Άρτεμις Αγαθοπούλου – η… αιώνια έφηβη, η… νεράιδα του Αχέροντα

Άρτεμις Αγαθοπούλου – η… αιώνια έφηβη, η… νεράιδα του Αχέροντα

Μιλάει στον Ηπειρωτικό Αγώνα και στη Γεωργία Σκοπούλη, με αφορμή τις «Διαστάσεις», έργο που παίχτηκε και στα Γιάννενα 24 Μαρτίου 2023

Ένα παράξενο κορίτσι ή μήπως ένας αληθινός άνθρωπος; Ένα γήινος άνθρωπος. Που απολαμβάνει τη ζωή μέσα από τη φύση, ζώντας μέσα στη φύση; «Ο πλούτος της φύσης δεν έχει χαθεί. / Ο άνθρωπος χάνεται στα φρικτά του κατασκευάσματα.» Που από πολύ νωρίς πήρε τη ζωή στα χέρια του και περπάτησε μαζί της: «Δεν ήθελα να ζω με δεκανίκια. / Ούτε με αλλονών τις πλάτες / και τα πόδια και τα νύχια. / Δυνάμωνα τα δικά μου.»

Απόφοιτη της Σχολής Γραφικών Τεχνών και Καλλιτεχνικών Σπουδών του ΤΕΙ Αθήνας, της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών Αθήνας, και του Τμήματος Υποκριτικής Τέχνης Θεάτρου και Κινηματογράφου.


Γύρισε τον “κόσμο όλο”. Ταξίδια πολλά, ταξίδια περιπλάνησης και περιήγησης, γεμάτα χρώμα και ομορφιά, γεμάτα εμπειρίες και γνώση. Κι έκανε το ταξίδι στίχο και τη γνώση ζωή. «Όλη μου η ζωή δρόμος / γεμάτος μουσική και παύσεις.» «Θα μπορούσα ν’ αντέξω κάθε θάνατο / Θα μπορούσα και όχι. / Μα όσο έχω ζωή / ζωή θέλω ν’ αντέχω.»

Σπούδασε στο Μεγαλύτερο Πανεπιστήμιο του Κόσμου: Τα ταξίδια περιήγησης – όχι τουρισμού.

Ο ρεαλισμός σε όλες τις τέχνες, λέει, αν δεν έχει να καταγγείλει ή να υμνήσει, είναι στείρος. Κραυγή αγωνίας ο στίχος της. «Αρχαία Ελληνικά / αποστραγγισμένα απ’ τη βαθειά τους σοφία / και τη μουσική τους / και αναλύσεις κειμένων προκαθορισμένες που σε κάνουν να απορείς […] / μα κανείς να μην θέλει ν’ ακούσει τα παιδιά; […] / και γιατί τόσοι κήποι στα σχολειά / να μην είναι κατάφυτοι; / Και γιατί η αγροτιά να ’ναι παλιοδουλειά; / Ρωτώ. / Ποιό θέατρο του παράλογου ζω;»

Δεν λείπει η αισιοδοξία και η ελπίδα! «Όσο κι αν μας στριμώχνει αυτό το φράγμα / θα το σπάσουμε. Δεν είμαστε για πούλημα / ούτε για εκμετάλλευση. Είμαστε το νερό / που τρέχει λεύτερο στις φλέβες της γης […] / Άκου το τραγούδι μας! Τρομάζεις;! Κλείνεις τ’ αυτιά σου ε;» «Όχι ρε!!! Τα παιδιά μας θ’ αγγίζονται! Θα πιάνονται χέρι χέρι / θα φιλιούνται / θα χορεύουν ξυπόλυτα / θα ερωτοτροπούν / και θα κοιτάζονται στα μάτια βαθειά!!!».

Η δική μας Άρτεμις, η Γιανιώτισσα. Την κέρδισε όμως η άλλη της πατρίδα, η “αρχέγονη Θεσπρωτία”. Και εκεί τη συναντήσαμε και μας άνοιξε την ψυχή της, στην αυλή του σπιτιού της, κάτω από την πυκνή σκιά των δέντρων κι ανάμεσα στα λουλούδια και τα ζωντανά της, τη γάτα, το σκυλάκι και τα χελωνάκια της.
Όλα ήταν δρόμος

Ποια είναι η Άρτεμις Αγαθοπούλου;

Ξέρετε ότι πήρα τη ζωή μου και την έκανα κομματάκια και την σκόρπισα μέσα σ’ ένα δωμάτιο; Έπειτα πήγα έκανα μια βουτιά στη θάλασσα κι όταν γύρισα μπήκα στο δωμάτιο και πήρα ένα ένα τα κομματάκια για να την συναρμολογήσω από την αρχή; Για χρόνια αυτή η δουλειά!

Ψυχανάλυση;

Μπορεί να πει κανείς είναι ένα είδος ψυχανάλυσης, ή αυτοψυχανάλυσης.

Από εκεί και πέρα προσθέτεις αυτά τα κομμάτια και πιάνουν τόπο. Μπορούμε να τα οριοθετήσουμε. Αυτό το έκανα πάντα. Ήταν στο ασυνείδητο, άρχισε να γίνεται πιο ξεκάθαρο με το που μπήκα στις παραστατικές τέχνες, δηλαδή στην περφόρμανς και στο θέατρο. Δεν είναι τυχαία αυτή η τροπή.

Προϋπήρξε, βέβαια, η ποίηση, η ζωγραφική, η γλυπτική, η φωτογραφία, και η μουσική.

Όλα αυτά ήταν δρόμος…

Ζωγραφίζω από παιδί, από όταν θυμάμαι τον εαυτό μου, και ήταν απόλυτα συνδεδεμένο με την μοναξιά μου, καθότι και μοναχοπαίδι. Στην πραγματικότητα ζωγράφιζα τα παράθυρα από τα οποία έβλεπα τον κόσμο μου.

Ήταν η Σχολή Καλών Τεχνών, ήταν τα ταξίδια – από την Ινδία μέχρι την Πορτογαλία και το Μαρόκο, την Ελλάδα με τα νησιά της με ένα σακίδιο στην πλάτη από τα 19 μου χρόνια – που διαμόρφωσαν τον χαρακτήρα μου και τον τρόπο που είδα τη ζωή μου…


Κι ο πατέρας; Η μάνα;

Είχα έναν πατέρα ταξιδευτή του πνεύματος! Και μια μάνα που τελικά με αποδέχτηκε παρόλο που με δυσκολία με κατανόησε…

Υπήρχε πολύ αγάπη στο σπίτι. Διαφορετικά, χωρίς την αγάπη, δεν αναπτύσσεται τίποτα! Είναι σαν να φυτεύεις ένα σπόρο στην πέτρα
…έτσι κι ο άνθρωπος αναζητάει την αλήθεια!

Τι είναι αυτό που σας χαρακτηρίζει;

Θα σας πάω τώρα στη φύση. Τι κάνει, λοιπόν, ο σπόρος μέσα στο χώμα; Θέλει υγρασία και ζέστη για να σκάσει. Προϋπόθεση να έχει κρατήσει την ζωντανή του ενέργεια, να μην είναι τζούφιος. Σκάει λοιπόν και αρχίζει κι ανεβαίνει προς τα πάνω, μικρό βλασταράκι, προς αναζήτηση του ήλιου, έτσι σκάνε τα μπουμπούκια, τα λουλούδια, ο καρπός. Αν δεν υπήρχε ο ήλιος, το φως…

Έτσι κι ο άνθρωπος αναζητάει την αλήθεια. Αυτό είναι που με χαρακτηρίζει. Γι’ αυτό και ταξιδεύω, είτε πραγματικά είτε νοητά.

Από μικρό παιδί ήθελα να γυρίσω τον κόσμο όλον! Γρήγορα συνειδητοποίησα ότι αυτό δεν μπορεί να συμβεί. Είναι τόσο τεράστιος! Όταν ταξιδεύεις, όχι όταν κάνεις τουρισμό, όταν κάνεις περιήγηση, το ταξίδι έχει διαδρομή και η διαδρομή έχει πολύ πληροφορία, είναι βίωμα.

«Ταξίδεψα και ταξιδεύω ακόμα / σαν παραμύθι από στόμα σε στόμα. / Πετώ με τον άνεμο. / Φυτρώνω σε παράξενο χώμα.»

Με το βανάκι μου λοιπόν, του 1975, για να πηγαίνω… αργά! Το διαμόρφωσα σε σπίτι και εργαστήριο. Ταξιδεύω από το 2009. Στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Δημιουργώντας παράλληλα κόσμημα με γήινα υλικά, ζωγραφική, και μικρά δρώμενα σε εξωτερικούς χώρους και σε κάποια φεστιβάλ.

Είναι συλλογή βιωμάτων, εικόνων. Και όλα αυτά, μαζί με το βανάκι μου, τα παρουσίασα στην μεταπτυχιακή μου εργασία στη Σχολή Καλών Τεχνών Αθήνας, στον εκθεσιακό χώρο Νίκος Κεσσανλής, υπό την επίβλεψη του καθηγητή μου Πάνου Χαραλάμπους.

Δεν ήταν απλά κομμάτια από την τέχνη μου. Ήταν η ίδια η ζωή μου!

Ο ρεαλισμός σε όλες τις τέχνες, κυρία Γεωργία, αν δεν έχει να καταγγείλει ή να υμνήσει, είναι στείρος.

Η Τέχνη μου είναι και ο βιοπορισμός μου

«Η κοπέλα αυτή δεν ζωγραφίζει τη φύση, ζωγραφίζει αυτό που εισπράττει από τη φύση». Το είπε για μένα μια πνευματική γυναίκα στο Βαρανάσι της Ινδίας. Αυτό το «κάτι» που δεν το είχα ακούσει από πνευματικούς ανθρώπους ή άλλους καλλιτέχνες και να το ακούω από έναν άνθρωπο στην άκρη του κόσμου που ζει με μισή μπανάνα την ημέρα!

Άρχισα εκεί να ανακαλύπτω τα προσωπικά μου στοιχεία στην τέχνη και να τα εξελίσσω. Μετά την Ινδία συνεχίστηκε η περιπλάνηση μου στα νησιά της Ελλάδας, κυρίως Λέσβο και Κρήτη όπου έζησα κατά καιρούς, νότια Ευρώπη και Αφρική, διάρκειας πέντε χρόνων.

Η περιπλάνηση κάποια στιγμή με γύρισε σπίτι διαφορετική! Ήμουν 28 χρονών! Και έτοιμη να αποχωριστώ τον ένα μου γονιό. Τον αγαπημένο πατέρα!

Εκεί έμεινα ένα χρόνο, και είχα την ευκαιρία να επεξεργαστώ τις πληροφορίες της διαδρομής μου. Ήταν ένα άλλο πανεπιστήμιο…

Ο θάνατος του πατέρα με οδήγησε πίσω στη φύση, όλη μου η ζωή χαρακτηρίζεται απο την σχέση μου μαζί της.

Και μετακομίζω στην αρχέγονη Θεσπρωτία, στην Ηγουμενίτσα! Όλα μου δε τα καλοκαίρια τα περνάω με το τροχόσπιτό μου στις πηγές του Αχέροντα, ζωγραφίζοντας, κατασκευάζοντας κόσμημα απο υλικά της φύσης, κάνοντας land art (τέχνη στο χώμα) και δίνοντας παραστάσεις performance, από τα οποία τόσα χρόνια ζω, είναι ο βιοπορισμός μου.

Ένας πυρήνας Πολιτισμού

Και το θεατράκι σας, ΦΑΟΣ, στην Ηγουμενίτσα;

Και, με τον Θωμά Λιώλιο, τον αξιόλογο αυτόν άνθρωπο, ηθοποιό και σκηνοθέτη, αποφασίζουμε να δημιουργήσουμε έναν πυρήνα πολιτισμού, ένα θέατρο – πολυχώρο Τέχνης στην πόλη της Ηγουμενίτσας, μια περιοχή που τον είχε απόλυτη ανάγκη.

Με αγάπη, πείσμα και όραμα δουλέψαμε επί τέσσερα χρόνια κατασκευάζοντας, κυριολεκτικά με τα χέρια μας, έναν χώρο εργασίας, έκφρασης, και έκθεσης της Τέχνης! Έναν χώρο όπου μπορούμε να δημιουργούμε τις παραστάσεις μας, να τις παρουσιάζουμε στον κόσμο και να φιλοξενούμε και άλλους καλλιτέχνες να δείξουν την δικιά τους δουλειά.

Η παραμελημένη επαρχία έχει απόλυτη ανάγκη απο τέτοιου είδους κινήσεις και ρίσκα και αυτό μας το αποδεικνύει κάθε μέρα ο κόσμος!

Από την εποχή που δουλεύουμε μαζί ανεβάσαμε μια σειρά έργα Ελλήνων δημιουργών. Και τώρα ετοιμάζουμε δυο έργα του Κώστα Μπούρα το ένα βασισμένο στην Απολογία του Σωκράτη, και το άλλο «Η Εκάβη στη Θράκη».

Η πρώτη παράσταση στο δικό μας θέατρο ήταν οι «Διαστάσεις», έργο που γράφτηκε και παίχτηκε από εμένα σε σκηνοθεσία Θωμά Λιώλιου, και παρουσιάστηκε και στα Γιάννενα και θα ταξιδέψει σε όλη την Ελλάδα.

Μόνο ποιητικά αντιμετωπίζω τα πράγματα

Πώς μια ποιήτρια μπορεί και γράφει ένα θεατρικό έργο καί παράλληλα το υποδύεται η ίδια;

Είμαι μεταφορέας! Παίρνω από το σύμπαν, φιλτράρω, εργάζομαι, και μεταφέρω στον κόσμο.

Ήθελα να ανεβάσουμε ένα έργο στο οποίο θα μπορούσα να εκφράσω ερμηνευτικά το βίωμά μου και την αγωνία μου για την πορεία της ζωής μας.

Ναι, έχω θυμό μέσα μου. Έχω μεγάλο θυμό με το σύστημα και την αποδοχή του από τους ανθρώπους…

Είμαι Σουλιώτισσα! Αν ζούσα επί Τουρκοκρατίας θα ήμουν καπετάνισσα. Αν ζούσα στην Κατοχή θα ήμουν στην Αντίσταση. Αν ζούσα στη χούντα θα ήμουν στο Πολυτεχνείο… Στην σημερινή εποχή επέλεξα την Τέχνη.

Αυτή τη συγκεκριμένη περίοδο της ζωής μου, αυτή που διανύομε ως ανθρωπότητα, έψαξα στη μεγάλη και πολύ πλούσια βιβλιοθήκη μου να βρω ένα κείμενο να με εκφράζει απόλυτα και βαθειά, που να περιέχει όλες μου τις ιδέες συμπυκνωμένες, και δεν βρήκα. Και έτσι αποφάσισα να γράψω αυτό το κείμενο. Είναι και δεν είναι η ζωή μου. Βλέπεις πόσο ταυτίζεται ο κόσμος χωρίς να έχει τα ίδια βιώματα με μένα! Εκεί συνειδητοποιώ για μιά ακόμη φορά ότι είμαστε ένα!

Σε αυτό το έργο έχω κάνει μια κεφαλαιοποίηση της ζωής σε τέσσερις ηλικίες, σε τέσσερις διαστάσεις. Το παιδί, η φαντασία, το όνειρο και η πραγματικότητα. Και το πώς περνάμε από τις τρεις πρώτες για να σταθούμε δυνατοί δημιουργοί στη σκληρή καθημερινή πραγματικότητα και να μην αποδεχόμαστε, να μην δειλιάζουμε και να μην παραιτούμαστε. Αλλά να παίρνουμε τη ζωή στα χέρια μας και να την πάμε ένα βήμα παραπέρα για τους επόμενους. Αυτό είναι οι Διαστάσεις.

Μόνο ποιητικά αντιμετωπίζω τα πράγματα!

Έχω σπουδάσει υποκριτική και συνεχίζω, αυτόν τον καιρό παρακολουθώ το πρόγραµµα Performance του Πανεπιστηµίου Πατρών. Είναι μια αέναη διαδικασία, οπότε ήταν πολύ μεγάλο το δέλεαρ να καταφέρω να παίξω ένα κείμενο που έχω γράψει εγώ!

Το σκηνοθέτησε ο Θωμάς Λιώλιος πάνω στη δικιά μου ιδέα και την δικιά μου εγκεφαλική και πνευματική ιδιοσυγκρασία…

Ο τίτλος του έργου, «Διαστάσεις. Είσαι σίγουρος ότι είσαι βουνό;», τι υποδηλώνει;

Αυτό το τελευταίο είναι η ερώτηση που κάνω στον άνθρωπο. Μπορεί να είναι ένας και μόνο άνθρωπος, αλλά και όλο το κοινό σαν ένα πρόσωπο. Ο σκηνοθέτης μου το ονομάζει το «κοινό πρόσωπο». Είσαι σίγουρος άνθρωπέ μου, που είσαι τόσο σκληρός, τόσο αμετακίνητος, τόσο δύσκαμπτος; Ώστε όλα αυτά που ζούμε καθημερινά να μην μπορούν να σε επηρεάσουν έστω και στο ελάχιστο; Να μην μπορούν να σε ταρακουνήσουν, να σε μεταλλάξουν;

Η Άνοιξη θα ‘ρθει…

Όμως, δεν απελπίζεστε…

Η απελπισία και η ματαιότητα μού είναι άγνωστες λέξεις, δεν υπάρχουν πουθενά στο έργο μου. Δεν μπορώ να συμβιβαστώ! Πού είναι η ελπίδα; Η ελπίδα είναι μέσα μας, είναι στη φύση!

Ας αναλογιστούμε τον κύκλο της φύσης που πάντα μετά τον Χειμώνα έρχεται η Άνοιξη. Έτσι και στη ζωή η Άνοιξη θάρθει!

Και η Επανάσταση;

Και η Επανάσταση! Όπως λέει και ο φίλος και συνεργάτης μου, μουσικός και ποιητής Νικόλας Μποτίνας: Επανάσταση να μένεις Άνθρωπος μέσα στα Κτήνη.

Και η ποιήτρια Άρτεμις Αγαθοπούλου;
Έχω εκδώσει δυο ποιητικές συλλογές. Το ΑΜΑ ΖΩΝΤΑΣ ΑΠΛΑ, το 2018, και το ΆΧΝΑ, το 2022.

Στο πρώτο περιλαμβάνονται πολλών χρόνων κείμενα από πολλά ταξίδια. Και είναι πιο προσωπικό, πιο αυθόρμητο, πιο βιωματικό. Πιο αθώο, θάλεγα.

Το δεύτερο βγήκε σε πολύ λιγότερο χρονικό διάστημα κατά το οποίο βιώσαμε πάρα πολλά σαν κοινωνία, είναι πιο συλλογικό, γι’ αυτό και αναφέρω πάρα πολύ κόσμο στα «ευχαριστήρια». Ανθρώπους που με τον ένα ή με τον άλλον τρόπο με σημάδεψαν …


agon.gr