Η κατανάλωση αλκοόλ από ανηλίκους και οι ευθύνες όλων μας | Γράφει η Χριστίνα Ευαγγελου

Η κατανάλωση αλκοόλ από ανηλίκους και οι ευθύνες όλων μας | Γράφει η Χριστίνα Ευαγγελου

Ο αυξανόμενος αριθμός ανηλίκων που καταναλώνουν αλκοόλ αναδεικνύει μια σημαντική κοινωνική πρόκληση. Η κατάσταση αυτή έχει επιπτώσεις τόσο στην υγεία και την ευημερία των νέων όσο και στην κοινωνία μας γενικότερα. Αναδεικνύει επίσης το πρόβλημα της επιβολής της νομοθεσίας που απαγορεύει την παροχή αλκοόλ σε ανηλίκους, ενώ αποτυγχάνει να αντιμετωπίσει τις πολλαπλές πτυχές αυτού του θέματος. Παρά την ύπαρξη νομοθεσίας που απαγορεύει αυστηρά την πώληση αλκοόλ σε ανηλίκους, εξακολουθούν να υπάρχουν περιπτώσεις όπου ιδιοκτήτες μπαρ ή εστιατορίων παραβιάζουν αυτούς τους κανόνες.

Οι βλάβες που προκαλεί η κατανάλωση αλκοόλ αποτελούν σοβαρό πρόβλημα για τη δημόσια υγεία, δεδομένου ότι ευθύνονται για πάνω από το 7% των προβλημάτων υγείας και των πρόωρων θανάτων. Ακόμα και η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ αυξάνει μακροπρόθεσμα τον κίνδυνο ορισμένων καρδιαγγειακών παθήσεων, ασθενειών του ήπατος και καρκίνων, ενώ η συχνή κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων μπορεί να προκαλέσει εξάρτηση. Χωρίς αμφιβολία, η χρήση του αλκοόλ είναι ο κύριος συντελεστής για τις κύριες αιτίες θανάτου των εφήβων (π.χ., τροχαία ατυχήματα, βίαιη συμπεριφορά και εγκληματικές ενέργειες, ακόμα και αυτοκτονίες), αλλά και επιπτώσεις σε σοβαρές διαταραχές της υγείας. Βεβαίως, το ότι μπορεί οι έφηβοι να πίνουν περιπτωσιακά, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα γίνουν αλκοολικοί, αυξάνουν όμως τις πιθανότητες επικινδυνότητας μιας άμετρης χρήσης ή και κατάχρησης του αλκοόλ, όπου το ενδεχόμενο αλκοολισμού είναι ορατό.

Οι ιδιοκτήτες μπαρ και καταστημάτων που σερβίρουν αλκοόλ έχουν σημαντική ευθύνη στην πρόληψη της παροχής αλκοόλ σε ανηλίκους. Παρά τις νομικές απαιτήσεις που απαγορεύουν την πώληση αλκοόλ σε ανηλίκους, πολλοί από αυτούς αγνοούν τους κανόνες ή ακόμα παραβιάζουν εκουσίως τους νόμους προκειμένου να αυξήσουν τα κέρδη τους. Η ανεύθυνη συμπεριφορά αυτών των επιχειρηματιών οδηγεί σε σοβαρές συνέπειες για τους ανηλίκους και την κοινότητα, όπως υγειονομικά προβλήματα, κοινωνικές διαταραχές, ακόμα και ατυχήματα.

Ωστόσο, δεν είναι μόνο οι ιδιοκτήτες μπαρ που φέρουν ευθύνη στην προστασία των ανηλίκων από την κατάχρηση αλκοόλ. Η οικογένεια έχει σημαντικό ρόλο στην εκπαίδευση και την ενημέρωση των παιδιών της σχετικά με τους κινδύνους της κατανάλωσης αλκοόλ σε νεαρή ηλικία. Η επικοινωνία, η παροχή πληροφοριών και η δημιουργία μιας διαλογική σχέσης ανοχής μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να κατανοήσουν τους κινδύνους που συνεπάγεται η απαγόρευση της κατανάλωσης αλκοόλ σε νεαρή ηλικία. Οι γονείς πρέπει να ζητήσουν τη βοήθεια ειδικών όταν παρατηρήσουν σημαντικές αλλαγές στις δραστηριότητές του παιδιού τους, όπως έλλειψη ενδιαφέροντος στις σχολικές υποχρεώσεις, στα παιχνίδια ή τις αθλητικές ενασχολήσεις, σχολική αποτυχία, αδιαφορία για το σπίτι και τις υποχρεώσεις του νέου σε αυτό, αλλαγή στις συνήθειες του ύπνου και του φαγητού, συμπεριφορές μη συμβατές με τον χαρακτήρα του όπως εναντιωματική και αντιδραστική συμπεριφορά και επιθετικότητα απέναντι σε γονείς, φίλους ή άλλα προσφιλή του πρόσωπα, ριψοκίνδυνες συμπεριφορές όπως έλλειψη αυτοελέγχου, υπεκφυγές, ψέματα, συχνούς καβγάδες και ατυχήματα, εμπλοκή με το νόμο, παραβατικότητα, ροπή προς τη χρήση και άλλων τοξικών ουσιών όπως τσιγάρα και ναρκωτικά, απόσυρση, εσωστρέφεια και γενικά έντονα σημάδια καταθλιπτικής συμπεριφοράς.

Η επικινδυνότητα της κατάχρησης οινοπνευματωδών ουσιών δύναται να αυξηθεί λόγω της άγνοιας, της απειρίας και του νεαρού της ηλικίας, ειδικότερα όταν η κατανάλωση αφορά σε νοθευμένα ποτά που μπορεί να προκαλέσουν ακόμα και τύφλωση. Ο Σαίξπηρ έγραφε «…το αλκοόλ σου ξυπνά την επιθυμία αλλά σου στερεί την ικανότητα να την πραγματοποιήσεις». Ενώ, σ’ ένα παλιό γιαπωνέζικο ρητό διακρίνεται ο κίνδυνος της απώλειας του μέτρου στο ποτό: «πρώτα το άτομο παίρνει ένα ποτό, μετά το ποτό παίρνει ένα ποτό, και στο τέλος το ποτό παίρνει το άτομο».

Επιπλέον, οι καθηγητές που συνοδεύουν τους μαθητές σε σχολικές εκδρομές ή πάρτι έχουν επίσης σημαντικό ρόλο στην αποτροπή της κατάχρησης αλκοόλ. Η παρακολούθηση των μαθητών, η επίγνωση των δραστηριοτήτων τους και η εφαρμογή αυστηρών κανόνων ασφαλείας και συμπεριφοράς είναι αναγκαία για να διασφαλιστεί η ασφάλειά τους και η αποτροπή της παράνομης κατανάλωσης αλκοόλ. Είναι αναγκαίο να ενισχυθούν οι εκπαιδευτικές και πληροφοριακές εκστρατείες που απευθύνονται τόσο στους νέους όσο και στους ενήλικες για τους κινδύνους της κατανάλωσης αλκοόλ σε νεαρή ηλικία. Η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση σε σχολικό και κοινωνικό επίπεδο μπορούν να συμβάλλουν στη μείωση της ζήτησης αλκοόλ σε νεαρές ηλικίες και να ενισχύσουν τη συνειδητοποίηση των κινδύνων που συνδέονται με αυτήν τη συμπεριφορά.

Αναντίρρητα, η κοινωνία ως σύνολο πρέπει να εστιάσει στην ενίσχυση της εποπτείας και της εφαρμογής των νόμων που απαγορεύουν την παροχή αλκοόλ σε ανηλίκους. Η συνεργασία μεταξύ των αρχών επιβολής του νόμου, των εκπαιδευτικών και των γονέων μπορεί να οδηγήσει σε ένα πιο ασφαλές και υγιές περιβάλλον για τους νέους. Η συνεργασία μεταξύ όλων των ενεχόμενων μερών είναι αναγκαία για τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος που προάγει την υγεία και την ευημερία των νέων. Η ενημέρωση, η εκπαίδευση και η στήριξη των νέων αποτελούν το θεμέλιο για την αντιμετώπιση της κατάχρησης αλκοόλ και τη δημιουργία μιας υγιούς κοινωνίας.