Το Βυζαντινό λουτρό της Παραμυθιάς είναι 1 από τα 6 συνολικά που βρίσκονται στην Ελλάδα. Ανάγεται χρονολογικά στην μεσοβυζαντινή περίοδο (8ος-12ος αι) και το σωζόμενο κτίριο αποτελείται κυρίως από τέσσερις ορθογώνιους χώρους, δύο μεγαλύτερους και δύο μικρότερους, οι οποίοι και επικοινωνούν μεταξύ τους με τοξωτά ανοίγματα.

Παρόμοιο είναι και το βυζαντινό λουτρό της Θεσσαλονίκης. Η διαφορά είναι ότι της Θεσσαλονίκης το αναστύλωσαν πρόσφατα, έγινε μνημείο της UNESCO και πλέον είναι επισκέψιμο για το κοινό (δείτε εδώ πως ήταν και πως έγινε).

Το λουτρό της Παραμυθιάς, χτίστηκε σε μια εποχή κατά την οποία αναβίωνε η παράδοση των λουτρών, με δημόσια συνοικιακά (Βαλανεία), επισκοπικά για λόγους κοινωνικής ωφελείας, ιδιωτικά ή πριβάτα αλλά και μοναστηριακά με παράλληλη δημόσια χρήση. Πιθανολογούμε πως το συγκεκριμένο ανήκει στην τελευταία κατηγορία αφού δίπλα του βρίσκεται το μοναστήρι της Παναγιάς της Παραμυθίας (σήμερα ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου) όπου και είναι ένα από τα σημαντικότερα βυζαντινά μνημεία της χώρας.

Ενας μικρός επιμήκης χώρος που βρίσκεται μεταξύ των δύο μικρότερων διαμερισμάτων, πιθανόν να χρησίμευε ως βοηθητικός χώρος επικοινωνίας τους. Βόρεια του σωζόμενου τμήματος του λουτρού υπήρχε μεγαλύτερος χώρος, ενώ στη νότια πλευρά των ερειπίων διακρίνεται ορθογώνιος επιμήκης χώρος με προεξέχουσα ημικυκλική κόγχη.

Η δυτική πλευρά του λουτρού είναι κατασκευασμένη στο κατώτερο τμήμα της με αργολιθοδομή και στο ανώτερο, με πλινθοπερίκλειστο σύστημα. Διπλές σειρές οριζόντιων και κάθετων πλίνθων περικλείουν τους λίθους. Στην κορυφή της ανωδομής διακρίνεται πλίνθινη οδοντωτή ταινία.

Η στέγαση των σωζόμενων χώρων του λουτρού επιτυγχανόταν με θόλους, ενώ της δεξαμενής και του μικρού βοηθητικού χώρου με καμάρες. Όπως αναφέρεται σχετικά σε πηγές η ανασκαφική έρευνα δεν έχει ακόμη περατωθεί κι έτσι δεν είναι δυνατό να καθορισθούν με ακρίβεια το μέγεθος, η μορφή καθώς και η χρήση των διαφόρων χώρων του λουτρού. Ωστόσο, πιθανολογείται πως τρεις ήταν οι κύριοι χώροι: Το «ψυχρολούσιο» (κρύο), το «χλυαροψύχειο», και το ζεστό ή «θερμό», (ενδότερος θόλος).

Σημαντικό είναι ότι ακόμα και σήμερα διακρίνονται οι δύο πήλινοι σωλήνες που διαπερνούν τους τοίχους των δύο κεντρικών και του νοτιοδυτικού διαμερίσματος. Η στέγαση των τεσσάρων σωζόμενων χώρων γινόταν με θόλους, από τους οποίους σώζονται τα λοφία και μέρος των τυμπάνων, ενώ της δεξαμενής με καμάρα.

Πεστάνη - Κρυόβρυση 

Ειναι κτισμένη στους πρόποδες ενός βουνού .

Σε επικλινές και βραχώδες μέρος περικυκλωμένη από βουνά . 

Κύρια ασχολία των κατοίκων τότε ήταν η κτηνοτροφία και η καλλιέργεια της ελιάς .

Έχοντας περάσει πολλές δύσκολες στιγμές οι κάτοικοι της , ήρθε και το χαριστικό "χτύπημα" του εγκέλαδου . 

Ήταν το 1979, όταν οι Πεστανιώτες ξεριζώθηκαν από το χωριό τους.

Το Κράτος, είναι αλήθεια, έστω και λίγο καθυστερημένα, με τις δυνατότητες που τότε διέθετε, στάθηκε στο πλευρό των σεισμοπλήκτων κατοίκων. 

Έκανε όμως το λάθος να εμπιστευθεί τις τύχες τους στην Αυτοδιοίκηση. 

Κάποιοι θα μιλήσουν και για κομματικά πάθη..... 

Έτσι μετά το σεισμό οι κάτοικοι διασκορπίστηκαν στα γύρω χωριά, αφού πρώτα για διάστημα δύο-τριών μηνών έμειναν σε σκηνές. 

Καθώς τα χρόνια πέρασαν καμία κρατική πρόνοια δεν πάρθηκε για το «χτυπημένο» από τον Εγκέλαδο χωριό. 

Τους τελευταίους μήνες κάποιοι ξεκίνησαν δειλά - δειλά να εγκαθίστανται μόνιμα στην Κρυόβρυση, ενώ κάποιοι άλλοι πηγαινοέρχονται σχεδόν σε καθημερινή βάση. 

Music : FesliyanStudios Background Music https://www.youtube.com/watch?v=Ys18q...

Πέτρα, παράδοση, καθαρός αέρας και αυθεντικές βουνίσιες γεύσεις. Πέντε γραφικά ορεινά χωριά της Ηπείρου, ιδανικά για χριστουγεννιάτικες αποδράσεις.

Στην Ήπειρο βρίσκονται μερικά από τα ομορφότερα ελληνικά ορεινά χωριά. Μακριά από τον θόρυβο της πόλης, οι πέτρινοι οικισμοί-διαμάντια σε αυτή την ξεχωριστή περιοχή της Ελλάδας προσφέρουν στιγμές ηρεμίας με άπειρες δόσεις μαγευτικής φύσης και παράδοσης.

Πέτρα παντού, καθαρός βουνίσιος αέρας, αναμμένα τζάκια, θέα σε χιονισμένες βουνοκορφές και αξέχαστες γεύσεις. Σκέφτεστε καλύτερο σκηνικό για χριστουγεννιάτικες διακοπές; Ετοιμάσαμε μια λίστα με μερικά από τα ομορφότερα ορεινά χωριά της Ηπείρου για γιορτινές αποδράσεις.

Το Μέτσοβο προσφέρει το ιδανικό σκηνικό για χριστουγεννιάτικες αποδράσεις.

Χτισμένο αμφιθεατρικά στα 1.150 μ. σε μία από τις ωραιότερες πλαγιές της Πίνδου, ανάμεσα από οξιές και έλατα, το Μέτσοβο είναι αγαπημένος προορισμός όλο τον χρόνο, αλλά ειδικά το χειμώνα, μισοκρυμμένο στην ομίχλη ή τυλιγμένο σε λευκό μανδύα χιονιού, είναι απλά μαγευτικό. Η παραδοσιακή αρχιτεκτονική, οι αυθεντικές βουνίσιες γεύσεις και η μοναδική ομορφιά της ηπειρώτικης φύσης κάνουν την αρχοντική κωμόπολη του νομού Ιωαννίνων έναν από τους πιο δημοφιλείς ορεινούς προορισμούς της Ελλάδας.

Φτάνοντας στο Μέτσοβο θα αφήσετε το αυτοκίνητο για να περιπλανηθείτε στα πλακόστρωτα σοκάκια, να δείτε τα αρχοντικά με τα χαγιάτια και τις βαριές ξύλινες πόρτες, τις πέτρινες βρύσες και τα τοπικά μαγαζιά με είδη λαϊκής τέχνης. Η κεντρική πλατεία του Μετσόβου είναι μία από τις διασημότερες της ορεινής Ελλάδας, με χιλιάδες επισκέπτες να φωτογραφίζονται δίπλα στο αξιοθέατο γλυπτό με τις δύο αρκούδες. Μια στάση σε κάποια ταβέρνα επιβάλλεται, για να δοκιμάσετε θεϊκές πίτες, κοντοσούβλι, κοκορέτσι και φυσικά Μετσοβόνε, το περίφημο καπνιστό τυρί. Επισκεφθείτε το σπουδαίο Λαογραφικό Μουσείο του Ιδρύματος Τοσίτσα (Αρχοντικό Τοσίτσα), την Πινακοθήκη Αβέρωφ, αλλά και το οινοποιείο Κατώγι Αβέρωφ, όπου εμφιαλώνεται το ομώνυμο κρασί.

Δεν γίνεται να ταξιδέψεις στα Ζαγοροχώρια και να μην επισκεφθείς το Μεγάλο και το Μικρό Πάπιγκο, δύο από τα πιο γνωστά χωριά του, που απέχουν μεταξύ τους περίπου τρία χιλιόμετρα. Το Μεγάλο Πάπιγκο σε υψόμετρο 900 μ. και το Μικρό Πάπιγκο σε υψόμετρο 980 μ. προσφέρουν ένα από τα πιο γοητευτικά σκηνικά για χειμερινές διακοπές στην Ήπειρο και αποτελούν ιδανική αφετηρία για μια απόδραση σε ολόκληρη τη γύρω περιοχή.

Μια βόλτα στα πλακόστρωτα καλντερίμια αποκαλύπτει καλοδιατηρημένα σπίτια ζαγορίσιας αρχιτεκτονικής, εκκλησίες και πέτρινες κρήνες, ενώ οι επιβλητικοί «πύργοι» της Αστράκας, που υψώνονται πάνω από τους οικισμούς, καθηλώνουν το βλέμμα. Αξιόλογες επιλογές διαμονής και φαγητού, αλλά και ευκαιρίες για συναρπαστικές πεζοπορικές διαδρομές (από το Μικρό Πάπιγκο ξεκινάει η διαδρομή μέχρι τη Δρακόλιμνη της Τύμφης, μία από τις γνωστότερες αλπικές λίμνες της Ελλάδας), ελκύουν ταξιδιώτες που αναζητούν χαλάρωση, ατμόσφαιρα αλλά και περιπέτεια στη φύση.

Το Δίλοφο είναι αδιαμφισβήτητα ένα από τα πιο όμορφα και καλύτερα διατηρημένα χωριά του Ζαγορίου. Χτισμένος σε υψόμετρο περίπου 900 μ. στις πλαγιές της Τύμφης και σε απόσταση 32 χλμ. από τα Ιωάννινα, ο οικισμός έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός και αποτελεί εξαιρετικό δείγμα ζαγορίτικης αρχιτεκτονικής. Όλα τα κτίσματα είναι φτιαγμένα από τον τοπικό σχιστόλιθο.

Αφήστε το αυτοκίνητο στην είσοδο του χωριού (δεν κυκλοφορούν μέσα στον οικισμό) και ξεκινήστε την περιπλάνηση στο ατμοσφαιρικό σκηνικό του χωριού που περιλαμβάνει στενά πλακόστρωτα καλντερίμια, υπέροχα αρχοντικά (όπως το ύψους 13,5 μέτρων αρχοντικό Μακρόπουλου- που λέγεται ότι είναι το ψηλότερο σπίτι στο Ζαγόρι), πέτρινες βρύσες και μια όμορφη κεντρική πλατεία με έναν τεράστιο πλάτανο. Στα αξιοθέατα του χωριού συγκαταλέγονται η επιβλητική εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου (1850), η Αναγνωστοπούλειος Σχολή, που λειτούργησε ως Αρρεναγωγείο και έπειτα ως Δημοτικό σχολείο, καθώς και δύο πέτρινα γεφύρια (Αγίου Μηνά και Καπετάν Αρκούδα) που βρίσκονται κοντά στο χωριό.

Χτισμένο σε μία πλαγιά του όρους Λάκμος, σε υψόμετρο 1.200 μέτρων και σε απόσταση 52 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά των Ιωαννίνων, το Συρράκο είναι ένα από τα ωραιότερα χωριά της Ηπείρου. Ανακηρυγμένος παραδοσιακός οικισμός, με πέτρινα σπίτια με πλάκες σχιστόλιθου στις σκεπές, καλοφτιαγμένα πλακόστρωτα καλντερίμια και πολλές σκαλιστές βρύσες με τρεχούμενο νερό. Τα αυτοκίνητα μένουν εκτός χωριού.

Αφού παρκάρετε στην είσοδο του χωριού, θα ακολουθήσετε το λιθόστρωτο μονοπάτι που θα σας οδηγήσει στο κέντρο του οικισμού. Στη γραφική πλατεία υπάρχουν δύο μεγάλοι πλάτανοι και η σκεπαστή πέτρινη βρύση της Γκούρας με παγωμένο βουνίσιο νερό. Το Συρράκο είναι γενέτειρα μεγάλων προσωπικοτήτων. Ανάμεσά τους ο πρώτος συνταγματικός πρωθυπουργός της Ελλάδας, Ιωάννης Κωλέττης, ο ποιητής και αγωνιστής του 1821 Γεώργιος Ζαλόκωστας και ο διάσημος ποιητής και συγγραφέας Κώστας Κρυστάλλης. Το πατρικό του Κρυστάλλη έχει διαμορφωθεί σε μουσείο λαογραφικής τέχνης.

Χτισμένο στις παρυφές των Τζουμέρκων, σε υψόμετρο 750 μ., ανάμεσα σε δύο ελατοσκέπαστες λοφοσειρές που το προστατεύουν σαν φυσική αγκαλιά με πλούσια βλάστηση και τρεχούμενα νερά, το Βουργαρέλι είναι ιδανικό για αποδράσεις στη φύση. Το χωριό απέχει 58 χλμ. από την Άρτα και η διαδρομή είναι μαγευτική. Όταν χιονίζει, οι ελατοσκέπαστες κορυφές δημιουργούν ένα παραμυθένιο σκηνικό. Η πρώτη στάση στο Βουργαρέλι περιλαμβάνει καφέ στην κεντρική πλακόστρωτη πλατεία με τα τεράστια πλατάνια. Από εδώ η θέα στα βουνά είναι μαγευτική, σαν να βρίσκεσαι σε ένα μεγάλο μπαλκόνι.

Πάνω από το χωριό θα δείτε το μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου, όπου οι οπλαρχηγοί Ρούμελης και Ηπείρου κήρυξαν την επανάσταση στα Τζουμέρκα. Σημαντικό αξιοθέατο είναι και η Κόκκινη Εκκλησία του 13ου αιώνα με τις περίφημες τοιχογραφίες, που βρίσκεται σε ένα καταπράσινο ειδυλλιακό τοπίο στον οικισμό Παλαιοχώρι, 3 χλμ. νότια του χωριού.

Ο Χριστόφορος Περραιβός καταγόταν από τις Πούρλες Πιερίας. Το πραγματικό του όνομα ήταν Χριστόφορος Χατζηβασιλείου ή Χρυσάφης Χατζηβασίλης, έμεινε όμως στην ιστορία όμως ως Περραιβός, όπως και ο φίλος και σύντροφός του, έμεινε στην ιστορία ως Βελεστινλής. Στα Ιωάννινα, το όνομά του φέρει ένας δρόμος κάθετος στην Παύλου Μελά, κοντά στο κτίριο του παλιού ΙΚΑ.

Ο Περραιβός σπούδασε στο Βουκουρέστι και στη Βιέννη, όπου και συνάντησε τον Ρήγα. Συνελήφθη μαζί του στις 17 Δεκεμβρίου 1797 και ήταν ο μοναδικός από τους συντρόφους που γλίτωσε τη δολοφονία.

Πώς όμως ο Περραιβός συνδέθηκε με την ιστορία των Ιωαννίνων, της Πάργας και του Σουλίου; Το 1803 εξέδωσε τον πρώτο τόμο της «Ιστορίας του Σουλίου και της Πάργας».

Ζώντας στην Κέρκυρα, ο Περραιβός συνεργαζόταν με τους Γάλλους, άλλοτε μυστικά και άλλοτε φανερά. Σε αυτή του τη δραστηριότητα ενδεχομένως αποδίδονται και αντιφατικές καταγραφές για τον χαρακτήρα και τις βλέψεις του.

Το πόνημά του ωστόσο το υπέγραψε κωδικά ως «ΒΥΚ ΨΟ ΨΞΗ ΛΑ ΑΩΚΑ», καθότι φοβόταν τυχόν διώξεις εναντίον του. Το κρυπτογράφημα σημαίνει «Χριστοφόρου του Περραιβού και Χιλιάρχου»

Πιο πιθανός διώκτης θεωρούνταν ο Ιερόθεος, μητροπολίτης Ιωαννίνων, ο οποίος είχε κατηγορηθεί συχνά και όχι άδικα για πολιτική σύμπλευση με την οθωμανική κυριαρχία και τις βουλές του Αλή Πασά. Είχε παρέμβει στον πόλεμο με τους Σουλιώτες εναντίον τους, «συμβουλεύοντας» τους Παργινούς να μην τους βοηθούν. Είχε αποκηρύξει επίσης τον Περραιβό από άμβωνος: «… αυτός με κάποιον Ρήγαν Θεσσαλόν (…) εσκόπευαν να κάνουν επαναστάσεις κατά του κραταιοτάτου Σουλτάνου· αλλ’ ο μεγαλοδύναμος Θεός τους επαίδευσε κατά τας πράξεις των με θάνατον οπού τους έπρεπε…».

Ο Περραιβός, στο πόνημά του κατέγραφε αναλυτικά τους πολέμους του Αλή Πασά σε όλη την Ήπειρο, τις επιπτώσεις των συμμαχιών του, το ρόλο που έπαιξαν, πατριωτικό ή προδοτικό διάφοροι παράγοντες της εποχής και της περιοχής.

Επίσης, ανέφερε τοπογραφικές και ιστορικές απόψεις του για την περιοχή του Σουλίου, την ονομασία της, τη μορφολογία της κ.α.

Πήρε ενεργό μέρος στην επανάσταση του ’21 και πάλι στο Σούλι, αλλά και στο Μεσολόγγι και αλλού. Τα απομνημονεύματά του από την επανάσταση εκδόθηκαν το 1836, όχι πάντως χωρίς αμφισβήτηση για την ακρίβεια κάποιων αναφορών, ενώ αργότερα εξέδωσε μια βιογραφία του Ρήγα.

Στις 18 Μαρτίου 1844, ο Όθωνας του απένειμε το βαθμό του υποστρατήγου. Πέθανε σε ηλικία 90 ετών, στις 4 Μαΐου 1863.

Γεννήθηκε το 1847. Ήταν γιος του Αθανασίου και της Ελένης Βότση, εύπορων Παραμυθιωτών οι οποίοι στις αρχές του 1800 ήταν από τους πρώτους οικιστές της Πάτρας μετά απο την μετοίκηση τους απο την Παραμυθιά και μετά από την σχεδόν ερημοποίηση Πάτρας κατά την Επανάσταση.

Σπούδασε νομικά και αργότερα άσκησε την δικηγορία στην Πάτρα. Παράλληλα υπήρξε πάρεδρος του Πρωτοδικείου Πατρών. Ο λόγος για τον Δημήτριο Βότση.

Το 1891 εξελέγη δημοτικός σύμβουλος και διετέλεσε πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου. Το 1895 εκλέχτηκε βουλευτής με τoν συνδυασμό του Αχιλλέα Γεροκωστόπουλου. Το 1899 εκλέχτηκε δήμαρχος Πατρέων ενώ επανεκλέχτηκε για άλλες δύο θητείες, το 1903 & το 1907. Η τελευταία του θητεία παρατάθηκε μέχρι το 1914 λόγω των Βαλκανικών Πολέμων. Με την λήξη της θητείας του, το 1914, ξαναέθεσε υποψηφιότητα για την δημαρχία χωρίς όμως επιτυχία αυτήν τη φορά, καθώς συγκέντρωσε λιγότερες ψήφους από τον αντίπαλό του Δημήτριο Ανδρικόπουλο Μπουκαούρη.

Επι ημερών του ξεκίνησε η ανέργεση του νέου Ιερού Ναού του Αγίου Ανδρέα, όταν ως βουλευτής εισηγήθηκε το θέμα στο κοινοβούλιο και το 1908 θεμελιώθηκε παρουσία του βασιλιά Γεωργίου Α´. Ίδρυσε τα δημοτικά σφαγεία στην Ακτή Δυμαίων, αγόρασε το σημερινό Δημαρχιακό μέγαρο αντί 121.000 δραχμών, ανήγειρε το πτωχοκομείο στην Ακτή Δυμαίων, ρυμοτόμησε τις συνοικίες της πόλης, κατασκεύασε νέα δεξαμενή στο Κάστρο που λειτουργεί ακόμα και σήμερα, το νέο υδραγωγεί, αλλά και υπονόμους μήκους 12 χιλιομέτρων. Αγόρασε τους στρατώνες στην συνοικία Σύνορα που υπάρχουν και σήμερα, φρόντισε την για την εμφάνιση και τον εξωραϊσμό της πόλης δεντροφυτεύοντας πλατείες, τοποθέτησε δημοτικούς φανούς, ξεκίνησε την ασφαλτόστρωση των δρόμων που μέχρι τότε ήταν χωμάτινοι και διαρρύθμισε την Πλατεία Όλγας. Έφερε τον ηλεκτρισμό στην Πάτρα το 1902 κατασκευάζοντας το εργοστάσιο αεριόφωτος στην Κρύα Ιτεών και τοποθέτησε τους πρώτους λαμπτήρες στην Πλατεία Γεωργίου Α΄ και στην οδό Μαιζώνος. Το 1902 έφερε το Τραμ στην Πάτρα αντικαθιστώντας τους ιππήλατους σιδηρόδρομους που υπήρχαν με ηλεκτροκίνητους, καθιστώντας την Πάτρα πρώτη ελληνική πόλη στον τομέα αυτόν. Επίσης μείωσε την τιμή παροχής του νερού στους φτωχούς που το πλήρωναν στην μισή σχεδόν τιμή. Κατά την θητεία του η τότε κυβέρνηση επιχείρησε να αφαιρέσει τα έσοδα του Δήμου Πατρέων προς όφελος της, κάτι το οποίο κατάφερε και απέτρεψε ο Βότσης μετά από μεγάλο αγώνα.

Έχει βραβευτεί από την Ιταλική κυβέρνηση με το τιμητικό παράσημο του Χρυσού σταυρού της Σωτήρος για την εκπολιτιστική του δράση.

Απεβίωσε στις 28 Οκτωβρίου του 1917. Ο Δήμος Πατρέων τον τίμησε δίνοντας το ονομά του σε μια οδό της Πάτρας και στήνοντας την προτομή του στην Πλατεία Τριών Συμμάχων. Η προτομή του, ωστόσο, μεταφέρθηκε το 2000 στην πλατεία που υπάρχει στο κάτω μέρος της οδού που φέρει το όνομα του, επί της Λεωφόρου Όθωνος-Αμαλίας.

Βαγγέλης Χαλμαντζής:

Να θυμηθούμε το μακρινό 1996.

Η Ηγουμενίτσα είχε δυο τηλεοπτικά κανάλια.

Το TVA των επιχειρήσεων Αναστασίου και τη ΔΤΗ του Δήμου Ηγουμενίτσας.

Ευτύχησα και στα δύο να αφήσω το στίγμα μου κατά τη λειτουργία τους και την ευγενή άμιλλα που είχαν μεταξύ τους.

Να θυμηθούμε δελτία ειδήσεων της εποχής εκείνης.

Μεγάλη τιμή και υπερηφάνεια για τον Θεσπρωτό φωτογράφο Αντώνη Παπαλάμπρου, ο οποίος απέσπασε το πρώτο βραβείο στην κατηγορία "Βάπτιση" στον διαγωνισμό Photo Wedding Stories - Second Half PWS Convention 2024.

Η βραβευμένη φωτογραφία του αποτύπωσε με μοναδικό τρόπο τη μαγεία και την πνευματικότητα της βάπτισης, σε μια λήψη που πραγματοποιήθηκε στην Ορθόδοξη Εκκλησία του Αγίου Θεοδώρου στο Μουρσί της Αλβανίας. Μέσα από τον φακό του, ο Αντώνης κατάφερε να μεταφέρει το βαθύ συναίσθημα και την παράδοση που περιβάλλει αυτό το ιερό μυστήριο.

Ο Αντώνης Παπαλάμπρου δήλωσε: "Είναι μεγάλη μου χαρά και τιμή να αναγνωρίζεται το έργο μου σε έναν τόσο σημαντικό διαγωνισμό. Ευχαριστώ όλους όσους με στηρίζουν και με εμπνέουν να συνεχίσω να αποτυπώνω μοναδικές στιγμές που αγγίζουν την καρδιά."

Η διάκριση αυτή αποτελεί σημαντικό ορόσημο στην καριέρα του και προβάλλει το ταλέντο και την αφοσίωσή του στην τέχνη της φωτογραφίας. Ο Αντώνης συνεχίζει να εμπνέεται από την ομορφιά των στιγμών και να δημιουργεί έργα που ξεχωρίζουν για την αισθητική και την ευαισθησία τους.

Την 1η Νοεμβρίου 2024 φτάσαμε στο Μπουραζάνι. Η διαμονή μας ήταν κυριολεκτικά μέσα στο κέντρο των επιχειρήσεων του 3ου Συντάγματος Ιππικού, στην πανέμορφη κοιλάδα του Αωού και του Βοϊοδομάτη. Η επίσκεψη στην περιοχή περιελάμβανε πολλά σημαντικά στο πρόγραμμα κι εγώ ήμουν ευχάριστα ανήσυχος καθώς την επομένη θα βάδιζα στα χνάρια του παππού μου. Εκεί που μαζί με τους Ιππείς του έγραψαν ιστορία τιμώντας την στολή του “Έλληνα Στρατιώτη”. Είχα ξαναπεράσει πολύ βιαστικά από το σημείο το 2008 με τον πατέρα μου, Ταξίαρχο ΤΘ Λάμπρο Τζαβέλλα. Τότε όμως ο στόχος μας και η σκέψη μας ήταν στην ανεύρεση του μνήματος του Ιλάρχου μέσα στην Βόρειο Ήπειρο στο χωρίο Μπαντελόνια, όπου έταφη μετά τον ένδοξο θάνατό του στις μάχες της Πρεμετής. Με τις υποδείξεις του κου Γιώργου Τάσσου του ιδιοκτήτη του Ξενοδοχείου ”Μπουραζάνι” ο οποίος με εφοδιάσε και με σχετικό σχεδιάγραμμα, ξεκινήσαμε την περιήγηση με οδηγό τον Σύνδεσμο Αποστράτων Αξιωματικών Ιππικού Τεθωρακισμένων, στα δοξασμένα μέρη του Ιππικού μας, όπου το 1940 απέκρουσε και κατανίκησε με λυσσαλέες μάχες και πολύ αίμα την επίλεκτη Ιταλική Μεραρχία Τζούλια, στέλνοντάς την πίσω στην Αλβανία.

Εκεί στο Μπουραζάνι, από την Κόνιτσα και μέσα από τα στενά της Μελισσόπετρας μέχρι τη Μολυβλοσκέπαστη που ο Αωός ενώνεται με τον Σαραντάπορο, ο Ίλαρχος περιγράφει τα όσα διαδραματίστηκαν στις μάχες μέσω των επιστολών του που διασώθηκαν από την οικογένεια και των διαταγών που δεχόταν από την Διοίκηση στα μετόπισθεν. Οι περιγραφές του μιλούν για την κατάληψη της στρατηγικής σημασίας των ”Δίδυμων Λόφων”, όπου από εκεί πλέον η Ίλη του ήλεγχε με ασφάλεια όλη την περιοχή μέχρι τον Σαραντάπορο που είχαν υποχωρήσει οι Ιταλοί. Αμέσως μετά οι Ελληνικές δυνάμεις διέβησαν τα δύο ποτάμια προς την Αλβανία γράφοντας νέες σελίδες λαμπρής Ιστορίας απελευθερώνοντας όλη την Βόρειο Ήπειρο.

Οδηγώντας την επομένη το πρωί και περνώντας στα δεξιά μου το χωριό Μελισσόπετρα, αρχίζω να καταλαβαίνω ότι βρίσκομαι ακριβώς εντός του πεδίου της μάχης. Λίγο παρακάτω εκεί που ο δρόμος σχεδόν εφάπτεται με τον Αωό εμφανίζονται μπροστά μου οι Δίδυμοι Λόφοι που κατέλαβε ο παππούς με την Ίλη του. Δεν υπήρχαν λόγια! Μόνο δάκρυα. Ήταν αδύνατο για λίγο να συνεχίσω να οδηγώ. Ένα ρίγος με διαπέρασε και η φαντασία άρχισε να δημιουργεί εικόνες. Έχω βιώσει αυτή την κατάσταση στο Σούλι πολλές φορές. Αυτό όμως ήταν πιο έντονο! Λίγο παρακάτω στην Ιερά Μονή της Παναγιάς της Μολυβδοσκέπαστης προσκυνήσαμε και ανάψαμε το κεράκι μας. Είναι σίγουρο ότι οι Ιππείς και ο Ίλαρχος ξαπόστασαν εκεί για λίγο και προσευχήθηκαν πριν συνεχίσουν.

Η Μάχη.

Στις 21 Νοεμβρίου 1940 ώρα 11:45 o Ίλαρχος Τζαβέλλας αναφέρει προς την Επιλαρχία του την κατάληψη του Α’ αντικειμενικού σκοπού κοντά στην Μελισσόπετρα από την Ίλη του. Η μάχη αναφέρει ότι είναι σφοδρή καθώς η θέση του Εχθρού είναι ισχυρή και βάλλονται δραστικώς από πυρά αυτομάτων όπλων, όλμων και χειροβομβίδων. Επίσης αναφέρει ότι πρέπει άμεσα να επιμηκυνθεί η βολή των φιλίων όλμων και πολυβόλων διότι βάλλουν επί των γραμμών τους καθιστώντας την ζωήν των ανδρών της Ίλης επισφαλή και εμποδίζουν την προχώρησίν τους προς την κατάληψη του τελικού αντικειμενικού σκοπού τους.

Πόση ψυχραιμία και ικανότητα πρέπει να έχει ένας ηγήτωρ την ώρα της μάχης ώστε να είναι σε θέση να εκτιμά τα γεγονότα να θέτει τις προτεραιότητες και να συντάσσει ιδιοχείρως τις αναφορές για τα επείγοντα θέματα προς την Διοίκηση.

Μετά από περίπου πέντε ώρες μάχης στις 16:30 o Ίλαρχος Τζαβέλλας αναφέρει προς την 2η Επιλαρχία την οριστική κατάληψη των ”διδύμων λόφων” που ήταν ο 2ος και κύριος αντικειμενικός σκοπός. Εγκαταστάθηκαν γράφει αμυντικώς επί της καταληφθείσης τοποθεσίας. Ο εχθρός υποχωρεί εσπευσμένως αλλά όχι ατάκτως και διαβαίνει τον Αωόν κατευθυνόμενος προς τα Αλβανικά σύνορα. Β.Δ. επί της δημοσίας οδού ευρίσκονται 12 εχθρικά άρματα μάχης και βάλλουν καταιγιστικώς εναντίον μας. Εχθρικοί όλμοι επίσης βάλλουν δραστικώς καθ΄ημών. Δεχτήκαμε επίθεση εχθρικών αεροπλάνων . Στερούμεθα παντελώς πυρομαχικών – τροφίμων και ύδατος. Παρακαλώ διατάξατε σχετικώς δια τον ανεφοδιασμόν μας.

“Έχω ένα νεκρό Οπλίτη και δύο τραυματίες.”

(ήρωες της Πατρίδας για πάντα στην ψυχή μας)

Συνεχίζει…

Ο ένας τραυματίας είναι ο επιλοχίας της Ίλης βληθείς υπό θραύσματος χειροβομβίδας. Ανερχόμενος ο υποφαινόμενος με 7 άνδρες και το ανθυπίλαρχο Παπαδάκη στο ύψωμα 696 δεχτήκαμε όταν βρεθήκαμε 20-30 μέτρα από την κορυφογραμμή, αθρόαν επίθεσιν με εχθρικές χειροβομβίδες και τραυματίστηκε στον δεξιόν οφθαλμόν ο εγγύς εμού ευρισκόμενος επιλοχίας της Ίλης. Όπως προενέφερα στερούμεθα άπαντες και πυρομαχικών και τροφής και κλινοσκεπασμάτων και σακιδίων τα οποία διέταξα να αφεθούν στην τοποθεσία απ’ όπου εξορμήσαμε προς επίθεση, για την ευχερή κίνηση και ενέργεια των ανδρών μας.

Κώστας Τζαβέλλας.

Την επόμενη ημέρα το πρωί 22 Νοεμβρίου ώρα 8:45 στον απόηχο της μάχης, ο Ίλαρχος ζητώντας την αντικατάστασή τους από άλλη Ίλη ξεκούραστη, αναφέρει προς στην διοίκηση:

Οι άνδρες της Ίλης ως και εχθές σας ανέφερα είναι κατάκοποι εκ της χθεσινής μάχης και ιδιαίτατα εξ ελλείψεως τροφίμων. Επίσης τα πυρομαχικά μας εξηντλήθησαν και δεν είμαι εις θέσιν να πράξω ουδέ το ελάχιστον. Στα χέρια μας βρίσκεται ένας φορητός ασύρματος και ενα τηλέφωνο Ιταλικά σε άριστη κατάσταση. Νεκρός Ιταλός και διάφορα πολεμικά αντικείμενα / αυτόματα όπλα – χειροβομβίδες – οπλοβομβίδες – σκαπτικά – σύρμα ακιδωτόν κλπ. εγκαταλειφθέντα υπό του εχθρού, ευρίσκονται σε αφθονία στην τοποθεσία την οποία κατέχομεν. Εδώ και μια ώρα περίπου περιίπτανται εχθρικά αεροπλάνα από πάνω μας και κάποια έβαλον δια βομβών τις γραμμές μας άνευ όμως αποτελέσματος. Στην απέναντι όχθη του Σαρανταπόρου και έναντι της τοποθεσίας μας υπάρχουν εχθρικές δυνάμεις και διεπίστωσα τούτο εκ των φωτοβολίδων που ερρίφθησαν κατά την διέλευσιν των Ιταλικών αεροπλάνων πάνω από αυτή την τοποθεσία. Ουδέν μέχρι στιγμής αξιοσημείωτον ή εχθρική δράσις έλαβε χώραν.-

Μετά σεβασμού Κ. Τζαβέλλας.

Έτσι κάπως έληξε η συγκεκριμένη μάχη της 4ης Ίλης της 2ης Επιλαρχίας του 3ου Συντάγματος, της Μεραρχίας Ιππικού του Ήρωα Στρατηγού Γεωργίου Στανωτά. Έντεκα ημέρες μετά, ο Σουλιώτης Ίλαρχος ηγούμενος και πάλι της Ίλης του σε έναν άλλον λόφο λίγο πριν την Πεμετή θα έπεφτε υπέρ Πατρίδος από τα Ιταλικά πολυβόλα τα οποία είχε νικήσει και τρέψει σε φυγή σε όλες τις προηγούμενες μάχες του. Έτσι και τότε, στις 2 Δεκεμβρίου του 1940 και πάλι τα νίκησε αλλά χρειάστηκε να πέσει για να το πετύχει!

Τα προσωπικά αρχεία των αγωνιστών της πρώτης γραμμής είναι ένας πραγματικός θησαυρός και δεν πρέπει να βρίσκονται κρυμμένα στα ντουλάπια. Οι ήρωες του 1940 επιβεβαιώνουν με τον πιο λαμπρό τρόπο την συνέχεια διαχρονικά του φρονήματος και του σθένους αυτού του λαού υπέρ της Ελευθερίας και της Ανεξαρτησίας. Το ιστορικό DNA των παππούδων και των προπαππούδων τους ήταν αυτό που τους κάλεσε να τρέξουν όλοι μαζί στο Μέτωπο για να νικήσουν Γίγαντες για άλλη μια φορά. Αποδεικνύουν δε με τον πιο βιωματικό τρόπο (ως οι δημιουργοί του Έπους του 40), ότι και οι παλαιότεροι άθλοι του Γένους δεν είναι μύθοι άλλα συνέβησαν όπως ακριβώς ο δικός τους. Όσο και αν προσπαθούν κάποιοι σήμερα με σύμμαχο τον χρόνο και την λήθη να αποδομήσουν τους παλαιότερους άθλους ως μύθους ή υπερβολές αυτών που τους κατέγραψαν. Η διαφορά των Ηρώων του 1940 σε σχέση με το σήμερα, είναι ότι στα σχολειά τους εκείνοι έμαθαν όλα αυτά που οι σημερινοί νέοι δεν μαθαίνουν και που ακόμη χειρότερα πολλά ενοχοποιούνται ως εθνικιστικές υπερβολές.

Οι Ήρωες ποτέ δεν κρίνονται. Κρίνονται αυτοί που γράφουν για τους Ήρωες σήμερα από τον άνετο καναπέ τους προσπαθώντας να πουν κάτι διαφορετικό ικανοποιώντας ενδεχόμενες ιδεοληψίες τους ή και για άλλους λόγους ίσως ακόμη χειρότερους. Οι Ήρωες είναι μέσα στην ψυχή μας πάντα ως τρανό παράδειγμα, αποδεκτοί και αγαπημένοι αλλά και συγχωρεμένοι για τα όποια λάθη τους. Ας μπορούσαμε να πούμε το ίδιο και για την πλειονότητα των Πολιτικών του τόπου μας διαχρονικά… Σε αυτούς η ψυχή βάζει πολλά φίλτρα και επιλέγει μόνο κάποιες εξαιρέσεις που αποτελούν φυσικά την μειονότητα στο σύνολό τους.

Ο Ήρωας τα δίνει όλα για την πατρίδα.

Ο Πολιτικός κρατά πρώτα τα δικά του.

Οι Εκδόσεις ΚΟΥΡΟΣ, ο εκδότης κ. Δημήτρης Φύκιρης,οι συνεργάτες μας κι εγώ, νιώθουμε πολύ υπερήφανοι που υποδεχόμαστε στη μεγάλη Οικογένειά μας τον χαρισματικό συγγραφέα και Καθηγητή Φυσικής Αγωγής, κύριο Θωμάζο Δημήτρη.

Τον ευχαριστούμε από καρδιάς που επέλεξε τον Εκδοτικό μας Οίκο και μας τίμησε με την έκδοση του νέου βιβλίου του με τίτλο: “Η Απέναντι Όχθη”.

Επιπλέον, ευχαριστούμε θερμά την Art Director των Εκδόσεών μας, κ. Ελευθερία Μανδάνη, για το υπέροχο εξώφυλλο!

O Δημήτρης Θωμάζος εργάζεται ως Καθηγητής Φυσικής Αγωγής στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση Θεσπρωτίας.

Ξεκίνησε να γράφει στίχους, ποιήματα και διηγήματα από την εφηβική του ηλικία, αλλά ασχολήθηκε περισσότερο με τις σπουδές του.

Στιχουργικά έχει συνεργαστεί με τον εξαιρετικό μουσικοσυνθέτη, Χρήστο Γιαννόπουλο, από το 2015 (όπως και με αρκετούς άλλους συνθέτες) και έχουν ερμηνεύσει τραγούδια του η Ελένη Δήμου, η Χριστίνα Μαραγκόζη, ο Νίκος Μπλιός, η Αλεξάνδρα Λυκούδη και άλλοι τραγουδιστές (σε Ελληνικό και Αγγλικό στίχο), οι οποίοι τον τίμησαν με την φωνή τους.

Ακολούθησε το διήγημα έχοντας ως βασικό σκοπό του να γράψει σύντομες ιστορίες που να μην κουράζουν ιδιαίτερα, να κρατούν το ενδιαφέρον και πάντα να έχουν κάποιο ηθικό δίδαγμα.

Ο χαρισματικός συγγραφέας, Δημήτρης Θωμάζος, μέσα από το έργο του “Η Απέναντι Όχθη”, κατορθώνει να συνδυάσει το συναίσθημα με μια όμορφα δομημένη πλοκή. Αξίζει επαίνους για την ικανότητά του να αιχμαλωτίζει τους αναγνώστες του.

Ο τρόπος με τον οποίο ενσωματώνει το συναίσθημα στη ροή της αφήγησης είναι ζωτικής σημασίας, διότι επιτρέπει στον αναγνώστη να συνδεθεί βαθιά με τους χαρακτήρες, να συμμεριστεί τις χαρές και τις λύπες τους και να ακολουθήσει την εξέλιξη της ιστορίας με αμείωτο ενδιαφέρον.

Η όμορφη πλοκή προσδίδει συνοχή στο έργο, ενώ οι ανατροπές και οι αποκαλύψεις κρατούν όλους σε εγρήγορση.

Ο συγγραφέας, με τη δεξιοτεχνία της πένας του, δίνει προσοχή στις λεπτομέρειες και δημιουργεί έναν ζωντανό και αυθεντικό κόσμο. Έτσι, το έργο του γίνεται κάτι περισσότερο από ένα απλό ανάγνωσμα, γίνεται εμπειρία.

Η αρμονική ισορροπία ανάμεσα σε βαθιά ανθρώπινες στιγμές και η δυναμικότητα του συγκεκριμένου μυθιστορήματός του, αποτελεί χαρακτηριστικό μεγάλης συγγραφικής ωριμότητας και καταφέρνει να μιλήσει στην καρδιά και το μυαλό του αναγνώστη, αφήνοντας το ανεξίτηλο αποτύπωμά του.

Ευχαριστώ προσωπικά τον εξαίρετο δημιουργό, Δημήτρη Θωμάζο, για την άψογη συνεργασία μας και τις όμορφες στιγμές που μοιραστήκαμε ταξιδεύοντας προς την Απέναντι Όχθη...

Εύχομαι να είναι καλοτάξιδο και να αγαπηθεί πολύ!

Το βιβλίο διατίθεται από τις Εκδόσεις ΚΟΥΡΟΣ

Πειραιώς 8 - Αθήνα

Τηλ. 210 52 40 424

693 22 14 777

Email: kouros.books@gmail.com

Από το e-shop των Εκδόσεών μας:

Διατίθεται επίσης, από όλα τα βιβλιοπωλεία Ελλάδα & Κύπρο, κατόπιν παραγγελίας.

Σταυρούλα Βενιέρη

Συγγραφέας Παραμυθιών & Παιδικής Λογοτεχνίας, Υπεύθυνη Δημοσίων Σχέσεων Εκδόσεων ΚΟΥΡΟΣ

1 - Πανελλήνια γνωστό πλέον, πανελλήνια και η συγκίνηση, για το φευγιό του μεγάλου Θεσπρωτού, του μεγάλου Έλληνα, του μεγάλου Ηπειρολάτρη – Θεσπρωτολάτρη ΠΟΙΗΤΗ, του ΜΙΧΑΛΗ ΓΚΑΝΑ…

Η συγκίνηση και η θλίψη, ιδιαίτερα για εμάς τους Θεσπρωτούς ( αφού κατήγετο από τον Τσαμαντά Φιλιατών ) τεράστια, η δε απώλεια για τα Ελληνικά γράμματα, άρα και για ολόκληρο τον ελληνικό λαό, ένα κενό, όχι απλά δυσαναπλήρωτο, αλλά κατά την γνώμη μου, ένα κενό, ένα κενό που δεν πρόκειται να αναπληρωθεί …

Όταν ‘’ φεύγει ‘’ από την επίγεια ζωή μας, ένας ΠΡΑΓΜΑΤΙ, καταξιωμένος σαν συνείδηση, όχι μόνον των φερομένων ως ειδικών, αλλά και του συνόλου των απλών πολιτών, ένας άνθρωπος, ένας δημιουργός της διανόησης, της λογοτεχνίας ( και ιδιαίτερα για μένα..) της ΠΟΙΗΣΗΣ, τότε αυτός αφήνει πολλά πίσω του… Αφήνει πίσω του, μια κοινωνική παρακαταθήκη, μια κοινωνική και λογοτεχνική φαρέτρα, από την οποία, μπορούμε σαν κοινωνία, σαν πολίτες, να ‘’ οπλιζόμαστε ‘’ με περίσσεια ευαισθησία, καθώς και με άφθαρτες ασπίδες, απέναντι στις κοινωνικές αδικίες… Όταν λοιπόν ‘’ φεύγει ‘’ ένας τέτοιος άνθρωπος, ένας τέτοιος πνευματικός άνθρωπος, ένα πραγματικά ΓΗΙΝΟΣ ΠΟΙΗΤΗΣ, ο ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΚΑΝΑΣ, τότε και μόνον τότε, μπορούμε να μιλάμε για μία τεράστια ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ και ΕΘΝΙΚΗ ΑΠΩΛΕΙΑ…

Πιστεύω όμως, ότι η πραγματική αποτίμηση του έργου του, και η συμβολή του στα Ελληνικά Γράμματα, θα γίνει με μεγαλύτερη φωτεινότητα και ακρίβεια, από τον ιστορικό (στον τομέα της ποίησης) του μέλλοντος …

Δεν σκοπεύω σήμερα με το κείμενο αυτό, να κάνω κάποια ιδιαίτερη και αναλυτική αναφορά στο ποιητικό του έργο… Θα θυμίσω μόνο, μια δική του φράση, όταν σε σχετική ερώτηση, - σε κάποια από τις τηλεοπτικές του συνεντεύξεις, - απάντησε, με τρόπο ΚΑΤΑΛΥΤΙΚΟ για τον λόγο που η ποίησή του και οι στίχοι του, βρίσκουν τέτοια ανταπόκριση στους ανθρώπους : « Η Δύναμη, όπως με ρωτάτε, που έχω πάνω στους ανθρώπους, δεν είναι τίποτε άλλο, παρά μόνο το γεγονός, ότι όταν αυτοί διαβάζουν ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΟΥ και ΣΤΙΧΟΥΣ μου, με ΚΑΤΑΛΑΒΑΙΝΟΥΝ…».

Με απλά λόγια, κατά την γνώμη μου τουλάχιστον, ο Μ.Γ. με την λακωνική και ευθύβολη απάντησή του, θέλει να μας πει, ότι ο αναγνώστης κάποιου ποιήματός του, στο τέλος, δεν αναρωτιέται : « Τι θέλει να πει ο ποιητής ;; ». Αυτή η απάντηση, νομίζω ότι θα έπρεπε να ισχύει, για όλους τους δημιουργούς, σε όλες τις μορφές ΤΕΧΝΗΣ… και κύρια στην θεατρική δημιουργία …

2 - Σήμερα, σαν ελάχιστο φόρο τιμής προς τον ΜΙΧΑΛΗ ΓΚΑΝΑ, θα ήθελα να θυμίσω, την παρουσίαση – με πρωτοβουλία της πολιτιστικής ομάδας ‘’ ΑΤΥΠΗ ΣΥΝΑΞΗ ‘’ μέλος της οποίας και ο γράφων – μιας υπέροχης ΠΟΙΗΤΙΚΗΣ – ΜΟΥΣΙΚΗΣ βραδιάς, με τιμώμενα πρόσωπα (6) Ηπειρώτες Ποιητές, μεταξύ των οποίων βέβαια και ο Μ.Γ. Η παρουσίαση αυτή, μέσα στο 2024, έγινε τρεις (3) φορές, στον εναλλακτικό πολιτιστικό χώρο του ΘΥΜΩΜΕΝΟΥ ΠΟΡΤΡΑΙΤΟΥ στα Γιάννενα, στον χώρο του ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ‘’ Θ. ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ‘’ στο Ελληνικό Ιωαννίνων, και φυσικά στο ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑΣ, με ομολογουμένως εξαιρετική επιτυχία, και με την παρουσία των περισσοτέρων τιμώμενων ποιητών. Ο Μ. ΓΚΑΝΑΣ, λόγω προβλημάτων υγείας δεν μπόρεσε να παραστεί, όμως σε επικοινωνία που είχαμε με την οικογένειά του, πριν τις παρουσιάσεις που προανέφερα, ο ίδιος ο ΠΟΙΗΤΗΣ, εξέφρασε την επιθυμία του εκτός των ποιημάτων που ήδη είχαμε επιλέξει, να ακουστεί, με την μορφή της ΑΠΑΓΓΕΛΙΑΣ, το ποίημά του, με τίτλο ‘’ ΧΛΩΡΙΔΑ ΜΟΥ, ΠΑΤΡΙΔΑ ΜΟΥ ‘’ ένα πραγματικά υπέροχο ποίημα, που αν μη τι άλλο, φανερώνει την λατρεία του, για την ιδιαίτερη ΠΑΤΡΙΔΑ του, ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ και ΗΠΕΙΡΟ…

Αυτό το αναφέρω ( την λατρεία του για την ιδιαίτερη πατρίδα του ), γιατί γνωρίζω πολύ καλά, από παλαιότερες συζητήσεις, ‘ότι ο ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΞΕΝΙΤΕΜΟΣ του, δηλαδή από την Θεσπρωτία στην Αθήνα, ήταν γι’αυτόν μια μεγάλη απώλεια, που τον οδηγούσε ταυτόχρονα σε μια της ψυχής του ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΕΞΟΡΙΑ… Είναι δε πολύ χαρακτηριστική και απολύτως ποιητική, η αναφορά του σε αυτό που βίωνε καθημερινά… ‘’ Μόνο το φίδι ξέρει τι θα πει να αλλάξεις το πετσί σου… γι’ αυτό του περισσεύει το φαρμάκι… ‘’ .

Με αυτό το ποίημα ( ΧΛΩΡΙΔΑ ΜΟΥ, ΠΑΤΡΙΔΑ ΜΟΥ ), η ‘’ ΑΤΥΠΗ ΣΥΝΑΞΗ ‘’ όσον και εγώ προσωπικά, αποχαιρετούμε σήμερα τον ΜΙΧΑΛΗ ΓΚΑΝΑ, έτσι όπως αυτό ακούστηκε, στην παρουσίαση της εκδήλωσης, στο ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑΣ, την 31/3/2024, εκδήλωση που έγινε και με την συνεργασία του ΜΟΥΣΕΙΟΥ. Ακολουθεί το σχετικό βίντεο.

Κλείνοντας αυτό το σημείωμα, κρίνουμε σκόπιμο, να τον αποχαιρετήσουμε και με τα ακριβά και εμβληματικά λόγια, ενός άλλου καταξιωμένου συναδέλφου του ποιητή, του ΟΔΥΣΣΕΑ ΕΛΥΤΗ, με μια επιτρεπτή για την περίσταση, μικρή διαφοροποίηση :

« Ακριβέ μας ΜΙΧΑΛΗ, αγαπημένε συμπατριώτη ΠΟΙΗΤΗ,

Από κει που είσαι πια, στον ΑΙΩΝΑ μας πες μας, ΤΙ ΒΛΕΠΕΙΣ ;; »

Ελληνική ελιά. 

Ιερό δέντρο κατά την αρχαιότητα με έντονες κοινωνικές επιδράσεις και ευεργετικές ιδιότητες, αποτελεί σήμερα την πιο διαδεδομένη καλλιέργεια στην Ελλάδα και αναπόσπαστο κομμάτι της κάθε ελληνικής οικογένειας. 

Από την φύτευση μέχρι τους πρώτους ανθούς, την καρποφορία και την συγκομιδή ο δρόμος είναι μακρύς και περιέχει πολλά στάδια που θα καθορίσουν την υψηλή ποιότητα του ελαιόλαδου που όλοι θέλουμε να πετύχουμε. 

Στις νέες, υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις "Γούλα", στο Γραικοχώρι Ηγουμενίτσας γνωρίζουμε ότι το τελικό στάδιο παραγωγής είναι το και το πιο καθοριστικό για την εξασφάλιση της υψηλής ποιότητας έξτρα παρθένου ελαιόλαδου. 

Γι΄αυτό έχουμε φροντίσει ώστε: 

1) Κατά την αναμονή στο ελαιοτριβείο, ο καρπός να αποθηκεύεται αεριζόμενος σε μεγάλους δικτυωτούς σάκους για την αποφυγή ανάπτυξης οξέων. 

2) Το σχολαστικό πλύσιμο της ελιάς και η απομάκρυνση των φύλλων με την χρήση πεπιεσμένου αέρα στο νερό, εξασφαλίζει τον πλήρη διαχωρισμό της ελιάς από άλλα περιττά υλικά. 

3) Η σύνθλιψη του καρπού να γίνεται σε νέους ανοξείδωτους μαλακτήρες με «κρύα επεξεργασία». Με ειδικούς θερμομετρητές φροντίζουμε ώστε η θερμοκρασία να μη ξεπερνά τους 22 C. 

4) Να υπάρχει διαρκής εξαερισμός των υδρατμών κατά την διάρκεια της παραγωγής ώστε να αποφευχθεί η δημιουργία «πικρίλας» και να αυξηθεί η ποιότητα. 

5) Παρέχουμε διαχωρισμένο χώρο αναμονής των πελατών για την παρακολούθηση της διαδικασίας παραγωγής με παράδοση του ελαιόλαδου αν όχι την ίδια μέρα, το αργότερο μέχρι την επόμενη. 

Και όλα αυτά, γιατί αποτελεί στοίχημα για εμάς η υψηλή ποιότητα που θέλετε να πετύχετε... 

Σας περιμένουμε καθημερινά στο Γραικοχώρι Ηγουμενίτσας.

Τηλέφωνα επικοινωνία:

2665025450 - 6944607459

Αν και υπήρξε μία ξεχωριστή μορφή της τέχνης και του κινηματογράφου, ο απόγονος της ιστορικής οικογένειας Τζαβέλλα, από το Σούλι και κορυφαίος σκηνοθέτης της μεταπολεμικής γενιάς και ένας από τους σημαντικότερους στην Ελλάδα, ο Γιώργος Τζαβέλλας δεν έτυχε ποτέ της αναγνώρισης που του άξιζε, καθώς η ακεραιότητα του ήθους του και ο γλυκός του χαρακτήρας, που διαπερνούσε όλες του τις ταινίες, δεν ταίριαζε με το κινηματογραφικό σύστημα, που βολοδέρνει στη μιζέρια, διαφημίζει μετριότητες, προβάλει το ασήμαντο.

Τον κατέταξαν ως έναν ακόμη σκηνοθέτη του παλιού εμπορικού ελληνικού σινεμά, με τον πρέποντα σεβασμό μόνο από ελάχιστους γνώστες του έργου του, αλλά και αυτούς που έμπαιναν στην ουρά για να κόψουν εισιτήριο να δουν τις κλασικές σήμερα ταινίες “Η Κάλπικη Λίρα”, “Ο Μεθύστακας”, “Ο Γρουσούζης”, “Το Σοφεράκι”, “Μια Ζωή την Έχουμε”, ο Ζηλιαρόγατος”, “Η Δε Γυνή να Φοβείται τον Άνδρα”…

Αγαπημένες κλασικές ταινίες, που σήμερα, ανήκουν, ως ένα βαθμό δικαιωματικά, στους λαμπρούς πρωταγωνιστές τους, τον Ορέστη Μακρή, τον Βασίλη Λογοθετίδη, τον Μίμη Φωτόπουλο, την Έλλη Λαμπέτη, τον Δημήτρη Χορν, την Ειρήνη Παπά, τον Γιώργο Κωνσταντίνου και τόσους άλλους που διέπρεψαν σε δεύτερους, αλλά αξέχαστους, ρόλους. Όχι όμως και του αυτοδίδακτου, ρομαντικού, ευαίσθητου, αυθεντικού Γιώργου Τζαβέλλα.

Ο Γιώργος Τζαβέλλας, που «έφυγε» πριν 45 χρόνια (18 Οκτωβρίου 1976), υπήρξε ένας αυτοδίδακτος σκηνοθέτης, αλλά με τεράστια γνώση και βαθιά σκέψη, ένας πρωτοπόρος, με όραμα για το ελληνικό σινεμά, γύρισε μόλις 12 ταινίες. Ήταν ένας υπέροχος άνθρωπος, ένας ανυπότακτος καλλιτέχνης, για τον οποίο αξίζει να θυμηθούμε τις σημαντικότερες στιγμές της ζωής του και της σταδιοδρομίας του.

Σικελιανός, Σαρλό και μπιλιάρδα

Ο Γιώργος Τζαβέλλας γεννήθηκε στις 10 Αυγούστου του 1916, απόγονος της ιστορικής οικογένειας Τζαβέλλα, από το Σούλι, γιος του δημοσιογράφου Θάνου Τζαβέλλα και της Αφροδίτης Μιχαηλίδου, ενώ παιδικός του φίλος υπήρξε ο Νίκος Τσιφόρος, τον οποίο γνώρισε στα μπιλιαρδάδικα της Κυψέλης. Το 1927 θα παρακολουθήσει τις Δελφικές Γιορτές του Άγγελου και της Εύας Σικελιανού. Θα μαγευτεί και θα συγκινηθεί τόσο, με την αναβίωση του αρχαίου ελληνικού δράματος, βάζοντας ως κρυφό πόθο την ενασχόλησή του μια μέρα με την τραγωδία. Κάτι που θα καταφέρει τελικά 35 χρόνια μετά, γυρίζοντας την εξαίσια και πρωτοπόρα για την εποχή της “Αντιγόνη”, με την Ειρήνη Παπά, τον Μάνο Κατράκη και την Μάρω Κοντού. Ωστόσο, θα μαγευτεί και με έναν ακόμη θρύλο, αυτή τη φορά στις κινηματογραφικές αίθουσες, όπου θα γίνει μόνιμος θαμώνας και θα “σπουδάσει” τον κινηματογράφο, τον Τσάρλι Τσάπλιν. Ο περίφημος «Σαρλό» και οι ταινίες του θα τον γοητεύσουν τόσο που θα πάρει την απόφαση να ασχοληθεί στη ζωή του, με αυτό που αγαπά περισσότερο. Το σινεμά.

Από το μέτωπο στα «Χειροκροτήματα»

Προηγουμένως, όμως, θα πολεμήσει στο αλβανικό μέτωπο ως στρατιώτης και επιστρέφοντας θα ζήσει κατοχή. Λίγο πριν την απελευθέρωση, με τη βοήθεια του παραγωγού Μαυρίκιου Νόβακ θα γυρίσει την πρώτη δραματουργικά και τεχνικά άρτια ελληνική ταινία, τα «Χειροκροτήματα» επαναφέροντας στο προσκήνιο τον αλησμόνητο Αττίκ. Χωρίς χρήματα, στούντιο και τεχνικά μέσα, ο Τζαβέλλας γύρισε την ταινία στο πίσω μέρος της οθόνης του Ρεξ, ένα από τα κτήρια που οι Γερμανοί παρείχαν ηλεκτρικό ρεύμα όλο το 24ωρο. Η ταινία, σε σενάριο δικό του, έγινε τεράστια επιτυχία εκείνη τη μαύρη περίοδο, παρότι ορισμένες φορές ήταν εμφανέστατη η απειρία του νεαρού σκηνοθέτη.

Το 1946 θα γυρίσει τη δεύτερη ταινία του, «Πρόσωπα Λησμονημένα», ένα δράμα που χαρακτήριζε και ο ίδιος μέτριο και στο οποίο πρωταγωνιστούσαν οι Αιμίλιος Βεάκης και Μάνος Κατράκης. Δύο χρόνια μετά, επιμένοντας να γυρίζει ελληνοκεντρικά θέματα, ακόμη ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του, θα σκηνοθετήσει το αισθηματικό δράμα «Μαρίνος Κοντάρας», εμπνευσμένος από το ομότιτλο διήγημα του Εφταλιώτη, με τον Μάνο Κατράκη και σε παραγωγή και πάλι της «Νόβακ Φιλμ». Ο Τζαβέλλας δεν κάμφθηκε από τις δυσκολίες των γυρισμάτων σε Πάρο, Σαντορίνη και ως πρωτοπόρος κατάφερε να συμμετάσχει σε φεστιβάλ στο Βέλγιο, συστήνοντας τον ελληνικό κινηματογράφο στο εξωτερικό.

«Ο Μεθύστακας» και «Ο Γρουσούζης»

Το 1950 θα ξεκινήσει η θριαμβευτική δεκαετία της καλλιτεχνικής του πορείας, με την τεράστια επιτυχία “Ο Μεθύστακας”, ένα εξαίσιο συγκινητικό μελόδραμα, με τον τεράστιο Ορέστη Μακρή στον ομώνυμο ρόλο και τον Χορν, ο οποίος για τον ευαίσθητο και γλυκό χαρακτήρα του Τζαβέλλα είχε πει ότι «το μοναδικό ελάττωμα του Τζαβέλλα, αναμφισβήτητα του μεγαλύτερου Έλληνα σκηνοθέτη του κινηματογράφου, ήταν ο μελό χαρακτήρας του που αποτυπωνόταν και στις ταινίες του».

Το 1952 θα γυρίσει ακόμη ένα μελόδραμα, με έντονα κοινωνικά ηθογραφικά στοιχεία και πάλι με τον Μακρή, τον «Γρουσούζη», ένα φιλμ που θα διανθίσει με κωμικά στοιχεία, ενώ μια σειρά από αξιόλογους καρατερίστες – ανάμεσά τους και ο νεαρός Ντίνος Ηλιόπουλος σε ρόλο ενός γέροντα – θα συμβάλλουν στην επιτυχία της ταινίας, της οποίας, εκτός από την παραγωγή, ο Φίνος είχε αναλάβει και το μοντάζ!

Τον ίδιο χρόνο θα γυρίσει το αισθηματικό δράμα «Η Αγνή του Λιμανιού», με την Ελένη Χατζηαργύρη (παραγωγή Φίνος Φιλμ), ενώ τον επόμενο χρόνο θα σκηνοθετήσει μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του, την απολαυστική αισθηματική κωμωδία «Το Σοφεράκι» με τον Μίμη Φωτόπουλο, στο ρόλο ενός γλεντζέ άστατου ταξιτζή, που ερωτεύεται το κορίτσι (Σμαρούλα Γιούλη) που χτύπησε με το σαραβαλάκι του. Πανέξυπνο δικό του σενάριο, απίστευτες ατάκες, ρυθμός, κεφάτες ερμηνείες και στο μοντάζ ο Ντίνος Κατσουρίδης.

Η καλύτερη ελληνική ταινία

Το 1955 θα γυρίσει, για πολλούς, την καλύτερη ελληνική ταινία όλων των εποχών, μία σπονδυλωτή, την πρώτη στην Ελλάδα, λαϊκή δραματική αισθηματική κομεντί, την πάντα φρέσκια «Κάλπικη Λίρα», έχοντας ως πρωταγωνιστές τους Λογοθετίδη, Λιβυκού, Φωτόπουλο, Βρανά, Μακρή, Διανέλλο, Χορν και Λαμπέτη. Ο Τζαβέλλας, σε δικό του σενάριο, φτιάχνει μία από τις αρτιότερες ελληνικές ταινίες, αυτήν τη φορά σε παραγωγή της ΑΝΖΕΡΒΟΣ, διαπερνώντας όλη την ελληνική κοινωνία, μέσα από τις τέσσερις ιστορίες του και βάζοντας στο στόχαστρό του το χρήμα και το πόσο κάλπικο είναι. Το φιλμ έγινε η πρώτη διεθνής ελληνική επιτυχία, αφού όπου κι αν προβλήθηκε την υποδέχθηκαν με ενθουσιασμό, ενώ στη Σοβιετική Ένωση, η ταινία «παίχθηκε» σε 1.000 κινηματογραφικές αίθουσες ταυτόχρονα. Επίσης, Επιπλέον, βραβεύτηκε στα Φεστιβάλ Βενετίας και Μόσχας.

Ο Ζηλιαρόγατος, η Υβόν και η Αλίκη

Το 1956 θα έρθει η ώρα του «Ζηλιαρόγατου», μιας ξεκαρδιστικής κωμωδίας αισθηματικών παρεξηγήσεων, με τον Βασίλη Λογοθετίδη και ένα υπέροχο καστ συμπρωταγωνιστών, σε παραγωγή της ΑΝΖΕΡΒΟΣ. Το 1958 θα γυρίσει την αισθηματική κωμωδία «Μια Ζωή την Έχουμε», με τον Δημήτρη Χορν και την Υβόν Σανσόν, που τα τερτίπια της και η συμπεριφορά της προκάλεσε την οργή όλων των συντελεστών, ενώ το ντουμπλάρισμά της που έκανε η Θεανώ Ιωαννίδου δεν κόλλαγε με τον σνομπ χαρακτήρα της. Η ταινία στην εποχή της ήταν μία αποτυχία και είναι άγνωστο αν τελικά θα γινόταν αγαπητή από το κοινό, αν πρωταγωνιστούσε η αρχική επιλογή, η Αλίκη Βουγιουκλάκη!

Η Τραγωδία και η Αντιπαροχή ονείρων

Το 1961 θα κάνει το παιδικό του όνειρο πράξη και θα μεταφέρει στην οθόνη την τραγωδία του Σοφοκλή «Αντιγόνη», με αποτέλεσμα πρωτοποριακό για την εποχή, που δίχασε την ελληνική κριτική, αλλά αποθεώθηκε στο Φεστιβάλ Βερολίνου.

Την τελευταία του ταινία θα την γυρίσει το 1964. Πρόκειται για την κλασική αισθηματική κωμωδία «Η Δε Γυνή να Φοβείται τον Άνδρα», με την οποία ανέδειξε δύο νέους ηθοποιούς ως πρωταγωνιστές, τον Γιώργο Κωνσταντίνου και τη Μάρω Κοντού, μια μεγάλη αγάπη αλλά και την εποχή της αντιπαροχής και του γκρεμίσματος όλων αυτών που μας ένωναν ως κοινωνία, παρά τα όποια στερεότυπα, τις ασήμαντες διενέξεις.

Ελληνικό Θέμα

Στις 18 Οκτωβρίου του 1976 θα πεθάνει από βαρύ εγκεφαλικό επεισόδιο, λίγες ημέρες μετά το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, για το οποίο πάσχισε ως ένθερμος υποστηρικτής του. Ο Γιώργος Τζαβέλλας που ξέφυγε από το παλιό ελληνικό σινεμά, ουσιαστικά έναν μιμητισμό του ξένου κινηματογράφου σε συνδυασμό με τα ελληνικά χαρακτηριστικά, είχε δηλώσει ότι «θα είχαμε πολλά να κερδίσουμε αν στρεφόμασταν σε θέματα καθαρώς ελληνικού χρώματος, σε συνδυασμό με τις φυσικές καλλονές του τόπου. Είναι ο μόνος τρόπος ν’ αποφύγουμε τη συντριπτική σύγκριση με τον πλούτο των σκηνικών που παρουσιάζουν τα ευρωπαϊκά και αμερικανικά φιλμ. Μ’ άλλα λόγια, την έλλειψη να την κάνουμε πρωτοτυπία, δημιουργώντας ιδιότυπο ελληνικό φιλμ. Κι άλλωστε, αυτή θα είναι η προσωπικότητα του ελληνικού κινηματογράφου: το ελληνικό θέμα».

Μία άποψη, μία πεποίθηση, για έναν γνήσιο αυθεντικό ελληνικό κινηματογράφο, που ακόμη αναζητείται, μαζί με τα ασπρόμαυρα ευγενικά, γεμάτα γλυκύτητα όνειρα του Γιώργου Τζαβέλλα.

Η οικογένεια του Γρηγόριου Ζιάκα, ο οποίος πρόσφατα έφυγε από τη ζωή, εξέφρασε την ευγνωμοσύνη της σε όσους στάθηκαν στο πλευρό τους αυτές τις δύσκολες στιγμές. Σε ευχαριστήρια επιστολή που απέστειλε η οικογένεια, αναφέρονται τα εξής:

"Αισθανόμαστε την ανάγκη να ευχαριστήσουμε εγκάρδια όλους όσοι συμπαραστάθηκαν στο πένθος μας με θερμές ευχές, συλλυπητήρια μηνύματα και δωρεές. Ιδιαίτερα, ευχαριστούμε το δημοτικό συμβούλιο του Δήμου Φιλιατών για το ψήφισμα που αναδείκνυε το ήθος και την ακεραιότητα του αγαπημένου μας συζύγου, πατέρα και παππού."

Ο Γρηγόριος Ζιάκας υπήρξε μια ξεχωριστή προσωπικότητα, που με το ήθος του και την ακεραιότητά του κέρδισε την αγάπη και την εκτίμηση όσων τον γνώριζαν. Η οικογένεια, σεβόμενη τη μνήμη του, ευχαριστεί θερμά όλους όσοι στάθηκαν δίπλα τους σε αυτή τη δοκιμασία.

Με εκτίμηση,

Η οικογένεια Ζιάκα

Πενήντα ένα χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την εξέγερση των φοιτητών στο Πολυτεχνείο, μία εξέγερση που έγινε σύμβολο του αγώνα.

Του αγώνα για την Ελευθερία και της αντίστασης στη Δικτατορία. Το ΑΠΕ-ΜΠΕ μίλησε με τον Βαγγέλη Ζιώγα, υποψήφιο διδάκτορα του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και ειδικό συνεργάτη του Ιστορικού Αρχείου του ΕΚΠΑ, για την πορεία των γεγονότων που οδήγησαν στην κατάληψη του Πολυτεχνείου, με αφετηρία την κατάληψη της Νομικής Σχολής, εννέα μήνες πριν, τον Μάρτιο του 1973.

«Στις 14 Νοεμβρίου 1973, φοιτητές και φοιτήτριες καταλαμβάνουν το κτίριο του Πολυτεχνείου στην οδό Πατησίων. Ήταν η αρχή μίας εξέγερσης που αποτέλεσε την κορύφωση μίας πορείας που ξεκινούσε από τις αρχές του 1972 με την άνθηση του φοιτητικού κινήματος και περιλάμβανε διάφορους σημαντικούς σταθμούς, όπως την κατάληψη της Νομικής Σχολής, τον Φεβρουάριο του 1973. Ωστόσο, η Νομική και το Πολυτεχνείο δεν ενώνονται με μία ευθεία γραμμή. Οι εννέα μήνες που μεσολάβησαν μεταξύ των δύο εμβληματικών γεγονότων αποτελούν μία πυκνή περίοδο, που μπόλιασε την ελληνική κοινωνία με εμπειρίες οι οποίες άνοιξαν τον δρόμο για την εξέγερση του Νοέμβρη», ανέφερε ο κ. Ζώγας.

Μία από τις σημαντικότερες μεταβολές που προέκυψε μετά την κατάληψη του Φεβρουαρίου, σύμφωνα με τον κ. Ζιώγα, ήταν η σκλήρυνση της στάσης του καθεστώτος έναντι της νεολαίας. «Αυτό κατέστη σαφές στη δεύτερη απόπειρα των φοιτητών να καταλάβουν τη Νομική, στις 20 Μαρτίου. Σε αντίθεση με την πρώτη κατάληψη, όπου το κτίριο εκκενώθηκε με ειρηνικό τρόπο, η απάντηση της δικτατορίας ήταν να εισβάλλουν αστυνομικοί στη σχολή και να ξυλοκοπήσουν αδιακρίτως όποιον ή όποια έβρισκαν σε διαδρόμους, αίθουσες, μπαλκόνια ακόμα και στην ταράτσα. Το σοκ από το μέγεθος της αγριότητας σε βάρος των σπουδαστών ήταν τέτοιο, που η Σύγκλητος του ΕΚΠΑ, θέλοντας να καταπραΰνει τις αντιδράσεις, δήλωσε ότι θα εκπλήρωνε το πάγιο αίτημα που υπήρχε για διεξαγωγή ελεύθερων φοιτητικών εκλογών, για να έρθει όμως η ακύρωση της απόφασης αυτής από το Υπουργείο Παιδείας», εξήγησε.

«Η άνοιξη του 1973 σηματοδοτεί μία διπλή ζωή για τη χούντα. Σε δημόσιο επίπεδο επεδίωκε να δώσει την εικόνα μίας σταδιακής φιλελευθεροποίησης. Από την άλλη, εν κρυπτώ, υιοθετήθηκαν απηνή μέτρα εναντίον εκείνων που αντιστέκονταν. Ο πλέον στυγνός κατασταλτικός μηχανισμός, η ΕΑΤ-ΕΣΑ ανέλαβε την καταστολή του φοιτητικού κινήματος, με δεκάδες συλλήψεις νέων να λαμβάνουν χώρα κατά το διάστημα Απριλίου – Μαΐου. Νέοι και οι νέες οδηγήθηκαν στα κρατητήρια της ΕΣΑ και υπέστησαν φρικτά βασανιστήρια που πέραν την εκδικητικής αφόρμησης τους, είχαν ως στόχο την κάμψη του ηθικού τους», πρόσθεσε.

Σύμφωνα με τον κ. Ζιώγα, ένα γεγονός που «κλόνισε το αφήγημα περί σταθερότητας της δικτατορίας» ήταν αποκάλυψη, στις 22 Μαΐου, ότι στελέχη του Ναυτικού σχεδίαζαν να πραγματοποιήσουν κίνημα για την ανατροπή των συνταγματαρχών.

«Το πλήρωμα του αντιτορπιλικού Βέλος, για να αποφύγει τις συλλήψεις, αυτομόλησε στην Ιταλία ζητώντας πολιτικό άσυλο. Όσοι όμως εκ των κινηματιών βρίσκονταν εντός της χώρας δεν γλίτωσαν και οδηγήθηκαν σε φυλακές. Αρκετοί μάλιστα βασανίστηκαν από την ΕΣΑ, με χαρακτηριστικότερη περίπτωση αυτή του Σπύρου Μουστακλή που έμεινε ανάπηρος και έχασε τη φωνή του λόγω των χτυπημάτων που δέχτηκε. Πάντως, το κίνημα του Ναυτικού καταδείκνυε ότι η χούντα έχανε τα ερείσματα της ακόμα και μέσα στο στράτευμα», ανέφερε.

Ταυτόχρονα, όπως εξιστόρησε ο κ. Ζιώγας, ο δικτάτορας Παπαδόπουλος έθετε σε εφαρμογή το πλάνο του για την «ελεγχόμενη φιλελευθεροποίηση».

«Στις 29 Ιουλίου, οργάνωσε δημοψήφισμα για νέο Σύνταγμα ώστε να αναδειχθεί σε “Πρόεδρο της Δημοκρατίας” με καθοριστικές υπερεξουσίες. Ύστερα από μία νοθευμένη διαδικασία, ο Παπαδόπουλος ορκίστηκε Πρόεδρος, ανέθεσε την πρωθυπουργία στον παλιό πολιτικό Σπύρο Μαρκεζίνη και κίνησε τις διαδικασίες για τη διεξαγωγή εκλογών, με εκτεταμένους αποκλεισμούς αντιπάλων έχοντας ως στόχο τη συγκρότηση μίας πλήρως ελεγχόμενης Βουλής», είπε ο κ. Ζιώγας και συνέχισε:

«Οι περισσότεροι πολιτικοί φρόντισαν να απονομιμοποιήσουν τις κινήσεις του Παπαδόπουλου. Εξάλλου, λίγους μήνες νωρίτερα, στις 23 Απριλίου, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, είχε αποδομήσει το όλο εγχείρημα της "φιλελευθεροποίησης" με δηλώσεις του που είχαν δημοσιευτεί στην Ελλάδα και είχαν ασκήσει σημαντική επιρροή, τουλάχιστον στον συντηρητικό χώρο. Παράλληλα, μετά το δημοψήφισμα, σε μία κίνηση εντυπωσιασμού, η χούντα έδωσε γενική αμνηστία στους πολιτικούς κρατούμενους. Βέβαια, όσοι από αυτούς ήταν φοιτητές και θεωρούνταν "επικίνδυνοι", οδηγήθηκαν άμεσα σε στρατόπεδα μακριά από αστικά κέντρα, για να υπηρετήσουν τη στρατιωτική τους θητεία».

H προσπάθεια της δικτατορίας να δώσει την εικόνα μίας ομαλοποίησης δεν είχε ιδιαίτερη απήχηση στην κοινωνία, όπως σημείωσε ο κ. Ζιώγας, και αυτό ήταν κάτι που φάνηκε σε αρκετές στιγμές εκείνου του φθινοπώρου.

«Ενδεικτικά, την 1η Οκτωβρίου περισσότεροι από 20.000 θεατές παρακολούθησαν στο γήπεδο του Παναθηναϊκού τη συναυλία του Σταύρου Ξαρχάκου “Κονσέρτο ’73". Το ογκώδες πλήθος θα μετατρέψει την εκδήλωση σε δυναμική αντιδικτατορική διαμαρτυρία, η οποία κατέληξε σε συγκρούσεις με την Αστυνομία, μέχρι αργά το βράδυ», ανέφερε.

Η μεγάλη όμως στιγμή εναντίωσης στο καθεστώς ήταν το μνημόσυνο του Γεωργίου Παπανδρέου στις 4 Νοεμβρίου. «Χιλιάδες άνθρωποι έδωσαν ηχηρό παρόν στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών και μετά το πέρας της τελετής πραγματοποίησαν μεγαλειώδη διαδήλωση στους δρόμους της πρωτεύουσας. Ακολούθησαν εκτεταμένα και σοβαρά επεισόδια που δημιούργησαν μεγάλες αντιδράσεις. Μέσα σε αυτό το κλίμα έντονου αναβρασμού θα πραγματοποιηθούν στις 14 Νοεμβρίου οι φοιτητικές συνελεύσεις διαφόρων σχολών, που συνέβαλαν στην κατάληψη του Πολυτεχνείου εκείνο το απόγευμα, τόνισε».

Για το τριήμερο 14-17 Νοεμβρίου, ο κ. Ζιώγας έκανε λόγο για την «κορυφαία στιγμή του αντιδικτατορικού φοιτητικού κινήματος» και ανέφερε αναλυτικά:

«Νέοι και νέες συνέρρεαν ακατάπαυστα στον χώρο του Πολυτεχνείου για να συμμετάσχουν ενεργά σε μία εκδήλωση που απαιτούσε το τέλος της χούντας. Ο θρυλικός αυτοσχέδιος ραδιοφωνικός σταθμός έστελνε το μήνυμα της εξέγερσης απ’ άκρη σ’ άκρη του Λεκανοπεδίου. Ώρα με την ώρα, όλο και περισσότεροι πολίτες κατέφταναν στην καρδιά του κέντρου της πρωτεύουσας για να στηρίξουν τον αγώνα των φοιτητών. Οι μάχες με την αστυνομία ξεκίνησαν και σταδιακά εντάθηκαν σε επικίνδυνο βαθμό, με τους πρώτους νεκρούς διαδηλωτές να είναι γεγονός ήδη από το απόγευμα της 16ης Νοεμβρίου.

Το καθεστώς είχε πια αντιληφθεί ότι η κατάσταση έτεινε να ξεφύγει από τον έλεγχο του. Έτσι, πήρε την απόφαση να βγάλει τον στρατό στους δρόμους και να καταστείλει την εξέγερση με κάθε κόστος. Τα ξημερώματα της 17ης Νοεμβρίου πραγματοποιήθηκε η περιβόητη εισβολή του τανκ στον χώρο του Πολυτεχνείου. Τις επόμενες ώρες ακολουθήσαν σκηνές πραγματικού χάους. Στον ευρύτερο χώρο του κέντρου της Αθήνας, αλλά και σ’ ορισμένα σημεία της Αττικής, οι δυνάμεις της δικτατορίας πυροβολούσαν αδιακρίτως στο ψαχνό άοπλους πολίτες. Οι επιβεβαιωμένοι νεκροί εκείνων των ημερών ήταν τουλάχιστον 25 ενώ εκατοντάδες -ίσως και χιλιάδες- ήταν οι τραυματίες. Η εξέγερση του Πολυτεχνείου κλόνισε τα θεμέλια της δικτατορίας, σφράγισε την απονομιμοποίηση της τόσο εντός όσο και εκτός Ελλάδας και επιβεβαίωσε με τον πιο τραγικό τρόπο την ιλαρότητα του αφηγήματος περί “φιλελευθεροποίησης”».

Αξίζει να σημειωθεί, ότι το Ιστορικό Αρχείο του ΕΚΠΑ έχει αναπτύξει έναν νέο κόμβο, στη διεύθυνση https://antidiktatorikos.uoa.gr, υπό τον τίτλο «Aντιδικτατορικός Αγώνας (1967-1974): Ιστορία και μνήμη», υπογραμμίζοντας έτσι σύμφωνα με τον κ. Ζιώγα, τη σημασία της διεξαγωγής μίας «συστηματικής δουλειάς στο πλαίσιο νέων ιστορικών ερωτημάτων ώστε να μπορέσουμε να κατανοήσουμε σε βάθος άγνωστες πτυχές της δικτατορίας αλλά και να ξανασκεφτούμε ερμηνείες περισσότερο ή λιγότερο παγιωμένες».

Όπως ανέφερε ο κ. Ζιώγας, η κίνηση αυτή αποτελεί συνέχεια της πρωτοβουλίας πρώην στελεχών του αντιδικτατορικού αγώνα «50 χρόνια Πολυτεχνείο». «Ο στόχος πλέον είναι η συγκρότηση ενός αρχείου αντιδικτατορικού αγώνα και η συλλογή των μαρτυριών των πρωταγωνιστών του», κατέληξε.

Ελληνική ελιά. 

Ιερό δέντρο κατά την αρχαιότητα με έντονες κοινωνικές επιδράσεις και ευεργετικές ιδιότητες, αποτελεί σήμερα την πιο διαδεδομένη καλλιέργεια στην Ελλάδα και αναπόσπαστο κομμάτι της κάθε ελληνικής οικογένειας. 

Από την φύτευση μέχρι τους πρώτους ανθούς, την καρποφορία και την συγκομιδή ο δρόμος είναι μακρύς και περιέχει πολλά στάδια που θα καθορίσουν την υψηλή ποιότητα του ελαιόλαδου που όλοι θέλουμε να πετύχουμε. 

Στις νέες, υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις "Γούλα", στο Γραικοχώρι Ηγουμενίτσας γνωρίζουμε ότι το τελικό στάδιο παραγωγής είναι το και το πιο καθοριστικό για την εξασφάλιση της υψηλής ποιότητας έξτρα παρθένου ελαιόλαδου. 

Γι΄αυτό έχουμε φροντίσει ώστε: 

1) Κατά την αναμονή στο ελαιοτριβείο, ο καρπός να αποθηκεύεται αεριζόμενος σε μεγάλους δικτυωτούς σάκους για την αποφυγή ανάπτυξης οξέων. 

2) Το σχολαστικό πλύσιμο της ελιάς και η απομάκρυνση των φύλλων με την χρήση πεπιεσμένου αέρα στο νερό, εξασφαλίζει τον πλήρη διαχωρισμό της ελιάς από άλλα περιττά υλικά. 

3) Η σύνθλιψη του καρπού να γίνεται σε νέους ανοξείδωτους μαλακτήρες με «κρύα επεξεργασία». Με ειδικούς θερμομετρητές φροντίζουμε ώστε η θερμοκρασία να μη ξεπερνά τους 22 C. 

4) Να υπάρχει διαρκής εξαερισμός των υδρατμών κατά την διάρκεια της παραγωγής ώστε να αποφευχθεί η δημιουργία «πικρίλας» και να αυξηθεί η ποιότητα. 

5) Παρέχουμε διαχωρισμένο χώρο αναμονής των πελατών για την παρακολούθηση της διαδικασίας παραγωγής με παράδοση του ελαιόλαδου αν όχι την ίδια μέρα, το αργότερο μέχρι την επόμενη. 

Και όλα αυτά, γιατί αποτελεί στοίχημα για εμάς η υψηλή ποιότητα που θέλετε να πετύχετε... 

Σας περιμένουμε καθημερινά στο Γραικοχώρι Ηγουμενίτσας.

Τηλέφωνα επικοινωνία:

2665025450 - 6944607459