ΤΟ ΓΕΦΥΡΙ ΣΤΟ ΠΟΥΣΙ (Φοινίκι Φιλιατών)

ΤΟ ΓΕΦΥΡΙ ΣΤΟ ΠΟΥΣΙ (Φοινίκι Φιλιατών)

Το γεφύρι στο Πούσι το 1930

Βρίσκεται ανατολικά από τους Φιλιάτες, κάτω απ’ το χωριό Φοινίκι, στη θέση Πούσι (πηγάδι). Γεφύρωνε κάποτε -γιατί σήμερα η κοίτη έχει μετατοπιστεί- το Μπογαζιώτικο ποτάμι. Ένωνε το Φοινίκι με τη Σίδερη, αλλά το χρησιμοποιούσαν και οι χωρικοί από Κομίνι (Χλωμό), Αράχωβα (Ριζό), Γολά, Κοκκίνιστα (Κοκκινιά) και άλλα χωριά που πήγαιναν στους Φιλιάτες.

Σήμερα, εκτός κοίτης όπως είπαμε, είναι αρκετά επιχωματωμένο -σε ύψος φτάνει μόλις στα 1.80 μ. Το μοναδικό του τόξο ανοίγει -μετριέται πια- 6.00 μ., ενώ ανασηκώνεται 1.28. Ο διάδρομος διάβασης, χωρίς προστατευτικά μέσα, έχει μήκος 11.70 μ. και πλάτος, όλο ωφέλιμο βέβαια, 2.70.

Κατά τον Ιωάννη Λαμπρίδη, στα αγαθοεργήματα τού καζά Φιλιατών υπάγεται και «η μεταξύ των κωμών “Σίδερη και Φοινίκη” γέφυρα, ην έκτισεν ο εκ Σίδερης ορμώμενος και εν τη Φανερωμένη αποκατασταθείς Νικόλαος Μπινάκης». Πρόκειται για το δεύτερο από τρία γεφύρια που ο τελευταίος -στο χωριό του ακούγεται σαν Μπενέκος- χρηματοδότησε το 1870 για άφεση της αμαρτίας του.

Το γεφύρι στο Πούσι σήμερα

Ποιας αμαρτίας του; Διηγούνται στα γύρω χωριά σαν παραμύθι: «Ένας Σιδερίτης ονομαζόμενος Νικόλαος Μπενέκος είχε στην Πόλη ένα μεγάλο χάνι. Σ’ αυτό σταματούσανε τα καραβάνια που έρχονταν από την Ανατολή φορτωμένα με πραμάτεια. Κάποιο βράδυ, εκεί που έβαζε τις καμήλες στο χάνι, διαπίστωσε ότι οι νυμπέδες -διπλά σακούλια που ρίχναν στις καμήλες- ήταν γεμάτες με χρυσάφι. Εκεί η απληστία του τον έβαλε να το κάνει δικό του και τα κατάφερε, αλλά την τελευταία στιγμή τον είδε κάποιος υπάλληλός του και για να μην το μαρτυρήσει, όπως λέγανε, τον έριξε στο φούρνο και τον έκαψε ζωντανό. Πέρασαν κάμποσα χρόνια χαιρόμενος τα πλούτη και τα καλά του. Αλλά κάποια στιγμή η συνείδησή του δεν μπορούσε άλλο να κρατήσει ένα τόσο μεγάλο βάρος και πήγε να ξομολογηθεί. Του είπε ο παπάς: “Το αμάρτημά σου είναι μεγάλο και δε βρίσκεις εύκολα συγχώρεση, αλλά θα μετριασθεί το κακό, αν κάνεις μεγάλα καλά∙ κάλιο είναι να χτίσεις τρία γεφύρια και ο κόσμος θα συγχωρέσει την ψυχή σου”. Ήρθε λοιπόν από την Πόλη και έφτιαξε τρία γεφύρια».

Το ένα από τα γεφύρια είναι αυτό στο Πούσι.

Όντας στα πρώτα ακόμη χρόνια λειτουργίας του, το γεφύρι αναφέρεται στα “Οδοιπορικά Ηπείρου και Θεσσαλίας” του αξιωματικού Ιφικράτη Κοκίδη (1880), όπου μάλιστα γίνεται μνεία τής χρησιμότητάς του. Διαβάζουμε: «Η οδός διέρχεται πλησίον φρέατος, και επί λιθοκτίστου γεφύρας τον ποταμίσκον Δάφνην (άλλη ονομασία του Μπογαζιώτικου). Δια της γεφύρας ταύτης συγκοινωνούσιν εν καιρώ χειμώνος τα διάφορα χωρία, άτινα ευρίσκονται ένθεν και ένθεν του ποταμού τούτου».

Είπαμε, παραπάνω, πως το γεφύρι στερείται, τουλάχιστον σήμερα, προστατευτικών μέσων. Είναι αποκαλυπτικά έτσι, για αυτή την έλλειψη, όσα διαβάζουμε σε προπολεμικό φύλλο της εφημερίδας «Θεσπρωτία» φ. 284/20.5.1936. Παραθέτουμε ολόκληρο το δημοσίευμα: «Το λίθινον περίφραγμα του καταστρώματος της Γεφύρας Φοινικίου σχεδόν κατεστράφη, αφηρέθηκαν οι πλάκες μία προς μία για να δουλέψη επ’ αυτών ο κόπανος των γυναικών που πηγαίνουν στο ποτάμι να πλύνουν ρούχα! Κι έτσι σιγά σιγά θα φύγη και το κατάστρωμα του μόνου περισωθέντος εκ των παλαιών λιθίνων γεφυριών που θυμίζουν ολίγην Τουρκίαν. Νομίζομεν ότι οι αγροφύλακες Φιλιατών δεν έπρεπε να παραμείνουν απλοί θεαταί της γενομένης καταστροφής. Κι εις επίμετρον έπρεπε να είνε αυτοί υπεύθυνοι της πάσης επί της γεφύρας καταστροφής. Εν πάση περιπτώσει είνε ανάγκη απόλυτος να επιδιορθωθή το περίφραγμα ταχέως, για να μη θρηνήσωμεν και την τελική του καταστροφήν μίαν ημέραν».

Σπύρος Μαντάς