ΠΑΡΑΙΤΗΣΗ ΕΚΠΡΟΣΩΠΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΥΔΑΤΩΝ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ

ΠΑΡΑΙΤΗΣΗ ΕΚΠΡΟΣΩΠΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΥΔΑΤΩΝ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ

“Προς τον Γενικό Γραμματέα και τον Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου – Δυτικής Μακεδονίας

Στο υπό διαβούλευση Προσχέδιο Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών για τη 2η Αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών του Υδατικού Διαμερίσματος Ηπείρου διαβάζουμε ότι «Η κατάρτιση αλλά και η διαδικασία εφαρμογής του Προγράμματος Μέτρων της εγκεκριμένης 1ης Αναθεώρησης Σχεδίου Διαχείρισης (2ου κύκλου διαχείρισης) αποτέλεσε σημαντική συνιστώσα για τη δημιουργία κατάλληλης δομής συνεργασίας των εμπλεκόμενων υπηρεσιών και των πολιτών σε θέματα που σχετίζονται με τη διαχείριση των υδάτων» (σελ. 54 του Προσχεδίου). Όπως θα δείξουμε στη συνέχεια, ο ισχυρισμός αυτός μπορεί να ειπωθεί μόνο ως σύντομο ανέκδοτο !

Επισημαίνουμε κατ’ αρχήν η συμμετοχική διαχείριση του νερού και η λειτουργία αντιπροσωπευτικών οργάνων είναι βασική επιταγή της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2000/60 για το νερό. Πολύ πιο αναγκαία στις σημερινές συνθήκες της κλιματικής κρίσης, που, όπως έδειξε και η τραγική εμπειρία της Θεσσαλίας, η αδιαφάνεια και η απουσία κοινωνικής συμμετοχής και ελέγχου στη διαχείριση πολλαπλασιάζει τα προβλήματα της καιρικής ανισορροπίας. Για μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα, πώς λειτουργούν αυτά τα συμβουλευτικά και συμμετοχικά όργανα διαχείρισης του νερού υπό το καθεστώς της Οδηγίας σε επτά ευρωπαϊκές χώρες, παραθέτουμε και έναν σχετικό σύνδεσμο https://www.mdpi.com/2073-4441/11/4/833

Η ελληνική νομοθεσία προέβλεψε τη λειτουργία του Συμβουλίου Υδάτων σε κάθε Υδατικό Διαμέρισμα. Σύμφωνα με την ισχύουσα μέχρι πρόσφατα νομοθεσία (ν. 3199/2003 άρθρο 6, όπως τροποποιήθηκε με τους ν. 4117/2013 και 4423/2016), κάθε διαδικασία αναθεώρησης των Σχεδίων Διαχείρισης έπρεπε να γίνεται με την καθοριστική εμπλοκή του Περιφερειακού Συμβουλίου Υδάτων, έπρεπε δηλαδή αυτό να συνεδριάζει, να δημοσιοποιεί το Σχέδιο και κάθε αναθεώρηση στο κοινό και να γνωμοδοτεί πριν από την έγκρισή του. Με την πρόσφατη τροποποίηση του ν. 5037/2023, προφανώς με σκοπό να ισχύσει κατά την τρέχουσα 2η Αναθεώρηση, η ελληνική κυβέρνηση έσπευσε να καταργήσει αυτή την αρμοδιότητα του Συμβουλίου Υδάτων. Διατήρησε όμως τον θεσμό, ο οποίος, κατά τη διατύπωση του νόμου 5037, «αποτελεί όργανο κοινωνικού διαλόγου και διαβούλευσης για θέματα προστασίας και διαχείρισης υδάτων » και «εκφράζει τη γνώμη του για κάθε θέμα προστασίας και διαχείρισης των υδάτων, που υποβάλλει σ’ αυτό ο Συντονιστής της Αποκεντρωμένης Διοίκησης».

Εκπροσωπώντας 30 περιβαλλοντικές οργανώσεις, πανελλαδικές και τοπικές, είμαστε (άμισθα) μέλη του Συμβουλίου Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου – Δυτικής Μακεδονίας με χωρική αρμοδιότητα την Ήπειρο, όπως αυτό συγκροτήθηκε, σε συνέχεια και παλιότερων όμοιων αποφάσεων, με την 57880/28-5-2020, ΑΔΑ : ΨΔΣΜΟΠ1Γ-ΤΒΝ απόφαση του Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου Δυτικής Μακεδονίας. Μοιραζόμαστε, μαζί με τα υπόλοιπα μέλη του Συμβουλίου, το θλιβερό ρεκόρ να συμμετέχουμε σ’ ένα συλλογικό όργανο, το οποίο δεν έχει συγκληθεί για να συνεδριάσει ούτε μία (!) φορά από το 2014. Ούτε για την προηγούμενη 1η Αναθεώρηση, που υπήρχε υποχρέωση από το νόμο, ούτε για σημαντικά θέματα προστασίας και διαχείρισης των υδάτων, που όφειλε ο Συντονιστής της Αποκεντρωμένης Διοίκησης και να μας ενημερώνει και να συγκαλεί το Συμβούλιο Υδάτων, κατά το γράμμα και το πνεύμα της Οδηγίας.

Καταγγείλαμε το έλλειμμα συμμετοχής και δημοκρατίας κατά την 1η Αναθεώρηση των Σχεδίων ενώ κατά τη διάρκεια της παρούσας θητείας ζητήσαμε με ηλεκτρονική αλληλογραφία τη σύγκληση του Συμβουλίου δύο φορές : Και στις 8 Απριλίου 2021 με αφορμή την αδιαφανή τροποποίηση του Συμπληρωματικού Μέτρου Διαχείρισης με κωδικό αριθμό Μ05Σ0803, που επέτρεψε την αύξηση των αντλούμενων ποσοτήτων από τις βιομηχανίες εμφιάλωσης, και στις 14 Νοεμβρίου 2022 με αφορμή την οικολογική καταστροφή στον ποταμό Λούρο από παρεμβάσεις της Περιφέρειας Ηπείρου. Και τις δύο φορές η προσπάθειά μας να ενεργοποιήσουμε τον θεσμό δεν είχε κανένα αποτέλεσμα.
Είναι προφανές ότι η Αποκεντρωμένη Διοίκηση και η Κυβέρνηση είναι απόλυτα εχθρικές στη συμμετοχική διαχείριση του νερού, που κατά τα άλλα αποτελεί νομική και πολιτική τους υποχρέωση. Δεν θέλουμε να συμμετέχουμε σ’ ένα αδρανές και διακοσμητικό όργανο και υποβάλλουμε τις παραιτήσεις μας.
Ιωάννινα, 2 Νοεμβρίου 2023

Οι Εκπρόσωποι των Περιβαλλοντικών Οργανώσεων στο Συμβούλιο Υδάτων Ηπείρου
1. Ιωάννης Παπαδημητρίου, Δικηγόρος, τακτικό μέλος
2. Νικόλαος Μπούκας – Ανέστης, Βιολόγος, αναπληρωματικό μέλος