Ο αγώνας ενός 90χρονου Σουλιώτη «για την εκκλησιά» και τη μνήμη του χωριού του - Του Σταύρου Τζίμα

Ο αγώνας ενός 90χρονου Σουλιώτη «για την εκκλησιά» και τη μνήμη του χωριού του - Του Σταύρου Τζίμα

Πλησιάζει τα ενενήντα ο Συμεών Διαμάντης και έχει θέσει ως σκοπό για το υπόλοιπο της ζωής του να σώσει ένα μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς: μια πανέμορφη πετρόκτιστη, με σπάνιες τοιχογραφίες, εκκλησία του 16ου-17ου αιώνα στο Σούλι της Ηπείρου, η οποία είχε αφεθεί στη φθορά του χρόνου και ήταν στα πρόθυρα της κατάρρευσης. Παρά το βαρύ φορτίο της ηλικίας και πληρώνοντας από την πενιχρή σύνταξή του τα έξοδα και τις βενζίνες, χτυπάει συνεχώς «πόρτες» της εξουσίας «για την εκκλησιά».

Δεν ξέρει γράμματα, αλλά μια χαρά συντάσσει έγγραφα με τα οποία «βομβαρδίζει» ταχυδρομικώς(!) τις αρμόδιες υπηρεσίες. Και επειδή δεν εμπιστεύεται πλέον τον εαυτό του στην οδήγηση στο δύσκολο ορεινό ανάγλυφο, «επιτάσσει» συνήθως έναν νεότερο συγχωριανό του, από τους ελάχιστους που έχουν απομείνει, για να τον πάει και να τον φέρει «στα γραφεία των μεγάλων». Το χωριό του (Αυλότοπος) έχει καινούργια εκκλησία. Φτιάχτηκε τη δεκαετία του ’80 με εράνους των ξενιτεμένων, κυρίως, κατοίκων, αλλά η παλιά σταυρεπίστεγη Αγία Κυριακή είναι αλλιώς. «Εδώ φυλάσσεται όλη η ιστορία του χωριού, η παράδοσή μας», λέει.

Κάπως έτσι ήταν οι εκκλησίες και τα μοναστήρια ανά τους αιώνες στην ορεινή Ελλάδα: αρχιτεκτονικά κοσμήματα, τόποι θρησκευτικής λατρείας, αλλά και θεματοφύλακες της παράδοσης. Φημισμένοι μάστορες έδιναν τον καλύτερο εαυτό τους, ιερουργούσαν επί της πελεκητής πέτρας, και του ξυλόγλυπτου τέμπλου, στο εσωτερικό συσσωρευόταν με δωρεές μέγας πλούτος (εικόνες, πολυέλαιοι, μανουάλια κ.λπ.)· οι εκκλησίες και τα μοναστήρια ήταν σημεία κοινωνικής αναφοράς στα δυσπρόσιτα μέρη της Ελλάδας.

Στον περίβολό τους γίνονταν οι γάμοι, τα πανηγύρια, ενταφιάζονταν οι νεκροί, στριφογυρίζουν ακόμη οι ψυχές τον προγόνων πολλών γενεών, εκεί γιόρταζαν και πενθούσαν, στον «Αγιο» του χωριού τους έκαναν τάματα με απίθανα «αιτήματα», κατέθεταν την ψυχή τους οι άνθρωποι. Και τώρα που η ορεινή ύπαιθρος ερημώνει, κάποιοι αφανείς ήρωες σε όλη τη χώρα –υπάρχουν αρκετοί– όπως ο Συμεών Διαμάντης στο Σούλι, πασχίζουν να περισώσουν ό,τι μπορούν από την προίκα των προγόνων τους. Δεν διστάζουν να γίνονται ενοχλητικά «κουνούπια», που με τα «τσιμπήματά» τους προσπαθούν να αφυπνίσουν την εξουσία.

Oπως, επί του προκειμένου, ο Σουλιώτης συνταξιούχος ο οποίος, βρίσκοντας, όπως λέει, ευήκοον ους στον περιφερειάρχη Ιωαννίνων Αλέξανδρο Καχριμάνη, πέτυχε την αναστήλωση της εκκλησίας, για να μην καταρρεύσει το κτίριο, και τώρα «τρέχει» για την ανάδειξη και συντήρηση των αγιογραφιών. Συζητώντας μαζί του δεν παύει να υπενθυμίζει τη ρήση του Τζον Κένεντι, «μην κοιτάς τι κάνει το κράτος για σένα, δες τι μπορείς να κάνεις και εσύ για το κράτος».