Φυσικές καταστροφές ή εγκληματικές ευθύνες; - Γράφει ο Παύλος Αλεξίου

Φυσικές καταστροφές ή εγκληματικές ευθύνες;  - Γράφει ο Παύλος Αλεξίου 

Οι τέσσερις θάνατοι πολιτών και τα τεράστια προβλήματα από τις ζημιές σε υποδομές και περιουσίες στη Θεσσαλία από την πρόσφατη καταιγίδα, ανέδειξαν για άλλη μια φορά την εγκληματική αδιαφορία και την γύμνια του αστικού κράτους και των κυβερνήσεών του. 

Και το έγκλημα συνίσταται στο γεγονός ότι η αντιπλημμυρική, αντιπυρική και αντισεισμική προστασία, είναι εντελώς ανύπαρκτη, επειδή προτεραιότητα του αστικού κράτους και όλων των κυβερνήσεών του δεν είναι οι λαϊκές ανάγκες αλλά τα κέρδη του κεφαλαίου. Οι καταστροφές δεν είναι «φυσικές», αλλά οφείλονται στο κλείσιμο ρεμάτων και των φυσικών τους δρόμων, ως αποτέλεσμα της τσιμεντοποίησης, στον μη καθαρισμό ρεμάτων και φρεατίων, στην τερατώδη και άναρχη δόμηση των μεγάλων αστικών κέντρων, στη μη ολοκληρωμένη διαχείριση και προστασία των δασών στις ορεινές περιοχές, με τα απαιτούμενα δασοτεχνικά έργα ορεινής υδάτινης οικονομίας - διευθέτησης των χειμάρρων, με αντιδιαβρωτικά έργα και ανασχετικά φράγματα, στις πυρκαγιές που έγιναν και στις αναδασώσεις που … δεν έγιναν, στη διαχείριση των φυσικών καταστροφών με τις επετειακές συνεδριάσεις επιτροπών, στο ότι δεν υπάρχει καμία πρόληψη και καμιά ετοιμότητα. 

Ακόμη και αυτή η βιαιότητα, η πύκνωση και η ένταση των καιρικών φαινομένων, οφείλονται σε ανθρωπογενείς παράγοντες, που έχουν να κάνουν με το είδος και τον τρόπο της ανάπτυξης, μιας ανάπτυξης καπιταλιστικής, που έχει σαν στόχο το κέρδος και που καταστρέφει το άνθρωπο και το περιβάλλον, που την υπηρετούν κυβέρνηση, μεγαλοεργολάβοι και οι μεγαλοεπιχειρηματίες, με συνενόχους Δημάρχους και Περιφερειάρχες. 

Είναι γνωστό άλλωστε ότι στα Ευρωπαϊκά Προγράμματα δεν υπάρχουν τέτοια έργα και η ΕΕ, η κυβέρνηση και η Αυτοδιοίκηση ελάχιστους πόρους διαθέτουν για τέτοιου είδους έργα, γιατί αυτά δεν είναι πελατειακά και δεν έχουν υψηλή κερδοφορία, αφού η ίδια η φύση τους δεν αφήνει περιθώριο στις εταιρείες που τα κατασκευάζουν να τα «λειτουργούν» κιόλας, να εισπράττουν δηλαδή για δεκαετίες ανταποδοτικά τέλη χρήσης. Από την άλλη μεριά, το κέρδος για τα έργα αυτά, για διάφορους λόγους, δεν είναι ιδιαίτερα ελκυστικό για το μεγάλο κεφάλαιο. Απεναντίας προωθούνται οι «Αστικές Αναπλάσεις», που είναι το «αγαπημένο παιδί» όλων των αιρετών, ακριβώς γιατί πίσω τους κρύβονται μικρότερα ή μεγαλύτερα επιχειρηματικά συμφέροντα και ρουσφέτια. 

Όμως το κράτος, πέρα από ανέτοιμο και ανεύθυνο, αποδείχτηκε ανύπαρκτο στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων της φονικής καταστροφής, παρά τις υπεράνθρωπες προσπάθειες πυροσβεστών, ΕΜΑΚ, δημοτικών συνεργείων κλπ. Τα τεράστια προβλήματα από τις ζημιές σε υποδομές και περιουσίες στη Θεσσαλία ανέδειξαν την γύμνια των υπηρεσιών Περιφέρειας - Δήμων στο να λάβουν στοιχειώδη μέτρα ανακούφισης των πληγέντων. 

Τι άλλο να πει κανείς όταν μετά από δέκα πέντε και πλέον μέρες από την πλημμύρα, η Περιφερειακή Αρχή ούτε καν έχει οργανώσει τις διαδικασίες, που έχει υπ’ ευθύνη της, της καταγραφής και εκτίμησης των ζημιών των επιχειρήσεων. Σύμφωνα με καταγγελία του Συλλόγου των εργαζομένων «στην Περιφερειακή Ενότητα Καρδίτσας συγκρότησε οχτώ Επιτροπές Καταγραφής & Αποτίμησης Ζημιών, αλλά δεν τους εξασφάλισε ούτε υπηρεσιακά αυτοκίνητα για τις αυτοψίες τους, ούτε τον αναγκαίο εξοπλισμό, ούτε τα αναγκαία Μέσα Ατομικής Προστασίας. Οχτώ Επιτροπές χωρίς μέσα, για 3.000 αιτήσεις!!! σημαίνει, ότι όλα θα προχωρούν με ρυθμό χελώνας, ότι θα υπάρξουν τραγικές καθυστερήσεις στις σχετικές αποζημιώσεις, ότι κινδυνεύουν οι πληγείσες επιχειρήσεις να μην πάρουν ούτε αυτά τα ελάχιστα προβλεπόμενα ποσά». 

Την ίδια ώρα κυβέρνηση, Δήμοι και Περιφέρεια μεταθέτουν ο ένας στον άλλο τις ευθύνες για την κατάσταση. Και σε αυτή την περίπτωση, πρωθυπουργός, κυβερνητικοί και κρατικοί αξιωματούχοι επισκέφτηκαν εθιμοτυπικά την περιοχή για να τάξουν λίγες μερίδες φαγητού, τα γνωστά πενιχρά επιδόματα, που συνήθως καθυστερούν και να υποσχεθούν έργα που … δεν θα γίνουν. Μήπως έγιναν άραγε τα έργα που είχαν υποσχεθεί στην Μάνδρα; Όχι βέβαια. Γι αυτό οι κάτοικοι της Καρδίτσας τους αποδοκίμασαν, χαλώντας τους το επικοινωνιακό «σόου» και υποχρεώνοντας τις αστυνομικές δυνάμεις να αφήσουν ελεύθερους τους πολίτες που είχαν αρχικά προσαχθεί. 

Όλοι αυτοί επικαλούνται τους όρους «θεομηνία», «ακραία καιρικά φαινόμενα», «κλιματική αλλαγή», «ανθρώπινη παρέμβαση», «γραφειοκρατία», για να κρύψουν τις πραγματικές αιτίες και να συγκαλύψουν τις δικές τους διαχρονικές ευθύνες. Όμως δεν είναι δυνατόν στον 21ο αιώνα να επικαλούμαστε την οργή του θεού, όταν οι επιστήμες έχουν εξελιχτεί τόσο πολύ, όταν η ανάπτυξη της παραγωγής και της τεχνολογίας έχει κάνει γιγαντιαία βήματα στο δρόμο της μελέτης, της ερμηνείας, της πρόβλεψης και τελικά της αντιμετώπισης των φυσικών φαινομένων. 

Σε κάθε τέτοια περίπτωση η Πολιτική Προστασία με βάση την πρόγνωση, που γίνεται πλέον αρκετές μέρες πριν, το μόνο που κάνει είναι να «κηρύξει την περιοχή σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης», χωρίς όμως τα απαραίτητα μέτρα, για την αντιμετώπιση του φαινομένου και των επιπτώσεων του. Και αντί γι αυτό, «πετάνε το μπαλάκι» στους πολίτες με ένα ακόμη «κήρυγμα» περί ατομικής ευθύνης»! Γιατί τι άλλο σημαίνουν οι οδηγίες της ΓΓΠΠ ενόψει τέτοιου φαινομένου: «Όσοι βρίσκονται σε περιοχές που έχουν πλημμυρίσει στο παρελθόν ή βρίσκονται κοντά σε ποταμούς, χείμαρρους ή ακτές, αποφύγετε να μείνετε σε υπόγειους, ημιυπόγειους και ισόγειους χώρους. Εξετάστε το ενδεχόμενο για το διήμερο αυτής της κακοκαιρίας να μην παραμείνετε στα σπίτια σας και να φιλοξενηθείτε σε συγγενείς ή φίλους», δηλαδή να βρουν λύση οι ίδιοι, για το τι θα κάνουν, πού θα μείνουν, αφού πρέπει να φύγουν από τα σπίτια τους!. 

Η απουσία ενός ολοκληρωμένου σχεδίου πρόληψης φάνηκε και από το γεγονός ότι και στην Καρδίτσα και στο Μάτι και στη Μάνδρα δεν εφαρμόστηκε κανένα σχέδιο εκκένωσης και διάσωσης από το κράτος και ούτε τις ώρες της καταστροφής μπόρεσε στοιχειωδώς να λειτουργήσει ο κρατικός μηχανισμός. 

«Ατομική ευθύνη» λοιπόν παντού. «Ατομική ευθύνη» η προστασία από την εξάπλωση του κορωνοϊού, «ατομική ευθύνη» το εάν θα υπάρχει καθαρίστρια στο σχολείο, «ατομική ευθύνη» εάν ο γερανός τσακίσει το κεφάλι του εργάτη στη ΛΑΡΚΟ, «ατομική ευθύνη» εάν βρουν τραγικό θάνατο δεκάδες άνθρωποι στη Μάνδρα, στο Μάτι, στην Εύβοια ή στην Καρδίτσα. 

Και είναι σκανδαλωδώς προκλητικό το «ξέπλυμα» της κυβέρνησης και το πέπλο σιωπής για την συγκάλυψη ή την αποποίηση ευθυνών, που γίνεται απ΄ όλα σχεδόν τα ΜΜΕ, που γι΄ αυτό το σκοπό η κυβέρνηση τα «μπούκωσε» με δεκάδες εκατομμύρια. 

Ούτε τέλος είναι ίδιες για όλους οι επιπτώσεις των φαινομένων αυτών, αφού η εκδήλωση των φυσικών φαινομένων μπορεί να μην είναι «ταξική», είναι όμως ιδιαίτερα «ταξικές» οι επιπτώσεις τους, αφού τις υφίστανται ιδιαίτερα οι υποβαθμισμένες λαϊκές συνοικίες, τα φτωχά χωριά και τα λαϊκά στρώματα. 

Και στη Θεσπρωτία είχαμε παλιότερα πλημμυρικά φαινόμενα σε ρέματα και χειμάρους της περιοχής (Ν. Σελεύκεια, Λαδοχώρι, Κωκκυτός, Κρυσταλλοπηγή, Παγκράτι, Καραβοστάσι κλπ.), για τα οποία πρέπει γίνουν κατάλληλα έργα, να καθαρίζονται και να λαμβάνονται έγκαιρα μέτρα. 

Εμείς, μαζί με τους φτωχούς, εργαζόμενους της Καρδίτσας, της Κεφαλονιάς και της Ιθάκης, εκείνο που πρέπει να απαιτήσουμε, είναι άμεσα και γενναία μέτρα αποκατάστασης των πληγέντων, με αποζημιώσεις των ζημιών στο ακέραιο χωρίς όρους και προϋποθέσεις, έργα υποδομής, αντιπλημμυρικά, δασοτεχνικά, αντιδιαβρωτικά, διευθέτησης και καθαρισμού των ρεμάτων, δρόμους, σχολεία, νοσοκομεία κλπ., μέσα από ένα εκτεταμένο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, άμεση ενίσχυση των αρμόδιων υπηρεσιών με προσωπικό και μέσα, για να ολοκληρωθεί άμεσα η καταγραφή όλων των ζημιών. Μόνο μ’ αυτόν τον τρόπο οι κάτοικοι, οι εργαζόμενοι, δεν θα’ ναι «ξέφραγο αμπέλι» και «φτερό στον άνεμο», στο έλεος του καιρού ή καλύτερα στο έλεος μιας ασύδοτης και αντιλαϊκής πολιτικής.