Β. Γιόγιακας: Με σεβασμό στα δικαιώματα και την αυτονομία του ατόμου οι αλλαγές στην ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή

Β. Γιόγιακας: Με σεβασμό στα δικαιώματα και την αυτονομία του ατόμου οι αλλαγές στην ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή

Οι αλλαγές στο ρυθμιστικό πλαίσιο για την ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή περιφρουρούν θεμελιώδη ατομικά δικαιώματα όπως αυτά της μητρότητας, της δημιουργίας οικογένειας και της αυτοδιάθεσης, υπογράμμισε ο Βασίλης Γιόγιακας κατά τη συζήτηση του σχετικού νομοσχεδίου στη Βουλή.

Ο βουλευτής Θεσπρωτίας αναφέρθηκε σε χαρακτηριστικές ρυθμίσεις οι οποίες διευρύνουν την ελευθερία επιλογής όπως η δυνατότητα κρυοσυντήρησης ωαρίων και για κοινωνικούς λόγους, πέρα από ιατρικούς, και χωρίς τη συναίνεση του συζύγου ή του άλλου μέρους του συμφώνου συμβίωσης, η ανανέωση της διάρκειας κρυοσυντήρησης χωρίς ανώτατο χρονικό όριο και η επιλογή των δοτών και των δοτριών για τη διατήρηση της ανωνυμίας τους ή όχι. Σχετικά με την επέκταση του ορίου ηλικίας, από τα 50 στα 54 χρόνια, μέχρι το οποίο μπορεί μια γυναίκα μπορεί να δοκιμάσει να τεκνοποιήσει με ιατρική υποβοήθηση ο Β. Γιόγιακας σημείωσε ότι αυτό μπορεί να επιτραπεί μόνο ύστερα από άδεια της Εθνικής Αρχής Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής η οποία λειτουργεί ως ασφαλιστική δικλείδα για την προστασία της υγείας του ατόμου. Επεσήμανε επίσης την καινοτομία της ίδρυσης και λειτουργία μονάδας ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και τράπεζας κρυοσυντήρησης για οροθετικά άτομα και την ενίσχυση της Εθνικής Αρχής Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής σε ανθρώπινους πόρους και πηγές χρηματοδότησης.

«Πιστεύουμε ότι με αυτό το νομοσχέδιο η χώρα μας θα διατηρήσει την θέση της μεταξύ των πιο προχωρημένων νομοθεσιών διεθνώς στο πεδίο της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Με σεβασμό στην προσωπική αυτονομία του ατόμου. Και στο δικαίωμά του να έχει περισσότερες ελευθερίες επιλογής. Ειδικά όταν πρόκειται για επιλογές ζωής, όπως η μητρότητα.», υπογράμμισε ο βουλευτής Θεσπρωτίας.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας:

Κύριε Υπουργέ,

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Το ρυθμιστικό πλαίσιο για την ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή στη χώρα μας θεωρήθηκε ένα από τα πιο προοδευτικά και πρωτοποριακά στην Ευρώπη.

Και - από τη σκοπιά των επιλογών που έδινε στις ενδιαφερόμενες – από τα πιο φιλικά και ελκυστικά.

Το νομοσχέδιο που συζητούμε έρχεται να ενισχύσει την «επιτρεπτικότητα» - όπως λέγεται – του υπάρχοντος ρυθμιστικού πλαισίου.

Να ενισχύσει το φιλελεύθερο χαρακτήρα του, εγγυώμενο βασικά ατομικά δικαιώματα.

Λαμβάνοντας υπόψη την εμπειρία που έχει αποκτηθεί από την εφαρμογή της εθνικής νομοθεσίας, τις επιστημονικές εξελίξεις στον κλάδο της ιατρικής υποβοήθησης στην ανθρώπινη αναπαραγωγή αλλά και κοινωνικές και οικονομικές τάσεις της εποχής μας.

Και έρχεται να ενισχύσει το προοδευτικό, κοινωνικό χαρακτήρα των υφιστάμενων ρυθμίσεων δίνοντας περισσότερους βαθμούς ελευθερίας.

Ενισχύοντας το δικαίωμα της αυτοκτησίας, της αυτοδιάθεσης του σώματος.

Και περιφρουρώντας τα θεμελιώδη δικαιώματα της μητρότητας και της δημιουργίας οικογένειας αλλά και αυτό της προστασίας της υγείας.

Η φιλοσοφία των βελτιώσεων στην εθνική νομοθεσία για την ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή συνοψίζεται στη φράση «το σώμα μου μού ανήκει».

Δεν είναι τόσο η συμβολή στην αντιμετώπιση της υπογεννητικότητας, ούτε οι πιο ανταγωνιστικές υπηρεσίες ιατρικού τουρισμού με όχημα την υποβοηθούμενη παραγωγή.

Και τα δύο είναι δευτερογενή αποτελέσματα, τα οφέλη των οποίων χωρούν αρκετή συζήτηση.

Αυτή λοιπόν η ενίσχυση ατομικών δικαιωμάτων, η ενίσχυση της ελευθερίας επιλογής είναι φανερή σε διάφορες διατάξεις.

Είναι, για παράδειγμα, φανερή στη δυνατότητα της κρυοσυντήρησης γενετικού υλικού, πέρα από ιατρικούς, και για κοινωνικούς λόγους.

Έτσι οι γυναίκες μπορούν να διατηρήσουν τα ωάρια τους για να τα χρησιμοποιήσουν όταν επιλέξουν να τεκνοποιήσουν, αντί να καταφύγουν σε γενετικό υλικό από άλλη δότρια γιατί λόγω ηλικίας είναι πολύ πιο δύσκολο ή και αδύνατο να γονιμοποιηθούν τα δικά τους.

Είναι άλλωστε γνωστό ότι η ποιότητα των ωαρίων μιας γυναίκας φθίνει με ολοένα πιο γοργούς ρυθμούς όσο περνά ο χρόνος.

Και ότι με την εξέλιξη των τεχνικών κρυοσυντήρησης περιορίζεται δραστικά η φθορά των ωαρίων και διατηρείται η λειτουργικότητά τους.

Γι’ αυτό και προβλέπεται στο εξής η δυνατότητα ανανέωσης της διάρκειας κρυοσυντήρησης κάθε πέντε χρόνια, χωρίς ανώτατο όριο ανανέωσης.

Η επιλογή της κρυοσυντήρησης για κοινωνικούς λόγους συνδυάζεται, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι με μια άλλη σημαντική αλλαγή:

επιτρέπεται να προχωρήσει η γυναίκα στη συντήρηση ωαρίων χωρίς τη συναίνεση του συζύγου ή του συντρόφου της, αν πρόκειται για σύμφωνο συμβίωσης.

Τα οποία μάλιστα μπορεί να χρησιμοποιήσει ελεύθερα, αντί να καταστραφούν, σε περίπτωση διαζυγίου, διάστασης, λήξης ή καταγγελίας του συμφώνου συμβίωσης.

Και εδώ δίνεται η δυνατότητα στη γυναίκα να αξιοποιήσει μελλοντικά το δικό της γενετικό υλικό που έχει συλλεχθεί σε προγενέστερη περίοδο, επομένως οι πιθανότητες αυτό να γονιμοποιηθεί είναι αυξημένες.

Μια άλλη, προοδευτική τροποποίηση είναι η κατάργηση της υποχρεωτικής ανωνυμίας των δοτών γενετικού υλικού και η πρόβλεψη μιας πιο ευέλικτης ρύθμισης με τρεις επιλογές:

την ανωνυμία, την πλήρη επωνυμία – και τα δύο με επιλογή του δότη - και τη σχετική επωνυμία.

Σε αυτή την τελευταία είναι το παιδί που θα μπορεί με την ενηλικίωσή του να λάβει γνώση των προσωπικών στοιχείων του δότη.

Είναι μια επιλογή που δικαιολογείται από την πρόοδο της εξατομικευμένης ιατρικής στην οποία έχει ιδιαίτερη σημασία ο βιολογικός παράγοντας και το γενετικό προφίλ των ασθενών.

Παράλληλα, με διατήρηση της ανωνυμίας ως επιλογής του δότη, δεν αποτρέπεται η προσέλκυση ικανού αριθμού δοτών και δοτριών.

Έγινε πολύς λόγος, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, για την επέκταση του ορίου ηλικίας, από τα 50 στα 54 χρόνια, μέχρι το οποίο μπορεί μια γυναίκα μπορεί να δοκιμάσει να τεκνοποιήσει με ιατρική υποβοήθηση.

Είναι κρίσιμο να σημειωθεί ότι για τις ηλικίες μετά τα 50 αυτό μπορεί να επιτραπεί μόνο ύστερα από άδεια της Εθνικής Αρχής Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής.

Έχουμε, δηλαδή, μια θεσμική ασφαλιστική δικλείδα με την οποία η επιστημονική εμπειρογνωμοσύνη διασφαλίζει ότι δεν εγκυμονούνται κίνδυνοι για την υγείας του ενδιαφερόμενου ατόμου.

Για λόγους χρόνου θα ήθελα να αναφερθώ σε δύο ακόμα σημεία, από τα πολλά ενδιαφέροντα του νομοσχεδίου:

Το ένα είναι η ίδρυση και λειτουργία μονάδας ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και τράπεζας κρυοσυντήρησης με ειδικό εργαστήριο όπου τα οροθετικά άτομα θα μπορούν να υποβληθούν σε ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, εφ’ όσον πληρούνται οι προβλεπόμενες από τον νόμο προϋποθέσεις για θεραπεία.

Το δεύτερο είναι η ενίσχυση της Εθνικής Αρχής Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής σε ανθρώπινους πόρους και η δυνατότητα πρόσβασης σε περισσότερες πηγές χρηματοδότησης.

Με τη στελέχωση της γραμματείας της Αρχής, με τη δυνατότητα να δέχεται δωρεές από ιδιώτες - εκτός των μονάδων εξωσωματικής και κρυοσυντήρησης - και να λαμβάνει κρατικές επιχορηγήσεις και επιδοτήσεις μέσω κοινοτικών προγραμμάτων.

Η υποστήριξη του έργου των ανεξάρτητων Αρχών είναι άλλωστε αναγκαία για τη θεσμική ενδυνάμωση της δημοκρατίας μας.

Πιστεύουμε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ότι με αυτό το νομοσχέδιο η χώρα μας θα διατηρήσει την θέση της μεταξύ των πιο προχωρημένων νομοθεσιών διεθνώς στο πεδίο της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

Με σεβασμό στην προσωπική αυτονομία του ατόμου.

Και στο δικαίωμά του να έχει περισσότερες ελευθερίες επιλογής.

Ειδικά όταν πρόκειται για επιλογές ζωής, όπως η μητρότητα.