Ποιες αγορές κάνουν οι Έλληνες με κάρτα, πού πληρώνουν με μετρητά

Ποιες αγορές κάνουν οι Έλληνες με κάρτα, πού πληρώνουν με μετρητά

Στην επόμενη τριετία ίσως και νωρίτερα θα έχει αλλάξει η ισορροπία στα μέσα πληρωμών, με τα μετρητά –που δεν θα βγουν ποτέ από το κάδρο- να έχουν σημαντικά περιορίσει την ελκυστικότητά τους. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η χρήση πλαστικού χρήματος θα έχει ξεπεράσει τη χρήση μετρητών μέχρι το 2027.

Στην κατεύθυνση αυτή συμβάλλει και η προσπάθεια μείωσης της φοροδιαφυγής, με την υποχρεωτική χρήση POS, αλλά και η περαιτέρω διείσδυση της πληρωμής με κάρτες. Βέβαια, στη μεγάλη εικόνα, η κάρτα θα παραμείνει ως ένα ελκυστικό, καθημερινό και δυνατό προϊόν αλλά θα δέχεται τον ισχυρό ανταγωνισμό από άλλα fintech εργαλεία και υπηρεσίες που ήδη προσφέρουν ψηφιακές τράπεζες. Και μέχρι τότε, αν και τα ποσοστά βαίνουν μειούμενα, θα επιβεβαιώνεται ο κανόνας… cash is the king, καθώς ένα ποσοστό καθόλου ευκαταφρόνητο- 18% σήμερα – χρησιμοποιεί αποκλειστικά μετρητά για τις συναλλαγές του.

Αν και η χώρα έχει πλησιάσει τον ευρωπαϊκό μέσο όρο στη διείσδυση καρτών (39-40%) φαίνεται να έχει ακόμη περιθώρια περαιτέρω ανάπτυξης. Την ίδια στιγμή όμως, τα μετρητά εξακολουθούν να αποτελούν αναλογικά κυρίαρχη δύναμη, ακόμη και αν μετά την πανδημία υποχώρησε σημαντικά το ποσοστό χρήσης τους (μειώθηκε κατά 18 ποσοστιαίες μονάδες), προς όφελος εναλλακτικών μέσων. Από 48% προ πανδημίας, υποχώρησε στο επίπεδο του 30%.

Ένα ενδιαφέρον στοιχείο, που προκύπτει από διάφορα στατιστικά στοιχεία είναι ότι τα μετρητά κυριαρχούν στις συναλλαγές μικροποσών. Δεν είναι τυχαίο ότι ένα 48,5% των συναλλαγών σε μικροποσά γίνεται με μετρητά για λόγους που μπορεί να αφορούν κοινωνιολογική… συμπεριφορά (ένα 53% του κοινού νιώθει άβολα να πληρώσει με κάρτα σε ένα περίπτερο ή ταξί και ένα 15% θεωρεί ότι ο μικροπωλητής έχει μικρό περιθώριο κέρδους).

Με αφορμή τα ευρήματα της πανελλαδικής έρευνας του Επιστημονικού Ινστιτούτου ΙΝΕΜΥ της ΕΣΕΕ , που παρουσίασε χθες η κυρία Βάλια Αλανίτου, καθηγήτρια οικονομικής κοινωνιολογίας ΕΚΠΑ και διευθύντρια του ΙΝΕΜΥ, το θέμα των μετρητών αποτέλεσε αντικείμενο προβληματισμού, καθώς παρά την καθοδική του πορεία, παραμένει υψηλό. Στο πλαίσιο της παρουσίασης της έρευνας, ο country manager της Visa για την Ελλάδα, Νίκος Πετράκης είχε την ευκαιρία να σχολιάσει το θέμα της χρήσης των μετρητών στην Ελλάδα. Όπως είπε συγκεκριμένα, το κόστος της αποδοχής μετρητών είναι εξαιρετικά υψηλό για όλη την οικονομία, σε σχέση με άλλους εναλλακτικούς τρόπους πληρωμών. Και πρόσθεσε ότι η χρήση καρτών θα έχει υπερβεί αυτής των μετρητών ως το 2027.

Να σημειωθεί ότι σήμερα, η μέση αξία συναλλαγής ανέρχεται σε 25 ευρώ στα φυσικά σημεία (με τη χρήση POS) ενώ όταν πρόκειται για e-shopping ανεβαίνει στα 35 ευρώ. Σε ό,τι αφορά τα είδη συναλλαγών, η κάρτα χρησιμοποιείται για τους εξής σκοπούς: Σούπερ μάρκετ, ένδυση, ηλεκτρικός εξοπλισμός, εστιατόρια, καφέ, διασκέδαση.

Αντίθετα, απουσιάζουν πλήρως από τις συναλλαγές με κάρτα: Πληρωμές σε ηλεκτρολόγους, υδραυλικούς, baby sitters, καθαριότητα οικίας κ.α.

Οι προσδοκίες για την περαιτέρω μείωση των μετρητών εδράζονται τόσο στην εξοικείωση και εκπαίδευση του κοινού με την κάρτα ή τα wallets, όσο και με την αλλαγή συναλλακτικής συμπεριφοράς που θα επιβάλλει η υποχρεωτική χρήση POS και στα μικροποσά. Άλλωστε, ένας λόγος για τον οποίο ακόμη κάποιοι πληρώνουν με μετρητά δεν είναι μόνο ο παράγοντας ηλικία (αλλάζει το ποσοστό χρήσης της κάρτας στα 55 έτη και άνω) αλλά και η αντίληψη του κοινού που «λυπάται» να δώσει κάρτα για μικροποσά. Δεν είναι τυχαίο, σύμφωνα με την πολυδιάστατη έρευνα του ΙΝΕΜΥ, ότι τέσσερις στους 10 επιλέγουν να πληρώσουν με μετρητά λόγω… της χαμηλής αξίας της συναλλαγής. Και αυτό θα είναι το στοίχημα της αγοράς καρτών στην Ελλάδα τα χρόνια που έρχονται.