ΔΥΟ ΕΡΓΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΕΣ ΑΠΑΝΤΟΥΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΕΡΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

ΔΥΟ ΕΡΓΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΕΣ ΑΠΑΝΤΟΥΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΕΡΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

Στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας Εργοθεραπείας που καθιερώθηκε για πρώτη φορά στις 27 Οκτωβρίου του 2010, οι εργοθεραπεύτριες της Κιβωτού Εξέλιξης Ζολώτα Στεφανία και Νούτσου Γεωργία μας απαντούν.

Τι είναι η Εργοθεραπεία;

Σύμφωνα με την Παγκόσμια Ομοσπονδία Εργοθεραπευτών (World Federation of Occupational Therapists), η Εργοθεραπεία ορίζεται ως ένα επάγγελμα υγείας με επίκεντρο το άτομο, που ασχολείται με την προαγωγή της υγείας και της ευημερίας μέσω του έργου. Πρωταρχικός στόχος της είναι να επιτρέψει στα άτομα να συμμετέχουν στις δραστηριότητες της καθημερινής τους ζωής.

Βοηθά τα παιδιά η Εργοθεραπεία;

Η Εργοθεραπεία μπορεί να ωφελήσει άτομα όλων των ηλικιών. Σκοπός του εργοθεραπευτή που ασχολείται ειδικά με τον παιδιατρικό πληθυσμό είναι η ανάπτυξη, η επανάκτηση ή η διατήρηση της λειτουργικότητας και της ανεξάρτητης συμμετοχής των παιδιών στα καθημερινά τους έργα.

Δηλαδή ποια είναι αυτά;

Στην παιδική ηλικία, τα έργα που καλείται το άτομο να συμμετάσχει ανήκουν κυρίως σε 3 τομείς:

• Παιχνίδι και άλλες δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου.
• Σχολικό πλαίσιο.
• Δραστηριότητες Καθημερινής Ζωής/Αυτοεξυπηρέτηση.

Οπότε ο εργοθεραπευτής ωφελεί τα παιδιά όταν έχουν δυσκολίες σε αυτούς του τομείς.

Συγκεκριμένα τι περιλαμβάνουν αυτοί οι τομείς;

• Την αδρή κίνηση.
• Την λεπτή κίνηση/ γραφή.
• Την αισθητηριακή επεξεργασία.
• Τις κοινωνικές δεξιότητες.
• Τον γνωστικό-αντιληπτικό τομέα.
• Την αυτοεξυπηρέτηση.

Ποιες συμπεριφορές του παιδιού πρέπει να ανησυχήσουν τους γονείς και να απευθυνθούν σε έναν εργοθεραπευτή;

Παρακάτω σας παραθέτουμε ενδεικτικά ορισμένες συμπεριφορές που αν παρατηρούν οι γονείς κατ’ εξακολούθηση στο παιδί τους, είναι καλό να απευθυνθούν για μια εργοθεραπευτική αξιολόγηση.

• Πέφτει συχνά ή σκοντάφτει.
• Κουράζεται εύκολα.
• «Χύνεται» στην καρέκλα ή ξαπλώνει στο θρανίο.
• Δυσκολεύεται: να κάνει ποδήλατο, να σκαρφαλώσει, να παίξει με μπάλα, να κάνει σχοινάκι.
• Ζωγραφίζει ανώριμα και δυσκολεύεται με το ψαλίδι.
• Κρατά το μολύβι ασκώντας μεγάλη πίεση ή πολύ μικρότερη (αχνά γράμματα).
• Δυσκολεύεται να δέσει κορδόνια, να κουμπώσει κουμπιά, να ανεβάσει φερμουάρ.
• Ταράζεται ή και κλείνει τα αυτιά με ξαφνικούς ήχους (κουδούνι, κόρνες, ηλεκτρική σκούπα, τρυπάνι κ.α.).
• Θέλει να αγγίζει και να βάζει τα πάντα στο στόμα.
• Ενοχλείται από συγκεκριμένες υφές, οσμές ή γεύσεις.
• Δεν μπορεί να περιμένει στη σειρά.
• Δεν κάνει εύκολα φίλους.
• Αποφεύγει να σας κοιτάξει.
• Δεν γυρνά στο άκουσμα του ονόματός του.
• Χάνει συχνά προσωπικά αντικείμενα ή ξεχνά εργασίες.
• Κινείται υπερβολικά στο χώρο ή κάνει επικίνδυνα πράγματα.
• Δεν υπακούει σε κανόνες.
• Δυσκολίες στη σίτιση, στην ένδυση-απόδυση, στην προσωπική υγιεινή, στην υγιεινή τουαλέτας και στην μέριμνα προσωπικών αντικειμένων.

Σε ποια ηλικία -αν παρατηρούνται τα παραπάνω- μπορεί να ξεκινήσει το παιδί Εργοθεραπεία;

Η απάντηση είναι το συντομότερο δυνατόν. Οι συμπεριφορές αυτές είναι εμφανείς από πολύ νωρίς στα παιδιά και γι’ αυτό οι γονείς πρέπει να είναι ενήμεροι ώστε να τις εντοπίσουν έγκαιρα. Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως ασχολούμαστε με άτομα σε όλο το ηλικιακό φάσμα. Έχει αποδειχθεί όμως ότι ο εγκέφαλος των μικρότερων παιδιών μπορεί πολύ πιο εύκολα να αλλάξει και να υιοθετήσει νέα πρότυπα, με αποτέλεσμα να κατακτούν με πιο γρήγορο ρυθμό νέες δεξιότητες. Είναι, λοιπόν, μεγάλης σημασίας η «Πρώιμη παρέμβαση».

Με ποιόν τρόπο οι γονείς παρεμβαίνουν πρώιμα;

Είναι σημαντικό οι γονείς να ζητήσουν μια αξιολόγηση αν κάτι τους ανησυχεί και μαζί με τους ιατρούς (παιδονευρολόγο ή αναπτυξιολόγο) να βγει ένα πόρισμα. Καταστάσεις που μπορεί να ανησυχήσουν τους γονείς στο μωρό τους (από τους πρώτους κιόλας μήνες ζωής), είναι ο διαταραγμένος ύπνος, η δυσκολία προσαρμογής, η δυσκολία στη σίτιση αλλά και οι εκρήξεις σε οποιαδήποτε αλλαγή. Εμείς σαν εργοθεραπεύτριες μπορούμε να αξιολογήσουμε τις ρυθμιστικές δυσκολίες που μπορεί να έχει ένα βρέφος.

Και για το τέλος κάτι που προβληματίζει συχνά γονείς και εκπαιδευτικούς. Παρατηρούμε πολλά παιδιά με προβλήματα στη γραφή. Τι μπορεί να ευθύνεται και πως παρεμβαίνει η εργοθεραπεία;

Είναι πράγματι γεγονός πως παρατηρούνται συχνά δυσκολίες στη γραφή και πολλές φορές το αίτημα παραπομπής σε εμάς από τους γονείς είναι αυτό. Όταν μιλάμε για προβλήματα στη γραφή εννοούμε είτε τον τρόπο που το παιδί γράφει (μη λειτουργική λαβή, αργή ταχύτητα, γρήγορη κόπωση κ.ά.), είτε την ποιότητα γραφής (δυσανάγνωστη γραφή, παραλείψεις ή μπέρδεμα γραμμάτων, ορθογραφικά λάθη, απουσία τόνων, κενά ανάμεσα σε λέξεις, αντιστροφές/ καθρεπτισμοί γραμμάτων, εικόνα/ μέγεθος/ κατεύθυνση γραμμάτων κ.ά.). Πολλές μπορεί να είναι οι αιτίες γι’ αυτό, με βασικότερες τις διαταραχές στα ακόλουθα:

• Συντονισμό ματιού- χεριού
• Μυϊκό τόνο και στάση σώματος
• Όραση (π.χ. μυωπία, αστιγματισμός, υπερμετρωπία) και οφθαλμοκίνηση
• Οπτική αντίληψη (διάκριση μεγεθών, μορφών ή διαφορών)
• Κινητικότητα των δακτύλων και ακρίβεια κίνησης (όχι καλή επιδεξιότητα)
• Κατασκευαστικότητα
• Αισθητηριακή ρύθμιση (π.χ. αυξημένη ευαισθησία σε ερεθίσματα, νωθρότητα, διαρκή κίνηση και αδυναμία συγκέντρωσης)
• Άγχος ή χαμηλά κίνητρα εμπλοκής

Εμείς οι εργοθεραπευτές, καλούμαστε αρχικά να εντοπίσουμε τις αιτίες και εν συνεχεία με κατάλληλες δραστηριότητες να ενισχύσουμε τις απαιτούμενες για την διαδικασία γραφής δεξιότητες. Γενικά, όσο πιο νωρίς παρέμβουμε στη γραφή, τόσο καλύτερα θα είναι τα αποτελέσματα. Ξανά γυρνάμε, λοιπόν, πίσω στη σημασία της «Πρώιμης Παρέμβασης» και καλούμε τους γονείς να παρατηρούν όλες τις συμπεριφορές του παιδιού τους και να βρίσκονται δίπλα του.