“Εὐεργεσίας τίμα…” Οι ευεργέτες της Παραμυθιάς στο πέρασμα των αιώνων.

“Εὐεργεσίας τίμα…” Οι ευεργέτες της Παραμυθιάς στο πέρασμα των αιώνων.

Η Παραμυθιά όπως και όλη η Ήπειρος, έχει να επιδείξει ορισμένους από τους πιο φωτισμένους πατριώτες που με τις αγαθοεργίες τους και τις ευεργεσίες τους άφησαν το στίγμα τους στην γαλούχηση της τοπικής κοινωνίας είτε ζούσαν στην Παραμυθιά είτε βρέθηκαν μακριά από αυτήν, ενώ σε αυτούς χρωστάμε σχεδόν τα πάντα, από όσα δεσπόζουν σήμερα στην πόλη.

Οικογένεια Μαρούτση.
Οι Παραμυθιώτες που ξεκίνησαν το χορό της Εθνικής Ευεργεσίας. Το μοναδικό στο είδος του ρολόι Παραμυθιάς, η Μαρουτσαία Σχολή Ιωαννίνων, η γέφυρα Μαρούτση στην Παραμυθιά, το πλήθος κοινωνικών ευεργεσιών σε Ελλάδα, Ιταλία και Ρωσία, καθώς και η αναγνώριση πέρα από τα στενά όρια της χώρας, συνθέτουν την ιστορία των ευπατρίδων Παραμυθιωτών της οικογένειας Μαρούτση. Μέλη της οικογένειας έχουν τιμηθεί με το τίτλο του μαρκησίου απο την αυτοκράτειρα της Αυστρίας Μαρία Θηρεσία, με τον τίτλο του Ιππότη του Τάγματος της Αγίας Άννας από την αυτοκράτειρα της Ρωσίας Μεγάλη Αικατερίνη καθώς και με το το Παράσημο του Πατριαρχείου των Ιεροσολύμων.

Οικογένεια Βούλγαρη.
Από το κατάστημα της Λαϊκής Αγοράς στην Παγκόσμια αυτοκρατορία. Όταν στα μέσα του 1880 ο Σωτήριος Βούλγαρης ξεκινούσε την αυτοκρατορία του κανένας δεν περίμενε την εξέλιξη του παγκοσμίως γνωστού οίκο BVLGARI. H οικογένεια όμως ποτέ δεν ξέχασε την Παραμυθιά και το 1937 προσφέρει 1.075.000 δραχμές για την ανέγερση του περίφημου σχολείου Βούλγαρη στην Παραμυθιά.

Οικογένεια Ρίγγα.
Οι μεγάλοι έμποροι με σειρά ευεργεσιών που αξιοποιούνται ακόμα και τις μέρες μας. Ο Θεμιστοκλής Ρίγγας διατέλεσε Δήμαρχος Παραμυθιάς το 1933 και κορυφαία μέρα της ζωής του, θεωρείται, η 22 Μαΐου 1934, όπου στο Ξενοδοχείο «De France» στη Βιέννη κατάρτισε την ιδιόχειρη Διαθήκη του. Με εκτίμηση των Υπηρεσιών του 1935, η αξία της περιουσίας του, που άφηνε στο Δημοτικό Σχολείο Παραμυθιάς, για να ντύνονται και να τρέφονται οι άποροι μαθητές του, ανήλθε στο τεράστιο για την εποχή εκείνη, ποσό των 7.000.000 ( εφτά εκατομμυρίων δραχμών), δηλ. 35.000 χρυσές λίρες Αγγλίας. Το κληροδότημα Ρίγγα εκτός από μετρητά περίεχε και ακίνητα και μέχρι τις μέρες μας το διαχειρίζεται επιτροπή που αποτελείται από τον/την εκάστοτε Δήμαρχο Παραμυθιάς, το εκάστοτε Μητροπολίτη, το εκάστοτε διευθυντή του πρώτου Δημοτικού Σχολείου και ένα μέλος από την οικογένεια.

Μηχαήλ Παραμυθιώτης.
Οι καιροί τον έφεραν στην Κέρκυρα και στην Ιταλία, ωστόσο ποτέ δεν ξέχασε την ιδιαίτερη του πατρίδα. Το 1860, συντάσσοντας την διαθήκη του στην Κέρκυρα, αφήνει την οικία του στην Παραμυθιά για μετόχι του αλληλοδιδακτικού σχολείου. Αργότερα στεγάζεται εκεί το γυμνάσιο Παραμυθιάς και πολύ μετά το πρακτικό λύκειο Παραμυθιάς. Το 1872 ο Μιχαήλ Παραμυθιώτης προσφέρει μέσω της ανανεωμένης διαθήκης του 3 καταστήματα στην Παραμυθιά για την ανώτερη Ελληνική σχολή Παραμυθιάς, με τα ετήσια έσοδά τους να ανέρχονται στα 1500 γρόσια. Επίσης άφησε σε τραπεζικούς λογαριασμούς του στην Εθνική τράπεζα και στην Βασιλική τράπεζα της Μόσχας, 5.000 τάλιρα για να «διατηρείται αξιοπρεπώς το πνευματικόν τούτο κέντρον» όπως αναφέρεται στην διαθήκη του.

Σωτήριος Παπαθανασίου
Ο Παραμυθιώτης λόγιος χρηματοδότησε μεγάλο μέρος της ανέγερσης του Μητροπολιτικού Ναού του Αγίου Δονάτου, ενίσχυσε οικονομικά τον ΦΟΠ, χρηματοδότησε τις ανασκαφές και στην συνέχεια την ανέγερση της Αγίας Παρασκευής στο Σούλι

Αλέξανδρος Καλούδης.
Απόγονος της φάρας των Τζαβελαίων που με έξοδα του πραγματοποιηθήκαν πολλά έργα στην Παραμυθιά όπως η προτομή του Φώτου Τζαβέλα στην πλ. Μηχαήλ Παραμυθιώτη, το μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη, οι προτομές της Μόσχος και του Λάμπρου Τζαβέλα στο Σούλι, η χρηματοδότηση πολλών βιβλίων σχετικά με την περιοχή αλλά και πλήθος δράσεων στην ευρύτερη περιοχή της Παραμυθιάς.

Ειρήνη Πούλα, Ιωάννης Λούλης, Χρήστος Ρίγγας και Αντρέας Μαυρογιάννης.
Και οι τέσσερεις τους μπορεί να είναι άγνωστοι στο ευρύ κοινό ωστόσο κατά την διάρκεια της ζωής τους πρόσφεραν στην Παραμυθιά την οικονομική τους βοήθεια για την ανέγερση υπηρεσιών με πιο γνωστή την ανέγερση του Παρθεναγωγίου Παραμυθιάς το 1865. Η Ειρήνη Πούλα πρόσφερε το πατρικό της σπίτι ενώ οι υπόλοιποι τρεις συμπλήρωσαν τα απαιτούμενα ποσά στο εγχείρημα που συντόνιζε ο Επίσκοπος Παραμυθιάς, Αγάπιος Χατζηιωάννου

Χρυσόστομος Λαμπρίδης
Σε αυτόν οφείλεται γη αναστύλωση του σχολικού κτηρίου στο Πολύδροσο Παραμυθιάς, η ανέγερση του Προφήτη Ηλία, της Αγίας Παρασκευής και του Αγίου Γεωργίου. Επίσης με ενέργειες του σε κρατικές υπηρεσίες, πραγματοποιήθηκε μια σειρά από έργα στο Πολύδροσο όπως το μνημείο της κοινότητας, η πλατεία, το κοινοτικό γραφείο, το λαογραφικό μουσείο κ.α

Βασίλειος Μελάς
Μπορεί να μην ήταν Παραμυθιώτης, ωστόσο ο γόνος μιας από τις παλαιότερες οικογένειες της Ηπείρου, είναι ο ευεργέτης του 1ου Νηπιαγωγείου Παραμυθιάς, αφού αυτό κατασκευάστηκε ύστερα από δωρεά του. Ακόμα και στις μέρες μας, το ίδρυμα που ίδρυσε ο ίδιος και φέρει το όνομα του, διατηρεί άριστες σχέσεις με το 1ο νηπιαγωγείο Παραμυθιάς με το ίδρυμα να συνδράμει σε εκπαιδευτικό υλικό (βιβλία, αναλώσιμο υλικό για δραστηριότητες, παιχνίδια, μουσικά όργανα κ.ά.), αλλά και σε υλικό υποδομής.

Φυσικά εκτός από αυτούς υπάρχουν και πολλοί άλλοι που είτε ανώνυμα είτε επώνυμα, έβαλαν το λιθαράκι τους στην δημιουργία της πάλαι ποτέ αστικής Μητροπολιτικής πόλης της Παραμυθιάς, οχι αποκλειστικά με χρηματικά ποσά αλλα με επιρροές στις εκάστοτε κυβερνήσεις όπως ο Βασίλειος Κραψίτης (ΚΕΓΕ, Ειρηνοδικείο, Μητροπολιτικός Ναός, ΦΟΠ, Εθνική Τράπεζα, μνημεία, δρομοι κλπ), ο Νεόφυτος Κοτζαμανίδης (Οικοτροφείο), ο Ιωάννης Υποτελέκης, ο Δημήτριος Μπότσαρης, η οικογένεια Στράτη κ.α