Από το Λύκειο στο Πανεπιστήμιο

Από το Λύκειο στο Πανεπιστήμιο

Γράφει ο Π. Παπαδόπουλος, καθηγητής Πληροφορικής
Υπεύθυνος του Γραφείου Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού της Δ.Δ.Ε. Θεσπρωτίας

Από το Λύκειο στο Πανεπιστήμιο

Με το πέρας των Πανελληνίων εξετάσεων σχολικού έτους 2023-2024 και με τις θερμότερες ευχές όλων μας για καλή επιτυχία όλων των εξεταζόμενων, περνάμε στη φάση δήλωσης των σχολών του Μηχανογραφικού δελτίου.

Μια σημαντική απόφαση που διαδραματίζει για κάθε παιδί καθοριστικό ρόλο, προσδιορίζοντας τη μελλοντική του εξέλιξη, την επαγγελματική και κατ’ επέκταση προσωπική του πορεία. Μια διαδικασία στην οποία πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή καθώς απαιτείται η χρυσή τομή μεταξύ των επιθυμιών και προσδοκιών, των δυνατοτήτων και ικανοτήτων, των εξεταστικών επιδόσεων, αλλά και των επαγγελματικών ευκαιριών και δυνατοτήτων της αγοράς εργασίας.

Συχνά διαπιστώνεται πως άλλοτε από ελλιπή ενημέρωση, άλλοτε από άγνοια, παράβλεψη ή επιπολαιότητα, οι μαθητές δεν κάνουν τις καλύτερες ή μάλλον τις καταλληλότερες για αυτούς επιλογές, με αποτέλεσμα να περνούν τελικά σε μια σχολή που δεν τους αρέσει, οδηγούμενοι στη συνέχεια σε επαγγελματικούς κλάδους που τους περιορίζουν ή δεν τους ταιριάζουν. Η διερεύνηση του προγράμματος σπουδών των σχολών και των δυνατοτήτων μετά την αποφοίτηση, σε συνδυασμό με την εμπέδωση των χαρακτηριστικών της προσωπικότητας του καθενός και της καθεμιάς αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη σωστή δήλωση των προτιμήσεων.

Υπό αυτό το πρίσμα, κρίνεται σκόπιμο να αποσαφηνίσουμε κάποιες έννοιες, παραθέτοντας ορισμένες συμβουλές που θα βοηθήσουν, ίσως σε σημαντικό βαθμό, μαθητές και γονείς.


Χάρτης ανώτατης εκπαίδευσης στην Ελλάδα

Ξεκινώντας, θα πρέπει να δούμε κάποια αριθμητικά στοιχεία που έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Στη χώρα μας σήμερα λειτουργούν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση 416 συνολικά πανεπιστημιακά τμήματα ΑΕΙ, στα οποία φοιτούν 366.592 ενεργοί φοιτητές, ενώ παράλληλα λειτουργούν περίπου 1.250 μεταπτυχιακά.

Ο συνολικός αριθμός εισακτέων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση της χώρας μας για το ακαδημαϊκό έτος 2024-2025 ανέρχεται στους 68.851. Αν προσθέσουμε και τους εισακτέους των ειδικών κατηγοριών, των Στρατιωτικών Σχολών και των Σωμάτων ασφαλείας, τότε ο αριθμός φτάνει στον αριθμό των 76.000. Τη φετινή χρονιά ο αριθμός των υποψηφίων υπολογίζεται περίπου στους 90.000. Αυτό σημαίνει πως το 85 % περίπου των υποψηφίων έχει τη δυνατότητα να περάσει σε κάποια σχολή, με την προϋπόθεση φυσικά το σύνολο μορίων να είναι τουλάχιστον πάνω από την απαιτούμενη ελάχιστη βάση για την εισαγωγή. Με βάση τα περσινά πάντως στοιχεία το ποσοστό επιτυχίας των υποψηφίων που τελικά υπέβαλε μηχανογραφικό ήταν 96,42 %.

Βάση εισαγωγής και ελάχιστη βάση εισαγωγής (ΕΒΕ)

Η ελάχιστη βάση εισαγωγής (Ε.Β.Ε.) θεσπίστηκε τον Ιούνιο του 2021 από το Υπουργείο Παιδείας με στόχο τη διασφάλιση των ακαδημαϊκών προϋποθέσεων της επιτυχούς φοίτησης, την έγκαιρη ολοκλήρωση των σπουδών των φοιτητών στην ανώτατη εκπαίδευση και την ποιοτική αναβάθμιση των σπουδών στα ΑΕΙ.

Διαμορφώνεται από το μέσο όρο των επιδόσεων βαθμολογίας όλων των υποψηφίων του κάθε πεδίου σε όλα τα μαθήματα, πολλαπλασιαζόμενο με έναν συντελεστή (από 0.8 έως 1.2), που προσδιορίζεται από το κάθε τμήμα ξεχωριστά. Λαμβάνοντας υπόψη τους μέσους όρος πανελλαδικής επίδοσης των μαθητών ανά κατεύθυνση, θα διαπιστώσουμε πως η βάση (Ε.Β.Ε.) αυτή ξεκινάει κάπου στα 8.000 μόρια.

Ενδεικτικά, σύμφωνα με τα στοιχεία των περσινών πανελληνίων ο μέσος όρος επίδοσης του 1ου πεδίου (Ανθρωπιστικών σπουδών) διαμορφώθηκε στο 11.73, του 2ου πεδίου (Θετικών σπουδών) στο 12.30, ο μέσος όρος επίδοσης του 3ου πεδίου (Υγείας) στο 11.63, ενώ του 4ου πεδίου (Οικονομίας-Πληροφορικής) στο 10.45.

Η ελάχιστη βάση εισαγωγής πρακτικά είναι η προϋπόθεση που απαιτείται για να μπορεί ένας υποψήφιος να δηλώσει κάποιο τμήμα, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα ορισμένα τμήματα να μην καλύψουν πλήρως τις προσφερόμενες θέσεις λειτουργώντας ακόμη και με ένα πολύ μικρό αριθμό εισακτέων.

H βάση εισαγωγής του κάθε τμήματος (όχι η ελάχιστη βάση) προκύπτει μετά τις Πανελλήνιες εξετάσεις και μετά την υποβολή του μηχανογραφικού δελτίου των μαθητών, και συνδιαμορφώνεται από τις προτιμήσεις των υποψηφίων, τον αριθμό των εισακτέων, την επίδοση των μαθητών και τους συντελεστές βαρύτητας κάθε μαθήματος.

Μόρια εισαγωγής – Συντελεστές βαρύτητας

Από το 2022 κάθε πανεπιστημιακό τμήμα για την πρόσβαση των εισακτέων προσδιόρισε συγκεκριμένους συντελεστές βαρύτητας σε κάθε ένα από τα τέσσερα (4) πανελλαδικά εξεταζόμενα μαθήματα. Ο συντελεστής αυτός εκφράζεται ως ποσοστό επί τοις εκατό (%), κυμαίνεται μεταξύ 20% και 40% και ως εκ τούτου τα μόρια των υποψηφίων δεν είναι ένας αριθμός, αλλά κυμαίνονται σε ένα εύρος τιμών μεταξύ των σχολών της συγκεκριμένης κατεύθυνσης. Έτσι, μόρια μαθήματος = βαθμός * συντελεστής βαρύτητας *1000, ενώ σύνολο μορίων = άθροισμα μορίων κάθε μαθήματος.

Συνεπώς, τα μόρια για ένα συγκεκριμένο τμήμα μπορεί να διαφέρουν αρκετά από τα μόρια κάποιου άλλου τμήματος, εξαιτίας των διαφορετικών συντελεστών βαρύτητας.

Δήλωση σχολών - Συμπλήρωση Μηχανογραφικού

Η δήλωση των σχολών θα πραγματοποιηθεί μετά την έκδοση των βαθμολογιών, ωστόσο η στρατηγική αυτής της δήλωσης καλό είναι να έχει ήδη προηγηθεί ώστε να εκκρεμεί μόνο το τεχνικό σκέλος αυτής της διαδικασίας.

Η δήλωση αυτή πρέπει να βασίζεται στην πραγματική επιθυμία των υποψηφίων, αγνοώντας τις εκτιμήσεις των βάσεων, λαμβάνοντας υπόψη τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, τα ενδιαφέροντα και τις κλίσεις, τις δεξιότητες και ικανότητες, αξιολογώντας τόσο το πρόγραμμα σπουδών και τα επαγγελματικά δικαιώματα που απορρέουν, όσο και τις διεξόδους και προοπτικές που αναδεικνύονται στους διάφορους επαγγελματικούς κλάδους στην αγορά εργασίας.

Συγκεκριμένες προτάσεις και κατευθύνσεις προς τους υποψηφίους είναι μεταξύ άλλων και οι ακόλουθες :

Δηλώστε την προτίμησή σας για κάθε τμήμα, ξεκινώντας από τη σχολή της υψηλότερης προτίμησής σας

Δηλώστε μεγάλο αριθμό σχολών, καθώς αριθμητικός περιορισμός δεν υπάρχει

Μην παρασύρεστε από τις προβλέψεις των βάσεων, αγνοήστε πλήρως τις περσινές

Μην εφησυχάζετε στην υψηλή βαθμολογία που ενδεχομένως έχετε ή μην απογοητεύεστε από μια κατώτερη των προσδοκιών σας επίδοση που σημειώσατε

Μην τροποποιείτε τις επιλογές σας επειδή είχατε καλύτερη επίδοση από ό,τι περιμένατε

Λάβετε υπόψη σοβαρά τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντά σας, το χαρακτήρα και την προσωπικότητά σας

Μην υποτιμάτε τμήματα που δεν είναι ευρέως γνωστά

Ενημερωθείτε για την αντιστοιχία τμημάτων στο ενδεχόμενο μετεγγραφής

Γνωρίστε το πρόγραμμα σπουδών και τα επαγγελματικά δικαιώματα των αποφοίτων

Συλλέξτε στοιχεία αναφορικά με τη ζήτηση των επαγγελμάτων και την κατάσταση στην αγορά εργασίας

Τα κριτήρια μιας εύστοχης επιλογής είναι πολλά. Συνειδητοποιώντας τις δυνατότητές σας, τους στόχους και τις επιδιώξεις σας, και κατανοώντας το οικονομικό, τεχνολογικό και κοινωνικό περιβάλλον έτσι όπως διαμορφώνεται στη σύγχρονη εποχή, κάντε όχι απλά την καλύτερη, αλλά την καταλληλότερη για εσάς επιλογή.

Στη Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Θεσπρωτίας λειτουργεί υπηρεσία Σχολικού Επαγγελματικού Προσανατολισμού, που θα βρίσκεται και το προσεχές διάστημα στο πλευρό μαθητών και γονέων, προκειμένου να παράσχει τη σχετική βοήθεια, συμβάλλοντας στην αρτιότερη πληροφόρηση και καθοδήγησή τους στη συμπλήρωση των σχολών του Μηχανογραφικού Δελτίου.