Σαν σήμερα το 1800 η μάχη των Σουλιωτών στην Βρυτζάχα

Σαν σήμερα το 1800 η μάχη των Σουλιωτών στην Βρυτζάχα

Μία από τις σημαντικότερες και ηρωικότερες μάχες των Σουλιωτών κατά των πολυάριθμων στρατευμάτων του Αλή Πασά, έλαβε χώρα στις 12 Ιουνίου 1800 στο οροπέδιο “Λιβάδι”, ψηλά στη Βρυτζάχα, σημείο το οποίο βρίσκεται σήμερα στο Ζωτικό Ιωαννίνων (τότε Λιβίκιστα).

Ο Αλή Πασάς, στην τρίτη εκστρατεία του κατά των Σουλιωτών, τον Ιούνιο του 1800, στρατοπεδεύει στη Λίππα και από εκεί προσπαθεί να συντονίσει τις επιθέσεις μέσω των Ορέων Σουλίου. Έχοντας χάσει ήδη δύο μάχες στη Λιβίκιστα (5 Ιουνίου 1800) και στο Σιστρούνι (9 Ιουνίου 1800) επιχειρεί μανιωδώς την εισχώρηση στα σουλιώτικα χώματα μέσα από το οροπέδιο “Λιβάδι”, στη Βρυτζάχα. Ωστόσο, αυτό το υπεροχο οροπέδιο έμελλε να γίνει ο χώρος της παταγώδους ήττας του λίγες μέρες αργότερα…

Οι Φώτος Τζαβέλλας ειδοποιείται ξαφνικά μέσω μυστικού γράμματος από τον πολύ καλό φίλο, βλάμη και αδελφοποιτό του, Ισλιάμπεη Πρόνια, από την Παραμυθιά, ότι τα στρατεύματα του Αλή Πασά βρίσκονται στη Βρυτζάχα και τον προτρέπει να κάνει γιουρούσι το βράδυ, την ώρα που οι Τουρκαλβανοί θα βρίσκονται στατοπεδευμένοι στο Λιβάδι.

Ο Ισλιάμπεης Πρόνιας είχε αναγκαστεί και ο ίδιος από τον Αλή να συμμετάσχει σε αυτή την εκστρατεία, αλλά με κίνδυνο της ζωής του παίρνει τη γενναία απόφαση να ενημερώσει έγκαιρα τον Φώτο Τζαβέλλα.

Τα μεσάνυχτα της 12ης Ιουνίου, η βραδιά ήταν ασέληνος και πυκνά μαύρα σύννεφα είχαν περικυκλώσει τη Βρυτζάχα. Ο Φώτος Τζαβέλλας με 300 επίλεκτους Σουλιώτες πιάνει στον ύπνο τους σκοπούς και τους υπόλοιπους Τουρκαλβανούς στρατιώτες, σκοτώνοντας επί τόπου περίπου 200 από αυτούς.

Κατά τη διάρκεια της μάχης μία έντονη καταγίδα με χαλάζι σκορπά τρόμο στους στρατιώτες του Αλή, οι οποίοι άρχισαν να τρέχουν πανικόβλητοι και παρακαλούσαν τους Σουλώτες να σταματήσουν την επίθεση, αποκαλώντας τους “αδελφούς”. Μάλιστα οι Τουρκαλβανοι θεώρησαν την καταιγίδα ως θεία καταδίκη τους, γεγονός που προκάλεσε σημαντική πτωση στο ηθικό τους.

Η επόμενη μέρα βρήκε το Λιβάδι αιματοβαμμένο, ενώ η δυσωδία από τα νεκρά σώματα έκανε το σημείο απροσπέλαστο. Οι Σουλιώτες έχασαν στη μάχη μόλις 3 άνδρες τους, ενώ 7 ακόμη τραυματίστηκαν.

Όταν επέστρεψαν στο Σούλι με πολλά λάφυρα και αιχμαλώτους ευχαρίστησαν τον Θεό για τη λαμπρή νίκη που τους χάρισε, ψάλλοντας ευχαριστήριους ύμνους στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου.

Αιωνία η μνήμη αυτών.

Πηγή: “Το Σούλι ήτοι τα ηρωικά θαύματα των Σουλιωτών και των Σουλιωτιδών”, Παναγιώτης Σαλαμπάντας, 1860