Ένας χρόνος Πρότυπο ΕΠΑΛ Ηγουμενίτσας | Γράφει ο Πέτρος Τσάπες, Εκπαιδευτικός

Ένας χρόνος Πρότυπο ΕΠΑΛ Ηγουμενίτσας | Γράφει ο Πέτρος Τσάπες, Εκπαιδευτικός

Μετά την απόφαση του Υπουργείου Παιδείας για ίδρυση έξι Πρότυπων ΕΠΑΛ κατά το σχολικό έτος 2021-2022 ακολούθησε νέα απόφαση για λειτουργία άλλων δέκα- εννέα σε όλη τη χώρα από το σχολικό έτος 2022-2023.

Το αυξημένο κυβερνητικό ενδιαφέρον για τα Πρότυπα ΕΠΑΛ βεβαιώνεται από τις νομοθετικές ρυθμίσεις για φοίτηση σε αυτά επιλεγμένων μαθητών και σε μικρότερα τμήματα από τα υπόλοιπα σχολεία, την πρόβλεψη για ασφάλιση των μαθητών από ατυχήματα, την τοποθέτηση εκπαιδευτικών αυξημένων προσόντων, τη δυνατότητα ίδρυσης και λειτουργίας κέντρου επιμόρφωσης σε αυτά, την επιπλέον χρηματοδότηση, πέρα από την τακτική επιχορήγηση που έχουν τα υπόλοιπα σχολεία.

Έναν χρόνο μετά την ίδρυση και μετατροπή του ΕΠΑΛ Ηγουμενίτσας σε Πρότυπο, οι νομοθετικές ρυθμίσεις καθώς και οι υποσχέσεις παραγόντων έμειναν στα χαρτιά. Οι προϋποθέσεις χαρακτηρισμού του ως Προτύπου Σχολείου, σύμφωνα με άνωθεν εκτιμήσεις, μάλλον δεν εκπληρώθηκαν.

Η εισαγωγή των μαθητών στο Πρότυπο έγινε ανεξάρτητα από το βαθμό απολυτηρίου τους.

Στη Α τάξη του Προτύπου ΕΠΑΛ πραγματοποιήθηκαν περίπου ένα τρίτο λιγότερες εγγραφές σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια και από τους εγγραφέντες το 12,5% δεν ολοκλήρωσε τη φοίτηση. Δεν πληρώθηκαν ποιοτικά στοιχεία που να συνηγορούν στη λειτουργία της πρώτης τάξης Προτύπου Σχολείου, σύμφωνα με τις προδιαγραφές.

Οι αιτήσεις εγγραφής υποβλήθηκαν από μαθητές με τόπο κατοικίας το δήμο Ηγουμενίτσας και όχι από άλλους δήμους ή περιφερειακές ενότητες, διαψεύδοντας πομπώδεις δηλώσεις ότι «το Πρότυπο θα αποτελέσει πόλο έλξης για μαθητές όλης της Ηπείρου».

Δεν εκπληρώθηκαν οι υποσχέσεις για ίδρυση κέντρου επιμόρφωσης, εκσυγχρονισμό εγκαταστάσεων και εξοπλισμών καθώς και χρηματοδότηση με ένα ή … δύο εκατομμύρια ευρώ.

Κι έναν σχολικό φύλακα, τον τελευταίο που απέμεινε στα σχολεία της Θεσπρωτίας, τον στέρησε από το Πρότυπο ΕΠΑΛ ο δήμος Ηγουμενίτσας για όλη σχεδόν τη σχολική χρονιά.

Εφόσον, τα επόμενα χρόνια, υλοποιηθεί η πρόταση του ΣΣΠΑΕ ( Συμβούλιο Σύνδεσης Παραγωγής Αγοράς Εργασίας) για λειτουργία δύο νέων τομέων και δεδομένου του μικρότερου αριθμού εγγραφών στο Πρότυπο, δεν θα είναι εφικτή η λειτουργία τομέων που παραδοσιακά ήταν ελκυστικοί για μεγάλο μέρος μαθητών. Δεν θα είναι εύκολη η φοίτηση των μαθητών σε άλλο ΕΠΑΛ λόγω απόστασης και έλλειψης απαραίτητων υποδομών και επομένως θα στενέψουν τα περιθώρια επιλογής των μαθητών και το επαγγελματικό τους όραμα. Η εξέλιξη αυτή θα στερήσει τη δυνατότητα σε γονείς επαγγελματίες μηχανουργούς, μηχανολόγους, ηλεκτρολόγους, λογιστές ... για βοήθεια και συνέχεια της επιχείρησης από τα παιδιά τους.

Ο σκοπός της «διάχυσης των βέλτιστων εκπαιδευτικών μεθόδων και πρακτικών της αριστείας σε ολόκληρο το εκπαιδευτικό σύστημα» μέσω των Προτύπων Σχολείων, μέχρι σήμερα δεν έχει επιτευχθεί. Είναι αμφίβολο ότι θα πληρωθεί αυτός ο σκοπός μέσω του Προτύπου ΕΠΑΛ Ηγουμενίτσας, γιατί η πλειονότητα των μαθητών είναι παιδιά από φτωχές οικογένειες, που πηγαινοέρχονται στην Αλβανία, προσφυγόπουλα, χωρίς τακτική παρουσία στο σχολείο, που με την τηλεεκπαίδευση πολλά χάθηκαν και που εκ των πραγμάτων, αδυνατούν να συγκροτήσουν τη λεγεώνα των αρίστων.

Πέρα από τα Πρότυπα ΕΠΑΛ

Η οργάνωση της τεχνικής εκπαίδευσης με γνώμονα τις ανάγκες των επιχειρήσεων μιας περιοχής δεν είναι βοηθητική όταν αγνοεί τις επιλογές των μαθητών, την ταχεία απαξίωση της «εφαρμοσμένης» γνώσης, τις αλλαγές της τεχνολογίας και τη συνακόλουθη επαγγελματική προσωρινότητα.

Η τεχνική εκπαίδευση οφείλει να στοχεύει στην κατάρτιση, επανακατάρτιση και δυνατότητα αξιοποίησης των αποφοίτων όχι μόνο σε παροντικές αλλά και μελλοντικές συνθήκες. Σε σχολεία που εκπαιδευτικοί και μαθητές θα έχουν αμφίδρομη επικοινωνία με χώρους της εργασίας και του πολιτισμού, με επαγγελματίες και ανθρώπους της τέχνης. Σχολεία που δεν θα επιβραδύνουν την ταχύτητα όσων τρέχουν ούτε θα παραμελούν όσους αδυνατούν.

Οι αξίες της δημοκρατικής συνείδησης, του αλληλοσεβασμού και της αλληλεγγύης αναπτύσσονται σε μη διαφοροποιημένα δημόσια σχολεία όπου μπορούν να συναντηθούν και να συνεργαστούν μαθητές ανεξάρτητα από την επίδοση στα μαθήματα, την χώρα προέλευσης, το χρώμα του δέρματος, το θρήσκευμα ή όποια άλλη διάκριση. Έτσι κλονίζονται τα κοινωνικά στερεότυπα και υλοποιείται η αρμονική συνύπαρξη ατόμων με διαφορετικές πολιτισμικές καταβολές. Οι επιστημονικές έρευνες άλλωστε επιβεβαιώνουν ότι οι μαθητές γεφυρώνουν εύκολα τις διαφορές που η κοινωνία δημιουργεί και κάποιοι από τους μεγαλύτερους αποδέχονται.

Εν κατακλείδι, οι κυβερνητικοί και εκπαιδευτικοί παράγοντες ας λάβουν υπόψη τη ρήση του Ντυρκάιμ ότι «ο ρόλος της παιδαγωγικής δεν είναι να υποτάσσεται στην πρακτική αλλά να την κατευθύνει». Οφείλουν να μην ενισχύουν περαιτέρω την κατηγοριοποίηση των σχολείων και να μην οξύνουν περισσότερο τις κοινωνικές διαφορές. Να μην χρεώνουν μόνο σε άλλους τη σχολική αποτυχία. Αιτούμενο είναι μια άλλη τεχνική εκπαίδευση που δεν υπηρετείται από Πρότυπα ΕΠΑΛ αλλά από σχολεία που αντιμετωπίζουν τον άνθρωπο ως σκοπό και όχι ως μέσο στην υπηρεσία της αγοράς.