Σε τροχιά υλοποίησης μπήκαν πλέον και οι έξι συμβάσεις για τις Έξυπνες Γέφυρες στις 13 Περιφέρειες της χώρας από το ΤΕΕ. Μετά την υπογραφή των πρώτων τριών συμβάσεων το προηγούμενο διάστημα υπεγράφησαν οι τρεις εναπομείνασες συμβάσεις.

Αφορούν τις περιοχές: Περιφέρειες Θεσσαλίας, Δυτικής Μακεδονίας και Νοτίου Αιγαίου, Κεντρικής Μακεδονίας, Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και Ηπείρου και Πελοποννήσου, Στερεάς Ελλάδας, Βορείου Αιγαίου και Ιονίων Νήσων.

Το έργο αφορά στην ανάπτυξη έξυπνων υποδομών γεφυρών για τη παρακολούθηση της δομικής απόκρισης επιλεγμένων γεφυρών, στις 13 Περιφέρειες της χώρας, σε πραγματικό χρόνο, μέσω σύγχρονων συστημάτων και μεθοδολογιών ενόργανης παρακολούθησης της δομικής υγείας.

Το έργο έχει ως αντικείμενο την υλοποίηση έργων έξυπνων γεφυρών που βασίζεται στη δικτύωση συστημάτων ενόργανης δομικής παρακολούθησης σε πραγματικό χρόνο (Real Time Structural Health Monitoring ή RTSHM) σε γέφυρες αρμοδιότητας της Περιφέρειας Αττικής, τα οποία θα καταγράφουν την απόκριση των δομικών μελών σε οποιονδήποτε εξωγενή παράγοντα (κινητά φορτία, τυχηματικά φορτία, μεταβολές της θερμοκρασίας κ.λπ.) και θα αποστέλλουν τις μετρήσεις στην κεντρική ενιαία διαδικτυακή πλατφόρμα.

Η εφαρμογή εξειδικευμένων μεθοδολογιών ενόργανης δομικής παρακολούθησης προς άμεση αποτίμηση τεχνικών είναι σύμφωνη με πρακτικές πολλών προηγμένων χωρών και αποτελεί παγκοσμίως την πιο αποδεκτή μέθοδο εκτίμησης ενδεχομένων υποβάθμισης της δομικής υγείας σε βάθος χρόνου.

Τα έργα έξυπνων γεφυρών θα αποτελούνται από καταγραφικούς σταθμούς με σύστημα αδιάλειπτης επικοινωνίας με την ενιαία διαδικτυακή πλατφόρμα, αισθητήρες μέτρησης ανηγμένης αξονικής παραμόρφωσης, αισθητήρες μέτρησης επιτάχυνσης (δονησιογράφους), αισθητήρες μέτρησης στάθμης υδάτων και αισθητήρες μέτρησης θερμοκρασίας.

Η εφαρμογή εξειδικευμένων μεθοδολογιών ενόργανης δομικής παρακολούθησης, συνδυασμού δηλαδή τεκμηρίωσης – ενοργάνωσης και γρήγορης αποτίμησης, αποτελεί παγκοσμίως την πιο δόκιμη μέθοδο εκτίμησης ενδεχόμενων υποβαθμίσεων της δομικής υγείας των κατασκευών σε βάθος χρόνου. Η συνθήκη ελέγχου είναι η αξιολόγηση σε πραγματικό χρόνο της δομικής τρωτότητας των γεφυρών υπό τα συνήθη φορτία λειτουργίας και ο καθορισμός με σαφήνεια των μεγίστων επιτρεπόμενων όριων διελεύσεων (έλεγχος μεγίστων παραμορφώσεων).

Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται η έγκαιρη πρόβλεψη αστοχιών (situational awareness), δίνεται η δυνατότητα άμεσων λήψεων αποφάσεων και μέτρων (informed decision making process) ενώ παράλληλα εξασφαλίζεται η εξοικονόμηση πόρων μέσω προτεραιοποίησης συντηρήσεων και ενισχύσεων όπου πραγματικά απαιτείται.

Στην Περιφέρεια Ηπείρου περιλαμβάνονται 16 γέφυρες: 

1. Γέφυρα Αράχθου, 

2. Γέφυρα Αννίνου, 

3. Γέφυρα Άρτας, 

4. Γέφυρα Κόνιτσας, 

5. Γέφυρα Σπηλιωτοπούλου, 

6. Γέφυρα Αγίων, 

7. Γέφυρα Εφύρας, 

8. Γέφυρα Μεσοποτάμου, 

9. Γέφυρα Ραγίου, 

10. Γέφυρα Μπαλντούμας, 

11. Γέφυρα Κόρακου, 

12. Γέφυρα Νεοχωρίου, οι

13. Γέφυρα Παλαιοκαμάρας, 

14. Γέφυρα προ Πέρα Καλεντίνης, 

15. Γέφυρα Τζαρή, 

16. Γέφυρα Βωβού.

Το μεγαλύτερο ποσοστό των γεφυρών της χώρας κατασκευάστηκε στις δεκαετίες ’50 έως ’80 και οδεύει σήμερα προς το τέλος της θεωρητικής ζωής του. Η απουσία μέτρων συντήρησης, η γήρανση των τεχνικών, τα μικρά φορτία σχεδιασμού σε συνδυασμό με την μη ελεγχόμενη διέλευση ολοένα και μεγαλύτερου βάρους οχημάτων, τα ακραία περιβαλλοντικά φαινόμενα λόγω κλιματικής αλλαγής είναι κάποιοι από τους παράγοντες που έχουν συμβάλλει στην μείωση της αντοχής των γεφυρών και καθιστούν πολλές από αυτές «οιονεί-επικίνδυνες».

πηγη: ypodomes.com

Το τέλος ταφής αποτελεί ένα βαρύ χαράτσι για τους Δήμους όλης της χώρας και φυσικά για τους Δήμους της Ηπείρου.

Πρόκειται για ένα χαράτσι που επιβλήθηκε από την κυβέρνηση, έχει προκαλέσει την προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας, όμως συνεχίζει να καταβάλλεται..

Σχεδόν δύο εκατομμύρια φορτώνονται στις πλάτες των Ηπειρωτών το 2025, ποσό που εισπράττει ο ΦΟΔΣΑ από τους 18 Δήμους και αυτοί με την σειρά τους από τους πολίτες.

Από το ποσό αυτό, οι 800 περίπου χιλιάδες καταβάλλονται από τον Δήμο Ιωαννιτών και τους Γιαννιώτες.

Μέχρι στιγμής ο ΦΟΔΣΑ έχει εγκρίνει την τιμολογιακή πολιτική για το 2025 παρότι ακόμη δεν είχαν γνωμοδοτήσει όλα τα δημοτικά συμβούλια ενώ μεταξύ αυτών που συζήτησαν το θέμα υπήρξαν και αρνητικές γνωμοδοτήσεις.

Το ποσό των δύο εκατομμύριων για τους 18 Δήμους της Ηπείρου ανεβάζει τις εισφορές προς τον ΦΟΔΣΑ στα 16,1 εκατομμύρια για το 2025, ποσό τεράστιο στο οποίο δεν συμπεριλαμβάνεται το κόστος της αποκομιδής καθώς αυτό καλύπτεται από τους Δήμους είτε με τις υπηρεσίες τους, είτε με διαγωνισμούς και την ανάθεση σε ιδιώτη, είτε με μεικτό σύστημα.

Το τελευταίο διήμερο στην Αττική έχει ξεσπάσει πόλεμος με πρωταγωνιστεί τον Δήμαρχο Αθήνας Χάρη Δούκα καθώς το τέλος ταφής τινάζει στον αέρα και τους προϋπολογισμούς του Δήμου.

Το κίνημα της Αττικής ενδέχεται να συμπαρασύρει και άλλους δήμους ανά την χώρα, ενώ δεν αποκλείεται να προκαλέσει αντιδράσεις και στην Ήπειρο.

Ήδη στην Αττική αυτοδιοικητικοί ζητούν και έκτακτη συνεδρίαση της ΚΕΔΕ η οποία αν γίνει θα φέρει όλους ενώπιον των ευθυνών τους. Αν δεν γίνει είναι βέβαιο ότι θα τεθεί στην τακτική συνεδρίαση από τον επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης, δήμαρχο της Αθήνας Χάρη Δούκα.. Σημειώνεται ότι στο ΔΣ της ΚΕΔΕ μετέχει και ο Δήμαρχος Ιωαννίνων Θωμάς Μπέγκας εκλεγμένος με την παράταξη του Χάρη Δούκα.

Η στεγαστική κρίση αποτελεί εφιάλτη για την πλειοψηφία των εργαζομένων στην Ελλάδα και όχι μόνο, πλήττοντας τα χαμηλότερα εισοδήματα και ακόμα περισσότερο τους ενοικιαστές. Το κόστος είναι δυσβάστακτο και στις δύο περιπτώσεις, το κόστος είναι δυσβάστακτο για τα νοικοκυριά αφού ο μέσος μισθός είναι εξαιρετικά χαμηλός σε σχέση με τις συνεχόμενες αυξήσεις των τιμών στις κατοικίες.

Η αγορά έχει μετατρέψει ένα βασικό δικαίωμα, το δικαίωμα στη στέγη σε εμπόρευμα, με την χώρα μας να καταγράφει για το 2023 το υψηλότερο ποσοστό κόστους στέγασης και το υψηλότερο ποσοστό επιβάρυνσης του πληθυσμού σε κίνδυνο φτώχειας, λόγω του στεγαστικού.

Αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία που δημοσιεύτηκαν από την ιστοσελίδα spitogatos.gr, που καταγράφουν αυξήσεις φωτιά, στις τιμές πώλησης και ενοικίασης κατοικιών.

Σύμφωνα με αυτά κατά τη διάρκεια του Ιουλίου-Αυγούστου-Σεπτεμβρίου 2024, η μέση τιμή για τα σπίτια προς πώληση ήταν υψηλότερη στα νότια προάστια της Αθήνας, με 3.818€ ανά τετραγωνικό μέτρο και χαμηλότερη στην Καστοριά με 588€ ανά τετραγωνικό μέτρο. Η μεγαλύτερη αύξηση σε αυτό το τρίμηνο σε σχέση με το προηγούμενο έτος, καταγράφηκε στον Πειραιά με +27,80%, ενώ η μεγαλύτερη μείωση στη Θεσπρωτία και στο Λασίθι με -7,40%.

Όσο για τις ενοικιάσεις, η χαμηλότερη τιμή καταγράφεται στο Κιλκίς με 4,17€/τ.μ. και η υψηλότερη τιμή στη Χαλκιδική με 30,00€/τ.μ.

Δείτε πίνακες

Με βάση τα στοιχεία του spitogatos.gr κατά τη διάρκεια του Ιουλίου-Αυγούστου-Σεπτεμβρίου 2024, καίνε και οι τιμές των ενοικίων, με αυξήσεις να καταγράφονται στις περισσότερες περιοχές.

Η χαμηλότερη τιμή ενοικίασης κατοικιών, καταγράφεται στο Κιλκίς με 4,17€/τ.μ. και η υψηλότερη τιμή στη Χαλκιδική με 30,00€/τ.μ. Αυξήσεις από 4,90% έως 9,70% καταγράφονται σε Αθήνα – Πειραιά. Έως και 20% αυξήθηκαν οι τιμές ενοικίασης κατοικιών στο Νομό Θεσσαλονίκης.

Δείτε αναλυτικά

Δύο συλλήψεις καταδικασθέντων ατόμων σημειώθηκαν από τις υπηρεσίες της Γενικής Περιφερειακής Αστυνομικής Διεύθυνσης Ηπείρου κατά το τελευταίο 24ωρο, στο πλαίσιο γενικών αστυνομικών ελέγχων.

Ειδικότερα, στην πρώτη περίπτωση, συνελήφθη σήμερα το πρωί από την Υποδιεύθυνση Δίωξης και Εξιχνίασης Εγκλημάτων Ηγουμενίτσας ημεδαπός, σε βάρος του οποίου εκκρεμούσε απόφαση του Μονομελούς Εφετείου Κέρκυρας, με ποινή κάθειρξης 9 ετών και χρηματική ποινή 30.000 ευρώ, για διακίνηση ναρκωτικών από κοινού.

Στη δεύτερη περίπτωση, αστυνομικοί του Τμήματος Διαβατηριακού Ελέγχου Κακαβιάς και του Αστυνομικού Τμήματος Πωγωνίου συνέλαβαν χθες (2-1-2025) αλλοδαπό, ο οποίος είχε καταδικαστεί από το Μονομελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών σε ποινή φυλάκισης 15 μηνών, για παραβίαση υποχρέωσης διατροφής.

Οι συλληφθέντες οδηγήθηκαν στις αρμόδιες εισαγγελικές αρχές.

Για μια ακόμη φορά η παράταξη μας, εκφράζει την έντονη δυσαρέσκειά της για τις χειριστικές και αναποτελεσματικές πρακτικές της Περιφερειακής Αρχής και του κ. Καχριμάνη, που για άλλη μία φορά επιχειρεί να δεσμεύσει πολύτιμους πόρους του ΕΣΠΑ για ένα έργο που όχι μόνο έχει χάσει την ουσία του αλλά και δεν εξυπηρετεί τις πραγματικές ανάγκες της τοπικής κοινωνίας και οικονομίας.

Το περίφημο Πάρκο Υψηλής Τεχνολογίας και Έρευνας, που αρχικά είχε σχεδιαστεί για χρηματοδότηση 50 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, τώρα "περιορίζεται" στα 11 εκατ. ευρώ και μάλιστα από το ΕΣΠΑ, χωρίς να υπάρχει ξεκάθαρο όραμα ή πλάνο για την ουσιαστική του λειτουργία. Ο σχεδιασμός αλλάζει ξανά, ακόμη και τα κτίρια, η χρηματοδότηση μετατοπίζεται, αλλά το μόνο που παραμένει σταθερό είναι η εμμονή του κ. Καχριμάνη να δεσμεύσει χρήματα του ΕΣΠΑ για ένα έργο που φαίνεται να έχει νόημα μόνο για τον ίδιο ή για κάποιους που δεν γνωρίζουμε και σίγουρα όχι επιχειρηματίες.

Αντί να λύσει προβλήματα, δημιουργεί νέα!

Η Περιφέρεια Ηπείρου και ο υπό αμφισβήτηση ακόμη και από το Μαξίμου Περιφερειάρχης, αντί να χρησιμοποιήσει το ΕΣΠΑ για να καλύψει τις πραγματικές ανάγκες της περιοχής – όπως την υποστήριξη της αγροτικής παραγωγής, την ανάπτυξη υποδομών, τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών – τον κλάδο της Υγείας, την ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, επιλέγει να χρηματοδοτήσει ένα έργο που οι ίδιες οι συνθήκες έχουν καταστήσει αμφισβητούμενο.

Η εμμονή του για έργα-βιτρίνα, που στερούνται μελέτης βιωσιμότητας, στρατηγικής αξίας και κοινωνικού αντίκτυπου, δεν μπορεί να συνεχιστεί. Οι δημόσιοι πόροι δεν είναι προσωπικό "ταμείο" του Περιφερειάρχη. Οι πολίτες απαιτούν διαφάνεια, στρατηγικό σχεδιασμό και προτεραιότητα σε έργα που ανταποκρίνονται στις πραγματικές τους ανάγκες.

Καλούμε την Περιφερειακή Αρχή να σταματήσει την κατασπατάληση των πόρων του ΕΣΠΑ και να επικεντρωθεί σε έργα που υπηρετούν το σύνολο της κοινωνίας. Οι πρακτικές αυτές, είναι βέβαιο ότι δεν θα μείνουν χωρίς απάντηση από τους πολίτες της Ηπείρου.

Η Ήπειρος έχει ανάγκη από ηγεσία με όραμα, όχι από αρχηγούς με εμμονές. Είχε 20 και πλέον χρόνια που διοικεί, τον χρόνο και τα χρηματοδοτικά εργαλεία για να αφήσει έστω ένα εμβληματικό αναπτυξιακό έργο, αλλά δυστυχώς θα αφήσει πίσω του, χρέη και «έργα» μικροεξυπηρετήσεων που δεν δημιούργησαν καμία αναπτυξιακή προοπτική και υποθήκευσαν το μέλλον της Ηπείρου.

ΖΟΥΜΠΑΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ

Επικεφαλής Παράταξης

"ΗΠΕΙΡΟΣ ΟΛΟΝ-ΤΟΠΟΣ ΝΑ ΖΕΙΣ"

Τους 15 Αντιπεριφερειάρχες, τέσσερις χωρικούς και 11 θεματικούς όρισε ο Περιφερειάρχης Ηπείρου Αλέξανδρος Καχριμάνης.

Με άλλη απόφασή του ανανέωσε την θητεία της Αναπληρώτριας Περιφερειάρχη Αγνής Νάκου για έναν ακόμη χρόνο.

Στο σχήμα των αντιπεριφερειαρχών θεματικών και χωρικών δεν υπάρχουν αλλαγές ενώ η θητεία τους ορίστηκε μέχρι το τέλος του 2025.

Θεματικοί αντιπεριφερειάρχες παραμένουν οι ακόλουθοι:

• Γοργόλης Βασίλειος

• Περιστέρη Ελένη

• Γαϊτανίδης Πρόδρομος

• Σίμου Αναστασία

• Παπαγρηγορίου Νικόλαος

• Δράκος Αναστάσιος

• Γκαρτζονίκας Ηλίας

• Λαζάνης Χαρίλαος

• Τσιάρα Σταυρούλα

• Κίτσιος Κωνσταντίνος

• Αρλέτου Αικατερίνη

Οι τρεις τελευταίοι είναι άμισθοι.

Στις θέσεις τους παραμένουν οι τέσσερις χωρικοί Αντιπεριφερειάρχες και συγκεκριμένοι οι Κώστας Σιαράβας στο Νομό Ιωαννίνων, Βασίλης Ψαθάς στο Νομό Άρτας, Στράτος Ιωάννου στο Νομό Πρέβεζας και Θωμάς Πιτούλης στο Νομό Θεσπρωτίας.

Οι αρμοδιότητες που έχουν ανατεθεί είναι οι ακόλουθες:

1. Στον Αντιπεριφερειάρχη Γοργόλη Βασίλειο την άσκηση των αρμοδιοτήτων που αφορούν στα θέματα του Τομέα Περιβάλλοντος.

2. Στην Αντιπεριφερειάρχη Περιστέρη Ελένη την άσκηση των αρμοδιοτήτων που αφορούν στα θέματα του Τομέα της Δημόσιας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας.

3. Στον Αντιπεριφερειάρχη Γαϊτανίδη Πρόδρομο την άσκηση των αρμοδιοτήτων που αφορούν σε θέματα του Τομέα Αγροτικής Οικονομίας.

4. Στην Αντιπεριφερειάρχη Σίμου Αναστασία την άσκηση των αρμοδιοτήτων που αφορούν σε θέματα του Τομέα Προώθησης Τοπικών Προϊόντων.

5. Στον Αντιπεριφερειάρχη Παπαγρηγορίου Νικόλαο την άσκηση των αρμοδιοτήτων που αφορούν σε θέματα του Τομέα Αλιείας και Ιχθυοκαλλιεργειών.

6. Στον Αντιπεριφερειάρχη Δράκο Αναστάσιο την άσκηση των αρμοδιοτήτων που αφορούν σε θέματα του Τομέα Εμπορίου και Απασχόλησης.

7. Στον Αντιπεριφερειάρχη Γκαρτζονίκα Ηλία την άσκηση των αρμοδιοτήτων που αφορούν σε θέματα του Τομέα Πολιτισμού.

8. Στον Αντιπεριφερειάρχη Λαζάνη Χαρίλαο την άσκηση των αρμοδιοτήτων που αφορούν στον τομέα Αθλητισμού, Νεολαίας και Δια Βίου Μάθησης.

9. Στην Αντιπεριφερειάρχη Τσιάρα Σταυρούλα την άσκηση των αρμοδιοτήτων που αφορούν σε θέματα του Τομέα Δημόσιας Υγείας και Διασύνδεσης με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.

10. Στον Αντιπεριφερειάρχη Κίτσιο Κωνσταντίνο την άσκηση των αρμοδιοτήτων που αφορούν σε θέματα του Τομέα Εθελοντισμού και Αλληλεγγύης.

11. Στην Αντιπεριφερειάρχη Αρλέτου Αικατερίνη την άσκηση των αρμοδιοτήτων που αφορούν σε θέματα του Τομέα Ανάπτυξης των Ορεινών Όγκων.

Οι εισπράξεις στον τουριστικό τομέα της Ηπείρου αυξήθηκαν όμως τα έσοδα της περιοχής εξακολουθούν να αποτελεί το 2% των συνολικών εσόδων της χώρας. Η άμεση συμβολή του τουρισμού στο ΑΕΠ της Περιφέρειας ανήλθε στο 10%.

Τα στοιχεία περιέχονται στην ετήσια μελέτη που δημοσιοποίησε το ΙΝΣΕΤΕ με τα χαρακτηριστικά του τουρισμού ανά Περιφέρεια της χώρας.

Η Περιφέρεια Ηπείρου αντιπροσωπεύει το 5% των επισκέψεων που καταγράφηκαν στην Ελλάδα το 2023. Την περίοδο 2019-2023, η Περιφέρεια κατέγραψε αύξηση επισκέψεων κατά +66% (από 1,0 εκατ. το 2019 σε 1,7 εκατ. το 2023). Επιμέρους, όλες οι αγορές κατέγραψαν θετικό πρόσημο, με εξαίρεση την αγορά της Ιταλίας (-18%, από 69 χιλ. το 2019 σε 57 χιλ. το 2023).

Ενδεικτικά, οι υπόλοιπες αγορές:

-Αλβανία (+24%, από 177 χιλ. το 2019 σε 219 χιλ. το 2023)

– Γερμανία (+28%, από 62 χιλ. το 2019 σε 80 χιλ. το 2023), Ην. Βασίλειο (+32%, από 58 χιλ. το 2019 σε 76 χιλ. το 2023) και

-Λοιπές (+92%, από 667 χιλ. το 2019 σε 1,3 εκατ. το 2023).

Την περίοδο 2022-2023, οι επισκέψεις στην Περιφέρεια Ηπείρου σημείωσαν αύξηση κατά +58% (από 1,1 εκατ. το 2022 σε 1,7 εκατ. το 2023). Επιμέρους, όλες οι αγορές σημείωσαν αύξηση: Αλβανία (+12%, από 196 χιλ. το 2022 σε 219 χιλ. το 2023), Γερμανία (+61%, από 50 χιλ. το 2022 σε 80 χιλ. το 2023), Ην. Βασίλειο (+46%, από 52 χιλ. το 2022 σε 76 χιλ. το 2023), Ιταλία (+27%, από 45 χιλ. το 2022 σε 57 χιλ. το 2023) και Λοιπές (+73%, από 740 χιλ. το 2022 σε 1,3 εκατ. το 2023).

Αναφορικά με την ποσοστιαία κατανομή για το 2023, οι επισκέπτες από την Αλβανία κατέχουν το υψηλότερο μερίδιο με 13% (17% το 2019) και ακολουθούν από την Γερμανία με 5% (6% το 2019), από το Ην. Βασίλειο με 4% (6% το 2019), από την Ιταλία με 3% (7% το 2019) και από τις Λοιπές με 75% (65% το 2019).

Η Περιφέρεια Ηπείρου αντιπροσωπεύει το 2% των εισπράξεων που καταγράφηκαν στην Ελλάδα το 2023. Την περίοδο 2019-2023, η Περιφέρεια κατέγραψε αύξηση εισπράξεων κατά +26% (από € 261 εκατ. το 2019 σε € 330 εκατ. το 2023).

Επιμέρους, όλες οι αγορές κατέγραψαν θετικό πρόσημο: Γερμανία (+21%, από € 38 εκατ. το 2019 σε € 46 εκατ. το 2023), Αλβανία (+38%, από € 31 εκατ. το 2019 σε € 42 εκατ. το 2023), Ην. Βασίλειο (+44%, από € 29 εκατ. το 2019 σε € 41 εκατ. το 2023), Ιταλία (+34%, από € 22 εκατ. το 2019 σε € 29 εκατ. το 2023) και Λοιπές (+21%, από € 141 εκατ. το 2019 σε € 171 εκατ. το 2023).

Την περίοδο 2022-2023, οι εισπράξεις στην Περιφέρεια Ηπείρου σημείωσαν αύξηση κατά +27% (από € 260 εκατ. το 2022 σε € 330 εκατ. το 2023). Επιμέρους, όλες οι αγορές σημείωσαν αύξηση, με εξαίρεση την αγορά της Αλβανίας (-7%, από € 46 εκατ. το 2022 σε € 42 εκατ. το 2023). Ενδεικτικά, οι υπόλοιπες αγορές: Γερμανία (+15%, από € 40 εκατ. το 2022 σε € 46 εκατ. το 2023), Ην. Βασίλειο (+18%, από € 35 εκατ. το 2022 σε € 41 εκατ. το 2023), Ιταλία (+64%, από € 18 εκατ. το 2022 σε € 29 εκατ. το 2023) και Λοιπές (+41%, από € 121 εκατ. το 2022 σε € 171 εκατ. το 2023).

Αναφορικά με την ποσοστιαία κατανομή για το 2023, το υψηλότερο μερίδιο κατέχει η αγορά της Γερμανίας με 14% (15% το 2019) και ακολουθούν οι αγορές της Αλβανίας 13% (12% το 2019), του Ην. Βασιλείου με 13% (11% το 2019), της Ιταλίας με 9% (8% το 2019) και των Λοιπών με 52% (54% το 2019).

Το 2024 δίνει τη σκυτάλη στο 2025, αφήνοντας πίσω του ευχάριστες, αλλά και δυσάρεστες αναμνήσεις.

Συνοδεύτηκε από επιτυχίες, ενδεχομένως και από προσδοκίες που δεν εκπληρώθηκαν.

Σήμερα είναι ευκαιρία για απολογισμό σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο.

Είναι όμως και ώρα ώστε να βάλουμε προτεραιότητες για το επόμενο διάστημα.

Το 2024 για την Ήπειρο και για τους περισσότερους συμπολίτες ήταν ένας χρόνος, με δυσκολίες, που όμως κλείνει με θετικό πρόσημο στο σύνολό του.

Οι οικονομικές δραστηριότητες βελτιώθηκαν, νέες υποδομές δημιουργήθηκαν ή προγραμματίστηκαν, λύσεις σε μακροχρόνια προβλήματα δρομολογήθηκαν.

Το 2024 για την Περιφέρεια ήταν ένας ακόμη χρόνος παραγωγικός.

· Ξεκίνησε με γρήγορο ρυθμό η υλοποίηση του νέου ΕΣΠΑ.

· Προχώρησαν σημαντικά έργα μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων.

· Υλοποιήθηκε ένας πολύ μεγάλος αριθμός μικρών και μεσαίων έργων, για την οδική ασφάλεια, τη βελτίωση των αγροτικών υποδομών, την αντιμετώπιση ζημιών, την ενίσχυση γενικά της επιχειρηματικότητας και τη μείωση της ανεργίας.

· Αναλήφθηκαν νέες πρωτοβουλίες για την ανάδειξη πολιτιστικών μνημείων, προβλήθηκε η Ήπειρος και τα τοπικά της προϊόντα σε εγχώριες και ξένες αγορές.

· Ήμασταν παντού παρόντες, δίνοντας με αποτελεσματικότητα τη μάχη της καθημερινότητας προς όφελος των ανθρώπων του μόχθου και των απομακρυσμένων περιοχών.

Ασφαλώς και δεν λύθηκαν όλα τα προβλήματα, ασφαλώς και παραμένουν εκκρεμότητες.

Καταβάλαμε όμως κάθε προσπάθεια, αντισταθήκαμε στο μηδενισμό, συγκρουστήκαμε όταν και όπου απαιτήθηκε για το συμφέρον της Ηπείρου και των πολιτών της.

Με την ίδια λογική, με την ίδια αυτοπεποίθηση θα συνεχίσουμε το έργο και τις προσπάθειες μας και το νέο χρόνο.

Είμαστε αισιόδοξοι ότι του χρόνου τέτοια ημέρα, ως Περιφέρεια Ηπείρου θα είμαστε σε ακόμη καλύτερη θέση.

Το 2025 θα παραδώσουμε σε χρήση σημαντικά έργα που ήδη βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο κατασκευής.

Παράλληλα θα προχωρήσουμε νέα εξίσου σπουδαία έργα και στις τέσσερις περιφερειακές ενότητες, τα οποία ήδη ωριμάζουμε και εντάξαμε στο σχεδιασμό μας.

Ο προσανατολισμός μας και το 2025 θα είναι στραμμένος:

· στην προστασία της ανθρώπινης ζωής

· στην άμβλυνση των κοινωνικών ανισοτήτων

· στη στήριξη των εργασιακών και επαγγελματικών δραστηριοτήτων

· στη δημιουργία υποδομών σε κάθε γωνιά της Ηπείρου και κυρίως στις φθίνουσες αγροτικές περιοχές.

Απόψε ας σημάνει για όλους το ξεκίνημα μιας αισιόδοξης και ελπιδοφόρας χρονιάς.

Το 2025 να χαρίζει υγεία σε όλες τις Ηπειρώτισσες και τους Ηπειρώτες.

Να δυναμώνει όσους αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη ζωή τους.

Να είναι χρόνος υποδοχής και επιστροφής στην Ήπειρο των ταξιδεμένων και των αποδήμων.

Να έχουμε μια καλή, παραγωγική και προπάντων ειρηνική χρονιά.

Χρόνια Πολλά, Ευτυχισμένο και χαρούμενο το 2025.

Το μεταχρωματικό έλκος εξακολουθεί να πληγώνει την Ήπειρο και κυρίως τα παραποτάμια οικοσυστήματα, όπου τα πλατανοδάση στην κυριολεξία αποδεκατίζονται.

Τεράστιος ήταν ο όγκος από κορμούς ξερών δέντρων που απομακρύνθηκαν στο ρέμα Ξηριά, από το Σφηνωτό μέχρι το Κοτσανόπουλο της Πρέβεζας και στο ύψος της Μονής Αβάσσου.

Ανάλογη είναι η κατάσταση στην περιοχή του Αγίου Γεωργίου στο Λούρο αλλά και σε άλλα σημεία του ποταμού όπως και του Αχέροντα.

Το μεταχρωματικό έλκος των πλατάνων έχει αποδεκατίσει τα δέντρα που αποτελούν σήμα κατατεθέν για την Ήπειρο και μέχρι στιγμής δεν έχει βρεθεί κάποιος αποτελεσματικός τρόπος για την αντιμετώπισή του.

Η Ένωση Ιατρών Νοσοκομείων Ηπείρου καταγγέλλει τη διαρκώς επιδεινούμενη κατάσταση στις παθολογικές κλινικές των δημόσιων νοσοκομείων, όπου οι συνάδελφοι ιατροί καλούνται να λειτουργήσουν υπό συνθήκες εργασιακής εξουθένωσης και εκφοβισμού. Οι συστηματικές μετακινήσεις ιατρών και τα επαναλαμβανόμενα εντέλλεστε για την κάλυψη εφημεριακών αναγκών έχουν μετατραπεί σε καθημερινότητα, με την κυβέρνηση να προωθεί αυτή την πρακτική ως δήθεν «κανονικότητα».

Η συνεχής επίκληση «επιτακτικών αναγκών» για τη δικαιολόγηση αυτών των μετακινήσεων αποκαλύπτει μια πολιτική επιλογή που αποσκοπεί στη συστηματική υποβάθμιση του Εθνικού Συστήματος Υγείας (Ε.Σ.Υ.). Επιπλέον, οι εντολές αυτές χρησιμοποιούνται ως μέσο καταστολής της αντίστασης των συναδέλφων απέναντι στην πολιτική της μη κάλυψης των κενών οργανικών θέσεων μέσω προσλήψεων.Γενικό Νοσοκομείο Άρτας και Γ.Ν.Ι. «Γ. Χατζηκώστα».

Παρά τις χρόνιες ελλείψεις ιατρών στο Νοσοκομείο Άρτας, και ενώ το πρόβλημα είναι γνωστό από τα τέλη Νοεμβρίου 2024, οι διοικήσεις της 6ης Υγειονομικής Περιφέρειας (ΥΠΕ) και του Γ.Ν.Ι. «Γ. Χατζηκώστα» απέστειλαν εντολή μετακίνησης δύο ιατρών για εφημερίες στο Νοσοκομείο Άρτας στις 27 και 30 Δεκεμβρίου. Η μία εκ των συναδέλφων βρισκόταν σε κανονική άδεια και η εντολή παραβίαζε το θεσμικό πλαίσιο για τις εφημερίες, οδηγώντας σε υπέρβαση του 48ωρου εντός οκτώ ημερών.

Στις 23 Δεκεμβρίου 2024, το νοσοκομείο δεν διέθετε εφημερεύοντα παθολόγο, αφήνοντας τα παθολογικά περιστατικά στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών χωρίς φροντίδα. Αντίστοιχα περιστατικά έχουν σημειωθεί επανειλημμένα τους τελευταίους μήνες.

Η μετακίνηση παθολόγου από τη Λευκάδα στην Πρέβεζα επιδείνωσε την ήδη δύσκολη κατάσταση, καθώς η Παθολογική Κλινική της Λευκάδας λειτουργεί σε συνθήκες υπερπληρότητας, καλύπτοντας ταυτόχρονα περιστατικά πολλαπλών ειδικοτήτων (νευρολογικά, πνευμονολογικά, ψυχιατρικά κ.λπ.).

Η επιλογή της κυβέρνησης να διαχειριστεί τις ελλείψεις μέσω μετακινήσεων προσωπικού και υπερεφημέρευσης, αντί για μόνιμες προσλήψεις, αποτελεί συνειδητή πολιτική επιλογή που οδηγεί σε απαξίωση του Ε.Σ.Υ. Ταυτόχρονα, δημιουργείται κλίμα εργασιακού εκφοβισμού, με στόχο την προώθηση συγχωνεύσεων και κλεισίματος νοσοκομείων, παρουσιάζοντάς τα ως «αναγκαία» μέτρα.

Υπενθυμίζουμε ότι οι διοικήσεις των νοσοκομείων και της 6ης ΥΠΕ φέρουν ακέραια την ευθύνη για τις παράνομες ενέργειες (εντολές 48ωρης εφημέρευσης, μετακινήσεις χωρίς εντέλλεστε) και τις επιπτώσεις τους στη φροντίδα των ασθενών και στη λειτουργία των κλινικών. Καλούμε την κυβέρνηση να εγκαταλείψει τις πολιτικές υποβάθμισης του Ε.Σ.Υ. και να προχωρήσει άμεσα στις απαραίτητες ενέργειες για την ενίσχυση του δημόσιου συστήματος υγείας.

Η Ένωση Ιατρών Νοσοκομείων Ηπείρου θα συνεχίσει να αγωνίζεται για τη διασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας και ποιοτικής φροντίδας για τους ασθενείς.

Ολοκληρώθηκε ο καθαρισμός του Κωκυτού σε μήκος 5 χιλιομέτρων με επίκεντρο την γέφυρα Βαθύλακου.

Ανασύρθηκαν κυρίως κλαδιά και κορμοί δένδρων, που παρεμπόδιζαν τη ροή του ποταμού, αλλά και λάσπες.

Το έργο υλοποιήθηκε απο την Περιφέρεια Ηπείρου και απαντα σε ένα πάγιο και συνεχές αίτημα κατοίκων της περιοχής, ενω τα προηγούμενα χρόνια ειχαν σημειωθεί και πλημμυρικά φαινόμενα αλλα και καταστροφές μικρών υποδομών με κυριότερο αυτό του 2021.

Ταυτόχρονα καθαρίστηκε το ρέμα “Μαμούρη” στο βιολογικό Παραμυθιάς, το ρεμα Καρυωτίου και υδατορέμα πλησίον της εκκλησίας Αγίας Παρασκευής.

Τέσσερα επενδυτικά σχήματα εκδήλωσαν ενδιαφέρον στον διαγωνισμό του ΤΑΙΠΕΔ για την ανάπτυξη Επιχειρηματικού Πάρκου στο πρώην Στρατόπεδο Γκόνου στη Θεσσαλονίκη, όπως μας ενημερώνει το ίδιο το Ταμείο. Η είδηση θα μπορούσε να είναι θετική, εάν δεν φώτιζε ταυτόχρονα μια ενοχλητική πραγματικότητα: την έλλειψη οποιασδήποτε αντίστοιχης κινητοποίησης για την Ήπειρο, μια περιοχή που παραμένει στο περιθώριο των σχεδίων για ανάπτυξη.

Το ίδιο το ΤΑΙΠΕΔ, που σήμερα καμαρώνει για το ενδιαφέρον που προσελκύει η Μακεδονία, είναι αυτό που συναίνεσε στα σχέδια της Grimaldi για τη διάλυση της εταιρείας Επιχειρηματικό Πάρκο Ηγουμενίτσας. Ένα σχέδιο που αντί να αξιοποιήσει τις δυνατότητες της περιοχής, τερμάτισε κάθε προοπτική δημιουργίας υποδομών που θα μπορούσαν να ενισχύσουν την επιχειρηματικότητα και την οικονομία της Ηπείρου.

Η αντίθεση είναι εμφανής και απογοητευτική. Από τη μία πλευρά, στη Θεσσαλονίκη, το κράτος και οι φορείς κινητοποιούνται, προσελκύουν επενδυτές και δημιουργούν προοπτικές για ανάπτυξη. Από την άλλη, στην Ήπειρο, μια περιοχή που έχει ζωτική ανάγκη από επενδύσεις, επικρατεί η αδράνεια και η έλλειψη στρατηγικής.

Η Ήπειρος, με τη γεωγραφική της θέση, το λιμάνι της Ηγουμενίτσας και τις προοπτικές που προσφέρει στον τομέα των μεταφορών και της διασυνοριακής συνεργασίας, θα μπορούσε να είναι πρωταγωνιστής στην ανάπτυξη επιχειρηματικών πάρκων. Αντί αυτού, παραμένει στο περιθώριο, θύμα μιας πολιτικής που φαίνεται να διαχωρίζει τις περιοχές της χώρας σε «προτεραιότητας» και «μη προτεραιότητας».

Το ενδιαφέρον, λοιπόν, υπάρχει, αλλά όχι για την Ήπειρο.

Τα Επιμελητήρια της Ηπείρου βρίσκονται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι, καθώς οι νέες διοικήσεις που προέκυψαν μετά τις εκλογές χαρακτηρίζονται από πνεύμα συνεργασίας και κοινής στόχευσης.

Στην Άρτα, τη Θεσπρωτία και τα Ιωάννινα, τα εκλογικά αποτελέσματα ανέδειξαν την ανάγκη για ενότητα και συλλογική προσπάθεια, κάτι που αντανακλά τη βούληση των μελών να δοθεί νέα πνοή στον θεσμό και στις δράσεις του. Στην Πρέβεζα, όπου σήκωσε πρώτη την αυλαία των εκλογών στο τιμόνι συνέχισε να παραμένει ο Χρήστος Μπούρης και το μήνυμα ήταν αυτό της συνέχειας.

Παράλληλα, τα Επιμελητήρια της Ηπείρου καλούνται να ανταποκριθούν σε πολλαπλές προκλήσεις, αλλά και να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες που προσφέρονται για την αναζωογόνηση της τοπικής οικονομίας.

Η κατάσταση που επικρατεί στις τοπικές επιχειρήσεις της Ηπείρου αποκαλύπτει τις ανάγκες και τα προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Η έλλειψη σύγχρονων υποδομών και η κακή συνδεσιμότητα δυσκολεύουν τη διακίνηση αγαθών και την προσέλκυση επενδύσεων, ενώ η γραφειοκρατία συνεχίζει να αποτελεί εμπόδιο για την ίδρυση και τη λειτουργία των επιχειρήσεων. Η πληθυσμιακή συρρίκνωση στις αγροτικές περιοχές της Ηπείρου, που οδηγεί στην αποδυνάμωση της τοπικής αγοράς, και η δυσκολία πρόσβασης σε χρηματοδοτικά εργαλεία προσθέτουν επιπλέον βάρη στις επιχειρήσεις της περιοχής.

Ωστόσο, τα Επιμελητήρια της Ηπείρου έχουν σημαντικές προοπτικές να συμβάλουν στην ανάπτυξη. Η συνεργασία που επιτεύχθηκε στις νέες διοικήσεις αποτελεί παράδειγμα για το πώς μπορεί να ενισχυθεί η συνολική εκπροσώπηση των επιχειρήσεων σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Η αξιοποίηση ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών εργαλείων, η προώθηση καινοτομίας και εκπαίδευσης, καθώς και η δημιουργία υποστηρικτικών δομών για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, είναι μόνο μερικές από τις δράσεις που μπορούν να ενισχύσουν την τοπική οικονομία.

Η επιτυχία αυτής της νέας εποχής εξαρτάται από την ικανότητα των Επιμελητηρίων να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν στρατηγικές που θα είναι προσαρμοσμένες στις ανάγκες της περιοχής. Οι διοικήσεις θα πρέπει να λειτουργήσουν με διαφάνεια, συνέπεια και προσαρμοστικότητα, εστιάζοντας στις πράξεις και όχι στα λόγια. Τα μέλη των Επιμελητηρίων και οι τοπικές κοινωνίες περιμένουν χειροπιαστά αποτελέσματα, καθώς η βελτίωση της οικονομίας και του βιοτικού επιπέδου στην Ήπειρο αποτελεί προτεραιότητα που δεν μπορεί να αναβληθεί. Τα Επιμελητήρια έχουν μπροστά τους την πρόκληση να γίνουν καταλύτες αλλαγής, αξιοποιώντας τη συνεργασία και τη συλλογικότητα ως τα κύρια εργαλεία για την πρόοδο της περιοχής.

Συνταγές και πρακτικές τυροκόμησης που αναπτύχθηκαν επί αιώνες στα βουνά της Πίνδου από νομάδες κτηνοτρόφους και «μεταφέρθηκαν» στις μέρες μας μέσα από τη λαϊκή παράδοση και τη φυσική διαδοχή των οικογενειακών τσελιγκάτων, ανήκουν μεταξύ άλλων στους θησαυρούς που οι μετακινούμενοι κτηνοτρόφοι «κουβαλούν» μαζί τους στο ετήσιο «διάβα» τους από τα ορεινά λιβάδια των βουνών στα χειμαδιά.

Εκεί, αφού τα αιγοπρόβατα έχουν βοσκήσει σε ένα φυσικό περιβάλλον με γηγενή βότανα και χόρτα, παράγουν γάλα με υψηλή ποιοτική υπεροχή, προς την αξιοποίηση του οποίου, σημειωτέον, έχει δραστηριοποιηθεί η Ένωση Μετακινούμενων Κτηνοτρόφων Ηπείρου με τη δημιουργία σχετικού brand υπεραξίας.

«Είναι το παράπονό τους» αναφέρει σχετικά ο βραβευμένος φωτογράφος Δημήτρης Τοσίδης, που βρέθηκε στα ορεινά της Πίνδου και γνώρισε από κοντά τη ζωή τεσσάρων οικογενειών, δημιουργώντας μαζί τους σχέσεις ζωής. Μάλιστα για το μεγάλο του οδοιπορικό, που φέρει την ονομασία «Διάβα, νομαδικός ποιμαντισμός στην ορεινή Βόρεια Ελλάδα» και περιγράφει τη διαδρομή των κτηνοτρόφων με τα κοπάδια τους από τα βουνά στα χειμαδιά για να ξεχειμωνιάσουν, τιμήθηκε με το βραβείο Athens Photo World 2021.

Αν και τα ζώα τους αποδίδουν ένα προϊόν υψηλής ποιότητας, «αδυνατούν να το πουλήσουν σε τιμές τέτοιες που να δικαιολογούν την αξία τους», σημειώνει ο Δημήτρης Τοσίδης. «Παράγουν Φέτα και Αναβατό. Έχω φάει τενεκέδες από τα τυριά αυτά και ακόμα περισσότερα κιλά πρόβειου κρέατος. Γάλα δεν είχα την τύχη να πιω γιατί το διάβα γίνεται στο τέλος του καλοκαιριού και πριν αρχίσουν να γεννούν τα ζώα, οπότε δεν βγάζουν γάλα». Υπερασπιζόμενος τη μοναδικότητα αυτών των σκληραγωγημένων ανθρώπων ο φωτορεπόρτερ του Αθηναϊκού – Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων, τον οποίο συνάντησε η ειδική ετήσια έκδοση «Top50 by Τυροκόμος» για να καταγράψει την εμπειρία του, μίλησε για κάθε μία από τις τέσσερις οικογένειες που γνώρισε.

«Είναι ερωτευμένοι με αυτό που κάνουν. Ο Θωμάς Ζιάγκας, για να μου δώσει να καταλάβω τη σχέση που έχει τη δουλειά του, μου εκμυστηρεύτηκε κάποια στιγμή ότι τα μόνα όνειρα που βλέπει από παιδί, είναι με πρόβατα. Δεν έχει δει κανένα άλλο όνειρο στη ζωή του. Τα πάντα περιστρέφονται γύρω από τη δουλειά. Ο ένας γιος του συνεχίζει το επάγγελμα, ενώ έχει κάνει μεταπτυχιακό στην Κτηνιατρική και ετοιμάζει το διδακτορικό του. Αλλά και ο δεύτερος γιος είναι επίσης στη δουλειά» σημειώνει ο Δημήτρης Τοσίδης. Επισκεπτόμενος συχνά τα βουνά ως ορειβάτης και αναρριχητής, ο ίδιος ήταν ήδη εξοικειωμένος με τους ορεινούς όγκους και την απάτητη φυσική ομορφιά της Ελλάδας.

«Σε αυτά τα ταξίδια συναντούσα τους κτηνοτρόφους με τα κοπάδια τους. Κι έτσι ό,τι κατέγραψα αργότερα με τις φωτογραφίες μου ήταν κάτι το γνώριμο. Μου άρεσε πάντα να βλέπω τους ανθρώπους να ζουν στο βουνό. Μία από αυτές τις φορές βρέθηκα στον Σμόλικα, το καλοκαίρι του 2018. Ήταν η πρώτη μου γνωριμία με την Ελένη και τον Νάσο Τζίμα. Μου εξήγησαν πώς είναι η ζωή τους, η καθημερινότητά τους. Έβλεπα πώς είναι να δουλεύουν στο βουνό, να μαγειρεύουν και να κοιμούνται εκεί. Στην απορία μου για το πώς ένα ηλικιωμένο ζευγάρι μπορούσε να ζει και να κοιμάται στην ύπαιθρο, απάντησαν ότι αυτό είναι το σπίτι τους. Οι συγκεκριμένοι ήταν από την Παραμυθία της Θεσπρωτίας». διηγείται.

Από εκείνη τη στιγμή γεννήθηκε μέσα μου η περιέργεια να μάθω περισσότερα πράγματα για εκείνους. Τους φωτογράφισα και στη συνέχεια άρχισα να ψάχνω περισσότερα πράγματα. Μάλιστα είχα διαβάσει ότι η νομαδική κτηνοτροφία είχε γίνει μέρος της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Unesco. Βρήκα πληροφορίες από έρευνες του καθηγητή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Βασίλη Νιτσιάκου. Αποφάσισα να πάω να τους συναντήσω με την ιδιότητά μου ως φωτογράφος. Όχι μόνο τον κύριο Νάσο και την κυρία Ελένη. Κάπως έτσι κατέληξα σε άλλες τρεις οικογένειες. Οι δύο από τη Σαμαρίνα, τη λεγόμενη πρωτεύουσα των κτηνοτρόφων, και μία ακόμα οικογένεια από το Περιβόλι Γρεβενών. Τους συνάντησα καλοκαίρι, τους είπα τι ήθελα να κάνω. Μάλιστα τους ζήτησα όταν θα έφευγαν το φθινόπωρο, να τους ακολουθήσω», αφηγείται ο Δημήτρης Τοσίδης. Όλοι τους με εξαίρεση το ζεύγος Τζίμα που είχαν προορισμό την Παραμυθιά, διατηρούσαν τα χειμαδιά τους σε χωριά της Θεσσαλίας. «Συνάντησα μία διστακτικότητα στην αρχή. Κανείς μέχρι τότε δεν τους είχε ζητήσει να κοιμηθεί μαζί τους και να φωτογραφίσει τη ζωή τους. Η φωτογράφηση διήρκεσε τρία χρόνια. Μαζί τους κοιμήθηκα συνολικά δύο μήνες στο σύνολο των τριών ετών. Οι περισσότερες φωτογραφίες τραβήχτηκαν το καλοκαίρι του 2020».

Το μοναχικό ταξίδι ήταν συνειδητή επιλογή του Τοσίδη. Το κύριο ερέθισμα για να καταπιαστεί με τη φωτογραφία είναι η μοναχικότητα που του προσφέρει. «Η φωτογραφία είναι κάτι, μέσα από το οποίο μπορώ να αφηγηθώ μόνος μου μία ιστορία, έχοντας στα χέρια μου μία μηχανή». Από τις εντονότερες εικόνες που αποτυπώθηκαν στο νου του και ταυτόχρονα κατάφερε να αποδώσει με τον φωτογραφικό φακό, είναι αυτή κατά την οποία ο Γιώργος Ανθούλης με το παρατσούκλι Ζιώγας, από τη Σαμαρίνα, σκύβει πάνω από τα απομεινάρια μιας προβιάς. «Ήταν η μέρα που φεύγαμε από τη Σαμαρίνα. Η πρώτη μέρα του ταξιδιού με κατεύθυνση το Σπήλαιο Γρεβενών και προορισμό τα χειμαδιά.

Ο Ανθούλης ήξερε καλά ότι έλειπε μία προβατίνα από το κοπάδι του από το περασμένο βράδυ. Κατάφερε μέσα από περιγραφές άλλων βοσκών σε μία εντελώς αχαρτογράφητη περιοχή, να εντοπίσει την προβιά. Την έπιασε στα χέρια του και αμέσως κατάλαβε ότι κάποιος λύκος ή αρκούδα είχε επιτεθεί στο ζώο. Έμοιαζε να μην τον πολυνοιάζει ότι έχασε το ζώο. Το να φάει λύκος ή αρκούδα κάποιο πρόβατο στην αρχή του ταξιδιού, είναι σαν θυσία για να πάει καλά το ταξίδι, είπε τότε ο Ζιώγας». Όλη η διαδικασία του ταξιδιού ενέχει κάτι το μεταφυσικό. Μια μέρα πριν ξεκινήσουν, οι βοσκοί γλεντούν στο καφενείο του χωριού. Ο Ανθούλης σφάζει δύο ζώα μία μέρα πριν το «διάβα» και το ίδιο βράδυ στήνει γλέντι και κερνάει τους χωριανούς. Μαζεύει μουσικούς από τα γύρω χωριά, σαν αποχαιρετισμός, πριν πάει για να ξεχειμωνιάσει. «Πρόκειται για έναν άνθρωπο κατά κάποιο τρόπο διάσημο ανάμεσα στους κτηνοτρόφους. Τον Ζιώγα τον αποκαλούν και Άρχοντα του Σμόλικα» σημειώνει ο Δημήτρης Τοσίδης.

Θυμάται επίσης την πρώτη μέρα που κοιμήθηκε στο βουνό με τα δύο αδέρφια, Γιάννη και Νίκο Σαΐτη. «Ήταν η πρώτη μου διανυκτέρευση στην ύπαιθρο. Η πιο έντονη νύχτα, έχοντας τους βοσκούς και το κοπάδι γύρω μου. Και ταυτόχρονα ήταν η πρώτη φορά που έγινα μάρτυρας σε μια τέτοια διαδικασία. Είχα περπατήσει όλη την ημέρα μαζί με το κοπάδι, διασχίζοντας κορυφές της Πίνδου όπως το Αυγό και η Φλέγγα σε υψόμετρο πάνω από 2.000 μέτρα».

Οι νομάδες έχουν μεγάλα κοπάδια, αρκετά μεγαλύτερα από αυτά που έχει συνηθίσει το μάτι να βλέπει σε μη μετακινούμενες κτηνοτροφικές μονάδες, με τον πληθυσμό τους να φτάνει ακόμα και τα 3.000 ζώα. «Κατά τη μετακίνηση μού έκανε εντύπωση ότι κινούνται σε αχαρτογράφητα μονοπάτια. Ωστόσο ο δρόμος που ακολουθούν είναι κάθε χρόνο ο ίδιος. Ένας δρόμος που αν τον κάνουν μία φορά τα πρόβατα, τον ξέρουν απαρέγκλιτα για την υπόλοιπη ζωή τους. Προπορεύονται τα πιο δυνατά τραγιά, που οδηγούν το υπόλοιπο κοπάδι. Όποιο τραγί οδηγεί το κοπάδι βγάζει ένα αίσθημα περηφάνειας, καθώς θεωρείται ότι είναι το ζώο – αρχηγός που καθοδηγεί τα υπόλοιπα». Φυσικά στη διαδρομή οι κίνδυνοι είναι πάντοτε υπαρκτοί. Φρουροί της μακρόσυρτης πορείας είναι τα τσοπανόσκυλα που πλευρίζουν το κοπάδι, προστατεύοντάς το. «Συχνά βρίσκονταν λύκοι κοντά στο κοπάδι, αλλά με τόσα σκυλιά ήταν αδύνατον να πλησιάσουν». Ένας ακόμα κίνδυνος είναι να τραυματιστεί κάποιο πρόβατο στη διαδρομή και να μην μπορέσει να ακολουθήσει στην επιστροφή. Εχθρός είναι κι ο καταρροϊκός πυρετός που προσβάλλει τα ζώα. Για να τον αντιμετωπίσουν συνεννοούνται μεταξύ τους μην τυχόν και διασταυρωθούν τα κοπάδια τους στη διαδρομή, με ενδεχόμενο να μεταδοθεί η ασθένεια από τη μία πλευρά στην άλλη.

Μια συνέντευξη του Δημάρχου Ηγουμενίτσας, Παναγιώτη Νταή, προσφέρει μια ενδιαφέρουσα οπτική στις φιλοδοξίες και τον σχεδιασμό της δημοτικής αρχής για την ανάπτυξη της περιοχής. Ωστόσο, όταν γίνεται λόγος για την «εντυπωσιακή αύξηση της κρουαζιέρας» και την «ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς», δύσκολα μπορεί κανείς να αποφύγει έναν πιο κριτικό σχολιασμό.

Η αύξηση των αφίξεων κρουαζιερόπλοιων παρουσιάζεται ως ορόσημο για τον τουρισμό της Ηγουμενίτσας. Αν και ο τριπλασιασμός των αφίξεων ακούγεται εντυπωσιακός, ο Δήμαρχος παραδέχεται ότι οι περισσότεροι επιβάτες δεν παραμένουν καν στην πόλη. Αντίθετα, κατευθύνονται προς τα Μετέωρα ή άλλους πιο «γνωστούς» προορισμούς. Το όραμα, λοιπόν, για μια τουριστική «έκρηξη» περιορίζεται σε ένα σύντομο πέρασμα από το λιμάνι, αφήνοντας πίσω κυρίως αναμνήσεις καυσαερίων.

Η λύση που προτείνεται – μια εναλλακτική τουριστική διαδρομή στα αρχαία θέατρα της Ηπείρου – αν και ενδιαφέρουσα, μοιάζει περισσότερο με μια θεωρητική άσκηση. Μπορεί να φανταστούμε τους επιβάτες των κρουαζιερόπλοιων να επιλέγουν τη «διαδρομή των θεάτρων», όταν η ίδια η πόλη της Ηγουμενίτσας δεν διαθέτει υποδομές που να τους προσκαλούν να μείνουν έστω λίγες ώρες. Πόσο πιθανό είναι να γοητευτούν οι τουρίστες από μια επίσκεψη στα Γίτανα ή τη Δωδώνη, όταν η πρώτη τους εντύπωση είναι ένας τυπικός αστικός ιστός χωρίς ταυτότητα;

Και όλα αυτά τη στιγμή που οι πραγματικές ανάγκες του τουρισμού – όπως ο αστικός εξωραϊσμός, η βελτίωση των δρόμων και η προώθηση τοπικών προϊόντων – φαίνεται να παραμένουν στο περιθώριο. Η φιλόδοξη πρόταση για τουριστική ανάπτυξη μέσω της κρουαζιέρας παραμένει μια καλοπροαίρετη ιδέα χωρίς επαρκή σχεδιασμό. Αντί να ονειρευόμαστε πλήθη τουριστών που θα εξερευνούν την πολιτιστική μας κληρονομιά, μήπως να ξεκινήσουμε με τα βασικά; Όπως, για παράδειγμα, να δημιουργήσουμε μια πόλη που να θέλει κάποιος να μείνει και όχι απλώς να την προσπεράσει;

Ο τουρισμός στην Ηγουμενίτσα δεν χρειάζεται μεγάλες εξαγγελίες και φανταχτερές στρατηγικές, αλλά ουσιαστικές παρεμβάσεις. Αντί για το ιδανικό του «πολιτιστικού τουρισμού», ίσως ήρθε η ώρα να κοιτάξουμε κατάματα την πραγματικότητα και να επενδύσουμε σε αυτό που μπορεί να κάνει τη διαφορά: μια πόλη φιλόξενη, καθαρή και ελκυστική, που να αξίζει να την εξερευνήσει κανείς. Μέχρι τότε, η κρουαζιέρα θα συνεχίσει να είναι ένας περαστικός επισκέπτης, αφήνοντας την Ηγουμενίτσα στο περιθώριο των τουριστικών προορισμών.