Όταν γίνεται λόγος για το Κάστρο της Κιάφας ή αλλιώς Κάστρο του Σουλίου, σε πολλούς υπάρχει μια σύγχυση. Πιστεύουν ότι πρόκειται για το ξακουσμένο κάστρο των Σουλιωτών. Και όταν ακούν γι’ αυτό ή το βλέπουν από κοντά ή μακριά, στέκονται με θαυμασμό και περηφάνια για τη μεγάλη του ιστορία και δόξα. Πρόκειται ασφαλώς για λάθος αίσθηση και αντίληψη.

Και εξηγούμαι: το υπάρχον σήμερα κάστρο, που είναι πράγματι εντυπωσιακό, δεν είναι αυτό που έχτισαν και χρησιμοποίησαν οι Σουλιώτες στους μακροχρόνιους αγώνες τους εναντίον των στρατευμάτων των μουσουλμάνων αγαδομπέηδων της ευρύτερης περιοχής (κυρίως Γαρδικίου και Μαργαριτίου) ή πασάδων των Ιωαννίνων, προκατόχων του Αλή, και βέβαια εναντίον του ίδιου του Τεπελενλή.

Όπως μάλιστα έχουν δείξει και αποδείξει οι νεότερες μελέτες και επιτόπιες έρευνες, το κάστρο του Σουλίου είναι της ίδιας αρχιτεκτονικής φιλοσοφίας με το κάστρο των Ιωαννίνων και οικοδομήθηκε στα χρόνια μετά την πτώση του Σουλίου(1803). Να σημειωθεί εδώ ότι ο πιο έγκυρος μελετητής και ερευνητής των μουσουλμανικών κάστρων είναι ο καθηγητής αρχιτεκτονικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων κ. Γιώργος Σμύρης.

Το σημερινό, λοιπόν, κάστρο της Κιάφας οι Σουλιώτες το βρήκαν έτοιμο και το παρέλαβαν μετά την επιστροφή και εγκατάστασή τους στο Σούλι. Αν και η συμφωνία τους με τον πανούργο γιο της Χάμκως, να συμπαραταχθούν και συμπολεμήσουν τον Χουρσίτ Πασά, που πολιορκούσε τα Γιάννενα, με τον απαράβατο όρο να επιστρέψουν στα αγαπημένα τους χώματα, έγινε το Δεκέμβρη του 1820, ο Αλής καθυστερούσε να τους το παραδώσει.

Χρησιμοποιούσε διάφορα προσχήματα, όπως ότι μέσα σ’ αυτό είχε τζαμί και πως έπρεπε να πάρει την άδεια του Σουλτάνου κλπ. Ώσπου η πίεση από τα μουσουλμανικά στρατεύματα του Χουρσίτ, έγινε πλέον ασφυκτική. Έτσι περί τα μέσα Μαρτίου του 1821, ο Τουρκαλβανός φρούραρχος και έμπιστος του Αλή Μούρτο – Τσάλης αναγκάστηκε να το παραδώσει στο Νότη και Κίτσο Μπότσαρη που ήταν στρατοπεδευμένοι στην περιοχή του σημερινού ναού της Παναγίας Κοπάνων κοντά στο Πέραμα Ιωαννίνων.

Το νέο αυτό και επιβλητικό κάστρο της Κιάφας έμεινε στα χέρια των Σουλιωτών μέχρι την οριστική τους αποχώρηση από το Σούλι στις 2 Σεπτεμβρίου του 1822.

Γεννιέται όμως το ερώτημα: Γιατί άραγε ο Αλή Πασάς αποφάσισε να κατασκευάσει ένα τέτοιο επιβλητικό κτίσμα σ’ ένα τόπο παντελώς δυσπρόσιτο, τη στιγμή μάλιστα που το Σούλι και ολόκληρη η περιοχή ήταν πια στα χέρια του και οι Σουλιώτες βρίσκονταν εξόριστοι στα Εφτάνησα;

Αν και άβυσσος η ψυχή του δοξομανή και υπερόπτη Αλή Πασά, θα απαντούσε κανείς πως κάτι του έλεγε μέσα του ότι οι «Κακοσουλιώτες» με την πρώτη ευκαιρία θα ξαναγυρίσουν πίσω στην πατρίδα τους και τότε άντε πάλι να βρει το κουράγιο, τη δύναμη και τα πολυάριθμα στρατεύματα για να ξεκινήσει άλλους φοβερούς και φονικότατους πολέμους. Είδε κι έπαθε ώσπου να απαλλαγεί από τους «κλεφτογιδάδες» όπως τους αποκαλούσε υποτιμητικά.

Έτσι, τώρα θα συνέχιζε απερίσπαστος να χτίζει το δικό του μεγάλο Τουρκαλβανικό κράτος, αυτόνομο και ανεξάρτητο από την Οθωμανική αυτοκρατορία.

Το μεγαλοπρεπές λοιπόν κάστρο που έχτισε ο Αλής στην περίοπτη και στρατηγικής σημασίας θέση της Κιάφας και το οποίο βλέπουμε και θαυμάζουμε, έστω και στην κατάσταση που βρίσκεται σήμερα μετά από 220 περίπου χρόνια, είναι σε σχήμα παραλληλογράμμου, με διεύθυνση βορρά – νότος και καλύπτει όλο το άπλωμα της κορυφής.

Οι διαστάσεις του ήταν περίπου 150 χ 50 μ. και το ύψος των εξωτερικών τειχών ξεπερνά τα 11μ. Είχε δύο τοξοειδείς εισόδους, πολυγωνικούς ακραίους προμαχώνες, περιμετρικές επάλξεις, κανονοθυρίδες, αντερείσματα καθώς και επιτείχιους οχετούς-ζεματίστρες. Εσωτερικά κατασκευάστηκαν οι απαραίτητες εγκαταστάσεις στρατωνισμού της φρουράς, αποθήκες, δεξαμενές, πυριτιδαποθήκες, τζαμί, κλπ. Υπήρχε ακόμη ένας πολυτελής ξενώνας (Σαράι) για την αφεντιά του πανίσχυρου τότε Βεζίρη.

Και λοιπόν, κάστρο των Σουλιωτών δεν υπήρχε; Φυσικά και υπήρχε. Μάλλον θα ταίριαζε η λέξη φρούριο. Μαρτυρούν την ύπαρξή του οι σύγχρονοι της εποχής περιηγητές και μάλιστα ο ιστορικός Χριστόφορος Περραιβός. Στην ίδια θέση και στο ύψωμα της «Τρύπας», όπως λεγόταν τότε. Εξάλλου στη μάχη του 1792 οι Σουλιώτες υπό των Αρχικαπετάνιο Γεώργιο Μπότσαρη στο φρούριο αυτό αμύνονταν.

Όμως ήταν πολύ μικρότερο και απλούστερο από το μεταγενέστερο Κάστρο του Αλή πασά και σημερινό. Κι ακόμη κάτι. Όταν οι Σουλιώτισσες, στην ίδια μάχη, έτρεψαν σε φυγή τα πολυάριθμα στρατεύματα του Αλή υπό την περίφημη Μόσχω Τζαβέλα, γυναίκα του Λάμπρου και τριάντα τριών ετών, αυτές δεν βρίσκονταν μέσα στο κάστρο, αλλά στην απέναντι από αυτό ράχη «Βρέκε Βρετετέμε» (ράχη της αστραπής).

Ωστόσο, δεν έχει σωθεί κάποια περιγραφή ή εικόνα του από τους ιστορικούς, περιηγητές ή ζωγράφους της εποχής εκείνης για τον απλό λόγο ότι δεν ήταν κάτι το εντυπωσιακό. Όπως, βέβαια, υπήρχε και το κάστρο φρούριο του Κουγκίου, ακόμη μικρότερο αυτό, το οποίο είχαν χτίσει οι Σουλιώτες με την προτροπή και την επίβλεψη του καλόγηρου Σαμουήλ, στη διάρκεια των τεσσάρων ετών της πολιορκίας του (1800-1803) από τον Βελή Πασά, γιο του Αλή.

Όσο για την άποψη ορισμένων πως πριν ακόμη και από το κάστρο των Σουλιωτών υπήρχε στην ίδια θέση, στην κορυφή της Κιάφας, Ενετικό Κάστρο, αυτό δεν αποδεικνύεται από τους ιστορικούς και μελετητές. Εξάλλου οι Ενετοί, ως θαλασσινοί αυτοκράτορες, έχτιζαν κάστρα, και μάλιστα επιβλητικότατα, σε όλα σχεδόν τα νησιά και τις παραθαλάσσιες πόλεις που είχαν υπό την κατοχή τους (Κέρκυρα, Κρήτη, Λευκάδα, Πύλο, Μεθώνη, Ναύπλιο, κλπ). Ένα τέτοιο κάστρο στο ορεινό και απρόσιτο Σούλι δεν εξυπηρετούσε τα μεγαλεπίβουλα σχέδιά τους.

Σημ. Ζεματίστρες (ή καταχύστρες) λέγονται οι χτιστές και κλειστές προεξοχές στο άνω τμήμα των τειχών – πύργων, κάτι σαν μπαλκόνια, από όπου οι αμυνόμενοι έβαλαν κατά των εχθρών που πλησίαζαν με πέτρες και τόξα. Ακόμη από εκεί έχυναν ζεματιστό νερό ή λάδι (από όπου και το όνομα).

Ο Σωτήριος Βούλγαρης, όπως μαρτυρεί η πράξη βαφτίσεώς του, γεννήθηκε στην οθωμανοκρατούμενη Παραμυθιά στις 5/18 Μαρτίου 1857: « Τη 14 του αυτού μηνός (Φεβρουαρίου) του 1911 εξεδόθη πιστοποιητικόν βαπτίσεως Σωτηρίου Γεωργίου Βούλγαρη, γεννηθέντα τη 18 Μαρτίου 1857 έτους, εκ γονέων ευσεβών Γεωργίου Βούλγαρη και Ελένης Γεωργ. Στρουγγάρη, βαπτισθέντος την 25ην του αυτού μηνός υπό του Ιωάννου, εφημερίου Παραμυθιάς, υπ΄ αναδόχου Βασιλείου Στρουγγάρη». Έμελλε να είναι το μοναδικό παιδί που επέζησε από τα έντεκα που απέκτησαν στον έγγαμο βίο τους ο Γιώργης και η Ελένη. Ο Σωτήριος έλαβε στοιχειώδη μόρφωση καθώς από πολύ μικρή ηλικία εργαζόταν στο κατάστημα του πατέρα του στο κέντρο της πόλης, στην θέση «Κριθαροπάζαρο», μαθαίνοντας και ασκώντας και αυτός σύμφωνα με την οικογενειακή παράδοση, την τέχνη της αργυροχοΐας. Εκεί, πατέρας και γιός κατασκεύαζαν και πωλούσαν τα ασημένια δημιουργήματά τους, όπως περιδέραια, βραχιόλια, πόρπες, κουμπιά, θήκες και ζώνες.

Όμως, η Παραμυθιά των παιδικών και νεανικών χρόνων του Σωτήριου, δεν ήταν και το ιδανικό μέρος για να ζεις. Οι συνεχείς εξεγέρσεις των Ελλήνων χριστιανών και η προσάρτηση όλο και περισσοτέρων απελευθερωμένων εδαφών στο Βασίλειο της Ελλάδος, κυρίως σε βάρος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, εξαγρίωναν το μουσουλμανικό στοιχείο και της οθωμανικές αρχές, οι οποίες με κάθε ευκαιρία ξεσπούσαν το μένος τους στους άμαχους χριστιανούς και όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο Κραψίτης για μια από αυτές τις εξεγέρσεις: «όλα από τις πράξεις των Τούρκων μεταβλήθηκαν σε αληθινή κόλαση». Λόγω της ανεξέλεγκτης βίας λοιπόν και της αναρχίας που επικρατούσε στην Παραμυθιά, της πυρκαγιάς του 1873 που κατέστρεψε το μεγαλύτερο μέρος του κέντρου της Παραμυθιάς, μαζί και το κατάστημα της οικογένειας, αλλά και μιας απόπειρας ληστείας το 1876, η οικογένεια Βούλγαρη αποφάσισε το επόμενο έτος να μετακομίσει στην κοντινή Κέρκυρα που από το 1864 είχε προσαρτηθεί στο Βασίλειο της Ελλάδος. Στο ισόγειο ενός σπιτιού στο Σαν Ρόκο, άνοιξαν ένα μικρό κατάστημα και εκεί ο Σωτήριος γνώρισε τον μετέπειτα συνεργάτη του, επίσης βλάχικης καταγωγής αργυροχόο Δημήτριο (Τάκη) Κρέμο, από τo Νυμφαίο της Φλώρινας, ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα αργυροχρυσοχοΐας στα Βαλκάνια. Ο Κρέμος που γνώριζε πολύ καλά την τέχνη της αργυροχρυσοχοΐας και κινούνταν μεταξύ Ιόνιων Νήσων και Ιταλίας είναι πιθανόν ο άνθρωπος που τον έπεισε να δοκιμάσει την τύχη του στην γείτονα χώρα. Το 1880 ο Σωτήριος Βούλγαρης μαζί με τον Κρέμο μεταναστεύουν στην Ιταλία. Αποβιβάστηκαν στο Μπρίντιζι και το φθινόπωρο της ίδιας χρονιάς άνοιξαν στη Νάπολη στην Piazza dei Martiri το πρώτο τους κατάστημα. Όμως η άμετρη εγκληματικότητα της πόλης, και συγκεκριμένα οι συνεχείς διαρρήξεις, τους αναγκάσαν να το εγκαταλείψουν και να μετακομίσουν στην Ρώμη το 1881.

Στην Αιώνια Πόλη, αρχικά πουλούσαν τα χειροποίητα κοσμήματά τους, βραχιόλια και σκουλαρίκια, σε πάγκο στο ύπαιθρο και συγκεκριμένα έξω από την Γαλλική Ακαδημία. Οι τοπικές αρχές όμως δεν επέτρεπαν την πώληση χωρίς άδεια στο ύπαιθρο αλλά αυτή τη φορά η τύχη ήταν με το μέρος τους. Γρήγορα βρήκαν στέγη στο κατάστημα ενός Έλληνα σφουγγαρά ονόματι Κινδύνης στη Λεωφόρο Trinità dei Monti, ο οποίος τους παραχώρησε λίγο χώρο στην βιτρίνα του για την έκθεση των δημιουργιών τους. Τα δημιουργήματά τους σύντομα προκάλεσαν αίσθηση στην τοπική αγορά με κατακόρυφη αύξηση των πωλήσεων κυρίως σε εύπορους τουρίστες, αλλά έπειτα από διαφωνίες, οι δύο συνέταιροι χώρισαν τους δρόμους τους και ο Σωτήριος Βούλγαρης το 1884, άνοιξε το πρώτο του κατάστημα, στη ίδια περιοχή, στη Via Sistina στον αριθμό 85 με την επωνυμία «Old Curiosity Shop». Η συνεχής αύξηση των πωλήσεων οδήγησε στο άνοιγμα του διάσημου καταστήματος της Via dei Condotti, στον αριθμό 28 το 1894. Ένα τρίτο και μεγαλύτερο κατάστημα στην ίδια οδό στον αριθμό 10 ιδρύθηκε το 1905 το οποίο θα αποτελέσει και την ναυαρχίδα του διάσημου οίκου, ενώ τα τρία καταστήματα συνυπάρχουν για αρκετά χρόνια. Από το 1895 έως και το 1897 η εταιρεία S. BULGARI αριθμούσε άλλα τέσσερα κοσμηματοπωλεία σε τουριστικούς προορισμούς στην Ιταλία (Σαν Ρέμο, Νάπολη, Μπέλατζιο, Σορέντο). Ο Σωτήριος εκτός από εμπνευσμένος δημιουργός αποδείχτηκε, παρά την στοιχειώδη μόρφωσή του, άριστος και ευφυής επιχειρηματίας. Βλέποντας ότι η εμπορική κίνηση στη Ρώμη μειώνεται τους καλοκαιρινούς μήνες, άνοιξε δύο καταστήματα στο Σεν Μόριτς, καθώς και μπουτίκ στην Ποντρεσίνα, στο Ενγκαντίν, και τη Λουκέρνη, στα σπουδαιότερα δηλαδή ελβετικά θέρετρα της υψηλής κοινωνίας. Έως το 1913, με την βοήθεια των υιών του Κωνσταντίνου-Γεώργιου και Λεωνίδα-Γεώργιου, η επιχείρηση συνέχισε να αναπτύσσεται με γρήγορους ρυθμούς και με συνεχής ανοδική πορεία έφτασε να συγκαταλέγεται στους κορυφαίους οίκους πολυτελών αντικειμένων.

Ο Σωτήριος το 1888, παντρεύτηκε, πιθανόν στην Κέρκυρα, την επίσης βλάχικης καταγωγής Ελένη Μπάσιου με την οποία απέκτησε έξι παιδιά: τον Κωνσταντίνο-Γεώργιο (1889-1973), το Λεωνίδα-Γεώργιο (1890-1966), τη Μαρία-Αθηνά (1891-1976), τη Σοφία (1893-1908), την Αλεξάνδρα (1895-1984) και τον Σπυρίδωνα (1897-1932). Απεβίωσε στη Ρώμη το 1932 σε ηλικία 75 ετών. Μετά τον θάνατό του, κατόπιν επιθυμίας του, οι γιοι του διέθεσαν στη μνήμη του το ποσό του 1.075.000 δραχμών για την ανέγερση του Δημοτικού Σχολείου Παραμυθιάς. Το ελληνικό κράτος διέθεσε άλλο 1.000.000 δραχμές για την αποπεράτωση του μοναδικού αυτού κτίσματος. Η προτομή του Σωτήριου Βούλγαρη κοσμεί τον αύλειο χώρου του πρώην Α΄ Δημοτικού Σχολείου Παραμυθιάς και το όνομα του έχει δοθεί σε μια από τις κεντρικές πλατείες της πόλης.

*Ο Δονάτος Μπόλοσης είναι ιστορικός, ερευνητής της τοπικής ιστορίας της Θεσπρωτίας και συγγραφέας του βιβλίου Ο Μίχο Λίας (1918-2013).

Η πρώτη μου επαφή με το έργο του Σωτήρη Δημητρίου ήταν η συλλογή διηγημάτων «Ντιάλιθ’ ιμ, Χριστάκη». Έχοντας ξεκινήσει τα δικά μου δειλά βήματα στη μικρή φόρμα, ζήλεψα τη γραφή του. Λιτότητα και πυκνότητα. Ρεαλισμός με μια ορμή που αφήνει χαρακιές. Έκτοτε τον ακολουθώ. Πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πατάκη το βιβλίο του «Αντιπαθητικές λέξεις». Πρόκειται για μια σάτιρα, όπου ο συγγραφέας πετάει μέσα σε ένα καλάθι λέξεις που περιέγραψαν ιδέες κατά τα έτη 2015-2019, την περίοδο της μεγάλης διαπραγμάτευσης. Από τη στιγμή που διάβασα το αφήγημα του Δημητρίου, ακούω με διαφορετικό τρόπο νεολογισμούς όπως «ενσυναίσθηση» ή «καλή Παναγιά». Ζήτησα, ως αντιστάθμισμα, να ακούσω τις δικές του λέξεις.

Ο λαός χρησιμοποιεί την έκφραση «του ήρθε κεραμίδα» για ένα απροσδόκητο και δυσάρεστο γεγονός. Λέγεται ότι προέρχεται από την ιστορία του βασιλιά Πύρρου της Ηπείρου. Πριν από κάμποσα χρόνια, μια βραδιά στον Ιανό άκουσα για αυτό που σας συνέβη με ένα ακροκέραμο στην Καλλιθέα. Ήταν σίγουρα αναπάντεχο, οδήγησε όμως σε ωραία μονοπάτια. Θα θέλατε να μας διηγηθείτε το περιστατικό και το πώς άλλαξε τελικά τη ζωή σας;

Ναι, βεβαίως. Ήμουν γύρω στα τριάντα, άσχετος, άπραγος, παραπαίων αλλά και εντελώς αυτό που λέμε «καλό παιδί». Ακίνητος, σχεδόν σαστισμένος μπροστά στο φαινόμενο της ζωής. Να φανταστείτε, ούτε καν τις ερωτικές ευκαιρίες δεν μπορούσα να διακρίνω και να διεκδικήσω. Σ’ αυτήν την κατάσταση περιπλανιόμουν στην Καλλιθέα, όταν μου ήρθε από κάποια χαλάσματα ένα ακροκέραμο στο κεφάλι. Ημιλιπόθυμο, με πήγαν σε κάποιο καφενείο και, μόλις κάπως συνήλθα, ζήτησα χαρτί και στιλό. Εκεί επιτόπου έγραψα το πρώτο μου διήγημα «Κεραμίδι στο κεφάλι». Να φανταστείτε, δεν είχα την παραμικρή σχέση με χαρτιά και βιβλία. Ίσως κάποιος συναψιολόγος θα έλεγε πως μετατοπίστηκε κάποια εγκεφαλική σύναψις και με μετέτρεψε εν ριπή οφθαλμού από μαύρο πρόβατο σε άσπρο, δηλαδή παραγωγικό. Κάπου σ’ αυτό το σημείο της αφηγήσεώς μου στην παρουσίαση του βιβλίου θα αποχωρήσατε, γιατί κατόπι είπα στους ακροατές πως λέω ψέματα.

Μάλλον η ερώτηση θα ήταν «πότε αρχίσατε να γράφετε». Εν γένει μού δημιουργούν αμηχανία ερωτήσεις του τύπου γιατί γράφετε, πότε γράφετε, τι επιδράσεις είχατε, πώς επιδρά το γράψιμο, η κότα έκανε το αυγό ή το αυγό την κότα κ.λπ. Μία μόνο απάντηση ταιριάζει σ’ αυτές τις ερωτήσεις – και μάλλον στις περισσότερες ερωτήσεις των συνανθρώπων: Μη με ρωτάς, για να μη σου πω ψέματα.

Στο τελευταίο σας βιβλίο, μια σάτιρα, έχετε πλάι σας ένα καλάθι και πετάτε μέσα λέξεις που περιέγραψαν ιδέες κατά τα έτη 2015–2019, την περίοδο της μεγάλης διαπραγμάτευσης. Παρότι πρόκειται για ένα πραγματικά διασκεδαστικό αφήγημα που περιγράφει ένα άλλο «αφήγημα», αυτό της Πρώτης Φοράς Αριστερά, ο αναγνώστης αντιλαμβάνεται ένανθυμό πίσω από τη γραφή. Θυμό για μια εποχή που μας άφησε, πέρα από χρέη και βάσανα, και κάμποσες αντιπαθητικές λέξεις. Ήταν αυτή η κινητήριος δύναμη για τη γραφή του βιβλίου;

Όχι, καθόλου θυμός. Θυμός μαζί με θυμηδία υπήρχε εκείνο το καλοκαίρι του ’15 που οι μαθητευόμενοι μάγοι οδήγησαν τη χώρα στο χείλος του γκρεμού. Ευτυχώς, τα απομεινάρια εκείνου του φαιδρού θιάσου μάς αποζημιώνουν με τις τελευταίες τους σπαραξικάρδιες και τερπνές παραστάσεις. Άλλες υπήρξαν οι πηγές του βιβλίου και αλλού είναι προσανατολισμένο. Ίσως το μόνο που μπορώ να πω με κάποια σιγουριά είναι πως, μεταξύ άλλων, με κίνησε και κάποια διάθεση πλάκας για την ανθρώπινη κατάσταση.

Αναφέρεστε σε μια «Βίβλο των επιθυμιών», ένα βιβλίο που συνεχώς ανανεωνόταν, καταγράφοντας κάθε επιθυμία, προκειμένου να τη θέσει σε δημόσια διαβούλευση η σοσιαλεθνικιστική κυβέρνηση. Θα δανειστώ τα λόγια του υπαλλήλου της «Βίβλου» και θα σας ρωτήσω: Θα γράφατε τα λοξοφυή διηγήματά σας αν είχατε ευθύ βίο;

Ναι, εδώ μάλλον κάνει λάθος ο υπάλληλος, και πιο πολύ εγώ που του έβαλα στο στόμα τα λόγια. Διότι δεν υπάρχει βασιλική οδός προς κανένα συμπέρασμα, προς καμιά οδηγία πλεύσεως. Ασφαλώς και γίνεται κάποιος που έχει ευθύ βίο να γράψει λοξοφυή διηγήματα. Ποιος ξέρει τα άδυτα των αδύτων κάθε ανθρώπου;

Μιλήστε μας λίγο για την «τρομεκπαιδευσημισία», που ζητάτε από τον υπάλληλο να συμπεριληφθεί ως λήμμα στη «Βίβλο των επιθυμιών».

Πάντως και κάπως εξωτερικώς, ένας απ’ τους λόγους που ήμουν μαύρο πρόβατο ήταν οι χρονίζουσες, γελοίες ψευτοσπουδές μου. Κατά τη γνώμη μου, όλο το οικοδόμημα της εγκύκλιας εκπαιδεύσεως ενσπείρει τρόμο, ευνουχίζει ψυχές και νόες. Μακάρι να αλλάξει με πρώτο μέλημα τη σύνδεση χαράς και γνώσεως. Ή, μάλλον, η εκπαίδευση οφείλει να γίνει προαιρετική – κάποια παιδιά μπορεί να έχουν την ωριμότητα να ζήσουν ως παιδιά, ελεύθερα στη μαγεία της φύσεως, μακριά από τις τάξεις. Δεν γεννηθήκαμε για να συστοιχηθούμε.

Διαβάζουμε: «…στην αρχαία αλλά και στην δημώδη γλώσσα δεν θα βρούμε ούτε μία λέξη για το καλάθι. Μάλλον η εποχή μας –η έλλειψη χειρότευκτης ζωής– ευνοεί την ακαλαίσθητη και επιπόλαιη σχέση με τη γλώσσα». Από την άλλη, η γλώσσα, καθώς προσαρμόζεται στις εκάστοτε επικοινωνιακές της ανάγκες, αλλάζει και, όπως λέτε κι εσείς, «κοσκινίζει» τις λέξεις της. Γι’ αυτό και πολλές από τις αντιπαθητικές λέξεις τείνουν πλέον να εξαλειφθούν. Ποιοι τρόποι υπάρχουν, πέρα από την επιστροφή στη φύση, να διαφυλάξουμε τις λέξεις που πλάστηκαν σ’ αυτήν;

Ο παραμυθητικός γλωσσικός τρόπος είναι συνυφασμένος με τη χειρότευκτη ζωή. Όλος ο ποιητικός, γλωσσικός πλούτος πήγασε απ’ τη ζείδωρη σύνδεση χεριών και φύσεως. Αφότου γίναμε παθητικοί δέκτες, σχεδόν θεατές της ζωής –και κυριολεκτικά με τις εν παλάμη οθόνες–, ενέσκηψε ο πληκτικός λόγος, η βαρεμάρα, η κακεντρεχής ενασχόληση με τους άλλους, ο κακός ύπνος και το χολερικό ξύπνημα. Πάνε πια οι ευφρόσυνες διηγήσεις, ούτε μία παροιμία δεν είναι εις θέσιν να γεννήσει ο οθονικός τρόπος ζωής.

Δυστυχώς, το βιβλίο εν γένει υποκατέστησε την εμπειρία. Ισχύει επ’ αυτού το νόστιμο δίστιχο του ποιητή Νίκου Λεβέντη: «κι, κι, κι το κοκοράκι / πάνω στο βιβλιαράκι». Ακόμα και η χροιά της φωνής είναι πια αντιπαθητική, συμφεροντολόγα και ακκιζόμενη. Βγαίνει από αγχωμένους φάρυγγες κι από στεγνές, ατομικιστικές ζωούλες, που είναι φυλακισμένες σε πενταετή πλάνα παντοκρατορίας. Δείτε, για παράδειγμα, τα εμετικά πρωινάδικα στην τηλεόραση αλλά και τις συνεδριάσεις στη Βουλή –πάντα μακριά απ’ την οδυνηρή αλήθεια– επίσης στην τηλεόραση.

«Αν δεν ήμασταν κεντρώοι, θα ήμασταν αναρχοαυτόνομοι, αλλά χωρίς το μπάχαλο», γράφετε στο αφήγημά σας. Είναι η λογοτεχνία –η τέχνη γενικότερα– ένα όπλο για αναίμακτες μάχες;

Για τίποτα δεν είναι όπλο η τέχνη, ίσως ξεχνιόμαστε λιγάκι ως πομποί και δέκτες, ίσως μας βγάζει για λίγο έξω απ’ το παμφάγο σαρκίο μας. Τα αβυσσαλέα βάθη και πάθη θα παραμένουν πάντοτε ανερμήνευτα και επίφοβα. Ένα, ίσως, ξετρυπώνουμε –επισφαλώς πάντα– δέκα ξεφυτρώνουν. Νευρόσπαστα, από κάποιον φιλοπαίγμονα νου ίσως. Ίσως συγγραφείς και αναγνώστες, αυθυποβαλλόμενοι, επιχειρούμε να δώσουμε στη ζωή μας το περίφημο νόημα. Πού; Στο κατ’ εξοχήν ανόητο –κυριολεκτικώς– φαινόμενο της ζωής. Υπέρτερα και επ’ αυτού τα ζώα, που δεν έχουν ανάγκη από κανένα νόημα. Πάντως, μάλλον η αυταπάτη του νοήματος είναι κάποια παρηγοριά.

«…που λένε και οι ψυχολόγοι». Μια φράση που με διασκέδασε αρκετές φορές στις «Αντιπαθητικές λέξεις». Υπάρχουν σίγουρα πολλές ψυχικές διαταραχές και αντίστοιχα πολλοί όροι για να τις περιγράψουν. Υπάρχουν επίσης πολλές σχολές και είδη ψυχοθεραπείας. Θεωρείτε ότι η συγγραφή είναι κι αυτή μια θεραπευτική διαδικασία;

«Που λένε οι ψυχολόγοι», το επαναφέρουμε καλοήθως ειρωνικά, αν μπορεί να ειπωθεί. Τι φταίνε κι αυτοί; Αυτός ο ρόλος τούς έτυχε. Λιγάκι θ’ απελευθερωθούν και αυτοί και οι ασθενείς τους αν αλλάξουν επαγγελματική ονομασία. «Συναψιολόγος», ας πούμε, ή κάτι τέτοιο. Μα πού την είδαν την ψυχή; Έχουν καμιά φωτογραφία της, έστω από τις πιο σύγχρονες διαστημικές ακτινογραφίες; Ας αλλάξουν πρώτα το όνομά τους και μετά ευχαρίστως ας έχουν το δικαίωμα να ακούν τα ανθρώπινα βάσανα επί πληρωμή. Το ίδιο και οι ψυχίατροι: ας αλλάξουν πρώτα την τρομοκρατική ιδιότητά τους και κατόπι ας γράφουν τα διαχειριστικά φάρμακά τους. Να λέγονται, ας πούμε, «συναψιολόγοι-συνταγογράφοι». Δεν παρερχόμαστε, βέβαια, την ισχυρή διαχειριστική αποτελεσματικότητα των φαρμάκων.

Όσο για τη λογοτεχνία, το είπαμε, λίγες ξέγνοιαστες, ας πούμε, στιγμές έξω απ’ το χάος της υπάρξεως.

Το έργο σας έχει τιμηθεί με αρκετά βραβεία. Πιο πρόσφατα, με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος 2022 για το βιβλίο σας «Ουρανός απ’ άλλους τόπους». Κάποιοι συγγραφείς ομολογούν ότι ένα αίσθημα αποπροσωποποίησης (που λένε και οι ψυχολόγοι) τους βαραίνει μετά τη βράβευση. Υπήρξε για σας κάποια μεθεόρτια μελαγχολία ή η υποχρέωση για μια υψηλότερη εκπλήρωση;

Τα βραβεία μάς καθηλώνουν διά βίου στην πρώτη δημοτικού, που επιζητούμε τα «μπράβο», εκπαιδευμένοι ήδη από τη γέννα μας. Δεν εξαιρώ, βέβαια, τον εαυτό μου απ’ αυτήν την καθήλωση. Άντε, το πολύ πολύ εγώ να προβιβάστηκα στη δευτέρα δημοτικού, γιατί λιγάκι υποψιάζομαι τη σάχλα της ματαιότητος, χωρίς όμως να την απαρνούμαι. Παρηγορούμαι εν τούτοις εκ του κοινού τόπου. Όλους μάς χαρακτηρίζει το ανευχαρίστητο. Και τα θέλουμε τα βραβεία και δεν τα θέλουμε. Παρταόλες – και τη θέση και την αντίθεση. Εν γένει οι συγγραφείς δερνόμαστε από ανασφάλειες, που όλη μας τη ζωή τις αναπληρώνουμε –που λένε οι ψυχολόγοι– μέσω της γραφίδος. Με την επιδίωξη όλο και υψηλότερων εκπληρώσεων, λόγω της τελειοθηρίας που προκαλεί ο ατακτοποίητος βίος.

Φαντάζομαι τον αρχιτέκτονα Άρη Κωνσταντινίδη να τριγυρνά στην Ηγουμενίτσα στα τέλη της δεκαετίας του ’60 για να βρει τον προσφορότερο τόπο για το Ξενία.

Δεν βρήκε μόνον τον πιο πρόσφορο, αλλά και τον ομορφότερο. Βίγλιζα ονόμαζαν οι τότε κάτοικοι την τοποθεσία που σήμερα βρίσκεται το Ξενία. Προφανώς απ’ την ευρεία και ωραία θέα που προσέφερε η θέσις.

Έχουμε μιλήσει για τον παιδευτικό και ψυχαγωγικό ρόλο των κτισμάτων, ιδίως των δημοσίων στο διήγημα «Δοχεία ζωής» στη συλλογή διηγημάτων «Μια Μαρίνα Τζάφου».

Δοχεία ζωής ονόμαζε ο Κωνσταντινίδης τις οικίες, εν γένει, των ανθρώπων.

Το Ξενία που ορθώθηκε απ’ τα μαγικά του χέρια ήτανε χάρμα ιδέσθαι.

Πρότυπο οικίας που κατά κάποιον τρόπο εξέφραζε την φιλοσοφία του χωριάτη δια της παροιμίας «σπίτι όσο χωρείς και χωράφι όσο θωρείς».

Αλλά και αξεπέραστο πρότυπο όμορφου, χαρίεντος βίου.

Ποιος κάτοικος, ιδίως τα παιδιά, δεν ευφράνθηκε από τα πολύ τολμηρά – για την εποχή – αλλά τόσο καλόγουστα χρώματα του; Από την αύρα κοσμοπολιτισμού που περιέβαλλε την λιτή, απέριττη και άκρως λειτουργική δομή του;

Παρ’ όλο όμως το καινοφανές της μορφής του, δεν σε τραβούσε απ’ το μανίκι, ήταν ήπια η επίδρασή του κι αυτό προφανώς πιστώνεται στον αρχιτέκτονα. Υπήρξε για πολλά χρόνια βουβό μα τόσο εύγλωττο κτίσμα υψηλής αισθητικής παιδείας.

Μας ταξίδευε δε νοερά προς την Δύση με τα – τι σύμπτωση – ιδίων αποχρώσεων με τα επιβατηγά πλοία Αππία και Εγνατία. Δεν υπάρχει άλλη πόλη στην χώρα μας με τόσο έκδηλο – και όχι μόνον εκ της θέσεώς της – προσανατολισμό προς την Δύση.

Το Ξενία με τα χρόνια ρήμαξε, γέμισε άγρια χλωρίδα που έπνιξε τα κάγκελα του, έκρυψε την εικόνα αυτών των ενάερων, χαριτωμένων κτισμάτων. Το χειρότερο όμως, σχεδόν ανεπανόρθωτο που του συνέβη, είναι που χτίστηκαν στην περίβολό του σχολικές εγκαταστάσεις. Που μάλιστα κάπως προσπάθησαν να μιμηθούν την γραμμή του Κωνσταντινίδη. Εις μάτην. Θέλησε η κουρούνα να περπατά σαν πέρδικα και έχασε και τον δικό της βηματισμό κατά μια άλλη δημώδη παροιμία. Περνάς από εκεί και σφίγγεται η καρδιά σου. Είναι κάτι περισσότερο από έγκλημα, είναι φοβερό λάθος εις βάρος της πόλης. Μα δεν υπήρχε αλλού δημόσιος χώρος; Δεν είχαν ακούσει ποτέ, τίποτα για τον Κωνσταντινίδη;

Το Ξενία κηρύχτηκε το 2008 διατηρητέο μνημείο. Αν οι κάτοικοι είχαν στοιχειώδη σεβασμό στα σοβαρά και ιερά της πόλης τους θα απαιτούσαν δικαστικώς να γκρεμιστούν τα παρείσακτα κτίσματα.

Ευτυχώς εσχάτως ο δήμαρχος το καθάρισε απ’ την άγρια βλάστηση και φανερώθηκε κάπως η ομορφιά του.

Αν δε το ξαναβάψει στα χρώματά του θα αποκτήσει ξανά η πόλη το υπέροχο, φεγγοβόλο τοπόσημό της. Τα παρείσακτα κτίσματα αν δεν γίνεται να κατεδαφιστούν – που θα ήταν ευχής έργο – ας τα ξεχωρίσουν με πολύ ψηλά κάγκελα αν και πάντα θα πληγώνουν το τοπίο και την όραση.

Την παρακείμενη αμμουδιά του Ξενία μέχρι τα χαρίεντα γλυπτά του καλλιτέχνη του δρόμου – δεν το λέω υποτιμητικά – ας την κάνει ο Δήμος κολυμβήσιμη, ας βάλουν δυο – τρείς ντουζιέρες και παγκάκια.

Ήδη αρκετοί κολυμπούν και να μην ξεχνάμε πως τότε όλη η Ηγουμενίτσα κολυμπούσε εκεί στο ποταμάκι όπως λέγαμε το μέρος. Με τα πόδια, απ’ την αυλή μας και στην αμμουδιά.

Ας ονομάσει ο Δήμος το διατηρητέο Ξενία, Άρης Κωνσταντινίδης, προς τιμήν εκείνου του λαμπρού πνεύματος. Σημειωτέων, ο Κωνσταντινίδης, με εμπνευστή τον Κωνσταντίνο Καραμανλή γέμισε την τότε καθημαγμένη χώρα μας με Ξενία. Ίσως της Ηγουμενίτσης είναι το ομορφότερο.

Δεν είναι απαραίτητο να γίνει στα κτίσματα καμμία χρήση. Πολλές φορές είναι προτιμότερη η άχρηστη χρήση που όμως τόσες ωφέλειες έχει.

Ας πούμε να παίζουν στον τόπο του τα παιδιά και παραλλήλως να διδάσκονται – αδήλως μα τόσο εναργώς – από την θέα των κτισμάτων.

Εν τούτοις με λίγη φαντασία, στον τόπο του μπορούν να γίνουν θαύματα. Ας πούμε βιβλιοθήκη με αποκλειστικό περιεχόμενο την αρχιτεκτονική και ίσως, ομού, τις καλές τέχνες. Ανά δε δύο έτη συνέδριο για την μοντέρνα – λαϊκή αρχιτεκτονική.

Ας ενωθεί με μια πεζογέφυρα με το απέναντι υπέροχο μουσείο. Ίσως οι κάτοικοι το δουν ως παιγνίδι και να τους βλέπουμε να διαβαίνουν την γέφυρα προς το μουσείο και τούμπαλιν.

Εν πάσει περιπτώσει ας θέσει ο δήμαρχος την χρήση του σε δημόσια διαβούλευση εκεί στο πιο ωραίο μέρος της πόλης.

Σωτήρης Δημητρίου

Ο μεγάλος ιστορικός συγγραφέας της ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΟΣ, ΞΕΝΟΦΩΝΤΑΣ, έχει αναφέρει πολύ εύστοχα:

« Ιστορία, που ασχολείται π.χ. ΜΟΝΟ, με τις ενάρετες πράξεις του ΛΕΩΝΙΔΑ και των 300 του, και ΑΠΟΣΙΩΠΑ την προδοσία του ΕΦΙΑΛΤΗ, ομοιάζει με επιχρυσωμένο και κίβδηλο νόμισμα, προς απαλλαγή ενόχων ».

Πάντα πίστευα και πιστεύω, ότι για μια Κοινωνία, ένα Λαό, η γνώση της ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗΣ του ΙΣΤΟΡΙΑΣ, μόνο ΚΕΡΔΟΣ αποφέρει. Είναι, επίσης γνωστό, ότι οι ΛΑΟΙ, και συνεπώς και ο Ελληνικός, δεν έχουν μόνο ΗΡΩΕΣ και ΑΝΔΡΑΓΑΘΗΜΑΤΑ, έχουν - σε κάθε ιστορική περίοδο – επίορκους, ριψάσπιδες, προδότες, έχουν πατριδοκάπηλους, και τι δεν έχουν, που όμως και αυτοί ΟΛΟΙ είναι ΜΕΡΟΣ της ΙΣΤΟΡΙΑΣ. Μιας ιστορίας όμως, με απολύτως ΑΡΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΣΗΜΟ και ως εκ τούτου παράδειγμα προς ΑΠΟΦΥΓΗ. Μιας ιστορίας, που το είδος αυτών των ανθρώπων της, γεννά μόνο ΑΠΟΤΡΟΠΙΑΣΜΟ… Η γνώση της πραγματικής Ιστορίας, δημιουργεί σωστούς πολίτες, δημιουργεί και κτίζει ΠΑΤΡΙΔΑ που μπορεί να αντέχει στο ΜΕΛΛΟΝ … Η αναζήτηση κάθε φορά της ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΑΛΗΘΕΙΑΣ δεν είναι δυνατόν, να θεωρείται διχασμός, - όπως όχι μόνο ανοήτως, αλλά κυρίως για ύποπτους και ΙΔΙΟΤΕΛΕΙΣ λόγους κάποιοι αναφέρουν - , αλλά είναι ικανή και αναγκαία συνθήκη για ένα καλύτερο ΑΥΡΙΟ … για μια καλύτερη ΠΑΤΡΙΔΑ …

Μέρες που είναι, δηλ. ξεσηκωμός του Λαού, εναντίον του φασίστα εισβολέα κι επειδή , καημό το είχα, να ‘’ εκφωνήσω ‘’ έναν ‘’πανηγυρικό ‘’ σε κάποια επέτειο, είπα κι εγώ να τον ‘’εκφωνήσω ‘’ σήμερα προς τους φιλτάτους άμα και αγαπητούς συμπατριώτες - αναγνώστες μου. Ελπίζω να με ‘’ υπομείνετε ‘’ μέχρι το τέλος της ανάγνωσης αυτού του ‘’ πανηγυρικού ‘’ …

Α’ 1 – Η δική μου Πατρίδα , η δική μου Ελλάδα, είναι αυτή που ονειρευότανε και υμνούσε ο ΡΗΓΑΣ ΦΕΡΑΙΟΣ, και βεβαίως,

ΟΧΙ, δεν είναι δική μου πατρίδα, δική μου Ελλάδα έτσι όπως οι διάφοροι ΜΕΤΕΡΝΙΧ και οι τότε και οι τωρινοί, την ήθελαν και την θέλουν …

2 - Η δική μου Πατρίδα, η δική μου Ελλάδα, είναι αυτή του φωτεινού αντάρτικου στο ΒΟΥΝΟ και στις πόλεις, και κυρίως με κύριο εκφραστή τον ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ και του απλού λαού, που δώσανε το αίμα τους και τη ζωή τους, στον αγώνα για ΛΕΥΤΕΡΙΑ απέναντι στον ναζιστή και φασίστα Γερμανό και Ιταλό κατακτητή, αλλά και αυτή όλων των πατριωτών που είτε βασανίστηκαν, είτε εξορίστηκαν, είτε εκτελέστηκαν, και που το μόνο τους έγκλημα ήταν ότι ΝΟΙΑΖΟΤΑΝΕ για τους ΠΟΛΛΟΥΣ, και παλεύανε για μια Λεύτερη Πατρίδα, για μια δίκαιη για το λαό Πατρίδα, και βεβαίως,

ΟΧΙ, δεν είναι δική μου Πατρίδα, δική μου Ελλάδα, αυτή των εκάστοτε συνεργατών κάθε κατακτητή στη χώρα μου, των εκάστοτε ΔΟΣΙΛΟΓΩΝ, των ΜΑΥΡΑΓΟΡΙΤΩΝ όταν ο λαός πεινούσε ή τον φυλάκιζαν και τον εκτελούσαν , των ΚΑΤΟΧΙΚΩΝ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΩΝ και ΥΠΟΥΡΓΩΝ, αλλά και ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΑΠΟΓΟΝΩΝ ή ΕΠΙΓΟΝΩΝ ΤΟΥΣ, που δυστυχώς μέχρι και σήμερα, με διάφορους είτε ευθείς είτε πλάγιους τρόπους, διαφεντεύουν τη χώρα μου και το λαό της …

3 – Η δική μου Πατρίδα , η δική μου Ελλάδα σήμερα, είναι αυτή του Υγειονομικού Προσωπικού, που νύχτα – μέρα, χωρίς ωράρια, χωρίς όρια, παλεύουν με όλες τους τις δυνάμεις στα ΔΗΜΟΣΙΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ για να σώσουν συμπατριώτες, μέσα σε συνθήκες ΤΕΡΑΣΤΙΩΝ ΕΛΛΕΙΨΕΩΝ που σκόπιμα αφέθηκαν από το επίσημο ΚΡΑΤΟΣ, αφού άλλη είναι η κοινωνική και η ιδεολογική προσέγγιση των τωρινών κρατούντων στο θέμα της Υγείας , και βεβαίως ,

ΟΧΙ, ο συρφετός των δήθεν ‘’ αντικειμενικών δημοσιογράφων ‘’ σχεδόν σε όλα τα ΠΡΟΣΤΥΧΑ ΜΜΕ, με τα ψεύδη που διοχετεύει σε αυτούς η άθλια οικογενειακή και Ακροδεξιά Κυβέρνηση του Μητσοτακαίϊκου , περί δήθεν ‘’ θωρακίσεως ‘’ του ΕΣΥ … , ενώ στοχεύει ακριβώς στο αντίθετο, δηλ. στην απαξίωσή του … έτσι ώστε η ΥΓΕΙΑ, το κυρίαρχο αγαθό της ζωής, να δοθεί για πλιάτσικο και κερδοφορία, στην ιδιωτική πρωτοβουλία…

4 – Η δική μου ΠΑΤΡΙΔΑ, είναι εκείνη, που θα μεριμνούσε και θα προστάτευε την ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΩΡΕΑΝ ΠΑΙΔΕΙΑ, δίνοντας έτσι ΙΣΕΣ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΜΟΡΦΩΣΗΣ και χωρίς ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥΣ λόγω οικονομικών δυνατοτήτων, σε όλους τους νέους μας, και βεβαίως,

ΟΧΙ, δεν είναι δική μου πατρίδα, δική μου Ελλάδα, αυτή που εκχωρεί τα ΠΑΝΤΑ στο ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ, στην ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ, και μάλιστα με κατάφωρη ΠΑΡΑΒΙΑΣΗ του δικού της ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ και ειδικότερα του άρθρου 16… οι άθλιοι…

5 - Η δική μου ΠΑΤΡΙΔΑ , η δική μου ΕΛΛΑΔΑ, είναι αυτή των χιλιάδων, των εκατομμυρίων απλών ανθρώπων και συμπατριωτών μου, των εργαζομένων , όσων βεβαίως έχουν εργασία, των ανέργων ή των υποψηφίων ανέργων, των νέων, μαθητών και φοιτητών, που αντιστέκονται όπως μπορούν, στην επίθεση αφαίρεσης των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων του, και βεβαίως,

ΟΧΙ , δεν είναι δική μου ΠΑΤΡΙΔΑ και δική μου ΕΛΛΑΔΑ , οι Κυβερνήσεις και οι πολιτικές τους , και με τους εκάστοτε εκπροσώπους του ΠΑΝΑΘΛΙΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ, της ΑΝΑΘΕΣΗΣ και της ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΣΗΣ, που οδήγησαν τη χώρα μου και τον λαό της σε κατάσταση ΠΤΩΧΕΥΣΗΣ, με πρόσφατες (πολιτικές) αυτές των μνημονίων, έτσι ώστε να ξεπουληθούν στο ΞΕΝΟ κυρίως (αλλά και σε ντόπιο…) Κεφάλαιο, όλα μας τα τιμαλφή, όλα μας τα ασημικά όπως αεροδρόμια, λιμάνια, ενέργεια, αυτοκινητοδρόμους, σιδηροδρόμους, τηλεπικοινωνίε , τραπεζικό Ελληνικό σύστημα κ.λ.π., με ό,τι τραγικό συνεπάγεται αυτό, και με πλέον πρόσφατο, το ΦΟΝΙΚΟ, το ΕΓΚΛΗΜΑ στα ΤΕΜΠΗ… δηλαδή την τραγική απώλεια ενός μεγάλου κομματιού του ανθού της χώρας… Παράλληλα, όπως είναι φυσικό, με όλα τα παραπάνω, να οδηγείται η χώρα και ο Λαός της σε μια σχεδόν βεβαία ΛΑΙΛΑΠΑ ΦΤΩΧΕΙΑΣ …

Επίσης, δεν ανήκουν στην δική μου ΠΑΤΡΙΔΑ, αυτοί που με τις υπογραφές τους και την στάση τους, αλλά και τους Νόμους που ψήφισαν και οι πρώην και οι νυν κυβερνητικοί (και εδώ ΑΝΑΦΕΡΟΜΑΙ και ειδικότερα, στην ΠΩΛΗΣΗ του ΛΙΜΑΝΙΟΥ ΜΑΣ…), ΑΦΑΙΡΟΥΝ ΕΔΑΦΙΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ της ΧΩΡΑΣ μας, της ΠΟΛΗΣ μας, στερώντας από την ΠΟΛΗ μας το ΠΙΟ ΒΑΣΙΚΟ ΚΥΤΤΑΡΟ της ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ της. Μετά δε από τις υπογραφές αυτές ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΠΛΑΤΙΑ και ΗΛΙΘΙΑ ΧΑΜΟΓΕΛΑ, αγκαλιασμένοι με τους ξένους αγοραστές, ΚΑΜΑΡΩΤΟΙ - ΚΑΜΑΡΩΤΟΙ, σαν Γύφτικα Σκεπάρνια ( Ζητώ συγνώμη και από τα σκεπάρνια, αλλά και από τους γύφτους…), ωσάν να επιτελέσανε ΕΘΝΙΚΟ ΕΡΓΟ… Αλήθεια, πού πουλάνε ΤΣΙΠΑ ΕΝΤΡΟΠΗΣ ;;; Κατά τα άλλα όλοι αυτοί, μεθαύριο θα ‘’ γιορτάσουν ‘’ την ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ και ΕΔΑΦΙΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ της χώρας, με αφορμή την 25η Μαρτίου… Καμαρώστε τους λοιπόν, μεθαύριο στις παρελάσεις, και γιορτάστε μαζί τους, την ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ της Χώρας…. Η υποκρισία στο απόγειό τους….

6 - Η δική μου ΠΑΤΡΙΔΑ, η δική μου ΕΛΛΑΔΑ, είναι αυτή του ΜΙΝΩΤΗ, της ΠΑΞΙΝΟΥ, του ΚΟΥΝ, του ΣΟΛΩΜΟΥ, του ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ, του ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ,της ΜΕΡΚΟΥΡΗ και πολλών άλλων σαν αυτούς, και βεβαίως,

ΟΧΙ αυτή των Λιγνάδηδων, των Φιλιππίδηδων, των Κοκλώνηδων και λοιπών όμοιων κλώνων, και φυσικά ούτε αυτή των ξετσίπωτων και ‘’ξετσίπωτων’’ των πρωινάδικων, που στο μόνο άθλημα που ‘’διαπρέπουν’’, είναι το ‘’ ΠΗΔΗΜΑ ‘’ παντός τύπου και είδους… και φυσικά σε αυτό της ‘’ ματιάς στην κλειδαρότρυπα ‘’… εισάγοντας έτσι, όλοι αυτοί οι ηλίθιοι αυτό το είδος του ‘’ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ. Ούτε φυσικά είναι Πατρίδα μου, ο ‘’ πολιτισμός’’ ενός ολόκληρου διεστραμμένου συρφετού, που περιστρέφεται και δρουν γύρω από μια συγκεκριμένη κομματική και πολιτική εξουσία, δηλ. αυτή που εξυπηρετεί τα συμφέροντα μόνο των ΟΛΙΓΩΝ. Ούτε φυσικά είναι δική μου πατρίδα και αυτή των άλλων εκκωφαντικά ατάλαντων σε όλα τα επίπεδα και πάντα ιδιοτελών, που περιφέρουν τους θλιβερούς εαυτούς τους, ένθεν κακείθεν και πάντα στην υπηρεσία και στις επιταγές κάποιας εξουσίας και κύρια ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗΣ, ΚΟΜΜΑΤΙΚΗΣ ή ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ, παριστάνοντας δήθεν τους επαΐοντες ανθρώπους του Πολιτισμού … Ατελείωτη ξεφτίλα, από ένα ΑΤΕΛΕΙΩΤΟ ΣΚΟΥΠΙΔΑΡΙΟ…

7 - Η δική μου ΠΑΤΡΙΔΑ , η δική μου ΕΛΛΑΔΑ είναι αυτή του ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ, του ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΥ, του ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗ, του ΑΞΕΛΟΥ, του ΚΟΝΔΥΛΗ, του ΕΛΥΤΗ, του ΡΙΤΣΟΥ, του ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ κ.λ.π. , και βέβαια ,

ΟΧΙ αυτή ενός απίθανου συρφετού, αγνώστων, και υποτίθεται πνευματικών ανθρώπων, που εκ πεποιθήσεως συνωστίζονται ΓΛΕΙΦΟΝΤΕΣ ΚΑΙ ΣΕΡΝΑΜΕΝΟΙ στις παρυφές , και όχι μόνο , κάθε εξουσίας , και κύρια Κυβερνητικής , με ιδιοτέλεια πάντοτε, νομιμοποιώντας έτσι – με τους κίβδηλους αυτοχαρακτηρισμούς τους ως δήθεν πνευματικών ανθρώπων – κάθε αυταρχικό, σκοταδιστικό και αντιδραστικό αφήγημα της εξουσίας αυτής …

8 - Η δική μου ΠΑΤΡΙΔΑ , η δική μου ΕΛΛΑΔΑ, δεν είναι αυτή της άθλιας Οικογενειακής και Ακροδεξιάς Κυβέρνησης του Μητσοτακαίϊκου, του Αλαφούζου, του Μαρινάκη, του Σαββίδη, της Ζiemens, της Novartis, της Γ. Αγγελοπούλου και του συζύγου της, με ελεγχόμενο από αυτούς περίπου το 90% των Μ.Μ.Ε. ή με στόλους καραβιών από τα οποία δεν έχει κανένα Ελληνική σημαία … Δεν είναι δική μου Πατρίδα, δική μου Ελλάδα,αυτή των Ακροδεξιών Γεωργιάδη, Βορίδη, Μπογδάνου, Πλεύρη, Μαρκόπουλου, Μιχαηλίδου κ.λ.π. συρφετού, ούτε φυσικά είναι δική μου ΠΑΤΡΙΔΑ , δική μου ΕΛΛΑΔΑ , αυτή που υπηρετούν οι Πορτοσάλτηδες, οι Οικονόμοιδες, οι Αυτιάδες, οι Χασαπόπουλοι κ.λ.π. που ξεδιάντροπα και ξετσίπωτα, ως άλλοι Γκαιμπελίσκοι και ΑΘΛΙΟΙ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΙΣΤΕΣ έχουν αναλάβει εργολαβικά, και με το αζημίωτο, να διαστρεβλώνουν την κοινωνική και οικονομική πραγματικότητα, μη σεβόμενοι ΤΙΠΟΤΕ, ούτε καν τους πρόσφατους νεκρούς των ΒΑΓΟΝΙΩΝ – ΦΕΡΕΤΡΩΝ των Τεμπών, προς όφελος των ΛΙΓΩΝ , προς όφελος των ΑΦΕΝΤΙΚΩΝ

τους … Μιλάμε για ΣΚΟΥΛΗΚΙΑ για ΥΠΑΝΘΡΩΠΟΥΣ, για όντα που θα έπρεπε να ζούνε στους ΥΠΟΝΟΜΟΥΣ της ΙΣΤΟΡΙΑΣ, και όχι μόνο… Άλλωστε από πού έως πού, εξισώνεται ο ΑΘΛΙΟΣ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΙΣΤΗΣ με την ΙΔΙΟΤΗΤΑ του ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΥ, και την ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ;;; Εννοείται ότι γι’αυτούς ισχύει και ταιριάζει απόλυτα , αυτό που ο μεγάλος Δάσκαλος ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΡΝΑΛΗΣ έχει πει:« ΚΑΙ ΣΥ ΠΡΟΣΤΥΧΗ ΠΕΝΑ ΚΑΙ ΨΟΦΙΜΙ, ΤΟΥ ΒΟΥΡΚΟΥ ΛΙΒΑΝΙΖΕΤΕ , ΤΗ ΜΠΟΧΑ»….

9 - Η δική μου ΠΑΤΡΙΔΑ, η δική μου ΕΛΛΑΔΑ , είναι αυτή των απλών ανθρώπων, που αγωνιούν αν κάθε μέρα που ξυπνούν, θα μπορούν να θρέψουν τις οικογένειές τους, αν θα ʹχουν ακόμη δουλειά ή θα προστεθούν στις χιλιάδες των ήδη ανέργων, των ανθρώπων που το φάσμα της όποιας αρρώστιας να πλανιέται επάνω τους, - με δεδομένη την οικονομική τους ΑΝΕΧΕΙΑ – όταν έντρομοι βλέπουν να απαξιώνεται Η ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΩΡΕΑΝ ΥΓΕΙΑ , των ανθρώπων, και ιδιαίτερα των νέων, που βλέπουν τα ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ τους, να προσπαθούν οι άθλιοι κυβερνώντες και λοιποί εκπρόσωποι του πανάθλιου πολιτικού συστήματος, να τα κάνουν, από χώρους μάθησης και διακίνησης ιδεών, χώρους που θα ΣΤΡΑΤΟΝΙΖΟΝΤΑΙ τα ΣΩΜΑΤΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, και κυρίως χώρους ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ και ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ ΦΟΒΟΥ΄, φόβου για τα πάντα …

10 - Δική μου ΠΑΤΡΙΔΑ, δική μου ΕΛΛΑΔΑ, είναι οι χιλιάδες των απλών ανθρώπων, που αντιστέκονται στην ΚΡΑΤΙΚΗ ΒΙΑ, ΒΙΑ κάθε είδους και ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ, (προκειμένου να υπερασπίσουν τα δικαιώματά τους, ως ενεργοί πολίτες) με κύριο μοχλό την ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΒΙΑ … και φυσικά μια τέτοια πατρίδα , … μακριά από εμένα …

11 - Δική μου ΠΑΤΡΙΔΑ είναι αυτή, της οποίας ο λαός, οι πολίτες, φωνάζουν ΟΧΙ στην Γενοκτονία του Παλαιστινιακού Λαού και αυτού του Λιβάνου, από το φασιστικό κρατίδιο του Ισραήλ, και

ΟΧΙ αυτή ( άθλια ‘’ Ελληνική ‘’ Κυβέρνηση…) που συμπράττει, βοηθά και στηρίζει το κράτος – τρομοκράτη, το κράτος – Δολοφόνο το Ισραήλ, μαζί με τους διαχρονικούς τρομοκράτες, την Αμερικανική πολιτική, και την όμοια, των κρατών της Ευρωπαϊκής Ενώσεως… (π.χ καταστροφή Γιουγκοσλαβίας, καταστροφή Ιράκ, κ.λ.π., κ.λ.π.).

12 - Κανένα αυταρχικό καθεστώς, όπως αυτό το Ακροδεξιό που έχει σήμερα η χώρα μας, και υπό την σκέπη της ‘’ Αγίας ‘’ οικογένειας των ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΑ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΑΧΡΕΙΩΝ Μητσοτάκηδων, δεν μπορεί συνεχώς να καταπιέζει την κοινωνία και τον λαό, με βία παντός είδους και ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ… Όποιος σπέρνει ανέμους θα έλθει η στιγμή που θα θερίσει θύελλες… Αυτό είναι ΝΟΜΟΤΕΛΕΙΑ…

Το έχω ξαναγράψει … Άλλο ΠΑΤΡΙΔΑ άλλο ΚΡΑΤΟΣ . Είναι δύο, εντελώς ασύμβατες έννοιες … Συνοψίζοντας λοιπόν οφείλω να αναφέρω ότι με εκφράζει πλήρως ο ΡΗΓΑΣ ΦΕΡΑΙΟΣ όταν αναφέρει : « Όταν η Διοίκηση (κράτος) αθετεί, καταφρονεί τα ΔΙΚΑΙΑ του ΛΑΟΥ και δεν εισακούει τα παράπονά του, το να κάνει ο Λαός ή κάθε μέρος του Λαού ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ, να αρπάξει τα άρματα, για να τιμωρήσει τους τυράννους του, είναι το πλέον ιερόν από όλα τα δίκαιά του και το πλέον απαραίτητο απ΄όλα τα Χρέη του  καθήκοντά του) ».

-Επίσης η δική μου ΠΑΤΡΙΔΑ, η δική μου ΕΛΛΑΔΑ, συνοψίζεται και υπάρχει στα λόγια του αστού διπλωμάτη και λογοτέχνη ΙΩΝΑ ΔΡΑΓΟΥΜΗ :

« Αν το ΚΡΑΤΟΣ, δυναστεύει και στενοχωρεί τους πολίτες, την ΠΑΤΡΙΔΑ, πρέπει ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΑ ή να αλλάξει μορφή ή να ΧΑΘΕΙ, αφού ένα τέτοιο ΚΡΑΤΟΣ είναι και ΠΕΡΙΤΤΟ και ΒΛΑΒΕΡΟ … Είναι δε φανερόν, ότι όταν η ΠΑΤΡΙΔΑ κινδυνεύει από το ΚΡΑΤΟΣ, τότε ΟΦΕΙΛΟΥΜΕ να την ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΤΟΥΜΕ ».

Β’ Με βάση λοιπόν τις παραπάνω σκέψεις είναι ολοφάνερο, για τον γράφοντα τουλάχιστον, ότι δεν ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΛΟΙ ΙΔΙΟΙ. Δεν μπορούμε να είμαστε ή να γίνουμε ΕΝΑ, με ανθρώπους ή τάξεις που δεν έχουμε τίποτε ΚΟΙΝΟ και το σπουδαιότερο, ΚΑΝΕΝΑ ΚΟΙΝΟ ΣΥΜΦΕΡΟΝ !!! . Έτσι λοιπόν, με πολύ κατηγορηματικό και ξεκάθαρο τρόπο θέλω να δηλώσω, πως : Η ΔΙΚΗ ΜΟΥ ΠΑΤΡΙΔΑ, Η ΔΙΚΗ ΜΟΥ ΕΛΛΑΔΑ, Η ΔΙΚΗ ΜΟΥ ΓΙΟΡΤΗ για την 28η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ, ΕΙΝΑΙ ΑΛΛΗ… αυτό πρέπει να το συνειδητοποιήσουμε ΟΛΟΙ ΕΜΕΙΣ, δηλ. η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών αυτής της χώρας. Εμείς πρέπει να έχουμε τις δικές μας ΓΙΟΡΤΕΣ, τους δικούς μας ΗΡΩΕΣ, τις γιορτές με το σωστό, το πατριωτικό νόημα, που δεν έχει τίποτε κοινό, με το ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΟ και ΣΥΣΤΗΜΙΚΟ και όχι μόνο, ΤΣΙΡΚΟ που υποτίθεται γιορτάζει τον ηρωϊσμό και την αυταπάρνηση του Λαού μας, και που στο άκουσμα και μόνο των φράσεων ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ, ΛΑΪΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ και ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, αρρωσταίνει , εκρήγνυται και μας κουνάει το δάκτυλο, φοβερίζοντάς μας … Όμως κι εδώ έρχεται ο μεγάλος ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΡΝΑΛΗΣ να μας θυμίσει :

« ΦΩΝΑΖΟΥΝ ΟΙ ΠΑΤΡΙΔΕΜΠΟΡΟΙ ,

ΝΑ ΦΟΒΗΘΟΥΝ ΟΙ ΠΑΤΡΙΩΤΕΣ ».

Υ.Γ : το άκουσμα που παραθέτω, είναι αφιερωμένο στην αληθινή ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ… μια ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ που είναι ΑΝΑΓΚΑΙΑ ακόμα και ΣΗΜΕΡΑ, με διαφορετικούς, φυσικά ΤΡΟΠΟΥΣ…

ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑ

24/10/2024 

 ΑΛΚΗΣ ΦΑΤΣΙΟΣ

ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ

Σε ένα έτος, που είναι το πρώτο ολόκληρο με το νέο ιδιοκτήτη, ο Οργανισμός Λιμένος Ηγουμενίτσας κατέγραψε σημαντικές μεταβολές στα οικονομικά του μεγέθη το 2023. Η οικονομική έκθεση της χρήσης του 2023 αποκαλύπτει μια εικόνα εταιρικής δυναμικής με σαφείς ενδείξεις ανάπτυξης αλλά και προκλήσεων.

Ο κύκλος εργασιών της εταιρείας για το έτος 2023 ανήλθε σε 7.129.956,11 ευρώ (άμεσα έσοδα από τη βασική λιμενική δραστηριότητα), καταγράφοντας αύξηση 16,71% σε σύγκριση με το 2022. Η αύξηση αυτή προήλθε κυρίως από την ανάκαμψη της επιβατικής κίνησης και την ενίσχυση της διακίνησης ασυνόδευτων φορτίων μέσω του λιμανιού. Συνολικά τα έσοδα ανήλθαν σε 7.579.244,68 ευρώ (μαζί με άλλα έσοδα που προέρχονται από δευτερεύουσες δραστηριότητες όπως ενοικιάσεις), με την εν λόγω αύξηση να αποτελεί ένδειξη της ενισχυμένης δραστηριότητας της εταιρίας.

Τα μικτά κέρδη της εταιρείας έφτασαν τα 3.005.545,28 ευρώ, αυξημένα κατά περίπου 41,8% σε σχέση με το 2022. Το περιθώριο μικτού κέρδους βελτιώθηκε επίσης, φθάνοντας το 41,72%. Ωστόσο, τα καθαρά κέρδη μετά από φόρους παρουσίασαν μείωση, καταλήγοντας στα 932.172,91 ευρώ, μειωμένα κατά 40,90% σε σύγκριση με την προηγούμενη χρήση. Αυτή η μείωση αντανακλά τον αντίκτυπο της επανακαθορισμού της χερσαίας ζώνης αρμοδιότητας του λιμένα και των συνεπακόλουθων διαγραφών παγίων.

Τα λειτουργικά έξοδα της εταιρείας αυξήθηκαν σε 7.184.171,05 ευρώ από 5.790.019,62 ευρώ το 2022. Η αύξηση οφείλεται κυρίως σε αναγκαστικές αποσβέσεις και στην ανάγκη για πρόβλεψη λόγω των μεταβολών στη χερσαία ζώνη, που επηρέασαν το κόστος των παγίων.

Παρά τις οικονομικές προκλήσεις, ο Οργανισμός Λιμένος Ηγουμενίτσας διατηρεί μια ισχυρή κεφαλαιακή διάρθρωση με Ίδια Κεφάλαια που αντιστοιχούν στο 74,96% του συνολικού παθητικού. Το μέλλον φαίνεται να κρύβει σημαντικές ευκαιρίες, καθώς η ολοκλήρωση των υποδομών της Β’ και Γ’ Φάσης ανάπτυξης προβλέπεται να ενισχύσει περαιτέρω τη δυναμική του λιμένα και να αυξήσει την ικανότητα υποδοχής μεγαλύτερων πλοίων και αυξημένου φορτίου.

Τα οικονομικά αποτελέσματα του 2023 επιβεβαιώνουν την ικανότητα του Οργανισμού Λιμένος Ηγουμενίτσας να προσαρμόζεται στις αλλαγές, να εκμεταλλεύεται τις ευκαιρίες ανάπτυξης και να προσφέρει αξιόλογες υπηρεσίες στο επιβατικό και εμπορευματικό κοινό.

Η Ισπανία αποτελεί την 2η μεγαλύτερη αγορά για τα φρέσκα ελληνικά ψάρια εκτροφής, καθώς το 2023 απορρόφησε περίπου 28% της Ελληνικής παραγωγής. Συνολικά το 2023 εισάχθηκαν συνολικά στην Ισπανία 64.400 τόνοι τσιπούρας και λαβρακιού εκ των οποίων 52%, 33.520 τόνοι, από την Ελλάδα.

Σε αυτό το πλαίσιο και με στόχο την περαιτέρω ενδυνάμωση της κατανάλωσης των φρέσκων ελληνικών ψαριών εκτροφής Fish from Greece των μελών της, η Ελληνική Οργάνωση Παραγωγών Υδατοκαλλιέργειας (ΕΛΟΠΥ), με το Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της Ελληνικής Πρεσβείας και το Ισπανο-Ελληνικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, διοργάνωσε στη Μαδρίτη δύο ιδιαίτερα γεύματα γαστρονομίας στο εστιατόριο VelascoAbellà, του διακεκριμένου με δύο αστέρια Michelin Ισπανού chef Óscar Velasco.

Συγκεκριμένα, τη Δευτέρα 14 Οκτωβρίου, η εκδήλωση ξεκίνησε με demo μαγειρικής για συνταγή με λαβράκι Fish from Greece σε επιλεγμένους Ισπανούς μάγειρες και ακολούθησε γεύμα. Την Τρίτη 15 Οκτωβρίου, συμμετείχαν εκπρόσωποι του ειδικού διατροφικού και γενικού τύπου, bloggers και influencers γεύσης. H ΕΛΟΠΥ προσέφερε φρέσκα ελληνικά ψάρια εκτροφής Fish from Greece, λαβράκια, τσιπούρες, φαγκριά και μαγιάτικα. H φίνα γεύση τους αναδείχτηκε από εκλεκτά ελληνικά κρασιά, πραγματοποιώντας ένα “Fish & Wine Pairing” με τη συμμετοχή γνωστής οινολόγου.

Στο διήμερο εκδηλώσεων προώθησης των προϊόντων της ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας, την ΕΛΟΠΥ εκπροσώπησε η κα Ισμήνη Μπογδάνου, Διευθύντρια Επικοινωνίας και Δημοσιών Σχέσεων, η οποία προέβη σε ομιλία-παρουσίαση της ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας και του εξωστρεφούς χαρακτήρα της και των ιδιαίτερων θετικών ποιοτικών και υγιεινών χαρακτηριστικών των ελληνικών ψαριών εκτροφής. Το Ισπανο-Ελληνικό Εμπορικό Επιμελητήριο εκπροσωπήθηκε από τον Πρόεδρο, κ. Ανδρέα Παππά και τον Αντιπρόεδρο κ. Jacobo Beltrán. Συμμετείχαν ενεργά ο κ. Παντελής Γκάσιος, Σύμβουλος Α’ και η κα Χριστίνα Οικονόμου, Γραμματέας Γ΄, του Γραφείου ΟΕΥ της Ελληνικής Πρεσβείας. Την εκδήλωση τίμησε με παρουσία του και χαιρετισμό ο Πρέσβυς της Ελλάδος στην Ισπανία κ. Ηλίας Φωτόπουλος.

Στο χώρο του εστιατορίου έγινε συνέντευξη σχετικά με το ελληνικό ψάρι εκτροφής, την διήμερη δράση και τη σημασία της ισπανικής αγοράς για τα ελληνικά ψάρια εκτροφής, από τοπικό κανάλι της Μαδρίτης (Telemadrid), με την συμμετοχή της κας Μπογδάνου και του κ. Παντελή Γκάσιου.

Η διήμερη δράση αποτέλεσε μία πρώτης τάξεως ευκαιρία περαιτέρω εδραίωσης του ελληνικού ψαριού εκτροφής στην Ισπανία. Οι εκδηλώσεις γαστρονομίας και ενημέρωσης σε χώρες της Ευρώπης που εξάγονται τα φρέσκα ελληνικά ψάρια εκτροφής Fish from Greece αποτελούν σταθερή αξία στη φαρέτρα των δράσεων εξωστρέφειας της ΕΛΟΠΥ. Εκτός από την παρουσία της σε διεθνείς εκθέσεις, η ΕΛΟΠΥ έχει συμμετάσχει σε εκδηλώσεις με την Ελληνική Πρεσβεία και τον ΕΟΤ στο Μιλάνο, την Ελληνική Πρεσβεία στο Λονδίνο, το Johnson & Wales University στις ΗΠΑ και άλλες.

Στις 23 του Οκτώβρη οι Εκπαιδευτικοί απεργούμε! Με τον αγώνα και την πάλη μας αντιστεκόμαστε στην πολιτική της κυβέρνησης της ΝΔ που διατείνεται πως με τα μέτρα που παίρνει προχωρά στον «εξορθολογισμό» της εκπαίδευσης. Πρόκειται, ουσιαστικά, για βαρβαρότητα που στρέφεται πρώτα και κύρια ενάντια στα μορφωτικά δικαιώματα των μαθητών μας.

· Απεργούμε ενάντια στις συγχωνεύσεις και τις συμπτύξεις, στα πολυπληθή, 25άρια και πλέον, τμήματα που αγνοούν τις παιδαγωγικές ανάγκες των μαθητών μας.

Απεργούμε γιατί θέλουμε να εργαζόμαστε και να ζούμε με αξιοπρέπεια. Γι’ αυτό απαιτούμε εδώ και τώρα να επανέλθει με ευθύνη της κυβέρνησης ο 13ος και 14ος μισθός και να δοθούν ουσιαστικές αυξήσεις στους μισθούς μας κι όχι ψίχουλα των 20 ευρώ, μεικτά, όπως υπόσχεται ο πρωθυπουργός.

Απεργούμε γιατί η κυβέρνηση με τη λεγόμενη αξιολόγηση προχωρά στην κατηγοριοποίηση σχολείων, μαθητών και εκπαιδευτικών. Ταυτόχρονα εντείνεται το κλίμα τρομοκρατίας, φόβου και απειλών για παραπομπή στα πειθαρχικά όργανα όσων αντιστέκονται, θυμίζοντας άλλες εποχές…

· Απεργούμε για να εξισωθεί το ωράριο των Νηπιαγωγών και των εκπαιδευτικών που υπηρετούν στα ολιγοθέσια με αυτό των υπόλοιπων εκπαιδευτικών της Πρωτοβάθμιας και συνολικά να εξισωθεί το ωράριο της Πρωτοβάθμιας με αυτό της Δευτεροβάθμιας. Να προστατευθούν οι εκπαιδευτικοί κατά την άσκηση του παιδαγωγικού τους έργου.

Απεργούμε γιατί θέλουμε να στεκόμαστε με αξιοπρέπεια μέσα στην τάξη, απέναντι στους μαθητές μας και όχι να δουλεύουμε μέχρι τα 67 χρόνια. Γι’ αυτό απαιτούμε εδώ και τώρα την κατάργηση όλων των αντιασφαλιστικών νόμων των προηγούμενων κυβερνήσεων της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ.

Απεργούμε γιατί δεν ανεχόμαστε να υπάρχουν 25.000 συνάδελφοί μας συμβασιούχοι, πολλοί απ’ αυτούς με πάρα πολλά χρόνια προϋπηρεσίας που γυρίζουν όλη τη χώρα χωρίς να έχουν δικαίωμα να αρρωστήσουν, να κάνουν οικογένεια και παιδιά, να σχεδιάσουν τη ζωή τους. Απεργούμε για να μπει τέρμα στο αίσχος της αναπλήρωσης, για να μονιμοποιηθούν εδώ και τώρα οι συνάδελφοί μας.

Απεργούμε γιατί υπάρχει άμεση ανάγκη, μετά την κατάργηση των σχολικών επιτροπών, να χρηματοδοτηθούν τα σχολεία στο ύψος των πραγματικών τους αναγκών κι όχι με ψίχουλα. Για να παρθούν εδώ και τώρα μέτρα αντισεισμικής, αντιπυρικής και αντιπλημμυρικής θωράκισης των σχολείων.

Απεργούμε γιατί ως εκπαιδευτικοί–παιδαγωγοί δε συμβιβαζόμαστε με ένα σχολείο στο οποίο δεν υπάρχουν όλοι οι εκπαιδευτικοί, ώστε ο καθένας να διδάσκει το αντικείμενό του, τα παιδιά με Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες δεν έχουν τον Ειδικό Παιδαγωγό που δικαιούνται ή δε βρίσκονται στη δομή που έχουν ανάγκη.

Απεργούμε γιατί οφείλουμε να δώσουμε τον αγώνα από κοινού με τους μαθητές μας και τους γονείς, ώστε να μην περάσουν τα σχέδια της κυβέρνησης και την μετατροπή του σχολείου σε ένα πεδίο ταξικού “ξεσκαρταρίσματος” μαθητών. Γιατί ο ρόλος μας ως εκπαιδευτικοί είναι να παλεύουμε κάθε παιδί να έχει το δικαίωμα στη μόρφωση, ανεξάρτητα από το επάγγελμα που θα ακολουθήσει.

Απεργούμε γιατί δεν ανεχόμαστε η χώρα μας να μετατρέπεται σε μια απέραντη Νατοϊκή βάση και να εμπλέκεται στους επικίνδυνους πολέμους που εξελίσσονται στη περιοχή μας. Δε δεχόμαστε να δίνονται κάθε χρόνο 4 δις € για νατοϊκούς εξοπλισμούς και την ίδια στιγμή, όταν διεκδικούμε μόνιμους διορισμούς ή χρηματοδότηση για την Παιδεία, να μας λένε ότι υπάρχει “δημοσιοοικονομική στενότητα”.

Απεργούμε γιατί κανείς δε θα μας λύσει τα προβλήματα που έχει δημιουργήσει αυτή η πολιτική και οι κυβερνήσεις που την υπηρετούν, αν δεν οργανωθεί μαζικός, αποφασιστικός αγώνας με σύνθημα «ή τα κέρδη τους ή οι ζωές μας».

Στις 23 Οκτώβρη παίρνουμε τη ζωή μας στα χέρια μας.

Το λόγο έχουμε τώρα εμείς!!!

Χριστοφίδης Δημήτρης

Πρόεδρος του Συλλόγου Εκπαιδευτικών

Π.Ε. Θεσπρωτίας

1 - Καμιά φορά, έτσι εντελώς τυχαία, ανακαλύπτεις γεννήματα της ΤΕΧΝΗΣ – σε οποιονδήποτε τομέα της… - του ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, ‘’προϊόντα’’ επίπονης πνευματικής εξόρυξης, ‘’ διαμαντάκια ‘’ θα έλεγα, με δημιουργούς, είτε επαγγελματίες ή ερασιτέχνες, είτε όχι, είτε γνώστες ή ειδικούς, είτε όχι, που πραγματικά όχι μόνο σε εκπλήσσουν, αλλά κυριολεκτικά σε ΚΑΤΑΠΛΗΣΣΟΥΝ …

Εννοείται βεβαίως, ότι όταν αυτά τα ‘’ διαμαντάκια ‘’ προέρχονται από μη επαγγελματίες ή από μη ειδικούς, είναι ΒΕΒΑΙΟΝ ότι αυτοί, έχουν μια συγκροτημένη προσωπικότητα, ‘’ οπλισμένη ‘’ με επαρκή στοιχεία, μιας γενικότερης ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΜΟΡΦΩΣΕΩΣ, ΓΝΩΣΕΩΣ και ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑΣ… Κι αυτό γιατί, είναι παραπάνω από βέβαιο, ότι τα ‘’ διαμαντάκια ‘’ αυτά, ποτέ δεν ευδοκιμούν στον χώρο, της ΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ και ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΜΑΘΕΙΑΣ, και πολύ περισσότερο, στον χώρο της ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΔΙΑΦΟΡΙΑΣ…

2 - Έτσι πρόσφατα, στα πλαίσια του προσφιλούς μου ‘’αθλήματος’’ της ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ και της ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗΣ, ανακάλυψα κάτι, για την ουσία του οποίου και παλαιότερα έχω αναφερθεί και αναλύσει… Ταυτόχρονα δε, επιβεβαίωσα την μεγάλη δύναμη που μπορεί να έχει η ένωση του ήχου (ΜΟΥΣΙΚΗ) και του λόγου (ΠΟΙΗΣΗ), δηλαδή το υπέροχο δημιούργημα αυτής της ένωσης… το ΤΡΑΓΟΥΔΙ … Το τραγούδι λοιπόν που παρακάτω θα ακούσετε (αυτό ανακάλυψα…), και κυρίως τους στίχους που θα διαβάσετε και τους οποίους παραθέτω ολόκληρους, μέσα στην σύντομη διάρκειά του, (περίπου 5 λεπτά..), συνδεδεμένους με μία απολύτως συμβατή με το θέμα μουσική, ‘’ γέννησε’’ ένα ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ (και ίσως ‘’ιατρικό‘’..) ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ… Ένα αποτέλεσμα, που η ασχολία, πολλού χρόνου, από τους φερομένους ως ΕΙΔΙΚΩΝ, π.χ. διδασκάλων, εκπαιδευτικών, ψυχολόγων, κοινωνικών λειτουργών κ.λ.π… ίσως δεν θα μπορούσε να αποφέρει… Θα μου πει κάποιος, πως είναι υπερβολή αυτό… Ίσως… ίσως.., όμως το διατύπωσα με αυτόν τον τρόπο, για να τονίσω την σοβαρότητα του θέματος, αφʹενός, και αφʹετέρου το ακριβές της θεωρήσεως αυτού, από τον δημιουργό του.

3 - Με περίσσεια ΑΤΟΜΙΚΗ και ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ, ο δημιουργός (μουσική – στίχοι – ερμηνεία) κ. ΦΟΙΒΟΣ ΔΕΛΗΒΟΡΙΑΣ, ανιχνεύει και επισημαίνει με ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΚΡΙΒΕΙΑ, που προσομοιάζει σε ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ‘’ ΙΑΤΡΙΚΟ ‘’ ΝΥΣΤΕΡΙ, έχοντας για εργαλείο την ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ (και όχι μια ΑΠΛΗ ΜΑΤΙΑ..), τον ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΕΡΙΓΥΡΟ, στον ΕΥΑΙΣΘΗΤΟ χώρο των παιδιών, χώρος που είναι ίσως πολύ δύσκολο να διερευνηθεί ακόμα και από ΕΙΔΙΚΟΥΣ…

4 - Διαβάζοντας λοιπόν κάποιος, με πολλή προσοχή, αυτούς τους στίχους, διαπιστώνει ότι ο Φ. Δ. διαπλάθει, αλλά κυρίως δημιουργεί την ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ αλλά και την ΠΡΑΚΤΙΚΗ βάση, για τον απόλυτο ΣΕΒΑΣΜΟ της ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑΣ των ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΩΝ, ιδιαίτερα όταν αυτοί οι χαρακτήρες, αφορούν τα νεαρά ΒΛΑΣΤΑΡΙΑ, τα ΠΑΙΔΙΑ… …παιδιά που κάποτε μεγαλώνουν, και λίγο – πολύ, ‘’ κουβαλάνε ‘’ τα ίδια ειδοποιά χαρακτηριστικά, αλλά φυσικά με άλλον τρόπο εκδήλωσης, συνεπεία της διαδρομής του χρόνου… Εδώ καταγράφονται και οι ΕΥΘΥΝΕΣ όλων μας, ευθύνες αυτές της κοινωνίας, αυτές της ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ, αυτές των ΓΟΝΕΩΝ, οι ΕΥΘΥΝΕΣ ΟΛΩΝ, ΕΥΘΥΝΕΣ ΕΠΙΜΕΡΙΣΤΙΚΑ κατανεμημένες, και γιατί όχι, τρόπους – μετά την κατανόηση – αντιμετωπίσεως…

Ο Φ. Δ. αποδεικνύει συνεχώς με τις εν γένει παρεμβάσεις του, και παράλληλα με τις δημιουργίες της Τέχνης του (πρόσφατα και με την συμμετοχή του στην μεγαλειώδη συναυλία για το έγκλημα των ΤΕΜΠΩΝ..), αυτό που πολύ εύστοχα παλαιότερα είχαν επισημάνει ο μεγάλος ΚΑΡΟΛΟΣ ΚΟΥΝ και ο ποιητής και δάσκαλος ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΡΝΑΛΗΣ, σε διαφορετικούς χρόνους φυσικά, ότι δηλαδή :« Η ΤΕΧΝΗ, η όποια ΜΟΡΦΗ ΤΕΧΝΗΣ, είναι ΜΕΓΑΛΗ, παράλληλα είναι ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ, ΟΧΙ του ΠΕΡΙΤΤΟΥ, αλλά του ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟΥ, και πρέπει να την πλησιάζουμε αυτήν ( ΤΕΧΝΗ ), με ΕΥΛΑΒΕΙΑ και ΣΕΒΑΣΜΟ. Την ΤΕΧΝΗ, ΔΕΝ ΕΧΟΥΜΕ ΠΟΤΕ το ΔΙΚΑΙΩΜΑ να την ΚΑΤΕΒΑΖΟΥΜΕ σε ΧΑΜΗΛΑ ΕΠΙΠΕΔΑ και ΑΝΑΣΤΗΜΑΤΑ, ακόμα και αν αυτό το ΑΝΑΣΤΗΜΑ είναι ΔΙΚΟ μας ».

Ο Φοίβος Δεληβοριάς, έτσι την πλησιάζει, με αυτή την ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ, με αυτήν την ΘΕΩΡΗΣΗ, και με αυτήν την ΠΛΗΡΟΤΗΤΑ, ως ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ…

5 - Αφήνω λοιπόν τις φίλες και φίλους αναγνώστες μου, να κρίνουν οι ίδιοι, τόσο τους στίχους που αμέσως παραθέτω, όσο και το τραγούδι στο βίντεο που ακολουθεί στο τέλος του κειμένου. Προσωπικά, με την ανάγνωση, με το άκουσμα, έμεινα εμβρόντητος, κατάπληκτος, ενεός ….

ΟΙ ΣΤΙΧΟΙ : ( ΚΑΠΟΙΑ ΠΑΙΔΑΚΙΑ )

Κάποια παιδάκια είναι υπερκινητικά, κάποια είν’ απρόσεκτα και παρορμητικά, Τα γράμματα μπερδεύουν και τις συλλαβές Κι αφήνουνε στη μέση τις κατασκευές.

Κάποια παιδάκια αναπτύσσονται αργά, άλλα δεν τρώνε, άλλα μιλάν πολύ σιγά, άλλα γυρνάν απ’ το σχολείο και λένε ψέματα και άλλα τα’ χουν καταστρέψει τα παινέματα.

Όλα όμως κάποτε μετριούνται με τους άλλους, όλα μια μέρα προσποιούνται τους μεγάλους. Όλα ελπίζουνε πως θα’ ρθει αυτός ο άγνωστος από τη χώρα που κανείς δεν είναι άρρωστος.

Ναι, όλα κάποτε μαθαίνουν για το αντάλλαγμα δίνουνε το ‘να για να πάρουν το άλλο πράγμα, δίνουν τα σώματα και τα ελαττώματά τους για να αποκτήσουνε οσμή τα χρήματά τους Δίνουν τα σώματα και τα ελαττώματά του Για να τελειώσει κάποιος τα μαθήματά τους

Κάποια παιδάκια τραυματίζονται συχνά Κάποια μιλάν πάρα πολύ και φορτικά Κάποια ανεβαίνουνε σε μέρη που θα πέσουνε Και κάποια αγγίζουν το κερί για να πονέσουνε

Κάποια έχουν θέμα με το μεταβολισμό Κι άλλα φοβούνται όταν ακούν για χωρισμό Άλλα τα στέλνουνε πακέτο στους παππούδες τους Και άλλα βάζουν σε γυαλί τις πεταλούδες τους

Όλα όμως κάποτε θα ξαναπροσπαθήσουν Να βρούνε κάποιον που θ’ ακούσει όταν μιλήσουν Να βρούνε κάποιον μ’ ένα σώμα σαν ανάμνηση Να βγάλουν έξω το κεφάλι από τη βάφτιση Κάποια μπορεί ποτέ να μην κοιτάξουν πάνω Κάποια θα μείνουν μαύρα πλήκτρα σ’ ένα πιάνο Μα κάποια λίγα πίσω απ’ τη ρωγμή του κάλλους Θα δούνε μέσα τους κι εκεί θα βρουν τους άλλους Μα κάποια πίσω από το ράγισμα του κάλλους Θα δουν το τραύμα τους κι εκεί θα βρουν τους άλλους.

Ηγουμενίτσα Άλκης Φάτσιος

20 Οκτωβρίου 2024 Δικηγόρος

Υπάρχουν πολλοί λόγοι και παράγοντες που μας οδηγούν να επιμείνουμε σε μια ιδέα, μια απόφαση, μια στρατηγική πέρα από την «ημερομηνία λήξης της». Οι οικονομολόγοι επινόησαν τον όρο, «Concorde Fallacy» η « πλάνη του Concorde» , ως μια μεταφορά για να περιγράψει την προσπάθεια των ανθρώπων να υπερασπιστούν μια επένδυση , μια απόφαση ,μια πολιτική, μια επιχείρηση , όταν αυτή η «άμυνα» κοστίζει πολύ περισσότερο από την εγκατάλειψη και μια εναλλακτική λύση. H πλάνη του χαμένου κόστους περιγράφει την τάση μας να συνεχίσουμε να επιμένουμε σε μια προσπάθεια στην οποία έχουμε ήδη «δεσμευτεί» ακόμη και αν το κόστος της επένδυσης δεν είναι ανακτήσιμο.

Πρόσφατα εντόπισα στο διαδίκτυο ένα χιουμοριστικό αλλά εξαιρετικά ρεαλιστικό κείμενο το οποίο περιγράφει τον τρόπο “αντιμετώπισης και αντίδρασης» των οργανισμών απέναντι σε σοβαρά προβλήματα .Δυστυχώς πολλοί οργανισμοί αρνούνται να αντιληφθούν τις αλλαγές και την πραγματικότητα η οποία τους περιβάλλει.

Η σοφία της φυλής των Ντακότα, η οποία πέρασε από τη μια γενιά στην άλλη, λέει ότι «όταν ανακαλύψεις ότι ιππεύεις ένα νεκρό άλογο, η καλύτερη απόφαση είναι να ξεπεζέψεις».

Ωστόσο στην πραγματικότητα πολλοί οργανισμοί (κυβερνητικοί ,επιχειρήσεις ) όταν έχουν να αντιμετωπίσουν ένα «ψόφιο άλογο» ακολουθούν τις παρακάτω «προηγμένες στρατηγικές» :

1. Αγοράζεις πιο μεγάλο μαστίγιο

2. Αλλάζεις αναβάτη

3.Απειλεις το άλογο με εξόντωση

4. Συστήνεις επιτροπή ειδικών για να μελετήσεις ενδελεχώς το άλογο

5. Οργανώνεις επισκέψεις σε διάφορες χώρες για να μάθεις πώς οι άλλοι ιππεύουν ένα ψόφιο άλογο.

6. Επαναδιατυπώνεις τις προδιαγραφές απόδοσης σε χαμηλότερα επίπεδα , για όλα τα άλογα προκειμένου να συμπεριληφθούν και τα ψόφια άλογα

7. Κατατάσσεις το ψόφιο άλογο στην κατηγορία “ζωντανά με μικροπροβλήματα”

8. Προσλαμβάνεις εξωτερικούς συνεργάτες για να καβαλήσουν το άλογο

9. Συγκεντρώνεις πολλά ψόφια άλογα μαζί για να αυξήσεις την ταχύτητα

10. Διαθέτεις πρόσθετους οικονομικού πόρους για την εκπαίδευση,με σκοπό την αύξηση της απόδοσης του ψόφιου αλόγου

11. Πραγματοποιείς μελέτη αποδοτικότητας η οποία θα εξετάσει εάν ελαφρότεροι αναβάτες βελτιώνουν τις επιδόσεις του ψόφιου αλόγου

11. Ανακοινώνεις ότι το ψόφιο άλογο κοστίζει λιγότερο στο κράτος επειδή χρειάζεται να το ταΐσεις ,προκαλεί χαμηλότερο κόστος συνεπώς επιβαρύνει την εθνική οικονομία πολύ λιγότερο από τα ζωντανά άλογα

12.Επαναπροσδιορίζεις τα ελάχιστα επίπεδα απόδοσης για όλα τα άλογα και

13. Προάγεις το ψόφιο άλογο σε διευθυντική θέση για να προσλάβει άλλο άλογο..

Με την παράθεση του παραπάνω προηγμένου «οπλοστασίου» αποφάσεων και δράσεων , μπορεί ο καθένας να εντοπισει επιχειρήσεις ή προβλήματα τα οποία έχουν αντιμετωπισθεί με την παραπάνω εξ ορισμού αποτυχημενη μεθοδολογία.

Διαχρονικά επίκαιρο κείμενο!

Γιάννης Στάθης

Picture by Kevin Nicoll

Κεντρικό ρόλο στη δημιουργία ισχυρής Ενιαίας Αγοράς και στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας έχει η φορολογία. Αναμφίβολα υφίσταται αναγκαιότητα αντιμετώπισης του φορολογικού σχεδιασμού και άρσης φορολογικών εμποδίων, περαιτέρω εναρμόνισης στην έμμεση φορολογία (ΦΠΑ, ΕΦΚ/Ενέργεια), επανεξέτασης του τρόπου λήψης αποφάσεων στο Συμβούλιο της Ε.Ε, με δυνατότητες και διευρυμένης συνεργασίας («εναρμόνιση με ευελιξία»), ενίσχυσης ΜΜΕ, επενδυτικών κινήτρων κλπ. Διαπιστώνεται πρόοδος (π.χ υιοθέτηση της Οδηγίας FASTER, για την άρση διασυνοριακών επενδυτικών εμποδίων), ωστόσο προκρίνονται περαιτέρω μεταρρυθμίσεις προκειμένου οι επιχειρήσεις να λειτουργήσουν εντός της Ενιαίας Αγοράς (με προώθηση και της Ένωσης Κεφαλαιαγορών/CMU και της Τραπεζικής Ένωσης), χωρίς το υφιστάμενο συνονθύλευμα εθνικών κανόνων που εμποδίζουν την καινοτομία.

Επιπρόσθετα, η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται στην αρχή μιάς νέας ψηφιακής επανάστασης, με την αύξηση εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ), με τεράστιες δυνατότητες, αλλά και προκλήσεις. Ουσιαστικά, παρέχεται στην Ε.Ε ένα μοναδικό παράθυρο ευκαιρίας να αντιμετωπίσει τα κενά στη καινοτομία, ανακτώντας έναν δυναμικό βιομηχανικό τομέα, με κάθετη ενσωμάτωση της ΑΙ. Ωστόσο, ανακύπτουν πολλά ερωτήματα σχετικά με τις επιπτώσεις της ΑΙ στις αγορές εργασίας, στα κοινωνικά/εκπαιδευτικά συστήματα κλπ.

Η φορολογική πολιτική μπορεί να μετριάσει τις αρνητικές επιπτώσεις της ΑΙ στην αγορά εργασίας συντελώντας στην πιο ομοιόμορφη κατανομή των κερδών. Ωστόσο, τα φορολογικά συστήματα δεν φαίνεται να είναι έτοιμα να αντιμετωπίσουν αυτές τις προκλήσεις, δεδομένου ότι στην Ε.Ε τα φορολογικά έσοδα βασίζονται ακόμη στη φορολόγηση της εργασίας. Επιπλέον, τα φορολογικά κίνητρα που έχουν εισαχθεί για την ενίσχυση της καινοτομίας δεν φαίνεται να έχουν αξιολογηθεί, λαμβάνοντας υπόψη ότι η αποτίμηση των φορολογικών δαπανών στα ΚΜ, συμπεριλαμβανομένων και αυτών για την ενίσχυση της ΑΙ, φαίνεται να είναι αποσπασματική και όχι εναρμονισμένη.

Υφίσταται συνεπώς αναγκαιότητα στην Ε.Ε επανεξέτασης/αξιολόγησης των φορολογικών κινήτρων, της φορολόγησης των επιχειρήσεων και κεφαλαίου, λαμβάνοντας υπόψη τις σημαντικές αλλαγές που επέρχονται μέσω των εφαρμογών της AI.

Αναμφίβολα η ψηφιακή μετάβαση συντελεί στη μείωση της φοροδιαφυγής και στην απλούστευση διαδικασιών. Όμως, η νέα πραγματικότητα απαιτεί εναρμονισμένες φορολογικές πολιτικές και φορολογικά κίνητρα συναφή με το νέο περιβάλλον. Τα ανωτέρω σε συνδυασμό με τους νέους κανόνες οικονομικής διακυβέρνησης, και την εφαρμογή του μεταρρυθμιστικού πλαισίου του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, παρέχουν στην Χώρα μας μοναδική ευκαιρία για την αποτελεσματική οριοθέτηση του εθνικού πλαισίου δημοσιονομικής προσαρμογής βασισμένου σε ένα ανθεκτικό φορολογικό σύστημα.

Η Αθηνά Καλύβα (Ph.D) ειναι Επικεφαλής Οικονομικής Μονάδας Μόνιμης Ελληνικής Αντιπροσωπείας στην Ε.Ε

Η τουριστική περίοδος ολοκληρώνεται με ικανοποιητικούς ρυθμούς και εντός των προβλέψεων, για μία ακόμα επιτυχημένη οικονομικά χρονιά. Σύμφωνα με το τμήμα οικονομικών αναλύσεων της Εθνικής Τράπεζας , κάθε ρεκόρ σε επίπεδο επισκεψιμότητας αναμένεται να επιτύχει η Ελλάδα φέτος, καθώς η ανάλυση προβλέπει ότι οι τουρίστες θα ξεπεράσουν τα 35 εκατ, έναντι 31 εκατ. το 2023, ενώ τα έσοδα να εκτιναχθούν στα 22 δισ. ευρώ.

Ο κλάδος του τουρισμού συμβάλλει στο 13% του ΑΕΠ της χώρας και με 23% στην αγορά εργασίας , το οποίο εκτιμάται ότι φτάνει στο 40% βάσει της έμμεσης συμβολής του σε τομείς όπως το εμπόριο, οι μεταφορές, και η ψυχαγωγία(ΙΝΣΕΤΕ 2023).

Ωστόσο, οι ειδικοί εμφανίζονται αρκετά προβληματισμένοι για το αν θα μπορέσει η τουριστική μας βιομηχανία να συνεχίσει να λειτουργεί με τους ίδιους αυξητικούς ρυθμούς και τις ίδιες επιδόσεις, καθώς τα μηνύματα τα οποία λαμβάνουν δεν είναι και τόσο ενθαρρυντικά.

Η Ελλάδα δέχεται ισχυρές πιέσεις να προχωρήσει σε αναθεώρηση ενός τουριστικού μοντέλου , το οποίο η κλιματική αλλαγή το καθιστά ολοένα και λιγότερο διατηρήσιμο, σημειώνει συντάκτης άρθρου στο Reuters. Περιγράφοντας την κατάσταση επισημαίνει ότι οι Έλληνες πολίτες ισχυρίζονται, πως οι επισκέπτες βλάπτουν το περιβάλλον και τις τοπικές οικονομίες, ιδιαίτερα, καθώς οι βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις, τύπου Airbnb, αυξάνουν το κόστος στέγασης και εκτοπίζουν τους ανθρώπους από τις πόλεις και τα χωριά τους.

Η Ελλάδα συμπεριλαμβάνεται στις χώρες οι οποίες πλήττονται περισσότερο από την υπερθέρμανση του πλανήτη καθώς, οι παρατεταμένοι καύσωνες, οι ξαφνικές σφοδρές βροχοπτώσεις και οι συχνές πυρκαγιές, αλλάζουν δραματικά το τοπίο, με συνέπεια τα προβλήματα να πολλαπλασιάζονται. Ο τουρισμός, σύμφωνα πάντα με το άρθρο,εξαντλεί τους ήδη περιορισμένους υδάτινους πόρους και απειλεί τα εύθραυστα παράκτια περιβάλλοντα, οδηγώντας σε εκκλήσεις για περιορισμό της οικοδομικής δραστηριότητας με περιορισμό στις τουριστικές ροές και ταυτόχρονα σημαντικές κρατικές επενδύσεις στη διαχείριση υδάτων και υποδομών, σχολιάζει το Reuters.

Η χώρα μας ως ένας σημαντικός παγκόσμιος προορισμός, βιώνει έντονα τις συνέπειες του «υπερτουρισμού»,και της κεντρικής έλλειψης στρατηγικής και ολοκληρωμένου σχεδιασμού. Η εκρηκτική αύξηση του αριθμού των τουριστών που επισκέπτονται τη χώρα μας, έχει επιβαρύνει σημαντικά τις υποδομές, την ποιότητα ζωής των κατοίκων και κυρίως το φυσικό περιβάλλον. Οι αρμόδιοι κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την επισώρευση αδιεξόδων στην ύδρευση, τα συστήματα αποχετεύσεων, τις χωματερές αλλά κα την οργιώδη ανοικοδόμηση η οποία έχει αλλάξει οριστικά το τοπίο ολόκληρων περιοχών. Πόλεις όπως η Αθήνα , και σημαντικά νησιά αντιμετωπίζουν σοβαρότατα προβλήματα κυκλοφοριακής συμφόρησης, έλλειψης κατοικιών και υποβάθμισης της ποιότητας ζωής.

Την φετινή χρονιά η ένταση των προβλημάτων κλιμακώθηκε. Τόνοι απορριμμάτων, ΧΥΤΑ στα όρια της δυναμικότητας τους, παραλίες υπερκορεσμένες, δρόμοι μποτιλιαρισμένοι από τα χιλιάδες ενοικιαζόμενα αυτοκίνητα και μηχανάκια, έλλειψη χώρων στάθμευσης, συχνές διακοπές στην υδροδότηση, αποχετευτικά συστήματα στα απόλυτα όρια των δυνατοτήτων τους, επιβάρυνση δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας και συχνές διακοπές είναι μερικά από σοβαρά προβλήματα τα οποία έκαναν ιδιαίτερα έντονη την παρουσία το φετινό καλοκαίρι.

Σε συζήτηση την οποία είχαμε με έναν από τους πλέον ειδικούς του τουρισμού στη χώρα μας, τον Δρ. Κώστα Τσουμάνη** πρώην Διευθυντή του Ε.Ο.Τ και συγγραφέα, καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι οι λύσεις στα παραπάνω προβλήματα δεν είναι βέβαια ο περιορισμός του τουρισμού, αλλά η ορθολογική διαχείριση του και οι συγκεκριμένες στοχεύσεις απέναντι στην «αυθόρμητη ανάπτυξη». Λύσεις είναι η πραγματική καινοτομία, η διατήρηση της ποιότητας του φυσικού μας τοπίου έναντι της καταστροφής του μέσω της συνεχούς οικοδόμησής του . Η διατήρηση και περαιτέρω καλλιέργεια του πολιτισμού και της κουλτούρας. Η αντιμετώπιση των παραπάνω προκλήσεων απαιτεί μια ολιστική προσέγγιση.

Η επένδυση σε υποδομές, η προώθηση του βιώσιμου τουρισμού και η τουριστική εκπαίδευση του τοπικού πληθυσμού αποτελούν αναμφισβήτητα βασικούς πυλώνες για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Η δημιουργία εναλλακτικών μορφών τουρισμού όπως ο αγροτουρισμός, ο πολιτιστικός τουρισμός, ο θρησκευτικός τουρισμός, μπορούν να συμβάλλουν στην αποσυμφόρηση των δημοφιλών προορισμών και στην ενίσχυση των τοπικών οικονομιών .

Οι τουρίστες αναζητούν αυθεντικές Ελληνικές γεύσεις και εμπειρίες, γεγονός το οποίο αυξάνει τη ζήτηση για τοπικά αγροτικά προϊόντα. Επίσης μπορούν να λειτουργήσουν ως «πρεσβευτές» των τοπικών προϊόντων, διαφημίζοντας τα στις χώρες τους και συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στην αύξηση της ζήτησης τους και ταυτόχρονα στην αύξηση των εξαγωγών.

Η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και η ενίσχυση της τοπικής ταυτότητας (μουσεία, χώροι πολιτισμού κ.λπ.) πρέπει να αναδειχτούν σε προτεραιότητες της στρατηγικής του τουρισμού. Η ανάδειξη, με λίγα λόγια, όλων εκείνων των χαρακτηριστικών τα οποία μας καθιστούν όσο πιο μοναδικούς γίνεται. Το ΙΝΣΕΤΕ συνιστά επίσης την προώθηση ενός πλούσιου σε βιοποικιλότητα τουρισμού για να βοηθηθεί η χρηματοδότηση για την προώθηση εναλλακτικών λύσεων από τις διακοπές στην παραλία, όπως ο αγροτουρισμός, ο γαστροτουρισμός, ο τουρισμός ευεξίας και υγείας και περιπέτειας.

Για να μπορέσει η χώρα να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις προκλήσεις να προστατέψει και να διατηρήσει την ποιότητα του τουρισμού και να μπορέσει να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για περαιτέρω ανάπτυξη χρειάζεται συστηματική ερεύνα , ανάλυση των ευρημάτων εις βάθος, στρατηγική, σχεδιασμό και φυσικά απρόσκοπτη εφαρμογή των αποφάσεων .

Ένα εργαλείο το οποίο πλέον μπαίνει σιγά σιγά στην συζήτηση γύρω από την διαχείριση του τουρισμού, είναι η τουριστική φέρουσα ικανότητα. Τι είναι ακριβώς μας το περιγράφει το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο:

Η τουριστική φέρουσα ικανότητα αποτελεί ένα μεθοδολογικό εργαλείο, κατά το σχεδιασμό ενός τουριστικού προορισμού, με βάση τις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης. Ως εργαλείο, θέτει προϋποθέσεις, περιορισμούς και αναλύει τη δυνατότητα προσέγγισης των ορίων ανάπτυξης ενός τόπου, πέρα των οποίων επέρχεται η καταστροφή του.

Οι δυνατότητες που παρουσιάζει μια περιοχή για να δεχθεί τις όποιες επεμβάσεις, πρέπει να εναρμονίζονται με το φυσικό, κοινωνικό-πολιτισμικό και οικονομικό χαρακτήρα της, καθώς και με τον τοπικό πληθυσμό. Απώτερος στόχος είναι η τουριστική διαχείριση και η επίτευξη των κατάλληλων συνθηκών για την αξιοποίηση και προώθηση των τουριστικών προϊόντων ενός προορισμού.* Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού, τουριστική φέρουσα ικανότητα «είναι ο μέγιστος αριθμός ατόμων που μπορούν να επισκεφθούν ταυτόχρονα έναν τουριστικό προορισμό, χωρίς να προκληθεί μόνιμη καταστροφή του φυσικού, οικονομικού και κοινωνικοπολιτιστικού περιβάλλοντος και μείωση της ποιότητας ικανοποίησης των επισκεπτών». Πόσους επισκέπτες, δηλαδή, μπορεί να «αντέξει» ένας τουριστικός προορισμός χωρίς να επηρεαστούν αρνητικά οι φυσικοί του πόροι, όπως για παράδειγμα μείωση των αποθεμάτων νερού, αλλά και χωρίς να αλλοιωθεί η κοινωνική και πολιτιστική του ταυτότητα. Χωρίς να επηρεαστεί η οικονομική του ανάπτυξη και οι τουρίστες που τον επισκέπτονται και επιθυμούν να είναι ικανοποιημένοι.

Δίχως αμφιβολία η χώρα μας διαθέτει σημαντικό δυναμικό για να αναδειχθεί σε ηγέτη στον παγκόσμιο τουρισμό. Με τη σωστή στρατηγική και τις απαραίτητες επενδύσεις, μπορεί να συνδυάσει την τουριστική ανάπτυξη με την προστασία του περιβάλλοντος και την ενίσχυση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της. Η εκπαίδευση και η ευαισθητοποίηση των κατοίκων είναι βασικός συντελεστής για την επίτευξη του στόχου του βιώσιμου τουρισμού. Μέσω σχολικών προγραμμάτων, σεμιναρίων και ενημερωτικών δράσεων, οι κάτοικοι μπορούν να ενημερωθούν για τα οφέλη του τουρισμού και τη διαχείριση των όποιων αρνητικών επιπτώσεών του.

Ειδικότερα και όσον αφορά στην οικονομική διάσταση του τουρισμού, η Ελλάδα πλέον βρίσκεται σε μονομερή εξάρτηση του συνόλου της αναπτυξιακής δυναμικής της οικονομίας από έναν κλάδο. Η Ελλάδα πάσχει από την «μονοκαλλιέργεια» του τουρισμού. Η «μονοκαλλιέργεια» συνεπάγεται ωστόσο σημαντικές εξαρτήσεις. Η υπέρμετρη βαρύτητα του τομέα του τουρισμού στο μείγμα της οικονομίας δημιουργεί στρεβλώσεις και εξαρτήσεις. Το κυριότερο είναι ότι το σημερινό μοντέλο δεν διευκολύνει την δημιουργία αναπτυξιακού μείγματος της Ελληνικής οικονομίας προς την οικονομία της γνώσης την παραγωγή και τις υψηλές τεχνολογίες. Η υπερβολική εξάρτηση της χώρας μας από τον τουρισμό πλήττει την ανθεκτικότητα της απέναντι σε πάσης φύσεως γεωπολιτικούς ή χρηματοοικονομικούς κινδύνους και απειλές.

Στην εποχή μας, δεν υπάρχουν σταθερές και τα δεδομένα και οι καταστάσεις αλλάζουν με ιλιγγιώδεις ρυθμούς. Οι κυβερνήσεις, οι κοινωνίες, έχουν αντικειμενική δυσκολία να προσαρμοστούν στις διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες. Απαιτείται συνεχής παρακολούθηση των εξελίξεων και προσαρμογή των πολιτικών, ώστε να μπορεί να διασφαλιστεί ότι οι λύσεις οι οποίες υιοθετούνται είναι επίκαιρες, αποτελεσματικές, βιώσιμες και δίκαιες.

Σε κάθε περίπτωση, για να μπορεί να είναι υλοποιήσιμη η οποιαδήποτε στρατηγική απαιτείται στενή συνεργασία από την τοπική αυτοδιοίκηση, τις περιφέρειες,την κεντρική κυβέρνηση, τις επιχειρήσεις, τα επιμελητήρια και τους κατοίκους.

Το «κλειδί» είναι η ανάδειξη όλων εκείνων των χαρακτηριστικών τα οποία μας καθιστούν όσο πιο μοναδικούς γίνεται και η στόχευση μιας τουριστικής αγοράς η οποία θα θεωρεί την Ελλάδα αναντικατάστατο αγαθό.

-Reuters . 12 Ιουν 2024 — Greece needs to reduce rampant construction and protect water resources and coastal areas if it wants to maintain a healthy tourism industry.

-Πώς θα αλλάξει ο τουρισμός. Στάθης Ν. Καλύβας, Καθημερινή.

-ΙΝΣΕΤΕ - Ινστιτούτο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων.

-Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος , Διεύθυνση οικονομικών μελετών.

-Τουρισμός , η παγίδα της «βαριάς βιομηχανίας».