Results for ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ

13 Δεκεμβρίου 1803 - Η ανατίναξη του Κουγκίου

Σάββατο, Δεκεμβρίου 13, 2025
13 Δεκεμβρίου 1803 - Η ανατίναξη του Κουγκίου


Στις 13 Δεκεμβρίου του 1803, το Σούλι ήταν υπό την πολιορκία του Αλή Πασά. 
Μετά από πολυήμερη άμυνα, οι Σουλιώτες λύγισαν από την πείνα και τις κακουχίες και αναγκάστηκαν να συνθηκολογήσουν. 
Συμφώνησαν να παραδώσουν τα όπλα τους και να απομακρυνθούν από το Σούλι. 
Ο κοσμοκαλόγερος Σαμουήλ έμεινε τελευταίος, μαζί με λίγους συντρόφους του, ηλικιωμένους και βαριά τραυματίες, για να παραδώσουν την μπαρουταποθήκη, που ήταν μέσα στην εκκλησία της Αγίας Παρασκευής. 
Πριν την ανατίναξη, ένας από τους ανθρώπους του Αλή Πασά προκάλεσε λεκτικά τον Σαμουήλ, λέγοντας του: «Πόσα κολαστήρια στοχάζεσαι καλόγερε, θα σε κάμη ο Βεζύρης οπόταν σε βάλει εις το χέρι, από το οποίο και δε γλιτώνεις;«. 
Τότε εκείνος του απάντησε: «Δεν είναι άξιος ο Βεζύρης, να πιάση άνθρωπον, όστις εκτός οπού δε φοβάται, γνωρίζει και άλλον δρόμον: του θανάτου...». 
Όταν οι άντρες του Αλή πασά έφτασαν στην αποθήκη, ο Σαμουήλ έβαλε φωτιά και μαζί με τους πέντε συντρόφους του ανατινάχθηκαν. 
Δεν παραδόθηκαν, παρά μόνο στον Θεό. 
Η αυτοθυσία πέρασε στην ιστορία. 
Άλλωστε, οι Σουλιώτες, ήταν γνωστοί για τον ηρωισμό και τον πατριωτισμό τους. 
Η αναπαράσταση της ανατίναξης του Κουγκίου, γίνεται κάθε χρόνο την τελευταία Κυριακή του Μάη στα Βουνά του Σουλίου 
Read More »

Άγιος Σπυρίδων: Γιατί γιορτάζουν σήμερα Κέρκυρα και Πειραιάς

Παρασκευή, Δεκεμβρίου 12, 2025
Άγιος Σπυρίδων: Γιατί γιορτάζουν σήμερα Κέρκυρα και Πειραιάς


Ο Άγιος Σπυρίδων γεννήθηκε το 270 μ.Χ. στο (κατεχόμενο τώρα) χωριό Άσσια (Άσκια) της Κύπρου από οικογένεια βοσκών. Μορφώθηκε, αλλά δεν άλλαξε επάγγελμα: Συνέχισε την παράδοση της οικογένειας. Νυμφεύθηκε και απέκτησε μια κόρη. Γρήγορα, όμως, η σύζυγός του πέθανε. Ο Σπυρίδων βρήκε παρηγοριά στον θείο λόγο. Χειροτονήθηκε ιερέας. Και υπήρξε τόσο ενάρετος και αγαπητός που όταν χήρεψε η επισκοπή Τριμυθούντος στην Κύπρο, δια βοής λαός και κλήρος τον εξέλεξαν επίσκοπο.

Ο Σπυρίδων με το κύρος της αγίας και ηθικής ζωής του στην Α' Οικουμενική σύνοδο, που έγινε στη Νίκαια της Βιθυνίας (Μικρά Ασία) και στην οποία συμμετείχε, κατατρόπωσε τους Αρειανούς και αναδείχτηκε από τους λαμπρούς υπερασπιστές της Ορθόδοξης πίστης. Μάλιστα, όπως αναφέρει η παράδοση, αφού μίλησε για λίγο, κατόπιν έκανε το σημείο του Σταυρού και με το αριστερό χέρι, που κρατούσε ένα κεραμίδι, εις τύπον της Αγίας Τριάδος είπε: «Εις το όνομα του Πατρός» και έκανε να φανεί προς τα επάνω απ' το κεραμίδι φωτιά, δια της οποίας είχε ψηθεί αυτό. Όταν δε είπε: «Και του υιού, έρρευσε κάτω νερό, δια του οποίου ζυμώθηκε το χώμα του κεραμιδιού. Και όταν πρόσθεσε: «Και του ΑγίουΠνεύματος» έδειξε μέσα στη χούφτα του μόνο το χώμα που απέμεινε.

Ο Σπυρίδων εκοιμήθη το 348 και λόγω του ενάρετου βίου και των θαυμάτων που ετέλεσε κατατάχθηκε μεταξύ των Αγίων. Το λείψανό του κατά τον έβδομο αιώνα μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη για να προφυλαχθεί από τις επιδρομές των Αράβων στην Κύπρο. Μετά την άλωση της Πόλης το 1453 μεταφέρθηκε στην Κέρκυρα, η οποία από τότε συνδέεται στενά με τον Άγιο και οι κάτοικοί της επικαλούνται το όνομά του σε κάθε δύσκολη περίσταση.

Ανήμερα της εορτής του Αγίου, η Κέρκυρα γιορτάζει και μετά την πανηγυρική Θεία Λειτουργία, οι φιλαρμονικές του τόπου παρελαύνουν στα καντούνια παιανίζοντας εύθυμα εμβατήρια αλλά και χριστουγεννιάτικα τραγούδια. Στην Κέρκυρα λένε ότι ο «Άγιος Σπυρίδωνας πολλές φορές βγαίνει από την εκκλησιά του και γυρίζει για να βοηθήσει εκείνους που τον επικαλούνται. Γι’ αυτό λιώνει τα υποδήματά του, και οι Κερκυραίοι του τ’ αλλάζουν συχνα». (Νικόλαος Πολίτης, «Παραδόσεις»).

Παραδόσεις και Άγιος Σπυρίδωνας
«Όταν η πανούκλα «χτύπησε» την Κέρκυρα, το 1825 φάνηκε ένας καλόγερος να κυνηγά ένα θηρίο και να το χτυπά μ’ ένα μεγάλο σταυρό. Ο καλόγερος ήταν ο Άγιος Σπυρίδωνας και το θηρίο η πανούκλα. Ήταν σα λιοντάρι και μαϊμού μαζί, κι είχε φτερά σαν της νυχτερίδας. Στο κάπο-Σίδερο την ανάγκασε ο Άγιος, χτυπώντας την με το σταυρό, να κάμει σταυρό στο βράχο και να ορκιστεί να μην ξαναπατήσει στην Κέρκυρα». (Νικόλαος Πολίτης, «Παραδόσεις»).

Σε μια κερκυραϊκή παράδοση ο άγιος παριστάνεται να καταδιώκει την πανώλη. Από παρετυμολογία του ονόματός του πιστεύεται ότι θεραπεύει τα σπυριά και την ευλογιά, γι’ αυτό και στη γιορτή του φέρνουν κόλλυβα στην εκκλησία. Ακόμη και τον πόνο των αυτιών θεραπεύει και είναι αξιοσημείωτες οι σχετικές θεραπευτικές συνήθειες. Έτσι στην Κίο: Όποιος πονούσε στο αυτί έταζε στον Άγιο Σπυρίδωνα να του πάει γλυκό, να γίνει τ’ αυτί του καλά.

Οι τηγανίτες του Αγίου
Οι τηγανίτες τ’ Αγιού, είναι ένα ιδιαίτερο κομμάτι από την ελληνική παράδοση και τα ελληνικά έθιμα. Η παράδοση θέλει τους Κερκυραίους την παραμονή της γιορτής του Αγίου Σπυρίδωνα, να κάνουν το βεγιόνι, (την ολονυχτία στην εκκλησία Του). Για να αντιμετωπιστεί, λοιπόν, η κούραση, η νύστα και η ταλαιπωρία της αγρύπνιας, οι ντόπιοι και οι επισκέπτες τρώνε λουκουμάδες (τις τηγανίτες τ’ Αγιού). Το έθιμο αυτό τηρείται από την γιορτή του Aγίου Δημητρίου (26/10) μέχρι τις 11 του Δεκέμβρη, παραμονή της γιορτής του Αγίου Σπυρίδωνα. Όλες αυτές τις μέρες τα καντούνια πλημμύριζαν από το ευωδιαστό άρωμα των λουκουμάδων! Προς τιμή του λοιπόν, οι νοικοκυρές φτιάχνανε λουκουμάδες.


Γιορτάζει και ο Πειραιάς

Η Μονή του Αγίου Σπυρίδωνος, στον Πειραιά, ήταν πλούσιο μοναστήρι, οχυρωμένο για το φόβο των πειρατών και έφερε την ονομασία Καστρομονάστηρο. Το 1835 ορκίστηκαν στον ναό του Αγίου Σπυρίδωνα οι πρώτες Δημοτικές Αρχές του Πειραιά. Όταν η Αθήνα έγινε πρωτεύουσα του Κράτους ο Ανδρέας Μιαούλης θέλησε να χτίσει σπίτι κοντά στη θάλασσα. Το μόνο σημείο στον Πειραιά που δεν είχε βάλτους η ήταν η περιοχή της Μονής. Οι εργολάβοι λέγεται ότι έβλεπαν στον ύπνο τους έναν μοναχό ο οποίος τους ρωτούσε «γιατί μου κλείνετε το σπίτι» και αρνούνταν να συνεχίσουν τις εργασίες, οπότε ο Μιαούλης αναγκάστηκε να χτίσει το σπίτι με άλλους εργάτες. Λίγο πριν τελειώσει, ο θρύλος λέει ότι, πολλοί Πειραιώτες, είδαν στον ύπνο τους το μοναχό ο οποίος τους προειδοποιούσε ότι ο ιδιοκτήτης του δεν θα προλάβει να κατοικήσει σ' αυτό, όπως και έγινε καθώς ο ναύαρχος Ανδρέας Μιαούλης πέθανε στις 11 Ιουνίου 1835 και δεν πρόλαβε να μπει στο σπίτι. Ο πρώτος ναός του Αγ. Σπυρίδωνος είναι ο παλαιότερος ναός της ευρύτερης περιοχής του Πειραιά (Ιερά Μονή) και είχε κτισθεί τον 10ο αιώνα.

Ο σημερινός 3ος κατά σειρά ναός του Αγίου Σπυρίδωνος Πειραιά βρίσκεται στο κέντρο της πόλης και θεμελιώθηκε στα ερείπια της περιώνυμης Μονής και των δύο παλαιών Ναών τον Μάιο του 1863.
Read More »

Αλβανία: Η εξέγερση ενός ελληνικού μειονοτικού χωριού εναντίον του καθεστώτος Χότζα

Πέμπτη, Δεκεμβρίου 11, 2025
Αλβανία: Η εξέγερση ενός ελληνικού μειονοτικού χωριού εναντίον του καθεστώτος Χότζα


Τον Δεκέμβριο του 1990, το καθεστώς του Ραμίζ Αλία στην Αλβανία, έπνεε τα λοίσθια, αλλά «δάγκωνε» ακόμα. Τα σύνορα παρέμεναν ερμητικά κλειστά, με τον έξω κόσμο και όποιος επιχειρούσε να τα διασχίσει πυροβολείτο. Κάποιες διαμαρτυρίες φοιτητών στα Τίρανα με συντεχνιακά αιτήματα ήταν στα όρια του αποδεκτού για τη δικτατορία.

Ήταν Τρίτη 11 του μηνός, και στο χριστιανικό εορτολόγιο δεν υπάρχει θρησκευτική γιορτή. Για τους Έλληνες της Αλβανίας, όμως, εκείνη η Τρίτη έχει καταχωρηθεί στο μαρτυρολόγιό τους.

Ανήμερα, κάθε χρόνο, στο χωριό Αλύκο, κοντά στους Αγίους Σαράντα, οι κάτοικοι του κάμπου του Βούρκου με τα μειονοτικά χωριά αποτίουν φόρα τιμής στα τέσσερα παιδιά τους που δολοφονήθηκαν στα σύνορα, ένα βήμα προτού δρασκελίσουν τα συρματοπλέγματα και αναπνεύσουν άνεμο ελευθερίας. Μνημονεύουν, μαζί, υπέρ αναπαύσεως ψυχών των χιλιάδων ομογενών άλλα και Αλβανών που επί Χότζα εξοντώθηκαν από τους μηχανισμούς του καθεστώτος ενώ επιχειρούσαν να διαφύγουν στην Ελλάδα και τα πτώματάς τους σέρνονταν δεμένα σε τρακτέρ στα χωριά προς παραδειγματισμό…

Έβρεχε ολημερίς. Με το θόλωμα, ένα κινεζικής κατασκευής καμιόνι, από τα ελάχιστα οχήματα που κυκλοφορούσαν τότε, πλησίασε τα συρματοπλέγματα του στρατοπέδου «Τζάστα» στους λόφους των Αγίων Σαράντα. Από το φυλάκιο μιας απόμερης σκοπιάς ξεπετάχτηκε ένας στρατιώτης με το καλάσνικοφ κάτω από τη χλαίνη, κάθισε στη θέση του συνοδηγού και το καμιόνι χάθηκε μουγκρίζοντας μέσα στη νύχτα.

Το ριψοκίνδυνο εγχείρημα φυγής των δυο φίλων, και μαζί μερικών άλλων ομογενών που «φόρτωσαν» στη συνέχεια από το μειονοτικό χωριό Αλύκο, είχε ξεκινήσει. Πλην όμως, το ταξίδι προς το όνειρο θα πνιγεί στο αίμα στα σύνορα. Θα γίνει, όμως, ο πυροκροτητής της μοναδικής δυναμικής εξέγερσης στην Αλβανία εναντίον του καθεστώτος.

Χιλιάδες ομογενείς, έχοντας «επ’ ώμου» τα φέρετρα των νεκρών βάδισαν οπλισμένοι με τσεκούρια, ρόπαλα, σιδηρολοστούς και τσουγκράνες προς την πόλη των Αγίων Σαραντα και συγκρούστηκαν στις παρυφές της με την αστυνομία, τον στρατό και ομάδες πολιτοφυλακής του κόμματος, που εστάλησαν για να τους αναχαιτίσουν.

Φτάνοντας στα σύνορα, απέναντι από το χωριό Μαυρομάτι Θεσπρωτίας, οι πέντε νέοι, Βαγγελής Μήτρου από το χωριό Γέρμα, Θανάσης Κότσης, Θωμάς Μάσιος και Αντώνης Ραφτης από το Αλυκο και ο στρατιώτης με καταγωγή από το Φίερι, εγκατέλειψαν σε μικρή απόσταση το φορτηγό και συνέχισαν πεζή. Με το που πλησίασαν τα ηλεκτροφόρο συρματοπλέγμα, όμως έγιναν αντιληπτοί από τους φρουρούς που άρχισαν να πυροβολούν εναντίον τους.

Ο στρατιώτης της παρέας ανταπέδωσε τα πυρά σκοτώνοντας έναν Αλβανό φρουρό και η σύγκρουση γενικεύτηκε. Δυο από τους ομογενείς σκοτώθηκαν επιτόπου και οι άλλοι δυο τραυματίστηκαν βαριά, ενώ συνελήφθη ο οπλισμένος Αλβανός στρατιώτης, για τον ρόλο του οποίου πολλά ειπώθηκαν στη συνέχεια.

Νεκροί και τραυματίες μεταφέρθηκαν στο κοντινό χωριό Τσιφλίκι, όπου σύμφωνα με μαρτυρίες ντόπιων, εν μέσω κραυγών και βογκητών, δόθηκε η χαριστική βολή στους δυο βαριά τραυματισμένους νέους. Με το που έφτασε το νέο στο χωριό, εκατοντάδες άνθρωποι ξεκίνησαν για τα σύνορα, άλλοι για να παραλάβουν τις σορούς και άλλοι για να περάσουν εκμεταλλευόμενοι τη σύγχυση στην Ελλάδα.

Μ ένα καμιόνι που «επίταξαν» στην διαδρομή μετέφεραν τα νεκρά παιδιά στο χωριό, που έβραζε από θυμό εναντίον του καθεστώτος και ζητούσε εκδίκηση. Με συνοπτικές διαδικασίες, αποφάσισαν να κινηθούν κουβαλώντας και τα φέρετρα με τις σορούς των παιδιών προς τους Αγίους Σαράντα για να κάψουν τα γραφεία του κόμματος και της αστυνομίας.

Ο δεκαεφτάχρονος τότε Λεωνίδας Παπάς, που βρέθηκε στην κορυφή της πορείας των οργισμένων, κρατώντας ένα καπάκι από τα φέρετρα αφηγείται στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, τριάντα ακριβώς χρόνια μετά. «Ήταν μια πρωτόγνωρη κατάσταση, ένας αυθόρμητος ξεσηκωμός. Άντρες, γυναίκες, γερόντοι, μικρά παιδιά ξεκινήσαμε με μοιρολόγια, κατάρες και συνθήματα για να πάμε να τα βάλουμε φωτιά στους Αγίους Σαράντα. Δεν υπήρχε ούτε οργάνωση ούτε καθοδήγηση, ο κάθε ένας έκανε αυτό που τον εξέφραζε. Φωνάζαμε συνθήματα “κάτω η δικτατορία”, “Ζήτω η ελευθερία”, «Ραμίζ Αλία δολοφόνε» και κάπου κάπου ακουγόταν και κανένα “Ενωση με την Ελλάδα”. Επικρατούσε ένας παροξυσμός, τέτοια συνθήματα δεν είχαν ακουστεί ποτέ. Ξεχείλιζε η οργή και το πάθος, ήμασταν αποφασισμένοι για όλα. Στη διαδρομή ενώνονταν μαζί μας και άλλοι Έλληνες από τα μειονοτικά χωριά, στο τέλος γίναμε πάνω από δυο με τρεις χιλιάδες».

Σε απόσταση δυο χιλιομέτρων από τους Αγίους Σαράντα, σε μια χαράδρα στο χωριό Λυκούρσι, το καθεστώς είχε αναπτύξει δυνάμεις του στρατού (χωρίς όπλας», της αστυνομίας και παρακρατικών της κομματικής πολιτοφυλακής, για να εμποδίσει την είσοδο της πομπής στην πόλη.

«Με το που φτάσαμε πρόσωπο με πρόσωπο, μας ζήτησαν να κάνουμε πίσω. Μπροστά πήγαιναν τα φέρετρα και πίσω ένας κόσμος που δεν συγκρατιόταν με τίποτα. Κάποια στιγμή έγινε η σύγκρουση. Μια οχλοβοή ακουγόταν από πίσω μας και ο κόσμος μας έσπρωχνε μπροστά. Απωθήσαμε τους στρατιώτες που δεν έφεραν όπλα και συγκρουστήκαμε με τους αστυνομικούς που κάποια στιγμή άρχισαν να πυροβολούν. Στη θέα των τραυματιών, το πλήθος εξαγριώθηκε. Άκουγες από παντού φωνές, βρισιές, εκκλήσεις μανάδων που είχαν χάσει μέσα στον πανζουρλισμό τα παιδιά τους, τα μοιρολόγια παρέπεμπαν σε τελετή αρχαίας τραγωδίας. Κάποια στιγμή προς το απόγευμα επικράτησαν οι πιο ψύχραιμες φωνές και αποφασίστηκε να γυρίσουμε πίσω για να κηδέψουμε τα παιδιά. Εξάλλου τον σκοπό μας τον είχαμε πετύχει. Τέτοιο πράγμα δεν είχαν ματαγίνει στην Αλβανία».

Στην ερώτησή μας για το πώς αντέδρασε το καθεστώς Αλία σ’ αυτό το πρωτοφανές ξέσπασμα των ομογενών, ο Λεωνίδας Παπάς, μηχανικός σήμερα και τέως πρόεδρος της Ομόνοιας, λέει: «Για αρκετές μέρες στο χωριό επικρατούσε μια ατμόσφαιρα υπερδιέγερσης. Ζούσαμε ώρες αυτονομίας, απουσίας του καθεστώτος, πρωτοφανές. Ούτε αστυνομία, ούτε τίποτα. Κανένας ένστολος. Από την αστυνομία μπλόκα σε απόσταση από τις εισόδους της πόλης και δεν επέτρεπαν στους Αλυκιώτες να πάνε στους Αγίους Σαράντα. Ούτε τους Αλυκιώτες που ζούσαν στους Αγίους Σαράντα επέτρεπαν να βγουν. Φοβούνταν ότι θα πάμε ένας ένας και κατόπιν θα ενωθούμε και θα διαδηλώσουμε μέσα στην πόλη.

»Μια μέρα μας έστειλαν μήνυμα με τους χαφιέδες τους ότι ο συνοριοφύλακας που σκοτώθηκε στα σύνορα ήταν από τον βορρά και επειδή οι βόρειοι έχουν το νόμο της εκδίκησης, προσπαθούσαν να διαδώσουν ότι κατεβαίνουν μαζικά από τον βορρά για να σκοτώσουν και να πάρουν το αίμα πίσω. Ότι έρχεται τεράστιο κονβόι, το οποίο σταμάτησε η αστυνομία που δήθεν μας προστάτευσε από μακελειό. Θυμάμαι ότι όταν κυκλοφόρησε αυτή η φήμη, μαζεύτηκαν στο χωριό με τσεκούρια, τρικούλια, μαχαίρια, δρεπάνια για να αμυνθούν, όλοι οι χωριανοί. Μερικοί φοβήθηκαν και έλεγαν να μετακομίσουμε για ένα διάστημα σε άλλο γειτονικό χωριό για να μας προστατεύσουν εκεί οι Έλληνες. Είκοσι μέρες μετά ανακοινώθηκε από το καθεστώς ότι θα έχουμε πλουραλισμό, άρχισαν να μιλούν ανοιχτά όλοι ενατίον του καθεστώτος, χαλάρωσε το πράγμα.

»Τα ΜΜΕ του καθεστώτος έπνιξαν το θέμα. Υπήρχε τότε η κρατική τηλεόραση, ένα κανάλι, ενημερωτική εφημερίδα ήταν μόνο η Ζέρι Πόπουλιτ, υπήρχε το ραδιόφωνο του Αργυρόκαστρου, ελεγχόμενα φυσικά, υπήρχαν και κάποιες εφημερίδες καθαρά πολιτιστικού περιεχομένου, καμιά σχέση με την επικαιρότητα.

»Δεν είπαν φυσικά τίποτα. Ό,τι μαθεύτηκε, μαθεύτηκε από στόμα σε στόμα. Θα ήταν εντελώς διαφορετικά τα πράγματα εάν αυτά γίνονταν το ’85 ή και νωρίτερα, το καθεστώς θα είχε ξεριζώσει ολόκληρο το χωριό και θα μας έστελναν εξορία. Θα έλεγαν ότι αυτοί θα μας μολύνουν όλη την περιοχή. Θα εκτελούσαν πολλούς, θα φυλάκιζαν ακόμα περισσότερους, θα γινόταν λαϊκό δικαστήριο για όλο το χωριό. Θα έφευγε όλο το χωριό. Δύσκολα θα γινόταν κάτι τέτοιο χωρίς να το θεωρώ απίθανο. Πάντως μπορεί να είχε αρχίσει δειλά δειλά να χαλαρώνει κάπως, και να συζητάει ο ένας με τον άλλο για το καθεστώς, δεν τολμούσε όμως ακόμα κανείς να σκεφθεί να περάσει στην Ελλάδα…».

Έναν χρόνο μετά, το καθεστώς κατέρρευσε και οι κάτοικοι του Αλύκου έκαναν τα πρώτο μνημόσυνο για τα ηρωικά τους παιδιά.

Το 1994, με απόφαση του προέδρου Σαλί Μπερίσα, οι τέσσερις ομογενείς θα αναγορευθούν επισήμως «μάρτυρες της Δημοκρατίας» και το 2007, με χρήματα του ελληνικού κοινοβουλίου αναγέρθηκε στην πλατεία του Αλυκο μνημείο, όπου κάθε χρόνο, την 12η Δεκεμβρίου, που κηδεύτηκαν οι τέσσερις νέοι, τελείται μνημόσυνο και ακολουθούν εκδηλώσεις. Μια σεμνή επιμνημόσυνη τελετή θα γίνει και αύριο με τη συμπλήρωση τριάντα χρόνων από την αποφράδα εκείνη ημέρα στο χωριό.
Read More »

Σαν σήμερα πέθανε η Κυρά-Βασιλική - Η ιστορία της

Πέμπτη, Δεκεμβρίου 11, 2025
Σαν σήμερα πέθανε η Κυρά-Βασιλική - Η ιστορία της



Θεσπρωτή καλλονή, οδαλίσκη του Αλή Πασά και μετέπειτα σύζυγός του. Η Βασιλική Κονταξή γεννήθηκε στη Πλησιβίτσα των Φιλιατών (σημερινό Πλαίσιο) το 1789 και ήταν κόρη του προύχοντα της περιοχής Κίτσου Κονταξή και αδελφή του οπλαρχηγού Γεωργίου Κίτσου και του Σίμου Κονταξή. Μια υπόθεση κατασκευής κίβδηλων νομισμάτων, στην οποία αναμίχθηκε ο πατέρας της και κάτοικοι της Πλησιβίτσας, την έφεραν κοντά στον Αλή Πασά, σε ηλικία μόλις 12 ετών.
Η μικρή Βασιλική ζήτησε έλεος για τον συλληφθέντα πατέρα της από τον γέροντα αυθέντη της Ηπείρου. Ο Αλή, θαμπωμένος από την ομορφιά της, όχι μόνο χάρισε τη ζωή στον πατέρα της, αλλά διέταξε τους άνδρες του να μην ξαναενοχλήσουν το χωριό. Το τίμημα για τη Βασιλική ήταν να γίνει το πολύτιμο πετράδι του χαρεμιού του Αλή Πασά, ο οποίος το 1808 τη νυμφεύτηκε, παρά τις αντιρρήσεις της πρώτης του συζύγου Εμινέ.
Η Βασιλική χρησιμοποίησε τη δύναμή της προς όφελος των Χριστιανών, πολλούς από τους οποίους τους αποσπούσε την τελευταία στιγμή από τα χέρια του δημίου. Τέτοια ήταν η επιρροή της πάνω στον Αλή, ώστε όχι μόνο δεν εξισλαμίστηκε, αλλά απαίτησε και πέτυχε να μετατρέψει ένα δωμάτιο του χαρεμιού σε παρεκκλήσιο με τακτικό ιερέα. 

Την επιρροή της Βασιλικής επί του Αλή Πασά απαθανάτισε η λαϊκή μούσα σε δημοτικά τραγούδια με ποιο γνωστό το:
Βασιλική προστάζει· Βεζύρ’ Αλή Πασά
βάλε φωτιά στα τόπια, κάψε τα Γιάννενα…

Η Βασιλική έμεινε πιστή στον Αλή Πασά τις τελευταίες του στιγμές στη Μονή του Αγίου Παντελεήμονος της λίμνης των Ιωαννίνων, όπου είχε καταφύγει μετά των εμπίστων του τον Δεκέμβριο του 1821, καταδιωκόμενος από τους άνδρες του Χουρσίτ Πασά. 
Λίγο προτού αφήσει την τελευταία του πνοή, ο Αλή διέταξε τον μυστικοσύμβουλό του Θανάση Βάγια να σκοτώσει τη Βασιλική, για να μην αιχμαλωτιστεί από τους εχθρούς του. 
Ο Βάγιας, μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα του Ελληνισμού, άγνωστο γιατί δεν τήρησε την υπόσχεσή του, ίσως επειδή η Βασιλική γνώριζε το μυστικό των θησαυρών του Πασά των Ιωαννίνων.

Κέρινο ομοίωμα στο Μουσείο Ελληνικής Ιστορίας Παύλου Βρέλλη

Τον Φεβρουάριο του 1822 η Βασιλική και ο Θανάσης Βάγιας συνελήφθησαν και μεταφέρθηκαν αιχμάλωτοι στην Κωνσταντινούπολη. 
Εκεί, ο πατριάρχης Άνθιμος Γ' με τη βοήθεια του συναφιού των κρεοπωλών (ο Βάγιας είχε δουλέψει ως κρεοπώλης) κατόρθωσε να απελευθερώσει τη Βασιλική, υπό την προϋπόθεση να ζει εντός του Πατριαρχείου και να βρίσκεται υπό την προστασία και την επιτήρησή του. 
Κατά την εξαετή παραμονή της στο Πατριαρχείο φαίνεται ότι ερχόταν σε επαφή με πρόσωπα που ήταν αναμεμιγμένα στη Φιλική Εταιρεία και την επαναστατημένη Ελλάδα.
Μετά τη ναυμαχία του Ναυαρίνου, οι οθωμανικές αρχές την εξόρισαν μαζί με τον αδελφό της Σίμο και τον Θανάση Βάγια στην Προύσα (Μάρτιος του 1828). 
Τον Οκτώβριο του 1829 τους δόθηκε η άδεια να επιστρέψουν στην Ελλάδα. Η Βασιλική εγκαταστάθηκε αρχικά στο Ναύπλιο. 
Εκεί συναντήθηκε με τον κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια, ο οποίος της παραχώρησε ένα ακίνητο και λίγα κτήματα στο χωριό Κατοχή της Αιτωλίας. 
Το 1831 οι δρόμοι της με τον Θανάση Βάγια χώρισαν, όταν αυτός ανέλαβε δημόσια θέση και συγκεκριμένα επιστάτης του Πρότυπου Αγροκτήματος της Τίρυνθας.
Η Κυρά-Βασιλική για το υπόλοιπο του βίου της έζησε απομονωμένη ή και περιφρονημένη στην Κατοχή. 
Πέθανε από δυσεντερία στο Αιτωλικό στις 11 Δεκεμβρίου του 1834, σε ηλικία 45 ετών. 
Οι διηγήσεις ότι πέθανε αλκοολική και πάμπτωχη ελέγχονται.


Read More »

Συναντώντας τον πολυπράγμονα Βαγγέλη Μάστορα – Ένα αφιέρωμα στη διαδρομή και το έργο του

Τρίτη, Δεκεμβρίου 09, 2025
Συναντώντας τον πολυπράγμονα Βαγγέλη Μάστορα – Ένα αφιέρωμα στη διαδρομή και το έργο του


Οι περιστασιακές επιστροφές στην γενέτειρα γη, επιφυλάσσουν συχνά στους Ηγουμενιτσιώτες της Διασποράς, χαρούμενες συναντήσεις με φίλους της νεανικής εποχής, που ο χρόνος, οι αποστάσεις, οι συνθήκες της ζωής και οι ποικίλες οικογενειακές, επαγγελματικές και κοινωνικές υποχρεώσεις, έχουν απομακρύνει.

Μια τέτοια χαρούμενη συνάντηση πραγματοποιήθηκε στην παραλία της Ηγουμενίτσας ένα καλοκαιριάτικο απόγευμα, όταν οι συντροφιές που απολάμβαναν τον καφέ τους στα παραλιακά τραπεζάκια των καφετεριών, αφέθηκαν να ρεμβάζουν το μοναδικό ηλιοβασίλεμα που παραμένει αναλλοίωτο, με την καταπληκτική εναλλαγή των χρωμάτων στον θαλάσσιο ορίζοντα, με τις διερχόμενες βάρκες να αποτελούν μικρές πινελιές στο πανέμορφο τοπίο και με τα λίγα ρόδινα σύννεφα να συμμετέχουν σε ένα υψηλής αισθητικής καλλιτεχνικό καμβά.

Στις στιγμές εκείνης της νοσταλγικής ενατένισης, πραγματοποιήθηκε και η χαρούμενη συνάντηση με τον παλιό φίλο από τα νεανικά χρόνια Βαγγέλη Μάστορα.

Το μικρό διάστημα που διάρκεσε η χαρούμενη συνάντηση, οι παλιοί φίλοι είχαν να θυμηθούν και να αναπολήσουν πολλά, αλλά και να αφηγηθούν τις μετέπειτα εμπειρίες που επιφύλαξε ο βίος στον καθένα.

Αρκετές ημέρες μετά αφότου ο Ηγουμενιτσιώτης της Διασποράς επέστρεψε στον τόπο της διαμονής του, έλαβε απρόσμενο δώρο μια σειρά από τα βιβλία του συγγραφέα Βαγγέλη Μάστορα, ως ενθύμιο της πρόσφατης χαρούμενης συνάντησης, αλλά και ως τεκμήριο διαχρονικής φιλίας και αμοιβαίας εκτίμησης.

Ο αναγνώστης που κρατά στα χέρια του τα βιβλία του Βαγγέλη Μάστορα αναπολεί και ανακαλεί στην μνήμη του καταστάσεις, συνθήκες και πρόσωπα που χαρακτήρισαν την ιστορική διαδρομή της Θεσπρωτίας και συνετέλεσαν στην διαμόρφωση της.

Πρώτα από όλα προσεγγίζοντας ο αναγνώστης το βιογραφικό του συγγραφέα, ανακαλύπτει και πάλι τον φίλο Βαγγέλη από την Σαγιάδα που αρθρογραφούσε από τα μαθητικά του χρόνια στον τοπικό τύπο, που φοίτησε στη Σχολή Δημοσιογραφίας «ΟΜΗΡΟΣ», για να εκδώσει στα πρώιμα μετασχολικά του χρόνια την εφημερίδα «ΘΕΣΠΡΩΤΙΚΟΣ ΛΑΟΣ», για να εξελιχθεί στη συνέχεια σε συνεργάτη εντύπων ευρείας θεσπρωτικής, ηπειρωτικής και πανελλαδικής κυκλοφορίας, ενώ συντέλεσε σημαντικά στην καθιέρωση και ανάπτυξη της τοπικής ραδιοφωνίας και τηλεόρασης.

Σημαντικό κεφάλαιο στο βιογραφικό του Βαγγέλη καταλαμβάνει η αυτοδιοικητική του διαδρομή ως Δημοτικού Συμβούλου και στην συνέχεια ως Δημάρχου της ακριτικής Σαγιάδας για δύο συνεχόμενες θητείες, με σημαντικά επιτεύγματα στην αναπτυξιακή πορεία του τόπου του.

Από εκείνη την χρονική περίοδο και ύστερα αναδεικνύεται ο συγγραφέας Βαγγέλης Μάστορας εκδίδοντας τα βιβλία, «Η Σαγιάδα στη διαδρομή του χρόνου» το 2001, «Οδοιπορικό στον Θεσπρωτικό Τύπο» το 2006, «Κυβέρνησαν τη Θεσπρωτία - Μητροπολίτες, Βουλευτές, Νομάρχες, Δήμαρχοι- Εκλογές και εκλογικά αποτελέσματα (1936-2007)» το 2008, «Πολυπολιτισµική Ήπειρος-Αλλοδαποί- Οικονοµικοί µετανάστες (1990-2010)» το 2010, «Ακροβασίες του μυαλού-Η ιστορία ενός διπολικού» το 2022, «Όταν ήµουν Δήµαρχος του τ. Δήμου Σαγιάδας» (2003-2010) το 2023 και το πλέον πρόσφατο «Τα Μ.Μ.Ε. στην Ελλάδα - Δημοσιογραφία και Εξουσία-Διαπλοκή-Ολιγαρχία» το 2024.

Οι μνημειώδεις συγγραφές του Βαγγέλη Μάστορα οδηγούν τον αναγνώστη σε ένα νοσταλγικό ταξίδι στον χρόνο και στον τόπο με ξενάγηση στην ιστορική διαδρομή της ακριτικής Σαγιάδας, στην παρουσίαση του διαχρονικά θεσπρωτικού τύπου, στην αναπόληση και γνωριμία των προσώπων που κυριάρχησαν στη Θεσπρωτία από το 1936 έως το 2007 με τα εκλογικά αποτελέσματα της περιόδου εκείνης, στην εμβληματική Πολυπολιτισμική Ήπειρο και στον απολογισμό της περιόδου όπου ο ίδιος υπηρέτησε ως Δήμαρχος Σαγιάδας.

Όλη αυτή η συγγραφική παραγωγή του Βαγγέλη Μάστορα αποτελεί για την θεσπρωτική κοινωνία, την ιστορία της και τις τοπικές παραδόσεις, πολύτιμα τεκμήρια που με το πλούσιο φωτογραφικό υλικό το οποίο περιλαμβάνουν, διασώζουν στην συλλογική μνήμη τα χαρακτηριστικά εποχών που κάτω από την επικάλυψη των τρεχουσών καταστάσεων και της εναλλαγής των γενεών, έχουν αρχίσει να ξεθωριάζουν.
Πέραν των ιστορικής αξίας εκδόσεων του Βαγγέλη Μάστορα που επιβάλλεται να κοσμούν κάθε δημόσια και ιδιωτική βιβλιοθήκη, ειδική αναφορά επιφυλάσσεται για το βιβλίο «Ακροβασίες του μυαλού-Η ιστορία ενός διπολικού» στο οποίο ο Βαγγέλης Μάστορας κάνει μια λυτρωτική κατάθεση ψυχής, καταγράφοντας με την ιδιαίτερη γραφή του, προσωπικές εμπειρίες και συναισθήματα από τον αγώνα διαχείρισης και ελέγχου της διπολικής διαταραχής που τον συντροφεύει.

Αυτή η έκδοση που παρουσιάζεται ως μία ασυνήθιστη βιογραφία με μυθιστορηματική πλοκή, με απρόβλεπτες ανατροπές και με τις λεπτομερείς ψυχιατρικού τύπου αναφορές, μπορεί κάλλιστα να αποτελέσει μια ιατρικού περιεχομένου διατριβή, χρήσιμη σε κάθε ασθενή με ανάλογα προβλήματα, υποβοηθητική σε κάθε ιατρό που καλείται να συνδράμει στην αντιμετώπιση τους, αλλά και ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα στον καθένα που αναπόφευκτα βιώνει τις ιδιότυπες καταστάσεις που επιφυλάσσει η σημερινή εποχή.

Τέλος ο λόγος γίνεται για τη πρόσφατη έκδοση του Βαγγέλη Μάστορα με τον αποκαλυπτικό τίτλο «Τα ΜΜΕ στην Ελλάδα-Δημοσιογραφία και Εξουσία-Διαπλοκή-Ολιγαρχία», όπου γίνεται μια καταρχήν ιστορική καταγραφή των εφημερίδων που εκδόθηκαν από την σύσταση του νεοελληνικού κράτους μέχρι σήμερα, με ειδικές αναφορές στις ραδιοτηλεοπτικές συχνότητες και στο διαδίκτυο.

Με την χαρακτηριστική του γραφή ο Βαγγέλης Μάστορας αναφέρεται στο διαχρονικό ρόλο που τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης διαδραμάτισαν και εξακολουθούν να διαδραματίζουν μέχρι και σήμερα, επισημαίνοντας τις κρυφές σχέσεις της εκτελεστικής κυρίως εξουσίας με αυτά, που κατά παράδοση αναφέρονται ως «διαπλοκή».

Με το βιβλίο αυτό επιχειρείται μια σε βάθος καταγραφή των περιπτώσεων διαπλοκής που είδαν το φώς της δημοσιότητας, οι οποίες συνδέθηκαν απροκάλυπτα με πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα και επηρέασαν τις γενικότερες εξελίξεις.

Το γεγονός ότι με αποκαλυπτικό τρόπο παρουσιάζονται από τον Βαγγέλη Μάστορα οι διαχρονικές παθογένειες που συνοδεύουν το σύστημα των ΜΜΕ, προσδίδει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στο βιβλίο, δεδομένου ότι ο ίδιος ο συγγραφέας έχει την ιδιότητα του δημοσιογράφου, του εκδότη εφημερίδων και του παραγωγού ραδιοτηλεοπτικών προγραμμάτων.

Εν κατακλείδι πέραν του γενικότερου κοινωνικού ενδιαφέροντος που χαρακτηρίζει αυτό το βιβλίο, ιδιαίτερη έμφαση δίδεται με τις αναφορές στους διαχειριστές των ΜΜΕ, σε όσους ασκούν διοικητικές αρμοδιότητες από θέσεως ισχύος και στο όχι ασύνηθες φαινόμενο της «διαπλοκής».

Πέραν όμως από την περιήγηση στον συγγραφικό κόσμο του Βαγγέλη Μάστορα, η ανανέωση της γνωριμίας και της φιλικής σχέσης με τον συγγραφέα, επανέφερε στην επικαιρότητα μια αδιατάρακτη φιλική σχέση από τα παλιά, με τελευταία προηγούμενη συνάντηση το 2005 όταν ο τότε Δήμαρχος Σαγιάδας τίμησε με την συμμετοχή του την εκδήλωση παρουσίασης του βιβλίου «Ανθρώπινες σχέσεις εν Ηγουμενίτση» των Α.Βασιάδη και Κ. Λώμη, που πραγματοποιήθηκε μετά από πρωτοβουλία του τότε Δημάρχου Ηγουμενίτσας Θωμά Πιτούλη.

Οι περιστασιακές επιστροφές των Ηγουμενιτσιωτών της διασποράς στην γενέτειρα τους, επιφυλάσσουν κατά κανόνα χαρούμενες συναντήσεις με παλιούς φίλους συντοπίτες, οι οποίες πέραν των αναπολήσεων αποκτούν ξεχωριστό περιεχόμενο με την αμοιβαία ενημέρωση για τις μετέπειτα δραστηριότητες τους και τις εμπειρίες που επιφυλάσσει ο βίος, όπως συνέβη με την περίπτωση του πολυπράγμονα Βαγγέλη Μάστορα, του οποίου η συνεχιζόμενη συγγραφική δραστηριότητα άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις στον απόδημο παλιό του φίλο.

Αφιέρωμα: ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΒΑΣΙΑΔΗΣ
Read More »

54 χρόνια από την ίδρυση του πνευματικού συλλόγου “Οι Φίλοι του Σουλίου” του Βασίλειου Κραψίτη | Το όραμα

Κυριακή, Δεκεμβρίου 07, 2025
54 χρόνια από την ίδρυση του πνευματικού συλλόγου “Οι Φίλοι του Σουλίου” του Βασίλειου Κραψίτη | Το όραμα


54 έτη πέρασαν από την ίδρυσή του πνευματικού συλλόγου “Οι Φίλοι του Σουλίου”


Μετά τη μόνιμη εγκατάστασή του στην Αθήνα, ο αείμνηστος λόγιος Παραμυθιώτης Βασίλης Κραψίτης είχε στόχο να προσφέρει τις υπηρεσίες του με σκοπό την πολιτιστική και κοινωνική ανέλιξη του χώρου του Σουλίου και κυρίως οι γιορτές του Σουλίου να πάρουν πανελλήνιο χαρακτήρα.

Στο πλαίσιο του Α΄ Πανθεσπρωτικού Συνεδρίου το 1970 ρίχτηκε η ιδέα και το καταστατικό του συλλόγου με την επωνυμία “ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΤΟΥ ΣΟΥΛΙΟΥ” εγκρίθηκε από το Πρωτοδικείο Αθηνών το 1971 με την υπ’ αριθμ. 709/7-5-1971.

Το πρώτο διοικητικό συμβούλιο αποτελούσαν 5 Παραμυθιώτες:
  1. Πρόεδρος: Βασίλειος Κραψίτης,
  2. Αντιπρόεδρος: Σ. Μπακόλας,
  3. Γενική Γραμματέας: Μαρία Δημοσθ. Ρίγγα,
  4. Ταμίας: Αχιλλέας Μητσιώνης.
  5. Έφορος: Δημήτριος Σαλούκας.
Χαρακτηριστικοί είναι οι οραματισμοί του Βασίλη Κραψίτη: “Θα πρέπει να δοθούμε για έργα υψηλά από τη βάση ότι δεν θα πρέπει ποτέ να λησμονούνται τα μεγάλα γεγονότα και οι ρίζες της φυλής μας, μήτε να καταργείται η μνήμη τους, την οποία έχουν χρέος να διατηρούν από γενιά σε γενιά όλοι οι Έλληνες”.

Για πρώτη φορά ως πανελλήνιες οι εορτές Σουλίου (εθνική εορτή) οργανώθηκαν, στη μνήμη του αγώνα των Σουλιωτών, στις 30 Απρίλη του 1961, πριν 55 ακριβώς χρόνια. Στο διάστημα προ του 1961, είχαν καθαρά τοπικό χαρακτήρα.

Ο σύλλογος «Οι φίλοι του Σουλίου» και ο αείμνηστος πρώτος πρόεδρός του, ο Παραμυθιώτης διακεκριμένος ιστορικός και λόγιος Βασίλης Κραψίτης ήταν οι πρωτεργάτες της τέλεσης τους. Η καθιέρωση ως πανελληνίων των εορτών του Σουλίου, προέκυψε από την ανάγκη να τιμηθούν, αυτοί που δίδαξαν στο πεδίο της μάχης το χρέος προς την πατρίδα. Από τον άγριο, τον λιτό και συνάμα επιβλητικό τόπο του Σουλίου, ξεπηδά η πίστη στα ιδανικά του Ελληνισμού.

Να σημειωθεί ότι ο σύλλογος «Οι Φίλοι του Σουλίου», με τις αλλεπάλληλες εκδόσεις ιστορικών κειμένων και αρχείων, γνωστές ως « Μνήμη Σουλίου», αλλά και με τις ανεγέρσεις προτομών και μνημείων στο χώρο του Σουλίου και στην πόλη της Παραμυθιάς, συνέβαλε καθοριστικά στο να διατηρηθεί άσβεστη η παράδοση του ηρωισμού των Σουλιωτών.
Read More »

Φιλιάτες 1930, ένα ιστορικό ρεπορτάζ

Κυριακή, Δεκεμβρίου 07, 2025

Φιλιάτες 1930, ένα ιστορικό ρεπορτάζ 

(κατα τα φαινόμενα το έγραψε ο αείμνηστος Γεώργιος Βουγίδης- δημοσιογράφος και συγγραφέας και αφορούσε τον εαυτό του- πρωτοδημοσιεύτηκε στην εφημερίδα του ¨ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ¨ το 1930).


ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ ΞΕΝΗΤΕΜΕΝΟΥ

ΤΟ ΦΙΛΙΑΤΙ

Άλλοτε και τώρα. – Το αυτοκίνητον δ’ αντικατάσταση του ψαρή. – Αντικαθίσταται το καλντερίμι. – Το καφενεδάκι του κ. Ζώτου και η Γηρομεριάτικη Γκορτζά. – Τα Τραπεζιτικά και Εμπορικά καταστήματα Φιλιατών. – Η κίνησίς του, τα δημόσια γραφεία του, «ανάθεμά σε Ξενιτειά…..»

Χρόνια πολλά πέρασαν αφότου καβαλάρης στο ψαρή άτι άφηνα την ηπειρώτικη γη της ιδιαίτερης Πατρίδος μου της Τσαμουργιάς , το Φιλιάτι, για να ριχτώ, για τη βούκα της φαμελιάς μου και τη δική μου, σ’ ένα αγώνα σκληρό στη Μαύρη Ξενιτιά!

Πέρασαν χρόνια και καιροί, έσβησαν Βασίλεια και ανέλαμψαν άλλα καινούργια και μέσα στην κινηματογραφική αυτή παρέλαση των Εξουσιών δεν έμεινεν ατάραχο και τω Φιλιάτι.

Άλλο ψαρή άτι με γυρνάει τώρα ξανά καβαλάρη από τον ίδιο δρόμο που ενώνει το Φιλιάτι με τη Σαγιάδα και πλάι από τον δρόμο που όλο και φτιάχνεται και που το αυτοκίνητο σε λίγο θα διαλαλή με το κλάξον την πρόοδο και τον πολιτισμό και που θα κάμη ιστορική περιγραφή τον ψαρή όπως απαράλλαχτα στην εμφάνισι του πλοίου έγινε κι ο Ρόβας με το καραβάνι του.

Είναι βράδυ κι είναι ώρα πολλή που ο Ήλιος έδυσε κι απλώνει η νύχτα γύρω το μαύρο της σκοτάδι. Κι όμως ευρίσκομαι μπρος σ’ εκπληκτικό φαινόμενο. Όσο νυχτώνει και περισσεύει το σκοτάδι στην ολόγυρα φύση τόσο δυναμώνει το πλούσιο ηλεκτρικό φως που λούζει το Φιλιάτι. Ηλεκτροφωτισμένο το Φιλιάτι; Τρίβω τα μάτια μου και συγκεντρώνω πάνω στα χέρια μου το φως για να βεβαιωθώ αν….. βλέπουν και δεν με γελούν τα μάτια μου. Βλέπουν και παραβλέπουν και δεν με γελούν τα μάτια μου και είναι αλήθεια ότι το Φιλιάτι έχει φωτισμό ηλεκτρικό και πρώτης δυνάμεως μάλιστα, χάρη στο επιχειρηματικό πνεύμα του κ. Χρήστου Επικουϊλου. Και, δάκρυ χαράς κυλίστηκε χαρούμενο από το ηλεκτρικό φως, κι αυλάκωσε το μάγουλό μου.

Και πόσας προόδους και μεταβολάς δεν έκαμε ακόμη το Φιλιάτι από τότες που έφυγα εως τώρα που ξαναγυρίζω; Αφήνω κατά μέρος το γεγονός της μεταπολιτεύσεως. Την εξουσιακή αυτή μεταβολή την είχα κάμη στο νου μου από κείνα τα χρόνια κι έτσι τώρα δεν μου ‘καμεν εντύπωσι ο χωροφύλακας που αντικατέστησε τον τσαρταμά κι ούτε ο Έπαρχος που πήρε τη θέσι του Καϊμακάμη και ο Ειρηνοδίκης του Κατή Εφέντη.

Εντύπωσι μούκαμε μεγάλη και ξεχωριστή το καλτερίμι που πήρε μαζί του την κάποια του γραφικότητα και χάθηκε από το πρόσωπο της Φιλιατιώτικης γης για να σκυροστρωθή σε λίγο και χαθή κι η σκόνη που έκαμε το καλοκαίρι αγνωρίστους τους κατοίκους κι εύρησκε λόγους να κομπάζη ο κ. Σωτηρίου που αντιστεκόνταν ως πληροφορούμαι, εις την καταδίκην του καλτεριμιού κι επέμενε να το κλείσουνε στο…. Μουσείο!

Είναι πουρνό-γλυκοχάραμα της άλλης μέρας και πίνω τον καφέ μου στο εξωχικό καφενεδάκι του κ. Ζώτου κοντα στις Κογγέλες. Και καρφώνεται υγρό το διή μου πάνω στο βουνό, στην όμορφη και τρελή Γηρομερίτικη Γκορτζιά , όπου και τα περίφημα νερά της που θέλουν να φέρουν στο Φιλιάτι και φτερουγίζει εκεί, και κάνει εκεί, αετός, μύριους κύκλους ο λογισμός μου κι αναπτερώνει γλυκά κομμάτια της ζωής μου εις γλέντια και τραγούδια και ψήσιμο βυζανιάρικων αρνιών με φίλους και σταυραδερφούς στα μικρά διαλλείματα του πολυτάραχου βίου μου. Και θα έμνησκα στη θέσι μου σκλάβος στις αναμνήσεις και την έκτασι της ψυχής μου αν ωρισμένη εργασία δεν μ’ έφερνε προς την Αγορά.

Και μου κάμουν εντύπωσι και τα ξεχωρίζω ως την διαμαντόπετρα στ’ ολόχρυσο δαχτυλίδι τ’ ακόλουθα καταστήματα, τους μεγάλους αυτούς σταθμούς της προόδου και της εξελίξεως της πόλεως που έχει τη φιλοτιμία να τραβάη προς αυτήν βήμα γλήγορο και σταθερό. Το υποκατάστημα της Τραπεζικής Αθηνών που διευθύνουν οι κ. κ. Αναστάσιος Σωτηρίου και Σ. Βιτάλης . Το κατάστημα των αδελφών Σταύρου και Γεωργίου Κοτσώνη που ξεφορτώνει καράβια τα εμπορεύματά του από τας πηγάς και που έχει την αντιπροσωπεία της Εμπορικής Τραπέζης. Μα και η Αγροτική Τράπεζα και η Εθνική έχουν κάθε συμφέρον να κάμουν υποκαταστήματα στο Φιλιάτι. Η τελευταία μάλιστα η Εθνική έπρεπε το είχε ιδρύση από πολλού διότι η Τσαμουργιά ταξειδεύεται και στέκεται καλά στην Αμερική. Το ζήτημα αυτό θα μας απασχολήση ιδιαιτέρως.

Ας μου επιτρέψη και ο διευθυντής της Θεσπρωτίας να ξεχωρίσω και τα καταστήματά του το Τυπογραφείο και το Βιβλιοχαρτοπωλείο του και μάλιστα το πρώτο από το οποίο καθε εβδομάδα θα ξεπετιέται όμορφη στο γράψιμο και λαχταριστή στην ύλη η «Θεσπρωτία» μας. Η εκπολιτιστική του προσπάθεια των εξυψώνει μεγάλως και είναι το Φιλιάτι υπερήφανο και η συγκίνησις του πραγματική διά το τολμηρόν και εξυπηρετικόν διά τον πολύπαθον αυτόν τόπον έργον του.

Μου είναι αδύνατον ν’αναφέρω και τόσα άλλα καταστήματα , εμπορικά του οι φιλοπρόοδοι και φιλότιμοι διευθυνταί των εξύψωσαν εις περιωπήν καταστημάτων μεγαλουπόλεων.

Μαζί με των υψηλών των σκοπών να μορφώσουν διαπαιδαγωγήσουν και καταρτίσουν επαγγελματικώς ώριμα και ικανά διά την βιοπάλιν τ’ απόκληρα και τα ορφανά παιδιά της επαρχίας Φιλιατών και άλλων γειτονικών περιφερειών δίνουν σημαντικήν κίνησιν εις την Αγοράν τα δύο Οικοτροφεία Αρρένων και θηλέων. Και είναι άξιος της ιδιαιτέρας τιμής και λατρείας δια των οποίων περιβάλλεται ο κ.Θ. Θεοδωρίδης , τμηματάρχης του Υπουργείου Πρόνοιας , όστις εσφυρηλάτησε την ίδρυσίν τους.

Εντός ολίγου θέλει τεθή και ο θεμέλιος λίθος καλλιμαρμάρου Νοσοκομείου υπέρ του οποίου ζωηρός ο συναγερμός των κατοίκων και αίσιος η ευγνωμοσύνη των προς τον συλλαβόντα την μεγαλεπίβολον ιδέαν της ιδρύσεως του κ. Π. Μπέμπην, επάξιον αντιπρόσωπον της επαρχίας εν τη Άνω Βουλή. Αλλά και ο ζήλος η ενεργητικότης του Επάρχου κ. Ευστρ. Αθανασάκου όπως ο υπέρ του Νοσοκομείου έρανος λάβη πανεπαρχιακόν χαρακτήρα και αποβή αντάξιος της σκοπιμότητος του έργου εξετιμήθη δεόντως.

Είναι περιττόν να εξαιρούμεν την συμβολήν του Νοσοκομείου, πέραν του κύκλου της φιλανθρωπίας, και εις την ζωήν της Αγοράς.

Με ανυπομονησίαν αναμένει το Φιλιάτι την αποπεράτωσίν της προς τον λιμένα Σαγιάδος αμάξιτης οδού προσδοκούν ζωηροτέραν την εμπορικήν κίνησιν.

Εκείνο όμως που θα κάμη το Φιλιάτι κυριολεκτικώς αγνώριστο από εμπορικήν ευρωστίαν είναι η σύνδεσίς του με το Πωγώνι διά οδού αμαξιτής, διερχομένης του Τσαμαντά.

Η λεγεων των δημοσίων υπαλλήλων (και έχομεν εις τω Φιλιάτι : Επαρχείον, Ειρηνοδικείον , Υποδιοίκησιν Χωροφυλακής, Ταμείον, Επιθεώρησιν Δημ. Εκπαιδεύσεως , Οικονομικήν Εφορείαν, Ταχυδρομείον και Τηλεγραφείον , Δασοκομείον και Δασαρχείον , Γραφείον Εποικισμού , Σχολεία Μέσης και Δημοτικής Εκπαιδεύσεως και Οικοτροφεία κτλ.) δίδει εις την Αγοράν πολλήν ζωήν και όψιν πόλεως πολιτισμένης εν συνδυασμώ με τα τοπικά στοιχεία.

Και περιβεβλημένος το χακί κόσμος δεν είναι ολίγος στο Φιλιάτι που είναι έδρα Τάγματος.

Γυρίζω δεξιά και αριστερά , τρελλός από τη χαρά μου κι’ ευφραίνεται το μάτι μου θωρώντας και θωρώντας. Ζητώ πληροφορίας για το ένα, για το άλλο- και κάθε πληροφορία που παίρνω , προσθέτει ενθουσιασμό στον ενθουσιασμό μου.

Και θέτω τώρα στον εαυτό μου το ρώτημα : Θα μπορέσω άραγε να ζήσω του λοιπού στον τόπο μου;

Και κρίνοντας απ’όσα είδαν τα μάτια μου και βλέποντας την διαφορά και την πρόοδο που έκαμε στα τελευταία χρόνια το Φιλιάτι και πιστεύοντας εις την ολοκλήρωση της ατομικής προσπάθειας και την συνταντηληψιν της Κυβερνήσεως που επίλεκτο μέλος της ο αρχηγός της Ηπειρώτικης Ομάδος κ. Δ. Νότη Μπότσαρης , υπουργός των νομικών εις του οποίου το ενδιαφέρον χάρις έγιναν τόσες προτιμήσεις για την επαρχίαν μας και την Ηπειρο εν γένει ως προς τους δρόμους πήρα την απόφασι να ζήσω στο Φιλιάτι στην ονειρεμένη μου Πατρίδα, κοντά στο πανώρηο χωριό μου, ανάμεσα στους δικούς μου.

Ανάθεμά σε Ξενιτειά
Μαζί με τα καλά σου…

ΘΕΣΠΡΩΤΟΣ
Φιλιάτες 15-12-1930
Read More »

Στην λίμνη Προντάνη της Αμπελιάς Παραμυθιάς +ΒΙΝΤΕΟ

Κυριακή, Δεκεμβρίου 07, 2025
Στην λίμνη Προντάνη της Αμπελιάς Παραμυθιάς +ΒΙΝΤΕΟ

Η εναλλαγή της ευρύτερης περιοχής της Παραμυθιάς από λίμνες, ποτάμια, ανθισμένα λιβάδια, μοναδικά δάση άφθαστης ομορφιάς, συνθέτουν ένα τοπίο μοναδικό, παρέχοντας εμπειρίες στους επισκέπτες της, οι οποίοι μπορούν να ακολουθήσουν πολλά απο τα είδη του σύγχρονου εναλλακτικού τουρισμού.

Ένα σημείο αδικημένο, είναι η λίμνη Προντάνη στα όρια των κοινοτήτων Αμπελιάς και Ψάκας. Μια λίμνη με επιφάνια 4 χιλιόμετρα, μέγιστο μήκος 1.400 μέτρα και μέγιστο πλάτος 400 μέτρα, κατέχει την δική της θέση στο φυσικό πλούτο της περιοχής και εχει την δική της ιστορία συνυφασμένη με την ζωή των κατοίκων των 2 κοινοτήτων και όχι μόνο.

Ανήκει στις προστατευόμενες περιοχές – μνημεία της φύσης στην ζώνη ειδικής προστασίας (SPA) με κωδικό GR2120006.

Στην λίμνη Προντάνη εκτος απο τα δεκάδες ειδη πανιδας που συναντούμε συχνά, εντοπίστηκαν τα είδη σταχτοτσικνιά (Ardea cinerea) που είναι ο μεγαλύτερος και κοινότερος ευρωπαϊκός ερωδιός και νυχτοκόρακα (Nycticorax nycticorax) που είναι ένας ερωδιός με κοσμοπολίτικη εξάπλωση. Ξεχειμωνιάζουν τα πουλιά και από εδώ γίνεται η μετανάστευση για τις θερμές και στην επιστροφή είναι τα μέρη όπου θα ξεκουραστούν για να συνεχίσουν το ταξίδι τους για τις ψυχρές χώρες του βορρά.

Οι μυημένοι στις φωτογραφίες φύσης, επισκέπτονται το σημείο για παρατήρηση και φωτογράφιση της πανίδας, ενώ δεν είναι λίγοι οσοι ψαρεύουν Κυπρίνους.

Η ανάπτυξη του Βιοτεχνικού Πάρκου Θεσπρωτίας αλλά και η κατασκευή της Εγνατίας οδού που βρίσκονται πολύ κοντά, δεν επηρέασαν την μορφολογία της λίμνης ούτε την εικόνα του τοπίου.










Βίντεο: DroneworX TS – Φωτογραφίες: Λεωνίδας Τζάνης, Γιώργος Μαλαμίδης, Κώστας Δρίμιτζιας
Read More »

Σαν σήμερα, της λευτεριάς επέτειο…

Κυριακή, Δεκεμβρίου 07, 2025
Σαν σήμερα, της λευτεριάς επέτειο…



Σαν σήμερα, πριν 35 χρόνια, στις 3 Νοέμβρη του 1990, μαζί με τη σύζυγό μου και άλλους έξι φίλους συχωριανούς μας, πήραμε τη μεγάλη απόφαση της απόδρασης απ’ την καταραμένη φυλακή
του κομουνιστικού συστήματος. Πήραμε το δρόμο για τη πολυπόθητη λευτεριά.
Μια απόφαση, που πριν από εμάς είχαν χαράξει κι’ άλλοι συμπατριώτες μας με κίνδυνο τη ζωής τους, από τον κομουνιστικό στρατό και την αλβανική σιγκουρίμη. Πολλοί απ’ αυτούς τα κατάφεραν, μπόρεσαν και έφτασαν στα σύνορα, έσπασαν τα συρματοπλέγματα και πέρασαν στο ελληνικό έδαφος. Δυστυχώς όμως, δεν ήταν λίγοι αυτοί που δολοφονήθηκαν, στις πλαγιές της Στουγάρας, του Σεντενίκου και της Μουργκάνας απ’ τους ορκισμένους, φανατικούς οπαδούς και στρατιώτες του συστήματος, που προσπαθούσαν με εντολή των ανωτέρων τους, να κρατήσουν με νύχια και με δόντια, τα σύνορα κλειστά.
Που προσπαθούσαν με κάθε τρόπο και κόστος, τη συνέχιση του κομουνιστικού συστήματος, που βρισκότανε σε πλήρη αποσύνθεση και βλέποντας το βέβαιο τέλος τους, σαν λαβωμένα θηρία, θα σκότωναν αθώες ψυχές, ακόμα και μπροστά στα μάτια των συζύγων και των μικρών παιδιών τους.
‘Όλα ήταν εν γνώσιν μας, το ρίσκο πολύ μεγάλο, δεν ήταν και λίγες οι πιθανότητες να μην τα καταφέρουμε, να μας στήσουν παγίδα και να μας σκοτώσουνε, ως παράδειγμα για να φοβηθούν οι άλλοι.
Ήμουν ο μεγαλύτερος της παρέας, αυτός που την οργάνωσε αυτή την απόπειρα και ένιωθα μέσα μου την πίεση της ευθύνης.
Η κάθε αποτυχία, θα έπεφτε πάνω μου σαν κεραυνός, πως θα μπορούσα να απολογηθώ
για τα δύο 18-χρόνα, πως θα μπορούσα να απολογηθώ για τις δυο γυναίκες της παρέας.
Πως θα μπορούσα να απολογηθώ, για την πέντε μηνών έγκυο σύζυγό μου, για την όγδοη της παρέας μας που κουβαλούσε μέσα της και θα ήταν η πρώτη Βορειοηπειροτοπούλα που θα γεννιότανε ελεύθερη και μακριά απ’ τα δεσμά της σκλαβιάς.
Αν και η περιοχή μας βρίσκεται κοντά στα σύνορα, αν και είμασταν οι πιο άτυχοι τα σύνορα να μας αφήσουν εκτός Ελλάδος, αν και όταν κοιτούσες τα βουνά σου φαινότανε σαν να είναι τόσο κοντά, για να φτάσεις όμως εκεί θα έπρεπε να περάσεις πολλές βουνοκορφές, πολλά λαγκάδια και χαράδρες.
Για να μην γίνεις αντιληπτός, θα έπρεπε ν’ αποφύγεις τα συνηθισμένα περάσματα, τα οποία φυλάσσονταν πολύ καλά. Όπως λέει και η παροιμία :ο πιο μακρύς δρόμος, είναι και ο πιο ασφαλής.
Αυτό κάναμε και εμείς, με τη βοήθεια του αδερφού μου του Νίκου, που μας συνόδεψε μέχρι τα σύνορα, που γνώριζε πολύ καλά τα μονοπάτια και τα περάσματα που λίγοι έχουν περπατήσει, ξεκινήσαμε το ταξίδι της λευτεριάς.
Ήταν Σαββατόβραδο, ξεκινήσαμε γύρω στις πέντε η ώρα το απόγευμα, μόλις σουρούπωνε.
Πήραμε την πλαγιά του Ίσαυρου, περάσαμε το κόκκινο της Τσερκοβίτσας, γεμίσαμε δύο τετράκιλα νερό στη βρύση της Ανθούλας και ριχτήκαμε απέναντι, ενδιάμεσα του Λουψατιού και Τριχατιού. Το βουνό το πήραμε κατακόρυφα και όταν βγήκαμε στην κορυφή, προχωρήσαμε προς τις Πόρτες του Γιαννιτσατιού. Συνοδός μας, για καλή μας τύχη, ένα κατακόκκινο φεγγάρι, που μας έλαμπε τα μονοπάτια τους δάσους και τις παγίδες των βράχων.
Μετά από ώρες, φτάσαμε στα Σιάδια της Λεσινίτσας. Δεν νιώθαμε κούραση, η θέληση για λευτεριά μας είχε βάλει στα πόδια μας φτερά.
Διασχίσαμε το δάσος με τις καστανιές και το περπάτημα πάνω στα καστανόφυλλα, μας έκανε να χαλαρώσουνε τα πόδια μας. Ήταν σαν να περπατούσες πάνω σε βαμβάκι. Σ ‘ άλλη περίπτωση θα ήταν μια υπέροχη εκδρομή, αλλά ο θόρυβος που προκαλούσαν τα φύλλα μας έκανε ν’ ανησυχούμε μήπως γίνουμε αντιληπτοί.
Προχωρούσαμε προς το λαιμό της Πολιτσάς, να πάρουμε το διάραχο και να μπούμε στο δάσος του Σελιού. Πριν φτάσουμε στον λαιμό, ξανά γεμίσαμε τα δοχεία μας με νερό στη βρύση που βρίσκεται πιο κάτω απ’ την κορυφή, δροσιστήκαμε και πήραμε μια πεντάλεπτη ανάσα. Κάθε λεπτό ήταν πολύτιμο, είχε μεγάλη αξία.
Ο στόχος μας ήταν να φτάσουμε στα σύνορα πριν ξημερώσει, διαφορετικά είμασταν χαμένοι. Όταν περάσαμε το δάσος του Σελιού η ώρα είχε πάει 5:30 το πρωί και στη συνέχεια, το υπόλοιπο βουνό ήταν γυμνό . Τα σύνορα ήταν ακόμα μακριά, πάνω από μια ώρα δρόμο και το βουνό γυμνό. Το να γινόμασταν αντιληπτοί απ’ τις σκοπιές και το φυλάκιο, ήταν πολύ πιθανό. Το ρίσκο πολύ μεγάλο, έτσι αποφασίσαμε να μείνουμε κρυμμένοι μέσα στο δάσος, μέχρι να έρθει το απόγευμα, μέχρι να σουρουπώσει.
Καθίσαμε να ξεκουραστούμε και δεν το κρύβω πως σ’ όλους άρχισε να μας ανησυχεί το ότι θα μέναμε τόσες ώρες κρυμμένοι.
Εκεί, γύρω στις 10:00 η ώρα, ανοίξαμε τους δυο τορβάδες μας και βγάλαμε τα δύο δίκιλα
καρβέλια ψωμί που είχαμε πάρει μαζί μας, καθώς και οχτώ κρεμμύδια.
Δεν πήραμε κάτι άλλο, την πίνα θα την αντέχαμε, ότι άλλο που θα ήταν αρμυρό, θα προκαλούσε δίψα και αυτό θα ‘ταν δύσκολο να ξεπεραστεί, σκέτη καταστροφή.
Ό Νίκος, ο αδερφός μου, που γνώριζε καλύτερα απ’ όλους τα μονοπάτια και μας οδήγησε μέχρι εκεί, πηγαίνω – γύριζε το κοπάδι και μας πληροφορούσε για το που βρίσκονταν οι σκοπιές και οι φαντάροι του φυλακίου.
Γύρω στις 12:00 η ώρα, ο ουρανός ξαφνικά σκοτείνιασε και μέσα σε λίγα λεπτά έπιασε μια καταρρακτώδη βροχή και όσο μπόρεσαν να την κρατήσουν τα έλατα, μείναμε στεγνοί, όσο όμως περνούσε η ώρα, η βροχή δυνάμωνε, η κατάσταση γινότανε όλο και πιο απελπιστική.
Τα ρούχα μας άρχισαν να μουσκεύουν και το κρύο γινότανε πιο αισθητό.
Στη Στουγάρα κρυώνεις το καλοκαίρι όταν μένεις ακίνητος και πόσο μάλλον μήνα Νοέμβρη, με τις βουνοκορφές ασπρισμένες και βρεγμένοι.
Οι γυναίκες άρχισαν πρώτες να τους τρέμουν τα χέρια απ’ το κρύο και μην έχοντας άλλη λύση, προσπαθούσαν τρίβοντάς τα να τα ζεστάνουν.
Πολύ δύσκολη στιγμή, προς βαθύ και πίσω ρέμα.
‘Η θα έπρεπε να μείνουμε εκεί και να πεθάνουμε απ’ το κρύο ή θα έπρεπε να εκμεταλλευτούμε την κακοκαιρία και την ομίχλη και να προχωρήσουμε με την ελπίδα να φτάσουμε στα σύνορα χωρίς να μας ανακαλύψουν.
Επιλέξαμε το δεύτερο. Πήραμε την ανηφόρα με όση δύναμη είχαμε και σε μισή ώρα φτάσαμε πάνω απ’ το φυλάκιο και κάτω απ’ την τελευταία σκοπιά.
Δυστυχώς η ατυχία μας δεν είχε τέλος, προφανώς η λευτεριά ήθελε πιο πολλές θυσίες.
Ξαφνικά φύσηξε ένας δυνατός αέρας και σκόρπησε όχι μόνο την ομίχλη, αλλά δεν άφησε ούτε ίχνος από σύννεφο στον ουρανό και ο ήλιος φώτισε όλο το προσήλιο της Στουγάρας.
Είχαμε παγιδευτεί, σχεδόν στην κορυφή της Στουγάρας και σε υψόμετρο πάνω 1500 μετρα, αμέσως φώναξα σ’ όλους να ξαπλώσουν κάτω και να μην κουνηθεί κανείς. Ο καθένας έπεσε όπου να ‘ναι, άλλος πάνω σε κέδρα, άλλος δίπλα σε κάποιο βράχο και άλλος δίπλα στις ρίζες του φασκόμηλου, μήπως και καλυφθούμε. Ο πρώτος με τον τελευταίο είχε μια απόσταση γύρω στα 20 μέτρα. Στο φυλάκιο, που βρισκόταν στους πρόποδες που χωρίζει τη Στουγάρα με τον Σεντενίκο, πάνω απ’ το χωριό της Κάτω Λεσινίτσα, οι φαντάροι είχαν βγει και σ’ ένα μικρό γηπεδάκι που ήταν δίπλα, άρχισαν να παίζουν ποδόσφαιρο. Ο αδερφός μου, που με χίλια παρακάλια είχε καταφέρει να βγάλει άδεια να μπορεί να βόσκει το κοπάδι κοντά στα σύνορα, βλέποντας αυτήν την κατάσταση , πηγαινο- έφερνε το κοπάδι με τα πρόβατα πάνω μας για να μην μας ανακαλύψουν.
Οι ώρες μοιάζανε με μέρες και ο χρόνος όταν θέλεις να περάσει γρήγορα , κάνει το αντίθετο. Έπρεπε να σουρουπώσει για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε, ούτε να ξεμουδιάσουμε δεν μπορούσαμε, απέναντι μας είχαμε τις σκοπιές του Σεντενίκου, που παρακολουθούσαν με κιάλια όλη την περιοχή και κάθε τρεις και λίγο πυροβολούσαν στον αέρα για εκφοβισμό. Οι καρδιές μας χτυπούσαν δυνατά και η αδρεναλίνη στο κατακόρυφο. Κατά τις 5:00 η ώρα το απόγευμα, βλέπουμε γύρω στα τριακόσια με τετρακόσια μέτρα πιο πέρα, να κατεβαίνουν οι δύο σκοπιές που βρίσκονταν από πάνω μας, ταυτόχρονα απ’ το φυλάκιο είχαν ξεκινήσει πέντε άλλοι φαντάροι που θα παίρνανε τη βάρδια τους. Σαν κατέβηκαν πιο κάτω, μας πλησιάζει ο Νίκος και μας λέει, «είναι η πιο κατάλληλη στιγμή να φύγετε, οι φαντάροι δεν σας προλαβαίνουν, είστε πιο κοντά στα συρματοπλέγματα εσείς παρά αυτοί και με τον ήχο των κουδουνιών δεν θα σας καταλάβουν».
Σηκωθήκαμε, η Βάσω όπως είχε πέσει κάτω, η αριστερή μεριά της κοιλιά της ακουμπούσε πάνω σε μια πέτρα και σαν σηκώθηκε την βλέπω να κρατάει την κοιλιά της, γύρισα πίσω να δω τη συμβαίνει, μέχρι να φτάσω σ’ αυτή, την βλέπω να περπατάει δειλά δειλά. Τη ρωτάω πως αισθάνεται και μου λέει καλά. Πριν προχωρήσω , ακούω τον Θωμά να λέει «παιδιά έχουμε πρόβλημα, η Βιολέτα δεν είναι καλά» Έτρεξα και σαν φθάνω, βλέπω τη Βιολέτα να μην μπορεί να σηκωθεί και το Θωμά να προσπαθεί να τη συνεφέρει, αλλά μάταια.
Είχε παγώσει απ το πολύ κρύο. Ξαφνικά ακούω το Θωμά να λέει πως δεν γίνεται τίποτα και πως θα έπρεπε να φύγουμε οι υπόλοιποι και αυτοί με τη βοήθεια του Νίκου να γύριζαν πίσω, διαφορετικά θα καθυστερούσαμε και θα μας προλαμβάνανε η φαντάροι. «Θωμά αυτό που λες δεν γίνεται –του λέω-προσπάθησε να της τρίψεις τα χέρια και θα συνέλθει, διαφορετικά θα την πάρουμε στη πλάτη» Και έτσι έγινε, μετά από ένα πεντάλεπτο, σιγά σιγά σηκώθηκε και με τη βοήθειά μας άρχισε να περπατάει. Είχε σουρουπώσει για τα καλά και ο Νίκος αφού είχε κατευθύνει τα πρόβατα προς το μαντρί, ήρθε μας χαιρέτησε και μας είπε πως το συρματόπλεγμα είναι στα 500 μέτρα πιο πέρα, μετά από μια ραχούλα που είχαμε μπροστά μας. Δεν αργήσαμε πολύ, σαν φθάσαμε στα σύρματα, ο Θωμάς βγάζει απ’ τη τσέπη του μια παλιά τανάλια που είχε μαζί του και άρχισε να κόβει το πλέγμα, άνοιξε μια τρύπα και περάσαμε απέναντι. Αρχίσαμε να ανασάνουμε διαφορετικά, αλλά ο κίνδυνος δεν είχε περάσει ακόμα, ποτέ δεν ήξερες του σου επιφυλάσσει η μοίρα. Αν και είχε νυχτώσει για τα καλά, μέσα απ’ το φως του φεγγαριού, άρχισαν να διακρίνονται χαμόγελα στα πρόσωπά μας.
Προχωρώντας προς τα πέρα και κατηφορώντας, συναντήσαμε αλλεπάλληλες χαλικαριές
και με το πέρασμά μας, δεκάδες πέτρες παίρναν το κατήφορο δημιουργώντας μεγάλο θόρυβο, σαν μια μεγάλή βοή. Δεν μας πείραζε πια, μάλλον το αντίθετο, παίρναμε περισσότερο κουράγια και θάρρος, είδη βρισκόμασταν στο κατώφλι της λευτεριάς και οι καρδιές μας πλημύριζαν από χαρά. Δεν νομίζω πως στη ζωή μου αισθάνθηκα ποτέ μου καλύτερο συναίσθημα.
Πριν φθάσουμε στον χωματόδρομο, που σε οδηγούσε στον Τσαμαντά, ακούμε να
κατρακυλούν πέτρες λίγο πιο πέρα από μας, σταματήσαμε και αναρωτηθήκαμε, τι να ‘ναι άραγε; Αρχίσαμε πάλι να προχωράμε, αλλά αυτή τη φορά με πιο σιγανά και αργά βήματα, ταυτόχρονα το ίδιο έγινε και απ’ την άλλη, οι πέτρες κυλούσαν όλο και πιο αραιά.
«Μη φοβάστε παιδιά -τους λέω- αυτοί είναι δική μας»
Και πράγματι, με το που φθάσαμε στο χωματόδρομο, βλέπουμε δυο σκιές να μας πλησιάζουν σιγά σιγά, το ίδιο κάναμε και εμείς. Συστηθήκαμε, αλλά δυστυχώς πέρασαν 30 χρόνια και δεν είμαι σίγουρος για τα ονόματά τους, το μόνο που θυμάμαι είναι ότι ήταν απ’ τη Δερβιτσιάνη, ο ένας ήταν φούρναρης και ήθελε να πηγαίνει στην Πάτρα, ό φίλος μου ο Θωμάς μου λέει πως ό ένας λεγότανε Σταύρος και ο άλλος Πιπέρης.
Προχωρήσαμε όλοι μαζί προς του Τσαμαντά και στο πρώτο ρυάκι που βρήκαμε, πέσαμε όλοι κάτω να πιούμε λίγο νερό, να ξεδιψάσουμε, αγνοώντας από πού έρχεται.
Δεν θυμάμαι με ακρίβεια την ώρα, αλλά πλησίαζε μεσάνυχτα, όταν ακούμε μια δυνατή φωνή να μας λέει : Αλτ εσύ !
Είχαμε φθάσει στο φυλάκιο του Τσαμαντά.
«Είμαστε Βόρειο Ηπειρώτες» του απαντάμε σχεδόν όλοι μονομιάς
«Ελάτε αδέρφια μας» ακούστηκε από απέναντι
«Ήρθαμε στην πατρίδα μας παιδιά, είμαστε ελεύθερη» είπε ένας απ’ τους Δερβιτσιώτες,
Δυστυχώς αυτό το συναίσθημα, αδυνατώ να το περιγράψω, αλλά εκείνο που θυμάμαι , είναι ότι τα χείλη μου έτρεμαν από χαρά, το μέσα μου γουργούλιζε, δεν ξέρω αν έκλαιγα ή γελούσα, για το μόνο που είμαι σίγουρος, είναι ότι τα μάτια μου είχαν γεμίσει δάκρυα. …
Πόσο, μα πόσο μου έλειψε αυτά τα χρόνια αυτή η φωνή, αυτού του άγνωστου στρατιώτη, του άγνωστου Έλληνα φαντάρου, του απλού Έλληνα! Πόσο , μα πόσο θα ήθελα, να την ακούσω αυτή τη φράση από έναν Έλληνα Πρωθυπουργό, έστω υπουργό.

Αλέξης Φώτος
03/11/2020
Read More »

ΠΟΠΟΒΟ: Ο ΓΟΡΓΟΠΟΤΑΜΟΣ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ | Γράφει ο Βασίλειος Βακάλης

Κυριακή, Δεκεμβρίου 07, 2025
ΠΟΠΟΒΟ: Ο ΓΟΡΓΟΠΟΤΑΜΟΣ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ | Γράφει ο Βασίλειος Βακάλης


Μετά τον Απρίλιο του 1941 ο Ελληνικός Λαός αρνήθηκε να αποδεχθεί την κατοχή της πατρίδας μας από γερμανικά, ιταλικά και βουλγαρικά στρατεύματα, πράγμα που θα σήμαινε σκλαβιά και υποδούλωση, για την αποτίναξη της οποίας η συντριπτική πλειονότητα των Ελλήνων ανέπτυξε ένοπλη - κυρίως - δράση. 
Η δράση αυτή είναι γνωστή ως Εθνική Αντίσταση. 
Μπροστάρης σ' αυτόν τον αντιναζιστικό, αντιφασιστικό και αντικατοχικό αγώνα υπήρξε ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρύσανθος, που εκθρονίστηκε απ' τους ναζί αρνούμενος να ορκίσει τη γερμανοδιορισμένη κυβέρνηση του δωσίλογου Τσολάκογλου. 
Το αντιστασιακό παράδειγμα του Χρυσάνθου ακολούθησαν στρατιές ολόκληρες Ελλήνων κάθε ηλικίας, που με αξιοθαύμαστο ζήλο και πρωτοφανείς αιματηρούς αγώνες υπερασπίστηκαν την Ελευθερία τους. Ενδεικτικά αναφέρουμε μερικές εμβληματικές μορφές, όπως η θρυλική πολύτεκνη μάνα Λέλα Καραγιάννη, το δεκαεπτάχρονο παπαδοπαίδι Γιαννάκη Χούπη, την Ηρώ Κωνσταντοπούλου και τη Φιλόλογο και Κατηχήτρια Ιουλία Μπίμπα. 
Σ' όλη τη διάρκεια της κατοχής ενεργοποιήθηκε "η έχθρα η παληά, πούναι θεμελιωμένη, σκληρά, πατροπαράδοτη, άφθαρτη, στοιχειωμένη για κάθε ξένη αφεντιά." βαθειά μεσ' στην ψυχή του ΄Ελληνα.
Κορυφαία στιγμή του αντιστασιακού αγώνα υπήρξε η ανατίναξη της σιδηροδρομικής γέφυρας του Γοργοποτάμου Φθιώτιδας στις 25 Νοεμβρίου 1942, ενέργεια που έπληξε τον ανεφοδιασμό των χιτλερικών στρατευμάτων στη Β. Αφρική. 
Για την καταστροφή της γέφυρας συνεργάστηκαν οι δυο μεγαλύτερες αντιστασιακές οργανώσεις, του Εθνικού Δημοκρατικού Ελληνικού Συνδέσμου (ΕΔΕΣ) και του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου (ΕΑΜ). Η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου ως έργο κοινής στρατιωτικής επιχείρησης των δυο αντιμαχομένων αντιστασιακών οργανώσεων απέκτησε αργότερα συμβολικό χαρακτήρα αποδοκιμασίας του διχασμού και προβολής των θαυμαστών έργων τα οποία μπορεί να κάνουν μονοιασμένοι οι ΄Ελληνες. 
Για να τονίζεται η αξία της ομονοίας για μας τους ΄Ελληνες που - διακυβεύοντας κάθε φορά ακόμα και την ύπαρξή μας - από τα αρχαία χρόνια κάναμε την μήνιν, τον τσακωμό εθνικό μας έπος γεμάτο εγκλήματα αδελφοκτονίας και για να τιμώνται Ελληνίδες και ΄Ελληνες, που αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν οργανωμένα ή ατομικά κατά της χιτλερικής βαρβαρότητας, της φασιστικής εγκληματικότητας και της βουλγαρικής κακουργίας καθιερώθηκε η 25η Νοεμβρίου κάθε έτους ως Ημέρα Εθνικής Αντίστασης.

Στην αντικατοχική και αντιστασιακή μας ιστορία υπάρχει κι ένα άλλος Γοργοπόταμος λιγότερο γνωστός, αλλά καθόλου ασήμαντος. 
Γιατί σ' αυτόν τον άλλο Γοργοπόταμο, τον Γοργοπόταμο της Ηπείρου, προβάλλει το παλλαϊκό αντιστασιακό μεράκι των Ελλήνων ενάντια σε Ιταλούς φασίστες, Αλβανικά λιοτόνια (*) και τα ντόπια τσιράκια τους, τους ισλαμοναζί Τσάμηδες. 
Πόποβο (Αγία Κυριακή) τον λεν τον Γοργοπόταμο της Ηπείρου, χωριό της Παραμυθιάς, όπου στις 21 Μαΐου 1943 συμπολέμησαν ΕΔΕΣ και ΕΑΜ και νίκησαν Ιταλικό και Αλβανο - Τσάμικο στρατό, που κατευθύνονταν στην περιοχή για να σπείρουν τον όλεθρο και την καταστροφή σε Χριστιανούς συμπολίτες τους, όπως το 'χαν συνήθειο. 
Στη Σκάλα, στη Σκαλοπούλα και στις Βίγλες Ποπόβου άρχισε η μάχη με δώδεκα Εδεσίτες και επτά Εαμίτες αντάρτες, που κράτησαν στην αρχή τους πάνοπλους εχθρούς, οι οποίοι πρόλαβαν και σκότωσαν τους αθώους τσοπάνηδες Ε. Παπά και Β. Βέρμπη. 
Πολύ γρήγορα οι παραπάνω δέκα εννιά μαχητές ενισχύθηκαν απ' το αντάρτικο Σώμα του παπα-Σπύρου Πάντου, από άλλα Σώματα των Ε. Κούρτη, Καπετάν Κόκορη, Μ. Ράφτη, Ε. Μήτρου, Μπολώση, Νάση, Πανταζαίων και από καμιά τετρακοσαριά άλλους ανοργάνωτους χωρικούς των γύρω Σουλιωτοχωρίων, Κοριτιανίτες και όχι μόνο, κινητοποιημένους απ' τον Εδεσίτη Ευάγγ. Ζώτο κλπ. 
Η μάχη ήταν δύσκολη. Στρατός οργανωμένος και καλά οπλισμένος οι εχθροί, που τους καθοδηγούσαν οι Τσάμηδες ως καλοί γνώστες του ανταρτοπολέμου. 
Ναι! Οι ισλαμοφασίστες Τσάμηδες που έστρεφαν το όπλο κατά του Ελληνικού Λαού της περιοχής έχοντας στήσει δικό τους μπαϊράκι εθνοκάθαρσης και απόσχισης από το κράτος, του οποίου την υπηκοότητα είχαν! 
Αυτά τα φίδια στον κόρφο του Λαού μας μπόρεσαν να γλιτώσουν - όχι χωρίς σοβαρό κόστος - τελικά τους Ιταλοαλβανούς στη μάχη του Ποπόβου φυγαδεύοντάς τους από κατατόπια που μόνο αυτοί γνώριζαν και τους οδήγησαν στην Παραμυθιά, όπου έπιασαν Χριστιανούς συγκατοίκους στην ίδια πόλη ως ομήρους για να πετύχουν την απελευθέρωση των αιχμαλώτων τους! 
Με τέτοια υπονομευτική για την ακεραιότητα της πατρίδας μας και εγκληματική για τον Λαό μας δράση, που ανέπτυξαν στην κατοχή οι ισλαμοναζί Τσάμηδες κατέστησαν τους εαυτούς τους ανεπιθύμητους και κοιμήθηκαν στη συνέχεια όπως έστρωσαν.
Μοναδική εξαίρεση - απ' όσα είναι γνωστά - έντιμου μουσουλμάνου Τσάμη, που όχι μόνο δεν προσχώρησε στο αποσχιστικό κίνημα των συμπατριωτών του κατά την κατοχή αλλά και το πολέμησε ενόπλως από τις τάξεις του ΕΔΕΣ είναι η περίπτωση του Χατζή Λατίφ από το Τρικόρυφο Φιλιατών. 
Η αφοσίωσή του στην ελληνική πατρίδα του υπήρξε υποδειγματική. Για την άρνησή του να συμμετάσχει κι αυτός στο τσάμικο δολοφονικό όργιο εις βάρος των Χριστιανών συμπατριωτών του στην κατοχή συνελήφθη από τους Ιταλούς και βασανίστηκε και έγινε ο αποδιοπομπαίος τράγος από τους ομόφυλούς του! 
Ήταν ένας από τους ελάχιστους Τσάμηδες που έμεινε και έζησε και πέθανε ειρηνικά στον τόπο του το 1955 μετά το "κρύψιμο" των άλλων στην Αλβανία υπό το βάρος του κακουργηματικού τους παρελθόντος.
Η ομοψυχία, η ενότητα των αντιμαχομένων αντιστασιακών παρατάξεων, η μαχητικότητα και το αντιστασιακό πνεύμα του ντόπιου Ηπειρώτικου πληθυσμού έγραψαν στο Πόποβο μια λαμπρή σελίδα στον τόμο της αντιστασιακής Ιστορίας μας. 
Αυτή τη σελίδα οφείλουμε να τη γνωρίζουμε και να χαιρόμαστε που υπάρχει και ο Γοργοπόταμος της Ηπείρου. Γιατί είναι άλλο πράγμα η συγχώρηση και η καταλλαγή και άλλο η άγνοια, η αμνήστευση και ο ενδοτισμός.-

*. Λιοτόνι: Τυχοδιώκτης εθνικιστής.
Read More »

Ηγουμενίτσα: 16 χρόνια από τον θάνατο του ήρωα λιμενικού Σωτήρη Τατσάκη

Σάββατο, Δεκεμβρίου 06, 2025
Ηγουμενίτσα: 16 χρόνια από τον θάνατο του ήρωα λιμενικού Σωτήρη Τατσάκη


Ο Επικελευστής και μέλος των ΚΕΑ (Κλιμάκιο Ειδικών Αποστολών) του Λιμενικού Σώματος Σωτήρης Τατσάκης έχασε εν ώρα καθήκοντος τη ζωή του τη Κυριακή 6 Δεκεμβρίου του 2009.

Ας μην ξεχάσουμε ποτέ αυτόν τον ήρωα που θυσιάστηκε για την ασφάλεια της πατρίδας μας και τη δική μας.

Ο ήρωας αυτός γεννήθηκε το 1972 στη Φασκομηλιά Θεσπρωτίας.

Η θητεία του στο Λιμενικό Σώμα ξεκίνησε το 1997 όταν κατετάγη και έπειτα από επιτυχή ολοκλήρωση της ιδιαίτερα απαιτητικής ειδικής εκπαίδευσης τοποθετήθηκε σε διάφορες θέσεις στο Κλιμάκιο Ειδικών Αποστολών (ΚΕΑ) υπό τη διοίκηση της Λιμενικής Αρχής Ηγουμενίτσας.

Τη Κυριακή 6 Δεκεμβρίου του 2009 ο ήρωας Επικελευστής Σωτήρης Τατσάκης συμμετείχε σε επιχείρηση ελέγχου εντοπισμού λαθρομεταναστών προς την Ιταλία στην είσοδο του λιμανιού της Ηγουμενίτσας.

Κατά τη διάρκεια ελέγχου ο άτυχος Επικελευστής στραβοπάτησε και ένα φορτηγό όχημα στο οποίο επρόκειτο να διενεργηθεί έλεγχος τον τραυμάτισε θανάσιμα.

Ο ήρωας του Λιμενικού Σώματος, Επικελευστής Σωτήρης Τατσάκης έχασε τη ζωή του σε ηλικία 37 ετών έπειτα από συμμετοχή σε αμέτρητες Ειδικές Αποστολές του Λιμενικού Σώματος για καταπολέμηση της διακίνησης ναρκωτικών, λαθρομεταναστών, κτλ.
Read More »

Δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για την Ημέρα Αναπηρίας στο 2ο Γενικό Λύκειο Ηγουμενίτσας

Παρασκευή, Δεκεμβρίου 05, 2025
Δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για την Ημέρα Αναπηρίας στο 2ο Γενικό Λύκειο Ηγουμενίτσας


Με αφορμή την ημέρα αναπηρίας στις 3/12 πραγματοποιήθηκαν στο σχολείο μας δράσεις με σκοπό την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των μαθητών μας.

Πιο συγκεκριμένα, οι εκπαιδευτικοί Ειδικής Αγωγής Αντιγόνη Γιαννακού, Αγγελική Κοντοδήμου, Βασιλική Τσιαντή, Παρασκευή Τσούπρα, Ζώης Χρήστου και Πηνελόπη Χριστογιάννη, οργάνωσαν προβολές σχετικών βίντεο στις τάξεις. Επιπλέον, με τη βοήθεια ερωτηματολογίου συζήτησαν με τους μαθητές την συμπεριφορά και στάση μας απέναντι σε άτομα με κάθε είδους αναπηρίας.

Ταυτόχρονα, οι εκπαιδευτικοί Φυσικής αγωγής Νίκος Τάτσης και Γρηγόρης Κωνσταντίνου, συντόνισαν τους μαθητές σε αθλήματα επιδιώκοντας να προσομοιώσουν το παιχνίδι σε αυτό των παιδιών με κινητικά προβλήματα.

Η ανταπόκριση των μαθητών ήταν θετικότατη και η ευχή της διεύθυνσης και του συνόλου των εκπαιδευτικών είναι να καλλιεργηθεί η ευαισθησία των μαθητών τυπικής ανάπτυξης απέναντι σε κάθε είδους αναπηρία των συνανθρώπων τους, στα πλαίσια της; Αποδοχής και ενσυναίσθησης.

Τα βίντεο που προβλήθηκαν :
Read More »

Ενημέρωση μαθητών για την Παγκόσμια Ημέρα Αναπηρίας από το Σωματείο ΑμεΑ Θεσπρωτίας

Πέμπτη, Δεκεμβρίου 04, 2025
Ενημέρωση μαθητών για την Παγκόσμια Ημέρα Αναπηρίας από το Σωματείο ΑμεΑ Θεσπρωτίας



Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία, στις 3 Δεκεμβρίου, η πρόεδρος του Σωματείου Ατόμων με Αναπηρία Θεσπρωτίας κ. Βρασταμινού, συνοδευόμενη από το μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου κ. Ντάγκα, ανταποκρίθηκαν σε πρόσκληση των 3ου και 1ου Δημοτικών Σχολείων Ηγουμενίτσας . Οι διευθυντές των σχολείων, κ. Αναγνωστόπουλος και κ. Κωσταρή αντίστοιχα, προσκάλεσαν το Σωματείο με στόχο την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των μαθητών σχετικά με τα δικαιώματα, τις ανάγκες και τον σεβασμό προς τα άτομα με αναπηρία όλων των κατηγοριών. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στις αόρατες αναπηρίες, οι οποίες συχνά δεν γίνονται άμεσα αντιληπτές, αλλά επηρεάζουν βαθιά την καθημερινότητα των ανθρώπων που τις αντιμετωπίζουν. Κατά τη διάρκεια της δράσης, τα παιδιά συμμετείχαν ενεργά, έθεσαν ερωτήσεις και έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να συμβάλουν σε μια κοινωνία πιο συμπεριληπτική, προσβάσιμη και φιλική προς όλους.


Το Σωματείο Ατόμων με Αναπηρία Θεσπρωτίας εκφράζει θερμές ευχαριστίες προς τις διευθύνσεις και τους εκπαιδευτικούς των δύο σχολείων για την πρόσκληση και τη σημαντική πρωτοβουλία τους. Η ενημέρωση των παιδιών αποτελεί θεμέλιο για την καλλιέργεια σεβασμού, κατανόησης και αποδοχής, αξίες που πρέπει να συνοδεύουν κάθε σύγχρονη κοινωνία.

Για το ΔΣ
Η Πρόεδρος
Ελένη Βρασταμινού

Read More »

Μαθητές του 1ου ΓΕΛ και του ΕΝΕΕΓΥΛ Ηγουμενίτσας ενώνουν δυνάμεις για την Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία

Τρίτη, Δεκεμβρίου 02, 2025

Μαθητές του 1ου ΓΕΛ και του ΕΝΕΕΓΥΛ Ηγουμενίτσας ενώνουν δυνάμεις για την Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία

Στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας Ατόμων με Αναπηρία, σήμερα 2 Δεκεμβρίου 2025, μαθητές και μαθήτριες του 1ου ΓΕΛ Ηγουμενίτσας είχαν τη χαρά να συνυπάρξουν, να συνεργαστούν και να αθληθούν μαζί με μαθητές και μαθήτριες του ΕΝΕΕΓΥΛ Ηγουμενίτσας.

Στόχος της δράσης ήταν:
• η ευαισθητοποίηση και ενημέρωση της σχολικής κοινότητας,
• η προάσπιση του δικαιώματος για ισότιμη πρόσβαση στην εκπαίδευση για όλα τα παιδιά,
• η καταπολέμηση στερεοτύπων και προκαταλήψεων,
• η ανάδειξη της αξίας του σεβασμού της μαθητικής ετερογένειας και της συμπερίληψης.

Οι μαθητές/τριες του ΕΝΕΕΓΥΛ συμμετείχαν σε κοινές δραστηριότητες με τους μαθητές/τριες του 1ου ΓΕΛ στο μάθημα της Φυσικής Αγωγής, μέσα σε κλίμα συνεργασίας, αποδοχής και χαράς, δίνοντας το παράδειγμα ότι το σχολείο μπορεί και πρέπει να αποτελεί έναν χώρο ανοιχτό για όλους.

Θερμές ευχαριστίες:
• στο ΕΝΕΕΓΥΛ Ηγουμενίτσας για την αποδοχή της πρόσκλησης και την άψογη συνεργασία,
• στους συνοδούς εκπαιδευτικούς και την καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής του ΕΝΕΕΓΥΛ,
• και στον καθηγητή Φυσικής Αγωγής του σχολείου μας, κ. Διαμάντη Ερωτόκριτο, για τη σημαντική συμβολή του στην υλοποίηση και επιτυχία της δράσης.

Η σημερινή μέρα μας υπενθυμίζει ότι η συμπερίληψη δεν είναι απλώς μια έννοια, αλλά μια καθημερινή στάση που χτίζει ένα σχολείο και μια κοινωνία καλύτερη για όλους.
Read More »

Αστόρια: Φιλολογικό – μουσικό αφιέρωμα στις Σουλιώτισσες στο Ηπειρώτικο Λαογραφικό Μουσείο

Τρίτη, Δεκεμβρίου 02, 2025

Αστόρια: Φιλολογικό – μουσικό αφιέρωμα στις Σουλιώτισσες στο Ηπειρώτικο Λαογραφικό Μουσείο


Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για την 222η επέτειο του Χορού του Ζαλόγγου, ο Σύλλογος Ηπειρωτών «Αναγέννηση» και το Γυναικείο Τμήμα «Σουλιώτισσες», διοργανώνουν φιλολογικό – μουσικό αφιέρωμα στις Σουλιώτισσες.

Το αφιέρωμα, θα λάβει χώρα το βράδυ της Πέμπτης, 11 Δεκεμβρίου 2025 και ώρα 7.00 μ.μ., στο Ηπειρώτικο Λαογραφικό Μουσείο στην Αστόρια (25-14 Broadway, Astoria, New York 11106).

Οι Ηπειρώτες με τους φίλους τους, όπως αναφέρεται, στην σχετική ανακοίνωση Τύπου, θα έχουν την δυνατότητα να παρακολουθήσουν τις εισηγήσεις και την χορωδιακή παράσταση της Μαρίας Ελένη Ζολό (Maria Eleni Zollo) στην ίδια αίθουσα όπου προ δύο περίπου δεκαετιών είχε εγκατασταθεί ο πίνακας του διακεκριμένου Βορειοηπειρώτη ζωγράφου Γιώργου Μήτση, που απεικονίζει με μοναδικό τρόπο τον Χορό του Ζαλόγγου.

Η είσοδος στην εκδήλωση είναι ελεύθερη για το κοινό. Η οργανωτική επιτροπή καλεί τους ενδιαφερόμενους να δηλώσουν εκ των προτέρων συμμετοχή μέσω ηλεκτρονικού μηνύματος στο epirusmuseumastoria@gmail.com



Πηγή: anamniseis.net
Read More »

65 χρόνια με τον ΦΟΠ | 65 χρόνια προσφοράς στη πολιτιστική και εκπαιδευτική ζωή της πόλης

Τετάρτη, Νοεμβρίου 26, 2025

65 χρόνια με τον ΦΟΠ | 65 χρόνια προσφοράς στη πολιτιστική και εκπαιδευτική ζωή της πόλης


Γάκης Ρίγγας, Λάκης Γιαννάκης, Βασίλης Κραψίτης, Αντώνης Αρβανίτης, Κωστάκης Μιτσιώνης και Σιών Μπακόλας, ξεκινούν κάτι μεγάλο για την Παραμυθιά

Φέτος ο Φιλοπρόοδος Όμιλος Παραμυθιάς, συμπληρώνει 65 χρόνια συνεχούς προσφοράς στην πολιτιστική και εκπαιδευτική ζωή της πόλης, ενώ από τις αίθουσες του έχουν περάσει χιλιάδες παιδιά και ενήλικοι μαθητευόμενοι και σπουδαστές που συμμετείχαν στα τμήματα του από το 1960.

Η πρώτη γενική συνέλευση πραγματοποιήθηκε τον Φεβρουαριο του 1959, ενώ το πρώτο ΔΣ συστάθηκε σε σώμα 3 μήνες πριν, στις 1 Οκτωβρίου του 1958. Την ίδια ημέρα συνεδρίασε και για πρώτη φορά το ΔΣ., (στην πρώτη φωτογραφία, μπορείτε να δείτε το πρώτο πρακτικό).

Ήταν αποτέλεσμα προσπαθειών λαμπρών μυαλών της εποχής που οραματιζόταν και υλοποιούσαν ένα τεράστιο σχέδιο για την πνευματική ανάπτυξη της πόλης. Ήταν τότε που στο Γυμνάσιο Παραμυθιάς φοιτούσαν περισσότεροι από 1200 μαθητές από όλη την Θεσπρωτία και όχι μόνο όπως συχνά ανέφερε ο Βασίλης Κραψίτης.

Ετσι ιδρύεται ο ΦΟΠ που για τα επόμενα 62 χρόνια, προσέφερε και προσφέρει ανεκτίμητο έργο στον πολιτισμό και την παιδεία της περιοχής.

Χορευτικά τμήματα, μουσείο, ημερίδες, μουσικές σχολές, κατηχητικές σχολές, εικαστικές σχολές, ανέγερση μνημείων, εκδώσεις βιβλίων, εκδηλώσεις κ.α, ήταν μερικές μόνο από τις δραστηρίοτητες που τον κατέστησαν ως έναν από τους μεγαλύτερους συλλόγους της Ηπείρου.

Οι πρώτες συνεδριάσεις, το κτήριο και η φιλαρμονική:

Στο πλαίσιο των δράσεων και μεταξύ πολλών άλλων, συγκαταλέγονται και η πνευματική εστία (όπως ονομάστηκε τότε το σημερινό κτήριο του ΦΟΠ), καθώς και η φιλαρμονική της πόλης.

Ο Φιλοπρόοδος Όμιλος Παραμυθιάς, είχε ήδη μια σειρά από δράσεις πολιτισμού και εκπαίδευσης, που όμοιες συναντιόταν μόνο στα μεγάλα αστικά κέντρα. Τώρα ήταν η σειρά της πνευματικής εστίας και της Φιλαρμονικής.

Ο ΦΟΠ με την βοήθεια της «Ένωσης Παραμυθιωτών Ιωαννίνων», η οποία είχε σημαντικές παρεμβάσεις στον ρου της ιστορίας της Παραμυθιάς, ξεκίνησε τις προσπάθειες για τη δημιουργία του πνευματικού κέντρου με βιβλιοθήκη, μουσείο Ελληνιστικών και Βυζαντινών χρόνων, μουσείο 49 Προκρίτων, εκπαιδευτήριο μουσικής, φιλαρμονικής κ.α. Στην κεντρική φωτογραφία βλέπετε την Φιλαρμονική του ΦΟΠ στις 25 Μαρτίου 1965.

Έτσι, στις 1/2/1959, πραγματοποιείται γενική συνέλευση στον ΦΟΠ (δεύτερη φωτογραφία) με την συμμετοχή μεταξύ άλλων, μεγάλων ονομάτων της πόλης, όπως του τότε Δημάρχου Γάκη Ρίγγα, του Πρόεδρου του Δημοτικού Συμβουλίου Λάκη Γιαννάκη, του Βασίλη Κραψίτη, του Αντώνη Αρβανίτη, του Κωστάκη Μιτσιώνη και του Σιών Μπακόλα.

Σε έκδοση του Βασίλη Κραψίτη με τίτλο Εγκώμιων της Ενώσεως Παραμυθιωτών Ιωαννίνων, διαβάζουμε την εισήγηση του ίδιου του Κραψίτη στο ΔΣ του ΦΟΠ:

«… Με το μέγαρο τούτο η τέχνη πλησιάζει και ομορφαίνει την ζωή. Στον πρώτο όροφο τα γραφεία του ΦΟΠ, η βιβλιοθήκη που φωτίζονται οι νέες γενιές, τα μουσεία και η Φιλαρμονική. Στον πρώτο όροφο η αίθουσα διαλέξεων και προβολών. Στον δεύτερο όροφο συγχρονισμένοι ξενώνες που φιλοξενούν σε κάθε εποχή λογοτέχνες, συγγραφείς και καλλιτέχνες που ορίζονται κάθε χρόνο από την Ακαδημία Αθηνών, την Εθνική Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών, την Ανώτατη σχολή καλών τεχνών καθώς και το Γαλλικό και Ιταλικό Ινστιτούτο…»

Είχε υπάρξει προσυνεδρίαση στο σπίτι του οδοντίατρου Τάκη Σακκά και στην συνεδρίαση του ΔΣ του ΦΟΠ ανακοινώθηκε η απόφαση του Δήμου Παραμυθιάς, σύμφωνα με την οποία, δώριζε στον ΦΟΠ το κεντρικότατο οικόπεδο για την ανέγερση του μεγάρου.

Το αρχιτεκτονικό σχέδιο που ήταν δωρεά του Μηχανικού Μανώλη Χατζηαντωνίου, παρουσίασε στο ΔΣ του ΦΟΠ ο Βασίλης Κραψίτης, ο οποίος μετέφερε και τον χαιρετισμό του προέδρου της Ένωσης Παραμυθιωτών Ιωαννίνων, Σωτήρη Παπαθανασίου.

Και καταλήγει ο αείμνηστος Βασίλειος Κραψίτης
«… Η ηρωική και μαρτυρική Παραμυθιά, υψώνει κατακόρυφα το αίτημά της, σαν καθήκον του κράτους και καθενός που σέβεται την ιστορία της, την παράδοση, την παιδεία και οραματίζεται το εθνικό μέλλον. Όποιος συνειδητοποιεί το χρέος του σαν Έλληνας και σαν άνθρωπος, ας βοηθήσει…»


Read More »
Εγγραφή σε: Σχόλια ( Atom )

Σελίδες

Advertise & Backlinks on thespro.gr

Publish guest posts or dofollow backlinks on a trusted Greek news website (DA 35 / DR 33, 38K+ monthly visits).

Fast publication, real traffic, transparent metrics.

Contact: info@thespro.gr

📈 Looking for Greek guest post sites or backlinks for SEO? — thespro.gr is open for sponsored content, guest posts & link insertions.
Learn more →

© 2025 thespro.gr — Media & SEO Collaborations | Domain Authority 35 · Domain Rating 33

Από το Blogger.