωτικών (ΠΟΔΙΝ) της οικείας Λιμενικής Αρχής, στην πύλη του λιμένα εξωτερικού Ηγουμενίτσας, διαπιστώθηκε ότι η 45χρονη ως οδηγός Ι.Χ.Ε. οχήματος και η 72χρονη ως συνεπιβάτιδα μετέφεραν από κοινού τον 19χρονο, ο οποίος στερούταν ταξιδιωτικών εγγράφων, κρυμμένο στον χώρο των αποσκευών του εν λόγω οχήματος με σκοπό να τον μεταφέρουν παράνομα στο εξωτερικό.

Από το Κεντρικό Λιμεναρχείο Ηγουμενίτσας που διενεργεί την προανάκριση, κατασχέθηκε το ανωτέρω Ι.Χ.Ε. όχημα.

Με την συμμετοχή των εργαζομένων στους παιδικούς σταθμούς πραγματοποιήθηκε η κινητοποίηση του Συλλόγου Εργαζομένων ΟΤΑ Ν Θεσπρωτίας στη στάση εργασίας που προκήρυξε η ΠΟΕ ΟΤΑ.

Η συγκέντρωση πραγματοποιήθηκε έξω από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση στην Ηγουμενίτσα όπου καταθέσαμε ψήφισμα που αφορά την απόπειρα διεύρυνσης του ωραρίου των εργαζομένων σε βρεφικούς και παιδικούς σταθμούς.

Στο δικό μας πόρισμα ξεκαθαρίζουμε ότι με την επέκταση του ωραρίου δεν υπηρετείται καμιά σύγχρονη ανάγκη και η παιδαγώγηση δίνει σταθερά την θέση της σε παιδοφυλακτήρια.

Εκ μέρους του Συλλόγου μίλησε η κ Γκαμπρέλα Ερικέτη ,η οποία και με την ιδιότητα της παιδαγωγού εξέθεσε τα προβλήματα που απορρέουν από τη διεύρυνση του ωραρίου καθώς και για την ανασφάλεια των εργαζομένων που εργάζονται με διαδοχικές συμβάσεις εργασίας.

Στη συγκέντρωση παραβρέθηκε το μέλος της εκτελεστικής επιτροπής της Ομοσπονδίας ΠΟΕ ΟΤΑ ο κ. Βασίλης Πετρόπουλος .

Στο δικό μας πόρισμα προβλέπεται:

- Πρόσληψη μόνιμου προσωπικού όλων των αναγκαίων ειδικοτήτων

-Μονιμοποίηση όλων των συμβασιούχων χωρίς όρους και προϋποθέσεις.

- Άμεση αναβάθμιση των βρεφικών και παιδικών σταθμών

-Κανένα παιδί εκτός βρεφικών και παιδικών σταθμών

-Ενιαίο ,επιστημονικό και αναβαθμισμένο παιδαγωγικό πρόγραμμα για την προσχολική αγωγή.

Το Κέντρο Ψυχικής Υγείας Ηγουμενίτσας του ΓΝ-ΚΥ Φιλιατών σε συνεργασία με το Κέντρο Κοινότητας του Δήμου Ηγουμενίτσας, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας, πραγματοποίησαν στις 11/10/2022 δράση ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της ευρύτερης κοινότητας σχετικά με την επιτακτική ανάγκη θωράκισης και προστασίας της ψυχικής μας υγείας και ανθεκτικότητας. Δόθηκε έντυπο ενημερωτικό υλικό και τονίστηκε έμπρακτα η ανάγκη επένδυσης στη ψυχική ευεξία και υγεία όλων.

Ο Διοικητής

ΓΝ-ΚΥ Φιλιατών

Τσουράς Χρήστος

Κυρίες , κύριοι . 

Αγαπητοί συμπατριώτες .

Ένα ερώτημα που καλόπιστα κάποιος θα μπορούσε σήμερα να θέσει , είναι :

Γιατί γίνεται ακόμα μια εκδήλωση για τον Σπύρο Μουσελίμη αφού και στο παρελθόν έχουν γίνει , είτε εδώ στην Παραμυθιά , είτε στα Γιάννενα , είτε στην Ηγουμενίτσα , είτε και αλλού … Ποιος δηλ. είναι ο λόγος , που μέσα σε μια περιρρέουσα κοινωνική ατμόσφαιρα , όπου τα πάντα κρίνονται και δοκιμάζονται - αξίες , θεσμοί, παραδόσεις , ατομικές και κοινωνικές συμπεριφορές – το Κ.Ι.ΜΕ.ΘΕ. ( Κέντρο Ιστορικών Μελετών Θεσπρωτίας ) , σε συνεργασία με άλλους φορείς , αποφάσισε να διοργανώσει αυτό το Συμπόσιο , Συμπόσιο τιμής θα έλεγα, γι’ αυτόν τον άνθρωπο , που άκουγε , και ακούει με κάποιο τρόπο , στο όνομα Σπύρος Μουσελίμης . Πολύ γρήγορα και συνοπτικά , θα προσπαθήσω να απαντήσω . Άλλωστε , σαφώς πιο αναλυτικά , και σίγουρα πιο εξειδικευμένα , θα απαντήσουν στο ίδιο ερώτημα , αλλά με άλλον τρόπο , οι εκλεκτοί ομιλητές – εισηγητές , στις δύο ημέρες που αυτό το Συμπόσιο θα διαρκέσει .

Πολλές φορές , περιδιαβαίνοντας στη μνήμη του χρόνου, με έναν ενστικτώδη τρόπο , σχεδόν μηχανικό και ίσως όχι και τόσο συνειδητό , γίνεται μέσα μας , στο νου μας , στο μυαλό μας , στην καρδιά μας , μια ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ γεγονότων του ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΣ , αλλά και ΠΡΟΣΩΠΩΝ , που είτε ασχολήθησαν , είτε ανεμίχθησαν , στην τότε κοινωνική και ιστορική πραγματικότητα , και στα γεγονότα εκείνα , σε διάφορους τομείς . Αυτή δε η ανάμειξή τους , αργότερα καταγράφεται , ως Ιστορία πλέον , είτε με θετικό είτε με αρνητικό πρόσημο , γεγονός βέβαια που αποτελεί , μεταξύ άλλων , και συνέπεια , της οπτικής γωνίας , που βλέπει κάποιος , και τα γεγονότα εκείνα , αλλά και τη δράση των ανθρώπων σε αυτά . Και φυσικά , δεν πρέπει να ξεχνούμε , ότι όλα τα γεγονότα , και όλοι οι άνθρωποι σε αυτά , και ανεξαρτήτως του τελικού αποτυπώματος που αφήνουν , είναι κομμάτια αναπόσπαστα της ίδιας της Ιστορίας , της ΙΣΤΟΡΙΑΣ μας …

Σε αυτήν λοιπόν την αξιολόγηση που προανέφερα , και για το αξιόπιστο αυτής , έχουν ιδιαίτερη σημασία και βαρύτητα , συγκεκριμένοι παράγοντες και κριτήρια. Πρώτα – πρώτα το είδος , των ενασχολήσεων του ανθρώπου , που καλούμεθα να αξιολογήσουμε : Οι κοινωνικές και οι ιστορικές συνθήκες που αυτές οι ενασχολήσεις διαδραματίστηκαν , o προσωπικός και κοινωνικός αξιακός κώδικας αυτού , η αντοχή στην παρέλευση του χρόνου , των όποιων προηγούμενων απόψεών μας για γεγονότα του παρελθόντος και των ανθρώπων σε αυτά ΄ και τέλος , οι επιπτώσεις των ενασχολήσεων εκείνων - και βέβαια των ανθρώπων σε αυτές - για την κοινωνία , και στον τότε χρόνο , αλλά και στο μέλλον .

Με βάση λοιπόν τους παραπάνω παράγοντες και κριτήρια , ο Σπύρος Μουσελίμης όχι μόνο για το σήμερα , αλλά και για το μέλλον , άφησε ένα ΤΕΡΑΣΤΙΟ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑ όχι απλά ΘΕΤΙΚΟ , αλλά θα έλεγα , ένα αποτύπωμα που προσιδιάζει, που ομοιάζει σε ΠΥΞΙΔΑ , σε ΦΑΡΟ , φάρο φωτεινό , για το πως θα πρέπει να λειτουργεί , ένας ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ άνθρωπος , ένας άνθρωπος του Πολιτισμού, ένας κοινωνικός ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ … 

Κι αυτό γιατί ο Σπύρος Μουσελίμης ήταν αναμφισβήτητα , όλα αυτά , αλλά κυρίως – κατά την ταπεινή μου γνώμη – ήταν ένας ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ … 

Ο Σπύρος Μουσελίμης γνώριζε πολύ καλά , την δύναμη που χαρίζει στον άνθρωπο , και κατ’ επέκταση στην κοινωνία , η ΓΝΩΣΗ γενικά , αλλά και ειδικότερα η γνώση της ΙΣΤΟΡΙΑΣ και σε συνάρτηση πάντα , με την ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ… 

Ο Σπύρος Μουσελίμης γνώριζε πολύ καλά , πως αυτή τη ΓΝΩΣΗ , πρέπει να την μοιράζεσαι με όλους τους άλλους , με την κοινωνία , και ότι ο προσφορότερος τρόπος γι ‘αυτό , είναι να δημιουργείς , και στην προκειμένη περίπτωση , με μια εκπληκτική επιμονή , υπομονή , κοντά στα όρια της εμμονής θα έλεγα , σαν το ανήσυχο για την τροφή του μυρμήγκι , έψαχνε ΄ έψαχνε στα βιβλία , στις πεδιάδες , στα βουνά και στα λαγκάδια , έψαχνε για άγνωστα στοιχεία της γνώσης , της Ιστορίας , του Πολιτισμού , και αμέσως μετά , δημοσιοποιούσε αυτά, είτε με την συγγραφή βιβλίων , είτε με αρθρογραφία , είτε δια ζώσης , είτε με οποιονδήποτε άλλο πρόσφορο τρόπο . 

Ο Σπύρος Μουσελίμης όμως, γνώριζε επίσης πολύ καλά , και το πλαίσιο – κοινωνικό , θεσμικό και ιδεολογικό – μέσα στο οποίο με βεβαιότητα θα μπορούσε να μετουσιωθεί ευκολότερα , σε δύναμη αυτή η γνώση που αποκτούσε και που βέβαια την μοίραζε σε όλους , απλόχερα και με γενναιοδωρία . 

Ο Σπύρος Μουσελίμης ως πνευματικός και κοινωνικός δημιουργός , γνώριζε επίσης πολύ καλά , πως έπρεπε να έχει πάντοτε απόψεις , να τις εκφράζει δημόσια και κυρίως, με τον καθημερινό τρόπο ζωής του. 

Να έχει απόψεις για ΟΛΑ τα κοινωνικά και πολιτισμικά δρώμενα και ζητήματα της εποχής του , να έχει δηλαδή ΘΕΣΕΙΣ , αλλά ταυτόχρονα γνώριζε ότι δεν έπρεπε να αποδέχεται θέσεις και αξιώματα , αλλά να πορεύεται ελεύθερος και ανεξάρτητος στην πολυκύμαντη διαδρομή της ζωής , μακριά και πέρα από οποιασδήποτε μορφής εξάρτηση … 

Κι αυτό γιατί ο Πολιτισμός – όπως και η Επιστήμη - στην οποιαδήποτε έκφρασή του δεν μπορεί ποτέ ν’ ανθίσει, αν δεν είναι ελεύθεροι , αυτοί που ασχολούνται με αυτόν . 

Και είναι ελεύθεροι , όχι μόνο όταν είναι ανεξάρτητοι από εξωτερικές επιρροές , αλλά και όταν είναι , και εσωτερικά ελεύθεροι , δηλ. στην εν γένει διανοητική τους λειτουργία. 

Μια τέτοια προσωπικότητα , ένας τέτοιος ελεύθερος άνθρωπος , ήταν και ο Σπύρος Μουσελίμης .

Κυρίες , κύριοι :

από το βήμα αυτό θα’ θελα να ευχαριστήσω θερμά όλους – και είναι πολλοί αυτοί σας βεβαιώνω – όσοι συνέβαλλαν για την υλοποίηση αυτού του Συμποσίου , και φυσικά , όλους τους εκλεκτούς ομιλητές – εισηγητές , που με τόση προθυμία ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμά μας , γεγονός βεβαίως που δείχνει το εύρος της αξιοσύνης του Σπύρου Μουσελίμη αφ’ ενός , και αφ’ ετέρου την πλούσια παρακαταθήκη που μας άφησε …

Επίσης να ευχαριστήσω την οικογένεια του Μπάρμπα – Σπύρου , που ευγενικά μας επέτρεψαν την πρόσβαση στα αρχεία και το υλικό , που σήμερα υπάρχουν στην έκθεση .

Από το βήμα αυτό θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε και όλους τους συνδιοργανωτές αυτού του Συμποσίου. Καταρχάς την Περιφερειακή Ενότητα Θεσπρωτίας και τον παρόντα αντιπεριφερειάρχη κ. Θωμά Πιτούλη.

Επίσης ευχαριστούμε τους Δημάρχους των τριών Δήμων Σουλίου, Φιλιατών και Ηγουμενίτσας , κυρίους Καραγιάννη Γιάννη , Παππά Σπύρο και Λώλο Γιάννη.

Επίσης ευχαριστούμε την Περιφερειακή Ενότητα Δήμων της Ηπείρου , καθώς και το Επιμελητήριο Θεσπρωτίας και τον Πρόεδρο αυτού κ. Πάσχο Αλέξανδρο , για την εν γένει στήριξή τους στην διοργάνωση αυτού του Συμποσίου .

Κυρίες , κύριοι :

κλείνοντας , θα ήθελα να πω , ότι η σημερινή εκδήλωση , το σημερινό Συμπόσιο , είναι ένα αφιέρωμα τιμής και μνήμης , ένα ΟΛΟΓΡΑΜΜΑ τιμής , ένα ΧΡΕΟΣ μας ,

γι’ αυτόν τον ξεχωριστό άνθρωπο , γι’ αυτήν την προσωπικότητα , όχι μόνον της περιοχής μας , αλλά επιτρέψτε μου να πω , όλης της χώρας. Αυτό το τελευταίο το αναφέρω - και μη σας φαίνεται καθόλου υπερβολικό- γιατί πιστεύω ακράδαντα ότι , αν η χώρα μας , ο λαός μας, και η κοινωνία γενικότερα , διέθετε περισσότερους ανθρώπους σαν τον Σπύρο Μουσελίμη , η κοινωνική και πολιτιστική πορεία , τα πράγματα , θα ήταν πολύ , μα πολύ, καλύτερα…

Όσον αφορά δε , το αρχικό μου ερώτημα:

Γιατί γίνεται αυτή η εκδήλωση , νομίζω ότι ήδη , αρκούντως απάντησα .

ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ.