Ηλίας Βεζδρεβάνης | Βιβλιοπαρουσίαση έργων του Θεσπρωτού Δημήτριου Σαφίκου

Ηλίας Βεζδρεβάνης | Βιβλιοπαρουσίαση έργων του Θεσπρωτού Δημήτριου Σαφίκου

Πρόσφατα, ύστερα από μια τηλεφωνική επικοινωνία με τον πρώην Πρόεδρο της Αδελφότητας Λίστας, τον κ. ΔΗΜ. ΣΑΦΙΚΟ, έλαβα το Συγγραφικό του έργο αποτελούμενο από δύο Βιβλία. Πρόκειται για το “Λίστα: Οκτώ Γενιές”, 1100 Σελίδων και το “Εκεί ψηλά στην Μουργκάνα”, 334 Σελίδων.

Παρά το γεγονός ότι αυτά τα δύο βιβλία εκδόθηκαν εδώ και αρκετά χρόνια (το 2004 το πρώτο και το 2009 το δεύτερο) έλαβα γνώση της έκδοσης αυτών μόλις τώρα καθ’ όσον δεν είδα καμιά παρουσίαση αυτών τόσο στον έντυπο όσο και στον ηλεκτρονικό τύπο.

Και κάνω αυτήν την επισήμανση όχι τόσο για τον όγκο τους, όσο για την ΠΡΩΤΟΤΥΠΙΑ του πρώτου βιβλίου και την ΠΛΗΡΟΤΗΤΑ του δεύτερου.

Εθεώρησα χρέος μου να κάνω μια σύντομη παρουσίαση όσο είναι δυνατόν αυτών των δύο βιβλίων. Και το κάνω όχι για να βοηθήσω στην κυκλοφορία αυτών, αφού το μεν πρώτο “εξαντλήθηκε” και δεν υπάρχει πρόθεση επανέκδοσης και το δεύτερο διανεμήθηκε ΔΩΡΕΑΝ σε σχετική εκδήλωση από τον Συγγραφέα.

Αναφέρομαι πρώτα στο Βιβλίο: “Λίστα: Οκτώ Γενιές” και σημειώνω πρωτίστως ότι το πόνημα αυτό είναι ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ. Με μια ιδιαίτερα κοπιαστική έρευνα, που διήρκεσε τουλάχιστον πέντε χρόνια και με μια ξεχωριστή ευαισθησία για το χωριό και τους συγχωριανούς του – ΟΠΟΥ ΓΗΣ -, ο Συγγραφέας κ. ΔΗΜ. ΣΑΦΙΚΟΣ, έφθασε στην υλοποίηση του ονείρου του.

Με βασικό οδηγό το Δημοτολόγιο της Λίστας το Αρχείο της Αδελφότητας, τις πληροφορίες Λιστινών, τα ταξίδια στους τόπους διαμονής των συγχωριανών του καθώς και την υπέρμετρη χρήση των τηλεφώνων σ’ όλο τον πλανήτη (… με την ανάλογη … δαπάνη!) ο κ. Σαφίκος ολοκλήρωσε το έργο του “ΛΙΣΤΑ: Οκτώ Γενιές” και το παρέδωσε στην Αδελφότητα, που με ομόφωνη απόφαση το εξέδωσε με δαπάνες της.

Το έργο αυτό είναι ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ. Κάθε Λιστινή Οικογένεια (φάρα) παρουσιάζεται σε οκτώ γενιές με Σχέδιο γραμμικής διακλάδωσης των γενεών, ώστε να προκύπτει εμφαντικά το σχέδιο του Οικογενειακού Δέντρου κάθε Λιστινής Οικογένειας.

Και είναι πρωτότυπο αυτό το έργο καθ’ όσον όσο μπορώ να γνωρίζω δεν υπήρξε στον τόπο μας παρόμοια πλήρης και επιμελημένη εργασία, όπως παρουσιάζει ο κ. Σαφίκος ΟΛΕΣ τις Οικογένειες της Λίστας σε “βάθος” 250 χρόνων!

Ένα τεράστιο “Οικογενειακό Δέντρο”, κοινής Οικογένειας, που ιδιαίτερα με εντυπωσίασε, ήταν αυτό που είδα το 1966 στην “Λέσχη – Γραφείο” της Ελληνικής Κοινότητας στην Σεβαστούπολη της Νότιας Ρωσίας. Πρόκειται για το “ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΔΕΝΔΡΟ” της οικογένειας ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ, που έφυγε από την Ανδρίτσαινα – Ηλείας για να σωθεί από τους Τούρκους μετά τα “Ορλωφικά” το 1770 και αρχίζει με την οικογενειακή γενιά του 1670. Και… φυσικά συνεχίζεται η προσθήκη “κλωναριών”!)

Ο κ. Σαφίκος διέθεσε πολύτιμο χρόνο, πραγματοποίησε ερευνητικά ταξίδια, “φόρτωσε” με ΥΨΗΛΟΥΣ λογαριασμούς τα τηλεφωνά του με υπομονή, καρτερικότητα, ευγένια και μεγαλοκαρδία κατόρθωσε να φθάσει στον σκοπό του, στον στόχο του, στο τέλος αυτής της μεγάλης προσπάθειας.

Θεωρώ ότι αυτό το πόνημα είναι έργο ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ, ΣΠΑΝΙΟ και ΣΠΟΥΔΑΙΟ. Και δίδω αυτούς τους χαρακτηρισμούς οδηγούμενος από ένα γεγονός. Αυτό το γεγονός είναι το ακόλουθο. Όταν το 1991 – 1992 ήμουν Περιφερειάρχης και Πρόεδρος των “Μεσογειακών Ολοκληρωμένων Προγραμμάτων” (ΜΟΠ) ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ δέχτηκα την επίσκεψη ενός Πανεπιστημιακού Καθηγητή, που μου έθεσε ένα αίτημα λέγοντας ” Η ομάδα μου και εγώ θέλουμε να ερευνήσουμε και να σχεδιάσουμε το ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΕΝΤΡΟ όλων των οικογενειών του Χ Δήμου. Μπορούμε να ελπίζουμε σε μια οικονομική βοήθεια, όπως πράττετε και για άλλους Πανεπιστημιακούς για διάφορες ερευνητικές προσπάθειες. Θα είναι ένα ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ, ΣΠΑΝΙΟ και ΣΠΟΥΔΑΙΟ έργο”. Απάντησα αμέσως θετικά και στην πρώτη Συνεδρίαση της Επιτροπής Παρακολούθησης ελήφθη η απόφαση να χρηματοδοτήσουμε με ένα σεβαστό ποσό αυτήν την ερευνητική προσπάθεια.

…Ύστερα από τρείς μήνες ο Πανεπιστημιακός Καθηγητής με επισκέφτηκε και αφού με ευχαρίστησε, μου εδήλωσε ότι δυστυχώς η επιστημονική του ομάδα διελύθη δηλώνοντας ότι δεν μπορεί να φέρει σε πέρας αυτή την έρευνα.”

…Αυτό που δεν μπορούσε να φέρει σε πέρας ένας Πανεπιστημιακός με την Επιστημονική ομάδα του και με εξασφαλισμένη την δαπάνη, επέτυχε ο κ. Σαφίκος με συμπαραστάτες ολίγους συγχωριανούς και τις οικονομίες της οικογενειάς του.

Περιορίζομαι στο να εκφράσω τα ειλικρινή μου συγχαρητήρια στον κ. ΔΗΜΗΤΡΙΟ ΣΑΦΙΚΟ για την πνευματική του δημιουργία και να τον προβάλλω ως παράδειγμα προς μίμηση. Και λέγω “περιορίζομαι” διότι αν είχα θεσμικό ρόλο θα επιβράβευα αυτήν την πνευματική προσφορά με απόφαση του θεσμικού οργάνου και Ειδική Τιμητική Πλακέττα σε δημόσια πολιτιστική εκδήλωση.

…Και έρχομαι στο δεύτερο βιβλίο του κ. ΔΗΜ ΣΑΦΙΚΟΥ που έχει τον τίτλο: “Εκεί ψηλά στη Μουργκάνα”.

Με ψυχισμό τοπολατρείας αναφέρεται ο Συγγραφέας στο χωριό του -ΛΙΣΤΑ- και στους Λιστινούς των δύο προηγούμενων αιώνων με τα βιώματα τους, τις δραστηριότητες τους και την ανθρώπινη διαδρομή τους.

Και εδώ ταιριάζει αυτό, που έχω γράψει σ’ άλλη Βιβλιοπαρουσίαση ότι ο κ. Σαφίκος κινήθηκε, σαν εργατική μέλισσα που πηγαίνει σε κάθε λουλούδι και αφού πάρει το νέκταρ το μεταφέρει στην κυψέλη. Αυτό έπραξε ο κ. Σαφίκος επισκέφτηκε όλες τις “πηγές” πληροφοριών και συγκέντρωσε ότι αφορούσε το χωριό του και τους συγχωριανούς του. Η αναφορά σ’ όσα καταγράφονται είναι δύσκολη. Για αυτό σημειώνω επιγραμματικά:

1. Κείμενα διαπρεπών Λιστινών λογίων (Χρ. Παπασταύρου, Φάνη Μούλιου, Αναστασίου Ε. Παναγιώτου, Τάσιου Γιώτη).

2. Γεωγραφική περιγραφή της Λίστας και αναφορά στα ήθη, έθιμα επαγγέλματα και γενικώς στην κοινωνική Ζωή των ανθρώπων του χωριού σ’ όλες τις εκφάνσεις.

3. Αναφορές γεγονότων, που σημάδεψαν το χωριό με πρώτο την μετανάστευση, που ερήμωσε το χωριό, την δράση της Αδελφότητας Λίστας, που λειτουργεί από το 1904 και διάφορα ιστορικά γεγονότα στα οποία ενεπλάκησαν Λιστινοί.

…Το βιβλίο “Εκεί ψηλά στην Μουργκάνα” είναι ένα θαυμάσιο βιβλίο 334 σελίδων και δεν είναι δυνατόν να παρουσιασθεί με επάρκεια σ’ αυτό το σημείωμα για αυτό θα κλείσουμε με μια φράση, που είναι η εξής: Το πόνημα του κ. Σαφίκου ” Εκεί ψηλά στην Μουργκάνα” είναι μια πνευματική δημιουργία, που αφορά τα ΠΑΝΤΑ για την ΛΙΣΤΑ και τους ΛΙΣΤΙΝΟΥΣ.

Κύριε Δημήτρη Σαφίκο δέξου τα ειλικρινή μου συγχαρητήρια και για τα δύο βιβλία, που ήδη επήραν ξεχωριστή θέση στην Θεσπρωτική Γραμματεία.

ΗΛΙΑ Κ. ΒΕΖΔΡΕΒΑΝΗΣ