Εμφάνιση δελφινιών και φώκιας στην ευρύτερη περιοχή του Δέλτα Καλαμά (+ΒΙΝΤΕΟ)

Εμφάνιση δελφινιών και φώκιας στην ευρύτερη περιοχή του Δέλτα Καλαμά (+ΒΙΝΤΕΟ)

Στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή του Δέλτα Καλαμά GR21200001 εθεάθησαν τα είδη κοινό δελφίνι (Delphinus delphis) και Φώκια (Monachus monachus). Μας εστάλησαν στιγμιότυπα από ευαισθητοποιημένους αλιείς που δραστηριοποιούνται στην περιοχή τα οποία και επεξεργάστηκαν για να συνθέσουν το παρακάτω βίντεο.

Και τα δύο αυτά είδη συγκαταλέγονται στα σπανιότερα και πλέον απειλούμενα ζωικά είδη του πλανήτη και χαρακτηρίζονται είδη υπό εξαφάνιση.

Τα δελφίνια είναι θαλάσσια θηλαστικά, που ανήκουν στην ίδια οικογένεια με τις φάλαινες. Υπάρχουν περίπου 18 γένη δελφινιών και 40 είδη. Το μέγεθος των ενηλίκων ποικίλλει από 1,2 μέτρα και 40 κιλά. Απαντώνται σε όλες σχεδόν τις θάλασσες του κόσμου, καθώς και σε ορισμένα μεγάλα ποτάμια, όπως είναι ο Αμαζόνιος και ο ποταμός Γιανγκτσέ της Κίνας. Είναι ζώα σαρκοβόρα και τρέφονται κυρίως με ψάρια και καλαμάρια. Τη νύχτα τα θηλυκά κοιμούνται στην επιφάνεια του νερού, ενώ τα αρσενικά αναδύονται κάθε μισή ώρα για να αναπνεύσουν.

Τα δελφίνια θεωρούνται από τα πλέον ευφυή ζώα και έχουν καταστεί δημοφιλή στους ανθρώπους εδώ και πολλούς αιώνες για την παιχνιδιάρικη συμπεριφορά τους και τη φιλική τους εμφάνιση. Ο εγκέφαλος του ζώου είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένος: σε βάρος είναι ελαφρά μεγαλύτερος από τους ανθρώπου, ενώ η αναλογία όγκου του εγκεφάλου προς βάρος του ζώου είναι η μεγαλύτερη ανάμεσα στα θηλαστικά μετά από αυτή του ανθρώπου και της φάλαινας. Η αναπνοή του γίνεται με πνεύμονες.

Τα περισσότερα βλέπουν πολύ καλά τόσο μέσα όσο και έξω από το νερό, ενώ η ακοή τους είναι ανώτερη από αυτήν του ανθρώπου. Αν και έχουν από ένα μικρό αυτί σε κάθε πλευρά του κεφαλιού τους, πιστεύεται ότι η ακοή μέσα στο νερό γίνεται με τη μετάδοση των ηχητικών κυμάτων από την κάτω σιαγόνα στο μέσο ους. Η ακοή τους χρησιμοποιείται και σαν σύστημα ηχοεντοπισμού, που τα βοηθά να προσανατολίζονται και να κινούνται. Είναι ζώα κοινωνικά και ζουν κατά αγέλες έως δώδεκα ατόμων. Σε περιοχές όπου αφθονεί η τροφή, μπορεί να ενωθούν πολλές αγέλες και ο συνολικός πληθυσμός της ομάδας να φτάσει τα χίλια άτομα. Τα δελφίνια επικοινωνούν μεταξύ τους χρησιμοποιώντας σφυρίγματα, πλαταγίσματα και άλλους ήχους. Επίσης, χρησιμοποιούν υπέρηχους για ηχοεντοπισμό.

Κυριότεροι εχθροί τους είναι οι άνθρωποι. Ειδικότερα, πολλά από αυτά σκοτώνονται από αλιευτικά με δίχτυα, ειδικά όσα χρησιμοποιούν αφρόδιχτα. Άλλα χρησιμοποιούνται για ψυχαγωγία σε πάρκα, σε τσίρκα και ενυδρεία, όπως επίσης και στις έρευνες πολλών ναυτικών ερευνητικών ινστιτούτων. Η μόλυνση των θαλασσών και των υδάτων, επίσης, έχει θέσει σε κίνδυνο πολλά είδη δελφινιών. Άλλος σημαντικός εχθρός του δελφινιού είναι ο καρχαρίας.

Εάν ο πληθυσμός τους μειωθεί, θα διαταραχθεί ανεπανόρθωτα η θαλάσσια τροφική αλυσίδα και μαζί ολόκληρη η ισορροπία του θαλάσσιου οικοσυστήματος.

Η μεσογειακή φώκια (Monachus monachus), είναι από τα μεγαλύτερα είδη φώκιας στον κόσμο. Έχει μήκος περί τα 2,5 μέτρα και βάρος 300 κιλά, με τα ενήλικα αρσενικά να είναι λίγο πιο μεγάλα και πιο βαριά από τα θηλυκά. Εκτιμάται ότι ζει περίπου 45 έτη. Τα θηλυκά ωριμάζουν σε ηλικία 3 - 4 ετών, ενώ τα αρσενικά λίγο αργότερα.

Η Ελλάδα φιλοξενεί το 50% του πληθυσμού της Μεσογείου σε απομονωμένες, βραχώδεις και δυσπρόσιτες ακτές νησιών ή παράκτιων ηπειρωτικών περιοχών. Οι μεγαλύτεροι τοπικοί πληθυσμοί απαντούν στο Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Αλοννήσου Βορείων Σποράδων και στο νησιωτικό σύμπλεγμα Κιμώλου - Πολυαίγου, στις νοτιοδυτικές Κυκλάδες. Μικρότεροι αναπαραγόμενοι πληθυσμοί έχουν καταγραφεί σε άλλα νησιά του Αιγαίου Πελάγους, στην περιοχή των Δωδεκανήσων (συγκεκριμένα στην Κάρπαθο και στην Κάσο) και στα νησιά του Ιονίου Πελάγους (Ζάκυνθος και Κεφαλονιά).

Το σώμα της έχει σχήμα ατρακτοειδές που διευκολύνει την κίνησή της μέσα στο νερό, ενώ τα άκρα της έχουν σχήμα πτερυγίων. Στο κεφάλι της έχει μικρές ακουστικές οπές αντί για εξωτερικά αυτιά και μακριά μουστάκια που χρησιμεύουν ως αισθητήρια όργανα. Εικάζεται ότι πήρε την ονομασία της (Monachus monachus), είτε εξαιτίας του σχήματος του πάνω μέρους του κεφαλιού της, που μοιάζει σαν να φοράει σκούφο ρωμαιοκαθολικού καλόγερου, είτε επειδή δεν ζει σε μεγάλες ομάδες και προτιμά την απομόνωση από την ανθρώπινη παρουσία.

Τρέφεται με όλα τα είδη ψαριών και κεφαλόποδων που υπάρχουν στην περιοχή όπου ζει. Υπολογίζεται ότι μια ενήλικη φώκια καταναλώνει ημερησίως το 5 - 10% του σωματικού βάρους της. Για να εξασφαλίσει την τροφή της, επιτίθεται σε δίχτυα, ακολουθεί μεταναστευτικά είδη ψαριών, αλλά και ψαρόβαρκες. Γενικά, κινείται και ψαρεύει στο παράκτιο περιβάλλον, με όριο την ισοβαθή των 200 μέτρων, η οποία αντιπροσωπεύει το βάθος στο οποίο μπορεί να καταδυθεί. Εμφανίζει, ωστόσο, ιδιαίτερες δυνατότητες μετακίνησης και προσανατολισμού στην ανοικτή θάλασσα, γεγονός που συντελεί στην ευκολία διασποράς και μετανάστευσής της στα νησιωτικά αρχιπελάγη. Σήμερα, στις περισσότερες περιοχές, οι πληθυσμοί του είδους είναι αρκετά περιορισμένοι σε μέγεθος και πιθανόν με περιορισμένες δυνατότητες διατήρησής τους στο μέλλον.

Οι κύριες απειλές για τους πληθυσμούς της μεσογειακής φώκιας είναι η αλλοίωση και προοδευτική καταστροφή των παράκτιων οικοσυστημάτων, κατά συνέπεια, και των διαθέσιμων ενδιαιτημάτων του είδους, λόγω των αυξανόμενων ανθρώπινων δραστηριοτήτων στην παράκτια ζώνη (βιομηχανία, τουρισμός). Επίσης η όχληση από ανθρώπινες δραστηριότητες (π.χ. παράκτια οικιστική ή τουριστική ανάπτυξη), η μείωση της διαθέσιμης τροφής, λόγω υπεραλίευσης, η ρύπανση του θαλάσσιου περιβάλλοντος καθώς και τα τυχαία γεγονότα, όπως εμφάνιση ιού ή ασθένειας μέσα σε έναν πληθυσμό.

Το γεγονός ότι στην Ελλάδα ζει και αναπαράγεται ο μεγαλύτερος πληθυσμός της μεσογειακής φώκιας στην Ευρώπη και σχεδόν ο μισός από τον συνολικό πληθυσμό της, καθιστά μεγαλύτερη την ευθύνη για τη διατήρηση του είδους και τη διαφύλαξή του έναντι των κινδύνων που αντιμετωπίζει.

Η εμφάνιση των σημαντικών αυτών ειδών θαλάσσιας πανίδας αποδεικνύει τη σημασία της διατήρησης και προστασίας του ενδιαιτήματός τους στην θαλάσσια περιοχή του Δέλτα Καλαμά αλλά και την ευρύτερη θαλάσσια περιοχή μεταξύ της Κέρκυρας και των πλούσιων υγροτοπικών συστημάτων του Καλαμά.