ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ …ΣΤΗ ΘΥΜΗΣΗ …ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΓΚΑΝΑ | του Άλκη Φάτσιου

1 - Πανελλήνια γνωστό πλέον, πανελλήνια και η συγκίνηση, για το φευγιό του μεγάλου Θεσπρωτού, του μεγάλου Έλληνα, του μεγάλου Ηπειρολάτρη – Θεσπρωτολάτρη ΠΟΙΗΤΗ, του ΜΙΧΑΛΗ ΓΚΑΝΑ…

Η συγκίνηση και η θλίψη, ιδιαίτερα για εμάς τους Θεσπρωτούς ( αφού κατήγετο από τον Τσαμαντά Φιλιατών ) τεράστια, η δε απώλεια για τα Ελληνικά γράμματα, άρα και για ολόκληρο τον ελληνικό λαό, ένα κενό, όχι απλά δυσαναπλήρωτο, αλλά κατά την γνώμη μου, ένα κενό, ένα κενό που δεν πρόκειται να αναπληρωθεί …

Όταν ‘’ φεύγει ‘’ από την επίγεια ζωή μας, ένας ΠΡΑΓΜΑΤΙ, καταξιωμένος σαν συνείδηση, όχι μόνον των φερομένων ως ειδικών, αλλά και του συνόλου των απλών πολιτών, ένας άνθρωπος, ένας δημιουργός της διανόησης, της λογοτεχνίας ( και ιδιαίτερα για μένα..) της ΠΟΙΗΣΗΣ, τότε αυτός αφήνει πολλά πίσω του… Αφήνει πίσω του, μια κοινωνική παρακαταθήκη, μια κοινωνική και λογοτεχνική φαρέτρα, από την οποία, μπορούμε σαν κοινωνία, σαν πολίτες, να ‘’ οπλιζόμαστε ‘’ με περίσσεια ευαισθησία, καθώς και με άφθαρτες ασπίδες, απέναντι στις κοινωνικές αδικίες… Όταν λοιπόν ‘’ φεύγει ‘’ ένας τέτοιος άνθρωπος, ένας τέτοιος πνευματικός άνθρωπος, ένα πραγματικά ΓΗΙΝΟΣ ΠΟΙΗΤΗΣ, ο ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΚΑΝΑΣ, τότε και μόνον τότε, μπορούμε να μιλάμε για μία τεράστια ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ και ΕΘΝΙΚΗ ΑΠΩΛΕΙΑ…

Πιστεύω όμως, ότι η πραγματική αποτίμηση του έργου του, και η συμβολή του στα Ελληνικά Γράμματα, θα γίνει με μεγαλύτερη φωτεινότητα και ακρίβεια, από τον ιστορικό (στον τομέα της ποίησης) του μέλλοντος …

Δεν σκοπεύω σήμερα με το κείμενο αυτό, να κάνω κάποια ιδιαίτερη και αναλυτική αναφορά στο ποιητικό του έργο… Θα θυμίσω μόνο, μια δική του φράση, όταν σε σχετική ερώτηση, - σε κάποια από τις τηλεοπτικές του συνεντεύξεις, - απάντησε, με τρόπο ΚΑΤΑΛΥΤΙΚΟ για τον λόγο που η ποίησή του και οι στίχοι του, βρίσκουν τέτοια ανταπόκριση στους ανθρώπους : « Η Δύναμη, όπως με ρωτάτε, που έχω πάνω στους ανθρώπους, δεν είναι τίποτε άλλο, παρά μόνο το γεγονός, ότι όταν αυτοί διαβάζουν ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΜΟΥ και ΣΤΙΧΟΥΣ μου, με ΚΑΤΑΛΑΒΑΙΝΟΥΝ…».

Με απλά λόγια, κατά την γνώμη μου τουλάχιστον, ο Μ.Γ. με την λακωνική και ευθύβολη απάντησή του, θέλει να μας πει, ότι ο αναγνώστης κάποιου ποιήματός του, στο τέλος, δεν αναρωτιέται : « Τι θέλει να πει ο ποιητής ;; ». Αυτή η απάντηση, νομίζω ότι θα έπρεπε να ισχύει, για όλους τους δημιουργούς, σε όλες τις μορφές ΤΕΧΝΗΣ… και κύρια στην θεατρική δημιουργία …

2 - Σήμερα, σαν ελάχιστο φόρο τιμής προς τον ΜΙΧΑΛΗ ΓΚΑΝΑ, θα ήθελα να θυμίσω, την παρουσίαση – με πρωτοβουλία της πολιτιστικής ομάδας ‘’ ΑΤΥΠΗ ΣΥΝΑΞΗ ‘’ μέλος της οποίας και ο γράφων – μιας υπέροχης ΠΟΙΗΤΙΚΗΣ – ΜΟΥΣΙΚΗΣ βραδιάς, με τιμώμενα πρόσωπα (6) Ηπειρώτες Ποιητές, μεταξύ των οποίων βέβαια και ο Μ.Γ. Η παρουσίαση αυτή, μέσα στο 2024, έγινε τρεις (3) φορές, στον εναλλακτικό πολιτιστικό χώρο του ΘΥΜΩΜΕΝΟΥ ΠΟΡΤΡΑΙΤΟΥ στα Γιάννενα, στον χώρο του ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ‘’ Θ. ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ‘’ στο Ελληνικό Ιωαννίνων, και φυσικά στο ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑΣ, με ομολογουμένως εξαιρετική επιτυχία, και με την παρουσία των περισσοτέρων τιμώμενων ποιητών. Ο Μ. ΓΚΑΝΑΣ, λόγω προβλημάτων υγείας δεν μπόρεσε να παραστεί, όμως σε επικοινωνία που είχαμε με την οικογένειά του, πριν τις παρουσιάσεις που προανέφερα, ο ίδιος ο ΠΟΙΗΤΗΣ, εξέφρασε την επιθυμία του εκτός των ποιημάτων που ήδη είχαμε επιλέξει, να ακουστεί, με την μορφή της ΑΠΑΓΓΕΛΙΑΣ, το ποίημά του, με τίτλο ‘’ ΧΛΩΡΙΔΑ ΜΟΥ, ΠΑΤΡΙΔΑ ΜΟΥ ‘’ ένα πραγματικά υπέροχο ποίημα, που αν μη τι άλλο, φανερώνει την λατρεία του, για την ιδιαίτερη ΠΑΤΡΙΔΑ του, ΘΕΣΠΡΩΤΙΑ και ΗΠΕΙΡΟ…

Αυτό το αναφέρω ( την λατρεία του για την ιδιαίτερη πατρίδα του ), γιατί γνωρίζω πολύ καλά, από παλαιότερες συζητήσεις, ‘ότι ο ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΞΕΝΙΤΕΜΟΣ του, δηλαδή από την Θεσπρωτία στην Αθήνα, ήταν γι’αυτόν μια μεγάλη απώλεια, που τον οδηγούσε ταυτόχρονα σε μια της ψυχής του ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΕΞΟΡΙΑ… Είναι δε πολύ χαρακτηριστική και απολύτως ποιητική, η αναφορά του σε αυτό που βίωνε καθημερινά… ‘’ Μόνο το φίδι ξέρει τι θα πει να αλλάξεις το πετσί σου… γι’ αυτό του περισσεύει το φαρμάκι… ‘’ .

Με αυτό το ποίημα ( ΧΛΩΡΙΔΑ ΜΟΥ, ΠΑΤΡΙΔΑ ΜΟΥ ), η ‘’ ΑΤΥΠΗ ΣΥΝΑΞΗ ‘’ όσον και εγώ προσωπικά, αποχαιρετούμε σήμερα τον ΜΙΧΑΛΗ ΓΚΑΝΑ, έτσι όπως αυτό ακούστηκε, στην παρουσίαση της εκδήλωσης, στο ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑΣ, την 31/3/2024, εκδήλωση που έγινε και με την συνεργασία του ΜΟΥΣΕΙΟΥ. Ακολουθεί το σχετικό βίντεο.

Κλείνοντας αυτό το σημείωμα, κρίνουμε σκόπιμο, να τον αποχαιρετήσουμε και με τα ακριβά και εμβληματικά λόγια, ενός άλλου καταξιωμένου συναδέλφου του ποιητή, του ΟΔΥΣΣΕΑ ΕΛΥΤΗ, με μια επιτρεπτή για την περίσταση, μικρή διαφοροποίηση :

« Ακριβέ μας ΜΙΧΑΛΗ, αγαπημένε συμπατριώτη ΠΟΙΗΤΗ,

Από κει που είσαι πια, στον ΑΙΩΝΑ μας πες μας, ΤΙ ΒΛΕΠΕΙΣ ;; »