Το πιο “υγιεινό” ελαιόλαδο της Ηπείρου προέρχεται από τη Θεσπρωτία: Αναξιοποίητο συγκριτικό πλεονέκτημα

Μια σημαντική μελέτη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων ανέδειξε τη Θεσπρωτία ως την περιοχή με το πιο “υγιεινό” ελαιόλαδο στην Ήπειρο, χάρη στις υψηλές συγκεντρώσεις βιοφαινολών που περιέχει. Η έρευνα, που δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο του 2024, στο επιστημονικό περιοδικό Molecules περιέλαβε 198 δείγματα ελαιόλαδου από την Άρτα, την Πρέβεζα και τη Θεσπρωτία, προερχόμενα από τις ποικιλίες «Λιανοελιά», «Καλαμών», «Χοντροελιά Άρτας» και «Μεσόκαρπη Θεσπρωτίας».

Τι έδειξαν οι αναλύσεις

Οι βιοφαινόλες, οι οποίες προσδίδουν στο ελαιόλαδο αντιοξειδωτικές ιδιότητες και προστατεύουν από σύγχρονες ασθένειες, παρουσίασαν μέσο όρο συγκέντρωσης 246 mg/kg, πολύ κοντά στο ευρωπαϊκό όριο των 250 mg/kg που επιτρέπει ισχυρισμό υγείας (claim health). Το ελαιόλαδο της Ηπείρου κατατάσσεται έτσι στις ελαιοπαραγωγικές περιοχές με δυναμική για ελαιόλαδο υψηλής περιεκτικότητας σε πολυφαινόλες.

Οι βιοφαινόλες είναι μια κατηγορία φυσικών ενώσεων που βρίσκονται στα φυτά και ανήκουν στη μεγαλύτερη ομάδα των φαινολικών ενώσεων. Πρόκειται για οργανικές ενώσεις με ιδιαίτερα ευεργετικές ιδιότητες για την υγεία, οι οποίες δρουν κυρίως ως αντιοξειδωτικά. Στο ελαιόλαδο, οι βιοφαινόλες είναι υπεύθυνες για πολλές από τις ευεργετικές του ιδιότητες.

Βασικά χαρακτηριστικά:

Αντιοξειδωτική δράση: Καταπολεμούν τις ελεύθερες ρίζες, προστατεύοντας τα κύτταρα από οξειδωτική βλάβη.
Αντιφλεγμονώδης δράση: Μειώνουν τη φλεγμονή στον οργανισμό, βοηθώντας στην πρόληψη χρόνιων ασθενειών.
Προστασία από ασθένειες: Έχουν αποδειχθεί ότι συμβάλλουν στην πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων, κάποιων μορφών καρκίνου, και νευροεκφυλιστικών παθήσεων όπως η νόσος Αλτσχάιμερ.

Στο εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, οι βιοφαινόλες συμβάλλουν:

Στην πικρή και πιπεράτη γεύση του.
Στην σταθερότητα και τη μεγαλύτερη διάρκεια ζωής του.
Στις ευεργετικές επιδράσεις στην υγεία, όπως η μείωση του κινδύνου καρδιαγγειακών παθήσεων.

Μερικά παραδείγματα βιοφαινολών στο ελαιόλαδο είναι:

Η ελαιοκανθάλη (γνωστή για τις αντιφλεγμονώδεις ιδιότητές της).
Η ελαιοευρωπαϊνη (προστατευτική έναντι καρδιαγγειακών παθήσεων και καρκίνου).
Τα φλαβονοειδή.

Η Θεσπρωτία στην κορυφή

Ειδικά για τη Θεσπρωτία, τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά:

Δείγματα ελαιολάδου ποικιλίας «Καλαμών» από τη Θεσπρωτία ξεπέρασαν σε αρκετές περιπτώσεις τα 400 mg/kg.

Η τοπική ποικιλία «Μεσόκαρπη Θεσπρωτίας» διακρίθηκε για την υψηλή περιεκτικότητά της σε αγλυκόνη ελαιοευρωπαϊνης, ένα συστατικό με ευεργετικές ιδιότητες έναντι του καρκίνου του μαστού και των καρδιαγγειακών παθήσεων. Η παρουσία της αγλυκόνης ελαιοευρωπαϊνης σε υψηλές συγκεντρώσεις στο ελαιόλαδο, όπως στην ποικιλία «Μεσόκαρπη Θεσπρωτίας», ενισχύει τις ευεργετικές ιδιότητες του προϊόντος, καθιστώντας το εξαιρετικής ποιότητας και υψηλής διατροφικής αξίας. Αυτή η ένωση είναι από τους λόγους που το ελαιόλαδο θεωρείται σημαντικό για τη μεσογειακή διατροφή και τη γενική υγεία.

Η υψηλή συγκέντρωση βιοφαινολών στο ελαιόλαδο της Θεσπρωτίας, όπως αναδείχθηκε από την πρόσφατη έρευνα, ενισχύει τη φήμη του ως τρόφιμο υψηλής διατροφικής αξίας.

Αναξιοποίητο πλεονέκτημα:

Παρά τα θετικά ευρήματα, η δυναμική αυτή παραμένει εν πολλοίς αναξιοποίητη. Η βελτίωση του χρόνου συγκομιδής και των συνθηκών ελαιοποίησης θα μπορούσαν να αυξήσουν περαιτέρω την ποιότητα του θεσπρωτικού ελαιόλαδου, προβάλλοντας την περιοχή ως πρωτοπόρο στον τομέα των βιολογικών και λειτουργικών τροφίμων.