Σούπερ μάρκετ vs βιβλιοπωλεία: Φουντώνει ο ανταγωνισμός για τα σχολικά

Σούπερ μάρκετ vs βιβλιοπωλεία: Φουντώνει ο ανταγωνισμός για τα σχολικά

Με σκληρές κόντρες μεταξύ βιβλιοπωλείων και σούπερ μάρκετ ξεκινά η μάχη μεριδίων στην αγορά σχολικών ειδών σε μια εποχή που οι «σφιχτοί» προϋπολογισμοί των ελληνικών νοικοκυριών δοκιμάζουν παγιωμένες καταναλωτικές τάσεις που βασίζονται στην καλή σχέση ποιότητας-τιμής.

Μεγάλοι εγχώριοι παραγωγοί και προμηθευτές μιλούν για μειώσεις τιμών στα επώνυμα χαρτοσχολικά συγκριτικά με την αντίστοιχη περσινή σεζόν αλλά στο λιανεμπόριο διατίθεται πληθώρα εισαγόμενων από τρίτες χώρες σε πολύ χαμηλότερες τιμές αποτελώντας δέλεαρ για τους καταναλωτές. Ορισμένα από αυτά τα προϊόντα αναμένεται να πρωταγωνιστήσουν στο «καλάθι του μαθητή», που υιοθετείται υποχρεωτικά από σήμερα από εταιρείες με τζίρο πάνω από 90 εκατ. ευρώ, ήτοι μεγάλες λιανεμπορικές αλυσίδες και σούπερ μάρκετ. Επιχειρηματίες του κλάδου με μικρότερα καταστήματα, μεταξύ των οποίων κι ένα δίκτυο άνω των 3.000 βιβλιοπωλείων, για τα οποία το μέτρο είναι προαιρετικό, εκτιμούν ότι χάνουν παραδοσιακή πελατεία και μερίδια.

Η Πόπη Σκαγιά, διευθύνουσα σύμβουλος της SKAG, κορυφαίας χαρτοβιομηχανίας στη χώρα, με μερίδιο πάνω από 40-45% της ελληνικής αγοράς τετραδίων και ειδών γραφείου, μιλά για μειώσεις τιμών στα προϊόντα της εταιρείας της, της τάξης του 5-7% συγκριτικά με πέρυσι. Ως προμηθευτής όλων των καναλιών της αγοράς, από βιβλιοπωλεία μέχρι σούπερ μάρκετ, εκτιμά ότι το «καλάθι του μαθητή», αν και στοχεύει σε προσιτές τιμές για τον καταναλωτή και σε πίεση των περιθωρίων κέρδους των επιχειρήσεων του λιανεμπορίου, «αδικεί» τον κλάδο των βιβλιοπωλείων.

Μιλώντας με την ιδιότητά της ως Γενική Γραμματέας του Συνδέσμου Προμηθευτών Ειδών Χαρτοπωλείου Ελλάδος, θεωρεί ότι το μέτρο μπορεί να δημιουργήσει τεράστια ζημιά διότι ωθεί το καταναλωτικό κοινό στα σούπερ μάρκετ και στα πολυκαταστήματα ενώ ο φυσικός χώρος πώλησης των χαρτοσχολικών είναι το βιβλιοπωλείο.

Το μέτρο δεν καλύπτει τα βιβλιοπωλεία και τις μικρές επιχειρήσεις, που επιπλέον τηρούν διαφορετικού τύπου λογιστικά βιβλία κι ως εκ τούτου δεν υπάγονται στους ίδιους ελέγχους με τις μεγάλες επιχειρήσεις. Ακόμη, οι μεγάλες αλυσίδες και τα πολυκαταστήματα τροφοδοτούν εν πολλοίς το χαρτοφυλάκιο των χαρτοσχολικών τους με εισαγωγές από τρίτες χώρες και δεν ενισχύουν το εγχώριο οικοσύστημα. Πρακτικά δεν αγοράζουν από τους τοπικούς προμηθευτές, όπως σημειώνει χαρακτηριστικά η κ. Σκαγιά.

Πάντως θα πρέπει να σημειωθεί ότι το «καλάθι του μαθητή» λειτουργεί ως «κράχτης» για τις μεγάλες επιχειρήσεις που ερίζουν για μερίδια στα σχολικά. Προσβλέπουν στις αγορές εκτός καλαθιού για να ενισχύσουν τον τζίρο και την κερδοφορία τους δεδομένου ότι στα προϊόντα του καλαθιού το περιθώριο κέρδους είναι περιορισμένο και ελεγχόμενο βάσει του νόμου. Αυτός είναι και ο λόγος που το μέτρο δεν επιδοκιμάζεται σθεναρά ούτε από τα σούπερ μάρκετ.

Μάλιστα πληροφορίες αναφέρουν ότι στην πρόσφατη συνάντηση που είχαν στο υπουργείο Ανάπτυξης οι ενδιαφερόμενοι φορείς του λιανεμπορίου υπήρξε σύγκλιση απόψεων για την ανάπτυξη ενός άλλου μέτρου πιο «δίκαιου» για την αγορά συνολικά, καθώς στα δύο χρόνια που εφαρμόζεται ο θεσμός έχουν εκφραστεί αντιδράσεις από όλες σχεδόν τις πλευρές.

Στην αναπροσαρμογή του μέτρου φέρεται να συμφώνησε η Ένωση Σούπερ Μάρκετ Ελλάδος (ΕΣΕ) δια του αντιπροέδρου της Ιωάννη Μασούτη αλλά και ο Κώστας Γεράρδος (Πλαίσιο), ως πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Λιανικής Πώλησης Ελλάδος (ΣΕΛΠΕ).

Καθώς το μέτρο εφαρμόζεται για τρίτη χρονιά επιβεβαιώνεται ότι το πλήγμα είναι μεγαλύτερο για τις μικρές επιχειρήσεις και τα βιβλιοπωλεία, με συνέπειες και για το δίκτυο των εγχώριων προμηθευτών τους, ήτοι παραγωγικές εταιρείες όπως η Slag αλλά και η GIM-Γιοβάς, η Graffiti, η Pentel κ.α..

Μείωση τιμών στα επώνυμα

Οι μεγάλες λιανεμπορικές επιχειρήσεις που διατηρούν σημαντικό αποτύπωμα στα σχολικά είδη αλλά συνολικά ελέγχουν μερίδιο που δεν ξεπερνά το 15% της αγοράς, έναντι σχεδόν 85% που ελέγχουν τα βιβλιοπωλεία, έχουν επιδοθεί σε αγώνα δρόμου εδώ και μερικές εβδομάδες προκειμένου να προσελκύσουν τους καταναλωτές. Δεν περιμένουν το «καλάθι του μαθητή» και προωθούν προσφορές που συνδυάζονται με επικοινωνιακές καμπάνιες για την εκπτωτική περίοδο που βαίνει στο τέλος της.

Επιπλέον, παράγοντες της αγοράς σημειώνουν στο powergame ότι οι τιμές κινούνται σε χαμηλότερα επίπεδα από πέρυσι, παρά τις προκλήσεις με τα υψηλά μεταφορικά κόστη λόγω της γεωπολιτικής έντασης που δυσχεραίνει το διεθνές εμπόριο.

Είναι ενδεικτικό ότι η Jumbo ενώ αντιμετωπίζει διπλάσιο χρόνο παράδοσης των εμπορευμάτων και δυσβάστακτο κόστος μεταφορικών, προκειμένου να διατηρήσει χαμηλά τις τιμές των προϊόντων κατέβασε τον πήχη των προβλέψεών της για τις οικονομικές επιδόσεις του 2024. Εξάλλου, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ οι τιμές στα χαρτικά ήταν μειωμένες τον Ιούνιο και τον Ιούλιο, μήνες που γίνονται παραδοσιακά οι προμήθειες της αγοράς. Ειδικότερα, ήταν μειωμένες κατά 0,63% τον Ιούνιο και κατά 2,62% τον Ιούλιο ενώ μόνο τον Αύγουστο καταγράφεται οριακή αύξηση 0,4%.

Ενισχύεται η εμπορική κίνηση και ο ανταγωνισμός

Ας σημειωθεί ότι ενόψει της έναρξης της νέας σχολικής χρονιάς, στις 11 Σεπτεμβρίου, αναμένεται αύξηση της εμπορικής κίνησης σε καταστήματα σχολικών ειδών και εξοπλισμού για μαθητές και φοιτητές, ταυτόχρονα με κλιμάκωση του ανταγωνισμού μεταξύ παραδοσιακών παικτών της αγοράς και σούπερ μάρκετ. Το «καλάθι του μαθητή» ενεργοποιείται σήμερα, 28 Αυγούστου και θα είναι σε ισχύ μέχρι 15 Οκτωβρίου.

Βιβλιοπωλεία, αλυσίδες παιχνιδιών και ειδών χαρτοπωλείου όπως Μουστάκας, Jumbo και Max Stores, καθώς και αλυσίδες ειδών τεχνολογίας και εξοπλισμού γραφείου όπως Πλαίσιο, Public αλλά και τα σούπερ μάρκετ έχουν φορτώσει τα ράφια τους με τα απαραίτητα της σχολικής λίστας και κλιμακώνουν τις καμπάνιες τους. Η κίνηση στα καταστήματα έχει αρχίσει από τα μέσα του μήνα, ωστόσο αναμένεται να ενταθεί τις επόμενες ημέρες καθώς επιστρέφουν οι αδειούχοι και πλησιάζει το άνοιγμα των σχολείων.

Όπως τονίζουν οι επιχειρηματίες, παρά τις επιπτώσεις του πληθωρισμού στα εισοδήματα η ελληνική οικογένεια θέτει σε προτεραιότητα τις ανάγκες των παιδιών, στοιχείο που δικαιολογεί σταθερή ζήτηση, εξού και ο έντονος ανταγωνισμός στο λιανικό εμπόριο. Έμφαση δίνεται επίσης στην ασφάλεια, καθώς πρόκειται για προϊόντα που προορίζονται για παιδιά. Όπως αναφέρουν ειδικοί, οι προδιαγραφές διαφέρουν ανάλογα με τη χώρα παραγωγής. Για παράδειγμα, η λεύκανση του χαρτιού στα επώνυμα ευρωπαϊκά προϊόντα γίνεται με οξυγόνο ή όζον ενώ στα εισαγώμενα από τρίτες χώρες, όπου οι βιομηχανίες δεν διέπονται από αυστηρά πρότυπα, γίνεται με χλώριο. Έτσι, οι προμηθευτές επώνυμων προϊόντων, που εγγυώνται την ασφάλεια, τονίζουν ότι στα no name προϊόντα «ο καταναλωτής θα πάρει ό,τι πληρώσει!».