Σε μια συγκινητική τελετή μνήμης για την επέτειο της εκτέλεσης των 49 Προκρίτων της Παραμυθιάς από τους Γερμανούς και τους Τσάμηδες στις 29 Σεπτεμβρίου 1943, ο Δήμαρχος Σουλίου κ. Αθανάσιος Ντάνης εκφώνησε μια ομιλία με έντονα μηνύματα για την ιστορική αλήθεια και τις σύγχρονες προκλήσεις. 

Ο κ. Ντάνης, με λόγο φορτισμένο συγκίνηση, αναφέρθηκε στη θυσία των 49 ηρώων της Παραμυθιάς, τονίζοντας το καθήκον της τοπικής κοινωνίας και της πολιτείας να διατηρήσει ζωντανή τη μνήμη τους, όχι μόνο μέσα από εκδηλώσεις σαν τη σημερινή, αλλά και μέσω της νομοθετικής αναγνώρισης της πόλης ως Μαρτυρικής Πόλης. Το θέμα αυτό, όπως δήλωσε ο δήμαρχος, πρέπει να προχωρήσει άμεσα, ως ελάχιστο φόρο τιμής προς τα θύματα αυτής της φρικτής θηριωδίας που συγκλόνισε την περιοχή.

Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο δήμαρχος και στις εδαφικές διεκδικήσεις που συνεχίζουν να επαναφέρουν κατά καιρούς οι μουσουλμάνοι Τσάμηδες στη Θεσπρωτία, χαρακτηρίζοντάς τες ως «ανυπόστατες» και καταδικασμένες από την Ιστορία. Ο κ. Ντάνης υπενθύμισε ότι τα εγκλήματα των μουσουλμάνων Τσάμηδων κατά την Κατοχή είναι σαφώς καταγεγραμμένα και καταδικασμένα από τη δικαιοσύνη, και δεν θα πρέπει η Θεσπρωτία να ανέχεται τέτοιες διεκδικήσεις.

Στην ομιλία του δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στις γερμανικές αποζημιώσεις που παραμένουν ζητούμενο για την περιοχή και τη χώρα γενικότερα. «Είναι ευθύνη όλων μας να πιέσουμε, να διεκδικήσουμε και να αγωνιστούμε», τόνισε ο δήμαρχος, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για τη δικαίωση των θυμάτων της Κατοχής και την αποκατάσταση της Ιστορίας.

Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν συγγενείς των θυμάτων, επίσημοι προσκεκλημένοι και πλήθος πολιτών, ενώ έκλεισε με κατάθεση στεφάνων στο μνημείο των 49 Προκρίτων και ενός λεπτού σιγή στη μνήμη των εκτελεσθέντων.

Σεβασμιότατε,

Αγαπητοί συγγενείς των θυμάτων,

Επίσημοι προσκεκλημένοι,

Αξιότιμοι παρευρισκόμενοι,

29 Σεπτεμβρίου 1943 - 29 Σεπτεμβρίου 2024.

Βρισκόμαστε εδώ, 81 χρόνια μετά την αποφράδα ημέρα που έγραψε την ιστορία του τόπου μας με το αίμα των συμπολιτών μας. Με συνείδηση εθνικής ευθύνης και ιστορικού χρέους, αποτίνουμε τον ελάχιστο φόρο τιμής και αποδίδουμε τον δέοντα σεβασμό στους 49 Πρόκριτους της πόλης μας, που δολοφονήθηκαν από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής και τους Τσάμηδες.

Τα ιστορικά στοιχεία είναι γνωστά. Έξι Γερμανοί στρατιώτες έπεσαν σε συμπλοκή με τους αντάρτες λίγο έξω από την Παραμυθιά. Δέκα χριστιανοί Έλληνες πολίτες από την Παραμυθιά και τα γύρω χωριά θα εκτελούνταν για κάθε δολοφονία ή τραυματισμό Γερμανού στρατιώτη. Ένας νεκρός, πάνοπλος Γερμανός στρατιώτης «ίσον» δέκα πολίτες αθώοι, άοπλοι και ανυποψίαστοι, όπως αναφέρει και ο καθηγητής κ. Τσαμάτος στο βιβλίο του, αφιερωμένο στα σχετικά γεγονότα.

Στην Παραμυθιά, εδώ ακριβώς που βρισκόμαστε σήμερα, εκτελέστηκαν 49 επιφανείς συντοπίτες μας. Με τους 11 που είχαν εκτελεστεί 10 ημέρες πριν στο σχολείο Βούλγαρη, είχε συμπληρωθεί ο αριθμός της φρίκης. Ένας προς δέκα. Τον ήχο των όπλων της εκτέλεσής τους διαδέχτηκε σπαραγμός, θρήνος και οδυρμός σε ολόκληρη την πόλη μας και όχι μόνο.

Οι ήρωες Πρόκριτοι της Παραμυθιάς όμως δεν ήταν απλώς «οι 49». Ήταν οι άνθρωποί μας. Παππούδες μας, πατεράδες μας, αδέλφια μας. Οι φωτογραφίες τους στο μνημείο αποτελούν σύμβολα αυτοθυσίας και αυταπάρνησης για την ελευθερία. Χρέος μας είναι να κρατήσουμε τη μνήμη τους ζωντανή. Να κληροδοτήσουμε στα παιδιά μας την ιστορία τους, την ηρωική και περήφανη θυσία τους και την αγέρωχη και αξιοπρεπή στάση τους μπροστά στους εκτελεστές τους.

Η ετήσια αυτή έκφραση της παντοτινής μας εκτίμησης προς τους νεκρούς μας δεν είναι το ΜΟΝΟ χρέος μας. Το αποτρόπαιο αυτό έγκλημα στην Παραμυθιά δεν είναι ένα μεμονωμένο ιστορικό γεγονός. Το ολοκαύτωμα της Παραμυθιάς προστίθεται στα άπειρα τραγικά γεγονότα της κατοχικής περιόδου που εκτυλίχθηκαν και σε άλλες περιοχές της χώρας μας.

Δεν αρκούν λοιπόν οι διαπιστώσεις και οι εκδηλώσεις σαν τη σημερινή. Οι Γερμανοί Ναζί και οι μουσουλμάνοι Τσάμηδες υπήρξαν πρωτεργάτες ειδεχθών εγκλημάτων και εκτελέσεων αθώων και άμαχου πληθυσμού στη διάρκεια της Κατοχής. Εξαιτίας τους, η Παραμυθιά βίωσε τη βαρβαρότητα στην πιο σκληρή μορφή της και ΜΑΡΤΥΡΗΣΕ.

Όμως πραγματικά, τι έχει γίνει μέχρι και σήμερα για την ελάχιστη έστω απόδοση δικαιοσύνης έναντι όλης αυτής της θηριωδίας;

Δε φτάνει λοιπόν μόνο να ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΖΟΜΑΣΤΕ ως Μαρτυρική Πόλη!

Η Παραμυθιά ΕΙΝΑΙ Μαρτυρική Πόλη και αυτό πρέπει να νομοθετηθεί!

Δεν ΑΝΕΧΟΜΑΣΤΕ τις εδαφικές διεκδικήσεις στη Θεσπρωτία που επαναφέρουν σε κάθε ευκαιρία οι μουσουλμάνοι Τσάμηδες!

Οι καταδικαστικές αποφάσεις για τα εγκλήματά τους ήταν σαφείς και οι διεκδικήσεις τους είναι ΑΝΥΠΟΣΤΑΤΕΣ!

Και τελικά, ποιος τιμωρήθηκε πραγματικά για την εκτέλεση των 49; Εδώ συντελέστηκαν ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΠΟΛΕΜΟΥ!

Οι γερμανικές αποζημιώσεις είναι πάγιες διεκδικήσεις και θα πρέπει ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ να αποδοθούν!

Είναι ευθύνη όλων μας να ΠΙΕΣΟΥΜΕ, να ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΟΥΜΕ και να ΑΓΩΝΙΣΤΟΥΜΕ για όλα αυτά.

Για να λάμπει αιωνία το φως της μνήμης και της τιμής των μαρτύρων αυτού του τόπου!

ΑΘΑΝΑΤΟΙ

Πολύ όμορφη πρωτοβουλία από την Παιδιατρική κλινική του Γ.Ν. Νοσοκομείου Ιωαννίνων ‘’Γ. Χατζηκώστα’’ και του Συλλόγου Μαιών-Μαιευτών Ιωαννίνων για την διεξαγωγή ημερίδας ενημέρωσης για τους επαγγελματίες υγείας και τους κοινού. 

Σκοπός της εκδήλωσης είναι η ανάδειξη των European Standards of Care for Newborn Health και προαγωγή της ανάπτυξης και φροντίδας των πρόωρων νεογνών. 

Ειδικό θέμα συζήτησης θα είναι κυρίως τα όψιμα και μεγάλα πρόωρα νεογνά που είναι γεννημένα μετά από την 34 εβδομάδα, όπου έχουν θέματα ανάπτυξης και σίτισης. 

Στόχος, πως οι παιδίατροι, γονείς και φροντιστές, μπορούν να επιλύσουν ή δώσουν ώθηση για καλύτερη ψυχική και αναπτυξιακή διαδικασία. 

Η ημερίδα θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 05 Οκτωβρίου 2024, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Γ.Ν.Ι. ‘’Γ. Χατζηκώστα’’ στις 17:30.

Ο Παπαβαγγέλης φόρεσε το πετραχήλι. Πήρε τη λαμπάδα στο χέρι κι έκανε το σταυρό του. Όλοι κοντοζύγωσαν γύρω του. Τα δάκρυα, που ετούτοι οι αγέρωχοι άνδρες δεν ήθελαν να τα δουν οι Γερμανοί, πλημμύρισαν τώρα τα μάτια τους. Οι άνδρες που φθάνουν στο ύψος του ήρωα κλαίνε. Ο Παπαβαγγέλης έβγαλε το καλημαύκι. Σήκωσε τα χέρια του στον ουρανό. «Κύριε!» είπε. «Επίβλεψον επ’ εμέ και ελέησόν μας». Έβαλε ύστερα το καλημαύκι. Έκανε το σταυρό του κι άρχισε να ψέλνει: «Σώσον Κύριε τον λαόν του». Κι εκεί, στο σκοτεινό εκείνο δωμάτιο του σχολείου, που πήρες την όψη εκκλησίας, ο Παπαβαγγέλης, σε μια πρωτόγνωρη ιερουργία, έκανε ολόκληρη τη λειτουργία που είχε μάθει να κάνει σε νεκρούς. Δεν έχει ματαγίνει οι ζωντανοί να ψέλνουν τη νεκρώσιμη ακολουθία του εαυτού τους. Νύχτα αγωνίας. Και σε κάθε λεπτό που περνάει η αγωνία να σου σφίγγει το λαιμό. Τούτης της νύχτας το πρωί μην έσωνε ποτέ να ξημερώσει. Οι 52 κρατούμενοι επίλεκτοι πολίτες της Παραμυθιάς, που είχαν συλληφθεί βάσει μίας εκ των προτέρων συναχθείσης κατάστασης, θα οδηγούνταν το πρωί στον τόπο της εκτέλεσης. Και την αυτή της ημέρας αυτής, της 29ης Σεπτεμβρίου του 1943, την ώρα που η ροδοδάχτυλη τούτη κόρη της νύχτας έδιωχνε τα τελευταία της σκοτάδια, μια μεγάλη ομάδα πάνοπλων Γερμανών στρατιωτών έρχεται στην αυλή του σχολείου, κατεβαίνει τη σκάλα και κάνει έναν κλοιό, εκεί έξω από την πόρτα του σχολικού δωματίου όπου ήταν φυλακισμένοι οι 52 τούτοι οι πολίτες της Παραμυθιάς. Είναι μία από τις ομάδες του εκτελεστικού αποσπάσματος, που, με διοικητή της τον Alfred Hindelang, ήρθε να παραλάβει τους 52 κρατούμενους και να τους οδηγήσει στον τόπο της εκτέλεσης.

Ο Alfred Hindelang, προσαχθείς ως κατηγορούμενος ενώπιον των δικαστικών αρχών της Γερμανίας, παραδέχτηκε ότι έπειτα από διαταγή προχώρησε στη συγκρότηση του εκτελεστικού αποσπάσματος και ότι ανακοίνωσε το μέτρο των αντιποίνων με την ημερήσια διαταγή της μονάδας. Οι Γερμανοί στρατιώτες έβγαλαν πρώτα από το κρατητήριο τους 23 κρατούμενους Ζερβοχωρίτες και τους έβαλαν πίσω από ένα σωρό λιθαριών μαζί με τους Σιαμετιώτες και τους άλλους. Ύστερα, εκεί στην αυλή, έξω από την πόρτα του σχολικού δωματίου-κρατητηρίου, έκλεισαν τον κλοιό και έβγαλαν έναν-έναν τους 52 υπό εκτέλεση πολίτες. Ο επικεφαλής του αποσπάσματος, κρατώντας ένα χαρτί, διαβάζει τα ονόματα. Και με το κάθε όνομα, σπρώχνει τον καθένα με αγριάδα, «Ράους», προς την άλλη μεριά. Ο Γερμανός τούτος αξιωματικός είδε τότε ότι μεταξύ των 52 αυτών ατόμων, που είχαν συλληφθεί και θα οδηγούνταν προς εκτέλεση, υπήρχαν και τρεις οι οποίοι ήταν γνωστοί του. Αυτούς τους τρεις τους βγάζει αμέσως από τη σειρά και τους εξαιρεί από την εκτέλεση. Ήταν ο Γρηγόρη Μαραγκός, ο Σταύρο Σακαρέλης και ο 18χρονος φοιτητής της Γεωπονικής Δημήτριος Αθ. Ράφτης. Οι δύο πρώτοι ήταν ξυλουργοί, που τις προηγούμενες μέρες επισκεύαζαν τα έπιπλα του γραφείου του. Ο άλλος, ο Δημ. Ράφτης, ήταν γνωστός του. Οι πληροφορίες λένε ότι στο σπίτι αυτουνού έμενε. Μιλούσε γαλλικά ο Δημ. Ράφτης και πολλές φορές είχε συνομιλήσει με τούτον το Γερμανό αξιωματικό. Και, πριν φύγουν από το σχολείο για τον τόπο της εκτέλεσης, βγάζει αυτούς τους τρεις από τη γραμμή και τους εξαιρεί από την εκτέλεση. «Ράους» τους είπε. Και τους έσπρωξε να φύγουν για τα σπίτια τους. Τους άλλους 49 τους έβαλαν στη γραμμή, ανάμεσα σε δύο σειρές οπλισμένων Γερμανών στρατιωτών και μουσουλμάνων, και τους οδήγησαν με τα πόδια μέχρι έξω από την Παραμυθιά.

Πέρασαν από τη βρύση του Καρκαμισιού, διάβηκαν το λάκκο του Μάνη Σιάνη και πήραν τον κατήφορο προς το ξωκλήσι του Αγιώρη. Εκεί σε μια λακκιά, ανάμεσα στη θέση Πουρνάρι και στο ξωκλήσι αυτό του Αγιώρη, σε ένα μικρό χωραφάκι του Τσαμάτου, 23 χωρικοί από το Ζερβοχώρι είχαν σκάψει τις προηγούμενες μέρες τη γούρα που θα γινόταν ο τάφος των 49 τούτων παιδιών της Παραμυθιάς. Μπροστά τους, για φοβέρα, πήγαινε ένα θωρακισμένο-τανκς, για να στηρίζει τους Γερμανούς και για να καλύπτει με το θόρυβό του τις φωνές τούτης της τραγικής πορείας. Γι’ αυτό κυρίως, αλλά και για να δημιουργήσουν την εντύπωση ότι πρόκειται για μετακίνηση στρατιωτικής μονάδας! Πίσω από τούτη τη φάλαγγα, ανάμεσα σε Γερμανούς στρατιώτες, είχαν διαταχθεί και ακολουθούσαν οι 23 φυλακισμένοι Ζερβοχωρίτες και πολλοί άλλοι κρατούμενοι από τα Σιαμέτια και από αλλού. Οι Γερμανοί θα τους χρειάζονταν για μετά την εκτέλεση. Μόλις πέρασαν την κατηφόρα κι έφθασαν έως τη λακκιά του Αγιώρη, εκεί, λίγο πριν από τη μεγάλη συκιά, που υπήρχε κατήδρομα, τους ανέβασαν από ένα μικρό μονοπάτι και τους πέρασαν πάνω από το δημόσιο δρόμο, σε μια μικρή χωραφιά δίπλα στο σκαμμένο εκεί τάφο. Γύρω τους, σε διπλή και τριπλή σειρά, οπλισμένοι Γερμανοί στρατιώτες και μουσουλμάνοι παρατηρούσαν την κάθε τους κίνηση. Τούτοι οι φονιάδες είχαν πείρα. Ποιος ξέρει πόσες παρόμοιες εκτελέσεις είχαν κάνει! Και το θωρακισμένο-τανκς ακολουθούσε με μεγάλο θόρυβο. Τώρα πια έφυγε κάθε αμφιβολία. Το κατάλαβαν καλά όλοι τους πως εδώ θα τους σκοτώσουν.

Ο Κώστα Τσίλης, ένας γεροδεμένος και ηλιοκαμένος άνδρας, κοίταζε ξερβά-δεξιά. Με λοξές ματιές έψαχνε ανάμεσα στους Γερμανούς και στους μουσουλμάνους να βρει πέρασμα να φύγει. Αν έφθανε ως τη στροφή στο εικόνισμα του Αγιώρη και γύριζε τον κατήφορο προς τα σπίτια των Κατσαίων, θα σκαπέταει από εκεί στα χωράφια, κι άντε να τον βρουν μετά. Άραγε θα τα καταφέρει; Μια φωτιά αγωνίας τον έκαιγε. Και το στήθος του φούσκωνε με δυνατό χτυποκάρδι. Έτριζε τα δόντια του. Έσφιγγε τις γροθιές του Κόχλαζε η ψυχή του. Λιοντάρι γίνεσαι όταν βρίσκεσαι μπροστά στην απόγνωση. Έβραζε μέσα του η ζωή. «Μωρέ, τι λες που θα κάτσω να με σκοτώσουν!» Άμπωξε δίπλα του το δάσκαλο, τον Γιάννη Μπαζάκο. «Τι καθόμαστε, ωρέ. Ρίξου να φύγουμε!» Κι εκείνη την ώρα, που το εκτελεστικό απόσπασμα είχε πάρει τη θέση του, κι ήταν όλα έτοιμα για την εκτέλεση, με ένα άγριο και αποφασιστικό ξετίναγμα ρίχνονται μεμιάς και οι δύο. Ο Γιάννης ο Μπαζάκος, με μια ακράτητη ορμή, περνάει ανάμεσα από τις γραμμές των Γερμανών, στρίβει τον ανήφορο και φθάνει έως τη βρύση, πάνω από τον Αγιώρη. Εκεί τον βρήκαν από πίσω οι σφαίρες. Την ίδια στιγμή ο Κώστα Τσίλης δίνει μια αμπωξιά στο Γερμανό, πηδάει τον όχτο, ρίχνεται στον κατήφορο, κατεβαίνει στο δρόμο και τρέχει να ξεφύγει. Α, και λίγο ακόμα, και θα ‘παιρνε τη στροφή. Ξαφνικά βρέθηκε μπροστά σε έναν ένοπλο μουσουλμάνο. Κάνει να στρίψει προς το εικόνισμα του Αγιώρη. Δεν πρόλαβε. Χτυπήθηκε. Και εκεί, στην άκρη από το εικόνισμα του Αγιώρη, έπεσε.

Ο επικεφαλής του εκτελεστικού αποσπάσματος Γερμανός αξιωματικός δεν το περίμενε τούτο το άγριο γιουρούσι των δύο μελλοθάνατων. Δεν την φανταζόταν μια τέτοια απόφαση! Φυσικά, είχε κάνει κι άλλες τέτοιες εκτελέσεις. Κι ίσως ποτέ να μην του ‘χε συμβεί παρόμοια περίπτωση. Έδωσε αμέσως αυστηρές διαταγές. Πύκνωσε τη φρούρηση κι επιτάχυνε τις διαδικασίες της εκτέλεσης. Τούτοι οι φονιάδες είχαν πείρα, ποιος ξέρει από πόσες άλλες εκτελέσεις! Στρίμωξαν τώρα τους άλλους 47 σε ένα σημείο εκεί κοντά στο σκάμμα όπου θα τους εκτελούσαν. Εδώ τους έφεραν αντίκρυ στο θάνατο. Από την μια η ζωή κι από την άλλη ο θάνατος. Γύρω τους οι ζωντανοί άνθρωποι, ο λαμπερός ουρανός, ο ορίζοντας, που άρχισε να λούζεται από τις πρώτες ηλιαχτίδες, η καινούργια μέρα, η ζωντανή φύση, η ζωή! Και λίγα βήματα πιο πέρα το εκτελεστικό απόσπασμα. Ο θάνατος, το μαύρο χώμα, το σκοτάδι. Εκεί μπροστά από το σκάμμα, που θα γινόταν ο τάφος τους, τους χώρισαν σε ομάδες. Οι άνθρωποι τούτοι, που είχαν συλληφθεί χωρίς να έχουν άμεση σχέση με το επεισόδιο των 6 Γερμανών στρατιωτών που σκοτώθηκαν στη Σκάλα, εκτελούνται τώρα εδώ με το αιτιολογικό των αντιποίνων.

Οι φονιάδες του Χίτλες στο φριχτό τους έργο. Ύστερα από λίγο ξεχώρισαν μερικούς, καμιά δεκαριά ανθρώπους, και τους έσπρωξαν προς το σκάμμα, στον ανοιγμένο τάφο, σε ένα σημείο απέναντι από το εκτελεστικό απόσπασμα, που ήταν έτοιμο. Η διαταγή έπεσε σαν αστραπή και σαν βροντή αντάμα «Άχτουγκ, Φόυερ». Τους τουφέκισαν μπροστά στα μάτια των άλλων. Ήταν κι αυτό μια φοβερή επινόηση των σαδιστικών, εγκληματικών τους ενστίκτων. Τους ικανοποιούσε να μεγαλώνουν την αγωνία των μελλοθανάτων. Είναι φοβερή τούτη η ώρα. Οι σκηνές των άγριων αυτών στιγμών είναι απερίγραπτες,. Πώς να περιγράψεις τη σκηνή, όταν ο Γερμανός αξιωματικός με μια περίεργη σκληρή γκριμάτσα αρνιόταν στον πατέρα να αφήσουν το παιδί του να ζήσει και όταν η ίδια ώρα αρνιόταν και στο παιδί να αφήσουν τον πατέρα του, για να φροντίσει την άλλη οικογένεια; Και, όπως τους είχαν χωρίσει, έπαιρναν από το σημείο όπου τους είχαν συγκεντρώσει μία-μία τις ομάδες, ανά περίπου 10 άνδρες, και με βάρβαρο τρόπο, «Ράους», τους έσπρωχναν και τους τουφέκιζαν μπροστά στα μάτια των άλλων. Δεν τους έφθανε μόνο το αίμα. Ήθελαν να απολαύσουν και την αγωνία των άλλων που περίμεναν τη σειρά τους. Και, όταν όλοι τους είδαν ότι οδηγούνταν στο εκτελεστικό απόσπασμα και ότι δεν υπάρχει πια καμιά ελπίδα, τότε έγινε κάτι το αφάνταστο. Κάτι πρωτοφανέρωτο. Ηρωικό. Γιγαντώθηκε μέσα τους μια πυρκαγιά ηρωικής αφοβίας. Φούντωσε η ψυχή τους. «Μη φοβάστε … Θάρρος. Το αίμα μας θα ποτίσει το δένδρο της λευτεριάς. Ζήτω η Ελλάδα. Σε γνωρίζω από την κόψη του σπαθιού του τρομερ …».

Όσο κι αν η περιγραφή τούτη φαίνεται υποθετική, δεν είναι καθόλου μακριά από την πραγματικότητα. Αποτελεί, όσο γίνεται, πιο παραστατική καταγραφή των πληροφοριών και των αφηγήσεων αυτοπτών μαρτύρων. Αμέσως μετά την εκτέλεση, ένας μεγάλος θρήνος αγκάλιασε την Παραμυθιά. Τούτο το πρωί της 29ης Σεπτεμβρίου του 1943 οι σφαίρες των Γερμανών έσβησαν το χαμόγελο 49 αγέρωχων ανδρών. Η επιλογή είχε γίνει χωρίς έρευνα ή ανάκριση. Είχαν συλληφθεί αδιάκριτα ιερωμένοι, αγρότες, καθηγητές, έμποροι, βιοτέχνες, εργάτες. Εκτελέστηκαν κατά ομάδες κι έπεσαν εδώ από τις σφαίρες των Γερμανών, χυτπημένοι, άλλοι θανάσιμα και άλλοι ελαφρότερα, ο ένας πάνω στον άλλο. Η γη πλημμύρισε από αίμα.

Ο Θύμιος του Κίτσιο Βαγγέλη (Αναστασίου) μου είχε πει: «Όταν σταμάτησαν οι πυροβολισμοί, ένας Γερμανός αξιωματικός μαζί με δύο στρατιώτες, ήρθε εκεί στην άκρη που ήμασταν εμείς από το Ζερβοχώρι, μας έδωσε φτυάρια και μας είπε να σκεπάσουμε όλους τους σκοτωμένους. Φθάνοντας στο σημείο όπου είχε γίνει η εκτέλεση, αυτό που αντικρίσαμαν ήταν τρομαχτικό. Και, μόλις κάναμαν να αρχινίσουμε να ρίχνουμε χώμα, είδαμαν πολλούς από αυτούς, που ήταν χτυπημένοι και ξαπλωμένοι μέσα στο αίμα, να μας κάνουν νοήματα με τα μάτια ότι ήταν ζωντανοί. Εμείς, για να μην καταλάβουν οι Γερμανοί και οι μουσουλμάνοι, που μας παρακολουθούσαν, ρίχναμαν τις φτυαριές με το χώμα προσεχτικά και σκόρπια». Οι μουσουλμάνοι, που συνεργάζονταν με τους Γερμανούς, δεν μας άφηναν από τα μάτια τους. Για μια στιγμή βλέπουμε να πετάγεται μέσα στη γούρα ένας μουσουλμάνος από το Καρβουνάρι μαζί με ένα Γερμανό και, πατώντας απάνω τα πτώματα των εκτελεσθέντων, αποτελειώνουν με τα περίστροφά τους όσους έδειχναν ακόμα σημεία ζωής. Και το απαίσιο έγκλημα ολοκληρώθηκε.

Σε γραπτό σημείωμα (που θα καταθέσω στο Ιστορικό Αρχείο Παραμυθιάς), σχετικά με τα γεγονότα εκείνων των ημερών, ο Νάσιο Κίτσιος (Ιωάννου) από το Ζερβοχώρι (για το οποίο έχω αναφερθεί και πιο πάνω) μας περιγράφει την προσωπική του μαρτυρία: «Ο μουσουλμάνος Βεϊσέλ Πρέκας, που πετάλωνε άλογα, μας απειλούσε. Τέλος, σταμάτησαν τα πολυβόλα. Τότες προχώρησαν προς τον τάφο. Στο δρόμο βρήκαμαν τον Νάσιο Ρίγγα σκοτωμένο. Τον αρπάζω με τα χέρια μου και, με άλλον χωριανό, τον πήγαμαν στον τάφο. Τι να έβλεπες! Αίματα και βογκητά. Συνάμα ένας Τούρκος από το Καρβουνάρι, που τον έλεγαν Κιλέλη, πάταε επάνω στα πτώματα. Όσοι βογκούσαν του αποτελείωνε. Εμείς καθόμασταν με τα φτυάρια στο χέρι όσο που τελείωσαν. “Εμπρός” μας είπαν “σκεπάστε τους”».

Εκεί, στον τόπο που εκτελέστηκαν, στο μνημείο που έχει στηθεί, είναι γραμμένα τα ονόματά τους:
1) Τσαμάτος Π. Ευάγγελος, ιερέας, 1879.
2) Αλιγιάννης Φ. Δημήτριος, χαλκουργός, 1876.
3) Αλιγιάννης Δ. Ιωάννης, παντοπώλης, 1918.
4) Αλιγιάννης Φ. Κωνσταντίνος, χαλκουργός, 1878.
5) Αλιγιάννης Κ. Σωτήριος, παντοπώλης, 1907.
6) Αποστολίδης Π. Απόστολος, υποδηματοποιός, 1898.
7) Βαλασκάκης Σ. Ελευθέριος, ιατρός. 1913.
8) Γιαννάκης Ι. Νικόλαος, καθηγητής Γυμναστικής, 1918.
9) Δρίμιζας Δ. Χαράλαμπος, ράφτης, 1894.
10) Ευαγγέλου Ε. Ευθύμιος, καφεπώλης, 1888.
11) Ζιάγκος Γ. Κωνσταντίνος, ιδιωτικός υπάλληλος, 1899.
12) Κακούρης Α. Περικλής, διδάσκαλος, 1906.
13) Κατσούλης Α. Κων/νος, διδάσκαλος.
14) Κλήμης Θ. Δημήτριος, σαγματοποιός, 1909.
15) Κοτζαλέρης Ε. Εμμανουήλ, διευθυντής Αγροτικής Τραπέζης.
16) Κουρσούμης Θ. Κων/νος, καφεπώλης.
17) Κωνσταντίνου Ι. Κων/νος, σιδηρουργός, 1909.
18) Κωνσταντίνου Ι. Παναγιώτης, σιδηρουργός, 1918.
19) Μάνος Π. Νικόλαος, εστιάτορας, 1890.
20) Μαρέτας Ν. Γεώργιος, εστιάτορας, 1900.
21) Μαρέτης Γ. Ανδρέας, ωρολογοποιός, 1895.
22) Μητσιώνης Α. Ιωάννης, συντηρητής ραπτομηχανών, 1890.
23) Μουσελίμης Σ. Γεώργιος, ράφτης, 1897.
24) Μουσελίμης Π. Σταύρος, ιδιωτικός υπάλληλος, 1894.
25) Μπαζάκος Θ. Ιωάννης, διδάσκαλος, 1909.
26) Μπάρμπας Γ. Νικόλαος, υφασματέμπορος, 1900.
27) Μπάρμπας Ν. Σπυρίδων, μαθητής, γιος του Μπάρμπα Γ. Νικολάου, 1927.
28) Νάστος Χ. Ευάγγλεος, παντοπώλης, 1884.
29) Πάκος Γ. Πάκος, αγροκτηματίας, 1906.
30) Παπαθανασίου Χ. Βασίλειος, καφεπώλης, 1895.
31) Πάσχος Π. Γεώργιος, παντοπώλης, 1897.
32) Πάσχος Δ. Λεωνίδας, δερματέμπορας, 1897.
33) Ράπτης Δ. Αθανάσιος, παντοπώλης, 1880.
34) Ρίγγας Γ. Αθανάσιος, παντοπώλης, 1878.
35) Σιαμάς Π. Γεώργιος, ταχυδρομικός υπάλληλος, 1894.
36) Σιωμόπουλος Β. Κωνσταντίνος, γυμνασιάρχης, 1888.
37) Σπυρομήτσιος Π. Σπυρίδων, υποδηματοποιός, 1892.
38) Στρουγγάρης Α. Ανδρέας, παντοπώλης, 1911.
39) Σωτηρίου Χ. Κων/νος, αγωγιάτης, 1887 (γιος και πατέρας από το Γαρδίκι που διέμεναν στην Παραμυθιά στα σπίτια των αδερφών Τσούλα).
41) Τζώης Δ. Κων/νος, βιβλιοπώλης, 1898.
42) Τσαμάτος Ε. Νικόλαος, ράφτης, 1903.
43) Τσίλης Δ. Κωνσταντίνος, αγωγιάτης, 1911.
44) Τσούλας Β. Γεώργιος, ζαχαροπλάστης, 1898.
45) Τσούλας Β. Θεόδωρος, υποδηματοποιός, 1907.
46) Τσούλας Β. Κων/νος, υποδηματοποιός, 1902.
47) Φάτσιος Γ. Θωμάς, μυλωνάς, 1885.
48) Φείδης Θ. Αριστοφάνης, ιδιωτικός υπάλληλος.
49) Χρυσοχόου Κ. Απόστολος, συνταξιούχος σχολάρχης, 1882,

Στο επιτύμβιο του μνημείου, μετά τα ονόματα των εκτελεσθέντων, είναι χαραγμένα και τα ονόματα του Κων/νου Μαραζόπουλου από το Ζερβοχώρι, που τον σκότωσε ο Ντούλη Μεζάνης εκεί που μαζί με άλλους Ζερβοχωρίτες έσκαβε τη γούρα όπου την επόμενη θα εκτελούσαν τους 49 προκρίτους, και του Ιωσήφ (Τατούλ) Κολσουζιάν (του Αρμένου) που είχε σκοτωθεί από μουσουλμάνους αλλού.

Εκείνη τη μέρα των εκτελέσεων και την επόμενη παρατηρήθηκε κάποια μεγάλη συρροή μουσουλμάνων προς την Παραμυθιά, που έρχονταν με πολλά άλογα, με σκοπό να μπουν στα σπίτια να αρπάξουν και να πλιατσικολογήσουν. Ήταν φανερό ότι όλοι τούτοι οι μουσουλμάνοι γνώριζαν για την εκτέλεση και ότι είχαν ετοιμαστεί για τα χειρότερα. Όμως, δεν τόλμησαν να προχωρήσουν. Πιθανόν η στάση των Γερμανών να μην του άφηνε περιθώρια άλλων εγκληματικών ενεργειών.

Ο μητροπολίτης Παραμυθιάς Δωρόθεος (Νάσκαρης) τη μέρα των εκτελέσεων ήταν στα Γιάννενα. Είχε εκλεγεί μητροπολίτης Παραμυθιάς Φιλιατών και Γηρομερίου στις 15 Απριλίου του 1943. Έφυγε από την Αθήνα για την έδρα του στην Παραμυθιά στις 22 Σεπτεμβρίου του 1943. Αφού πέρασε από το χωριό του, το Θεσπρωτικό, ήρθε στα Γιάννενα στις 25 Σεπτεμβρίου. Τη μέρα που γίνονταν οι εκτελέσεις στην Παραμυθιά (29-9-42) ήταν ακόμα εκεί, στα Γιάννενα. Στην Παραμυθιά ήρθε την επομένη (30-9-43), μετά την εκτέλεση των 49 προκρίτων. Το ερώτημα που αιωρείται είναι γιατί ο Δωρόθεος δεν βιάστηκε να έρθει στην έδρα του στην Παραμυθιά, αφού γνώριζε καλά ότι ο χριστιανικός κόσμος εδώ περνούσε φοβερές μέρες και ώρες. Και, παρά τα όσα έχουν γραφτεί, το ερώτημα παραμένει.

Με τη θυσία και το αίμα των 49 αγέρωχων ανδρών, των 49 προκρίτων Παραμυθιάς, όπως καθιερώθηκε να ονομάζονται, γράφτηκε στην ιστορία του τόπου μια ηθική επιταγή υπέρτατης κληρονομιάς. Η λαϊκή μούσα θρηνεί τους 49 πατριώτες με το μοιρολόι:

«Παραμυθιά, Παραμυθιά, γιατί φορείς τα μαύρα. Οι Γερμανοί μού σκότωσαν 49 καμάρια. Εσκότωσαν 49 μαζί με τους παπάδες. Κλαίνε μανάδες και παιδιά γυναίκες κι αδερφάδες.»


Στις φωτογραφίες: 1, Ανακομιδή οστών των 49 Προκρίτων. 2 το σημειωμα του Νικόλα Μάνου προς την γυναικα του απο την φιλακή του σχολειου Βούλγαρη, λιγη ώρα πριν την εκτέλεση. 3, Ο Μικης Θεοδωράκης στο μνημειο των 49. Απο το αρχείο του Δημήτριου Μπρέστα.

Από το βιβλίο του Ιωάννη Παρόλα «Θεσπρωτών Γή».

 Για να το αποκτήσετε, μπορείτε να επικοινωνείτε με το 2666022434

«Ήταν 7 το πρωί, 29 Σεπτέμβρη του 1943. Απανωτές ριπές, κροτάλισμα πολυβόλων, ακούστηκαν σε όλη την Παραμυθιά. Θρήνος στην κάθε γειτονιά». Με συγκίνηση, ο κ. Αντώνης Δρίμτζιας, θυμάται όσα βίωσε σαν παιδί, όταν οι Γερμανοί κατακτητές, εκτέλεσαν 49 προσωπικότητες της Παραμυθιάς, ανάμεσα τους και τον πατέρα του

Η συνάντηση με τον κ. Δρίμτζια, έγινε στην μαρτυρική πόλη της Παραμυθιάς, με αφορμή παλαιότερες επετειακές εκδηλώσεις στον τόπο της θυσίας. Ο κ. Δρίμτζιας, ανοίγει τα μάτια της «παιδικής του ψυχής» και αφηγείται στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, με κάθε λεπτομέρεια τα γεγονότα που συνέβησαν τις «μαύρες μέρες» εκείνου του Σεπτέμβρη

«Αφορμή για τις εκτελέσεις, εδόθη στους κατακτητές όταν, στις 24 Σεπτέμβρη, αντάρτες επιτέθηκαν σε απόσπασμα ανίχνευσης εδάφους στη θέση Σκάλα και σκότωσαν έξι Γερμανούς στρατιώτες. Σύμφωνα με τη διαταγή της γερμανικής διοίκησης, σε αντίποινα, 1 προς 10,έπρεπε να εκτελεστούν 60 χριστιανοί»

Ο 78χρονος, σκουπίζει ένα δάκρυ με το μαντήλι του και διευκρινίζει: «Εμείς στην Παραμυθιά, όπως και σε όλη την Θεσπρωτία είχαμε τριπλή κατοχή, Ιταλοί, Γερμανοί και μουσουλμάνοι. Οι Μουσουλμάνοι, είχαν σαν σκοπό να προσαρτήσουν τη Θεσπρωτία στην Αλβανία και επειδή στην Παραμυθιά, υπήρχαν προσωπικότητες που αντιστέκονταν σε αυτή τη μεγάλη τους ιδέα, προσπαθούσαν να βρουν τρόπο να τους αφανίσουν. Η ευκαιρία, μόλις τους είχε δοθεί με το αιματηρό επεισόδιο στη Σκάλα».

Οι Γερμανοί, συνεχίζει, ήθελαν να εκτελέσουν 60 ανθρώπους, ανεξάρτητα από πρόσωπα. Ήδη, είχαν συλλάβει 11 συντοπίτες μας, από τα γύρω χωριά πριν από 4 ημέρες, τους οποίους εκτέλεσαν στον περίβολο του σχολείου και τώρα έπρεπε να συλλάβουν ακόμη 49 άτομα, προκειμένου να συμπληρώσουν τη μακάβρια λίστα.

Τότε, παρουσιάστηκαν, όπως υποστηρίζει ο κ. Δρίμτζιας, δύο αδέλφια -ηγετικά στελέχη των μουσουλμάνων της περιοχής- και πρότειναν με γραπτό κατάλογο τα ονόματα των συλληφθέντων και εκτελεσθέντων στη συνέχεια.

Ο Γερμανός Φρούραρχος της Παραμυθιάς, εξέδωσε γραπτές ανακοινώσεις για τις συλλήψεις που έγιναν την νύχτα της 27ης προς την 28η Σεπτέμβρη.

«Το σύνθημα έδωσε μία φωτοβολίδα. Ήταν 11 το βράδυ της 27ης Σεπτεμβρίου. Ομάδες συλλήψεως, αποτελούμενες από 2 μουσουλμάνους και έναν Γερμανό, βγήκαν στις γειτονιές. Τα κτυπήματα στις πόρτες ήταν δυνατά. Θρήνος, μέσα στο σκοτάδι. Έμπαιναν στα σπίτια και έπαιρναν τους ανθρώπους. Ήρθαν και στο σπίτι μου, για να συλλάβουν και τον πατέρα μου. Ήταν 49 χρόνων. Ζήσαμε μια αρχαία τραγωδία. Ο ιερέας, ο γυμνασιάρχης, 3 δάσκαλοι δημόσιοι υπάλληλοι ο διευθυντής της Αγροτικής Τράπεζας, ο γιατρός, ο συμβολαιογράφος και πολλοί άλλοι, 52 άνθρωποι συνολικά, συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν στο Σχολείο. Την επομένη το ξημέρωμα ακούσαμε τα πολυβόλα…

Από τους 52 συλληφθέντες εκτέλεσαν τους 49, καθώς ήδη είχαν εκτελέσει 11 και οι επιζήσαντες που έφτασαν μέχρι τον τόπο των εκτελέσεων, αλλά με εντολή του Φρούραρχου αφέθηκαν ελεύθεροι, μετέφεραν το χρονικό του μαρτυρίου που έζησαν στα χέρια των Ναζιστών.

Την νύχτα της 28ης Σεπτεμβρίου πήγε στην αίθουσα του Σχολείου ο Γερμανός Διοικητής και τους ανακοίνωσε, ότι την επομένη το πρωί θα εκτελεστούν. Ακολούθησε θρήνος, αλλά διατήρησαν την ψυχραιμία τους.

Μεταξύ των συλληφθέντων υπήρχαν και έφηβοι. Ο ιερέας Ευάγγελος Τσαμάτος είχε μαζί του το πετραχήλι και τέλεσε νεκρώσιμη ακολουθία, με ψάλτες τους μελλοθάνατους. Ένας 26χρονος γυμναστής, ο Γιαννάκης, τραγουδούσε το παραδοσιακό τραγούδι «Ο γέρο-Δήμος πέθανε».

Την επομένη, στις 5 το ξημέρωμα, τους έβγαλαν στο προαύλιο. Με τη συνοδεία μουσουλμάνων και Γερμανών οδηγήθηκαν στον τόπο της εκτέλεσης. Προπορευόταν όχημα ερπυστριοφόρο, για να καλύπτει τις φωνές τους. Όλοι τους, κατά την πορεία προς τον θάνατο, διατήρησαν την ψυχραιμία μου δεν λύγισαν.

Στον τόπο της εκτέλεσης έφτασαν και οι 52. Τότε, ο φρούραρχος έκανε την “πρόσθεση” και είπε να φύγουν 3 άτομα.

Ένας 18χρονος που εκτέλεσαν τον πατέρα του και 2 ξυλουργοί αφέθηκαν ελεύθεροι.

Στον τόπο της θυσίας, την προηγούμενη ημέρα χρησιμοποίησαν αιχμάλωτους κατοίκους από την περιοχή για να ανοίξουν δυο ομαδικούς τάφους. Πάνω από τον έναν, εκτέλεσαν τους 20 και στον δεύτερο, τους υπόλοιπους. Μεταξύ των εκτελεσθέντων ήταν ένας έμπορος με τον 16χρονο γιό του.

Η Παραμυθιά τυλίχτηκε στον θρήνο και το κλάμα. Στη θέση Καρκαμίσι, οι Ναζί είχαν στήσει μπλόκο και απαγόρευαν στις γυναίκες να πάρουν τους νεκρούς. Στα γραφεία της Κοινότητας, η γερμανική διοίκηση, θυροκόλλησε ανακοίνωση για την εκτέλεση . Στο δικό μου σπίτι μείναμε 7 παιδιά ορφανά. Τρεις μήνες αργότερο το μικρότερο ένα βρέφος 9 μηνών πέθανε από ασιτία.

Την επόμενη της εκτέλεσης, στις 30 Σεπτεμβρίου το μεσημέρι, ο τότε Μητροπολίτης Παραμυθιάς κ. Δωρόθεος Λάσκαρης, σύμφωνα με το προσωπικό του υπόμνημα προς την ιερά σύνοδο στις 20-3 1944, ήρθε από τα Ιωάννινα που βρισκόταν στην κωμόπολη και έθαψε τους εκτελεσθέντες.

Από τότε έως σήμερα, οι συγγενείς των αδικοχαμένων, ζητάμε απάντηση στο ερώτημα, μήπως η έγκαιρη παρουσία του μακαριστού Δωρόθεου, μπορούσε να είχε αποτρέψει τις εκτελέσεις;».

Ο καθηγητής Παιδαγωγικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Αθανάσιος Γκότοβος, ο οποίος έχει μελετήσει τα γερμανικά αρχεία, μίλησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για την υπόθεση της Παραμυθιάς. Επισημαίνει ότι «η Παραμυθιά, όπως και ολόκληρη η Θεσπρωτία, βρίσκεται σε μια επικίνδυνη περιοχή. Είναι τοποθετημένη πολύ κοντά στις ακτές στις οποίες, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του επιτελείου και του ίδιου του Χίτλερ θα επιχειρηθεί απόβαση συμμαχικών δυνάμεων. Η εκτίμηση αυτή, αρχίζει να διαμορφώνεται μετά την ήττα στο Στάλινγκραντ και διατηρείται μέχρι τις τελευταίες βδομάδες της παρουσίας των γερμανικών στρατευμάτων στην Ήπειρο, το φθινόπωρο του 1944.

Ο καθηγητής Παιδαγωγικής στη μελέτη του «Η Παραμυθιά στο στόχαστρο» αναφέρει ειδικότερα:

«Η Παραμυθιά, παρουσιάζεται από τη μουσουλμανική μειονοτική ηγεσία στη γερμανική αρχή, ως πόλη συνεργαζόμενη με τους αντάρτες και θεωρείται πλέον, ως κέντρο εφοδιασμού των αντάρτικων δυνάμεων, ως βάση στρατολόγησης ανταρτών και ως πολιτικό κέντρο των αντάρτικων οργανώσεων. Η Παραμυθιά πρέπει να εξουδετερωθεί. Ο πληθυσμός της πρέπει να τρομοκρατηθεί και να διασκορπιστεί. Όσο υφίσταται η πόλη αυτή ως κοινότητα, ο εφοδιασμός των ανταρτών θα συνεχίζεται.

Ο Σεπτέμβριος του 1943 είναι ένας πολύ αιματηρός μήνας, ένας μήνας γεμάτος αγριότητα. Όπως γράφει ο αντιστράτηγος Στέτνερ, απευθυνόμενος στο 22ο Σώμα Στρατού, η εποχή είναι κατάλληλη για τη συμμαχία με τους μουσουλμάνους.

Η ενεργή συμμετοχή των μουσουλμάνων της Θεσπρωτίας, και ειδικά της περιοχής της Παραμυθιάς, στις δολοφονίες που έγιναν στην πόλη τον Σεπτέμβριο του 1943, τεκμηριώνεται πέρα από κάθε αμφιβολία, μέσα από τα αρχεία του γερμανικού στρατού που κατείχε τότε την περιοχή.

Είτε με τη μέθοδο της δόλιας παραπληροφόρησης, είτε με τη μέθοδο της αντικειμενικής κατάδοσης, είτε με τη μέθοδο της ένοπλης συμμετοχής στις αναγνωριστικές και τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στη Θεσπρωτία, είτε με τη μέθοδο της διαρπαγής περιουσιών, της τρομοκράτησης και της δολοφονίας, είτε με τη μέθοδο της σιωπής και της ανοχής, υπήρξε εκτεταμένη συμμετοχή του μουσουλμανικού πληθυσμού στις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στην περιοχή της Παραμυθιάς και της γύρω περιοχής, οι οποίες ειδικά στη Θεσπρωτία, ισοδυναμούσαν με επιχειρήσεις εθνοκάθαρσης».

Η σφαγή της Παραμυθιάς απασχόλησε τη μεταπολεμική συμμαχική και γερμανική δικαιοσύνη δύο φορές. Ο Α. Γκότοβος αναφέρει ότι η πρώτη ήταν, το 1947 με το αμερικανικό δικαστήριο να στρέφεται εναντίον επτά Γερμανών στρατηγών, που ήταν υπόδικοι για εγκλήματα πολέμου.

Η δίκη αυτή, είναι γνωστή και ως «δίκη για τις ομηρίες» ή «υπόθεση επτά» ή «δίκη των στρατηγών».

Ο στρατηγός Λάντς, διοικητής του 22ου Σώματος Στρατού, από τον Σεπτέμβριο του 1943 και μετά, ήταν ανάμεσα στους κατηγορούμενους. Ο Λάντς, στη δίκη αυτή αρνήθηκε ότι έδωσε τη διαταγή για τις εκτελέσεις στην Παραμυθιά και εμφανίστηκε να μην γνωρίζει την περίπτωση.

Καταδικάστηκε σε δωδεκαετή κάθειρξη, αλλά το 1952 ήταν ήδη ελεύθερος, με ένα είδος αμνηστίας-χάρης, που του χορηγήθηκε. Στο δικαστήριο αυτό, κανείς άλλος δεν λογοδότησε για την υπόθεση της Παραμυθιάς.

Στις 6.12.1963 ο εκπαιδευτικός Βίλχελμ Φραντς Κοκότ, ο οποίος τον Σεπτέμβριο του 1943 υπηρετούσε στην 631 μοίρα ελαφρού πυροβολικού στην Παραμυθιά, με διοικητή τον ταγματάρχη Στόκερτ, κατέθεσε μηνυτήρια αναφορά εναντίον του διοικητή του λόχου του, λοχαγού Άλφρεντ Χίντελανγκ, στην οποία τον κατηγορεί ότι ήταν υπεύθυνος για την εκτέλεση 60 πολιτών της Παραμυθιάς.

Η υπόθεση ανατέθηκε σε ανακριτή, ο οποίος κάλεσε επιζώντες στρατιώτες και αξιωματικούς της μονάδας αυτής για να καταθέσουν. Ανάμεσα σε αυτούς που κατέθεσαν ήταν και δύο μέλη του εκτελεστικού αποσπάσματος που έλαβε μέρος στην εκτέλεση των 49,ένας επιλοχίας και ένας δεκανέας.

Δεν εκλήθησαν να καταθέσουν οι αξιωματικοί του σκληρού πυρήνα των Ναζί στην Ήπειρο, όπως ο τότε συνταγματάρχης Ρέμολντ, ο ίλαρχος Βον Λένθε υπεύθυνος του 2ου Γραφείου του 22ου Σώματος και ο φρούραρχος της Παραμυθιάς.

Ο καθηγητής αναφέρει: «Κανείς από τους μάρτυρες που κατέθεσαν δεν “θυμάται” το όνομα του φρούραρχου της Παραμυθιάς, ενώ η υπηρεσία δίωξης εγκλήματος και ο ανακριτής, δεν μπαίνουν στον κόπο να τον εντοπίσουν ή τουλάχιστον να διαπιστώσουν αν βρίσκεται ακόμη εν ζωή. Αρκετοί από τους καταθέσαντες απαντούν στερεότυπα, ότι δεν γνωρίζουν και δεν είδαν τίποτε, απλώς άκουσαν ότι έχει γίνει κάποια εκτέλεση».

Είσαι φοιτητής και ψάχνεις για την πιο συμφέρουσα λύση στην ενέργεια; 

Η GreenNet είναι εδώ για να σου προσφέρει τα πάντα με ένα τηλεφώνημα! 

Εξασφάλισε την καλύτερη τιμή της αγοράς για το ρεύμα και το αέριό σου, και παράλληλα απόλαυσε προνόμια και δώρα που θα σου δώσουν ακόμα περισσότερα!

✔ Θέλεις την καλύτερη τιμή για το ρεύμα και το αέριο; Η GreenNet σου την εξασφαλίζει. 

✔ Θέλεις προνόμια και δώρα; Με τη GreenNet τα έχεις! 

✔ Θέλεις να συνδεθείς άμεσα; Με ένα μόνο τηλεφώνημα μπορείς να είσαι συνδεδεμένος! 

✔ Θέλεις τηλεόραση 40"; Η GreenNet σε φροντίζει!

Η GreenNet απλοποιεί τις διαδικασίες και σου προσφέρει τα καλύτερα προνόμια της αγοράς. 

Είσαι φοιτητής; Τότε δεν χρειάζεσαι τίποτε άλλο! 

Μόνο τη GreenNet για τις ενεργειακές σου ανάγκες. 

Κάλεσέ μας τώρα στο 6993236888 ή στο 2665100324 και απόλαυσε μοναδικές προσφορές.

Η GreenNet είναι εδώ για να σε συνδέσει με την ενέργεια, γρήγορα, απλά και οικονομικά!

Η Europrawn, κορυφαία μονάδα παραγωγής γαρίδας στο Βάλτο Ραγίου - Κεστρίνης, αναπτύσσεται και αναζητά νέα μέλη για την ομάδα της! Προσφέρονται θέσεις για απογευματινή και νυχτερινή βάρδια σε έναν δυναμικό και αναπτυσσόμενο κλάδο.

Απαραίτητες προϋποθέσεις:

Προσφέρουμε ανταγωνιστικό πακέτο αποδοχών, συνεχή εκπαίδευση και ένα υποστηρικτικό περιβάλλον εργασίας.

Εάν θέλετε να γίνετε μέλος της ομάδας μας, επικοινωνήστε στο 6942992996 για περισσότερες πληροφορίες ή στείλτε το βιογραφικό σας στο ntsanis@europrawn.com.

Γίνετε μέρος της εξέλιξής μας!

Στα κεντρικά γραφεία NERIANPAY MΟΝ.ΙΚΕ  έχουν ανοιχτεί θέσεις εργασίας για να εδραιωθεί το τηλεφωνικό κέντρο.