Βιβλιοκριτίκη Βεζδρεβάνη στο βιβλίο του Αντ. Φούσα «ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ, ΤΟ ΔΑΚΡΥ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ»

Βιβλιοκριτίκη Βεζδρεβάνη στο βιβλίο του Αντ. Φούσα «ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ, ΤΟ ΔΑΚΡΥ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ» 

ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥ κ. ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΦΟΥΣΑ ΜΕ ΤΊΤΛΟ: 

«ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ, ΤΟ ΔΑΚΡΥ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ» 

ΓΡΑΦΕΙ Ο κ. ΗΛΙΑΣ ΒΕΖΔΡΕΒΑΝΗΣ, τέως Βουλευτής 

Όπως είναι γνωστόν εκυκλοφόρησε από τον Ιστορικό (ιδρύθηκε το 1891) Εκδοτικό Οίκο "Ι. ΣΙΔΕΡΗΣ" το βιβλίο του κ. ΑΝΤΩΝΗ ΦΟΥΣΑ με τίτλο «ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ ΤΟ ΔΑΚΡΥ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ». 

Ήδη, το βιβλίο παρουσιάσθηκε στην αίθουσα της παλαιάς Βουλής στην Αθήνα και στην αίθουσα του ξενοδοχείου SERAI στα Ιωάννινα από τους Πανεπιστημιακούς Ε. Βενιζέλο. Θ. Ρουσόπουλο, Αγ. Συρίγο, Στ. Φούσα. Τον συντονισμό της παρουσίασης είχε η Δημοσιογράφος και Βουλευτής Σοφία Βούλτεψη. Το κοινό κατέκλεισε και τις δύο αίθουσες. Πρέπει ακόμη να σημειώσουμε ότι το βιβλίο του κ. Φούσα εβραβεύθη από τον Δήμο Καλαμάτας με το βραβείο "Φωτέα" ως το καλύτερο βιβλίο της χρονιάς 2019 . 

Για τον συγγραφέα, Πανελληνίως γνωστόν, κ. ΑΝΤΩΝΗ ΦΟΥΣΑ, αρκούμεθα να σημειώσουμε τα ακόλουθα: Πρόκειται για τον διακεκριμένο Ποινικολόγο, τον πρώην Υπουργό των Κυβερνήσεων Τζανετάκη και Ζολώτα, τον μαχητικό Βουλευτή Ιωαννίνων και τον υιό του Προοδευτικού Κοινοτάρχη Ρεπετίστας - Πωγωνίου αείμνηστου και σεβαστού μας Γρηγορίου Φούσα. 

Ο τίτλος του Βιβλίου αφυπνίζει και ερεθίζει τα πατριωτικά συναισθήματα και η έκταση αυτού (590 σελίδες) εντυπωσιάζει τον αναγνώστη. Ο Αμερικανός Φιλόσοφος ΑΜΟΣ ΑΝΚΟΤ (1799 - 1888) είχε ειπεί: "ΑΡΙΣΤΟΝ βιβλίο είναι εκείνο, που το ανοίγουμε με λαχτάρα και το κλείνουμε με κέρδος". 

Ήταν φυσικό να μην μπορώ να αξιολογήσω το βιβλίο του κ. Φούσα πριν το αναγνώσω. Γνωρίζοντας όμως, τον συγγραφέα ήλπιζα - σαφέστατα - ότι θα αναγνώσω ένα σπουδαίο πόνημα. 

Με μεγάλη λαχτάρα, λοιπόν, και με ιδιαίτερο ενδιαφέρον άνοιξα και με πολλά κέρδη έκλεισα το βιβλίο του κ. Φούσα, καθώς επλούτισα τις γνώσεις μου για το Βορειοηπειρωτικό ζήτημα. Ύστερα από τρείς προσεκτικές αναγνώσεις και χωρίς κανένα ενδοιασμό, χαρακτηρίζω αυτό ως ΑΡΙΣΤΟΝ Βιβλίον. 

Ο χαρακτηρισμός αυτός γίνεται με απολύτως αντικειμενική θεώρηση, δικαία κρίση απαλλαγμένη από συναισθηματισμούς. Ακόμη πρέπει να σημειωθεί ότι γίνεται από άνθρωπο - του γράφοντα - που έχει ασχοληθεί με το ΒΟΡΕΙΟΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ από τα παιδικά του χρόνια. 

...Και προς απόδειξη των ανωτέρω, που έχουν άμεση σχέση με τον δοθέντα χαρακτηρισμό ως ΑΡΙΣΤΟΥ βιβλίου από ημάς, κρίνομε σκόπιμο να κάνουμε την ακόλουθη αναφορά, που έχει ως εξής: 

« Το 1948 οι Βορειοηπειρώτες, από τις περιοχές της Κορυτσάς, Μοσχόπολης, Πρεμετής και Κολωνίας, ίδρυσαν τον Πατριωτικό Σύλλογο "ΣΕΛΑΦΟΡΟΣ". Ο αναφερθείς Σύλλογος, κινούμενος στα πλαίσια των σκοπών του, απέστειλε το υπ' αριθμόν 759/ 22 Οκτωβρίου 1950 εγγραφό του προς όλους τους Δημάρχους της Ελλάδος. Με το έγγραφο αυτό αφ' ενός ενημέρωνε αυτούς ότι την 19 Νοεμβρίου 1950 θα τελούσε Δοξολογία στον Μητροπολιτικό Ναό των Αθηνών για την 10η Επέτειο της Απελευθέρωσης της Κορυτσάς από τον Ελληνικό Στρατό και αφ' ετέρου καλούσε αυτούς (Δημάρχους) να πράξουν το ίδιο στις έδρες τους. 

Οι Δήμαρχοι της χώρας από το Διδυμότειχο ως την Σπάρτη και από την Κέρκυρα μέχρι την Κάλυμνο της Δωδεκανήσου ανταποκρίθηκαν στο "κάλεσμα" του "ΣΕΛΑΣΦΟΡΟΥ" και ενημέρωσαν αυτόν εγγράφως για τα ψηφίσματα, επετειακές εκδηλώσεις και ομιλίες διαφόρων σπουδαίων προσωπικοτήτων της εποχής εκείνης. Ένα μεγάλο τμήμα των εγγράφων, που απέστειλαν οι Δήμαρχοι, ο "ΣΕΛΑΣΦΟΡΟΣ" τα συμπεριέλαβε σ' ένα βιβλίο - Λεύκωμα με τίτλο: "ΣΚΛΑΒΩΜΕΝΗ ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ". 

Αυτό το βιβλίο μου εδώρησε ο αείμνηστος διδάσκαλος μου Κ. ΠΑΠΑΓΓΕΛΗΣ, από το Κούρεντα - Ιωαννίνων, επειδή είχα γράψει - πέμπτη τάξη του Δημοτικού - την καλύτερη έκθεση για τη Βόρειο Ήπειρο. 

Η "ΣΚΛΑΒΩΜΕΝΗ ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ" ήταν η πρώτη μου επαφή με το Βορειοηπειρωτικό Ζήτημα. Από αυτό το βιβλίο έμαθα για την συμφωνία του Λονδίνου το 1915, για τη Συμφωνία Τιτόνι - Βενιζέλου 1919 για το Πρωτόκολλο της Καπετίστας 1920, για τα Ψηφίσματα της Αμερικάνικης Γερουσίας 1920, 1946 και πολλά πολλά άλλα όπως και για τον ενταφιασμό του Βορειοηπειρωτικού Ζητήματος από τον Ελευθέριο Βενιζέλο, που όταν οι Μεγάλοι Φίλοι του, τον έθεσαν προ του Διλλήματος Βόρειος Ήπειρος ή Νησιά του Αιγαίου προτίμησε τα Νησιά χωρίς να σώσει την Ίμβρο και την Τένεδο! 

Στην συνέχεια, με ιδιαίτερο ζήλο, ανέγνωσα δεκάδες βιβλία αναφερόμενα στο Βορειοηπειρωτικό Ζήτημα με πρώτο το βιβλίο του Θεσπρωτού Νομικού και Πολιτικού, αειμνήστου ΧΡΗΣΤΟΥ ΠΑΠΑΣΤΑΥΡΟΥ "ΕΛΛΑΣ ΚΑΙ ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ", που μου το εδώρησε όταν τον επεσκεύθηκα το 1962 για να τον ενημερώσω για τις εκλογές στον Σύλλογο Θεσπρωτών Φοιτητών που ήμουν Γενικός Γραμματέας του. 

...Και το 1966 (26 ετών) εκυκλοφόρησα το βιβλίο μου με τίτλο "ΣΤΗΝ ΑΛΗΤΡΩΤΗ ΒΟΡΕΙΟΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ ΓΗ", που με την ευγενική φροντίδα πλήθους Διδασκάλων έφθασε σε πολλές εκατοντάδες μαθητών σ΄ολόκληρη την Ήπειρο, αλλά, έφθασε και στα χέρια του αείμνηστου Μητροπολίτη ΣΕΒΑΣΤΙΑΝΟΥ με τον οποίο υπήρξε αγαστή συνεργασία. Συνεργασία ακόμη και για την αποστολή των Μηνυμάτων του προς τους Βορειοηπριρώτες με τους αείμνηστους Θεσπρωτούς Πατριώτες Μπουράζη, Πλαισιώτη, Γάκη με κίνδυνο τη ζωή τους...» 

Έκανα αυτή την αναφορά για να τονίσω ότι παρά το γεγονός της ενημέρωσής μου για το Βορειοηπειρωτικό Ζήτημα από πλήθος πηγών και την συνεχή ενασχολησή μου με το μεγάλο αυτό Εθνικό Θέμα, ομολογώ ότι στέκομαι με θαυμασμό μπροστά στο ΑΡΙΣΤΟ βιβλίο του Ηπειρώτη ΑΝΤΩΝΗ ΦΟΥΣΑ και σημειώνω: Είναι έργο πλήρες, είναι ολοκληρωμένο, είναι ξεχωριστό, είναι αληθινό Εγχειρίδιο! Ναι, εγχειρίδιο και με τις δύο εννοιές του, που αφ' ενός ως δίκοπο κοφτερό μαχαίρι αποκόπτει τα άρρωστα μέλη του οργανισμού και σώζει τα υγιή, που στην περίπτωσή μας ξεχωρίζει τα ψεύτικα από τα αληθινά και αφ' ετέρου με την έννοια του βιβλίου, που, παρουσιάζει με σωστό και οργανωμένο τρόπο τις βασικές αρχές ενός αντικειμένου - θέματος, που εδώ είναι η γέννηση, η πορεία, η εξέλιξη και η σημερινή πραγματικότητα του Βορειοηπειρωτικού Ζητήματος με καταγραφή - ΚΥΡΙΩΣ- αγώνων, θυσιών, ταλαιπωριών, βασανισμών, εκτελέσεων των Αδελφών μας Γνησιότατων Ελλήνων, Βορειοηπειρωτών. 

Είναι αλήθεια ότι απαιτήθηκε πολύς χρόνος για την μελέτη αυτού του Πνευματικού Έργου του φίλτατου κ. Φούσα, αλλά με τις σημειώσεις - υπογραμίσεις της τρίτης ανάγνωσης "γεύθηκα" την σοφία, την γνώση, την επιστημοσύνη, την αλήθεια, τον πατριωτισμό, την συνέπεια, την αγωνιστηκότητα, την φρόνηση του ξεχωριστού Συγγραφέα κ. Φούσα. 

Από το εξώφυλλο ο Συγγραφέας ομιλεί για ΒΟΡΕΙΟ ΗΠΕΙΡΟ και στις σελίδες του βιβλίου καταγράφεται εκατοντάδες φορές η ονομασία αυτής της Πανάρχαιας Ελληνικής Γής ως ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ, όπως για πρώτη φορά καθιερώθηκε αυτός ο όρος, με το πρωτόκολλον της Κέρκυρας την 17 Μαΐου 1914, αποκοπείσα - βιαίως - από τον κορμό της Μιας και Ενιαίας Ηπείρου. 

...Και το πράττει αυτό ο κ. Φούσας για να συνετίσει κάποιους ψευτοκουλτουριάριδες που, - ανόητα - ονομάζουν αυτήν ως Νότιο Αλβανία. Η πρόθεση του κ. Φούσα είναι να παρουσιάσει το Βορειοηπειρωτικό Ζήτημα σε βάθος με αφορμή τα γεγονότα των ετών 1984 - κατά τα οποία είχε προσωπικές παρεμβάσεις και πρωτοβουλίες. Η παρουσίαση αυτών των παρεμβάσεων - πρωτοβουλιών γίνεται με απόλυτη ειλικρίνεια, με σεβασμό στην Ιστορική αλήθεια με παράθεση έγκυρων κειμένων και με επιστημονικά τεκμήρια, βασισμένα σε πλήθος στοιχείων και αποδείξεων. 

Σημειώνουμε αυτές τις πρωτοβουλίες και παρεμβάσεις του κ. Φούσα. Είναι οι ακόλουθες: 

1. Η ομιλία του κ. Φούσα, το 1984, για τα ανθρώπινα δικαιώματα των Βορειοηπειρωτών με πρωτοβουλία του "Συνδέσμου Ηπειρωτών Επιστημόνων". 

2. Η πρόταση του κ. Φούσα, το 1988, στο Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών, του οποίου ήταν μέλος του Δ.Σ., για συγκρότηση Επιτροπής εκ των Δικηγόρων, που θα επεσκέπτετο την Αλβανία, για να διαπιστώσει την κατάσταση των Αθρωπίνων δικαιωμάτων των Βορειοηπειρωτών. 

3. Η Εισήγηση του κ. Φούσα, το 1994, για την συγκρότηση Διακομματικής Επιτροπής εκ Βουλευτών, που θα παρίστατο στην "στημένη" Δίκη των "πέντε" Ηγετικών Στελεχών της ΟΜΟΝΟΙΑΣ. 

4. Η πρωτοβουλία του κ. Φούσα το 1996 για συζήτηση Επερώτησης στην Βουλή για το Βορειοηπειρωτικό Ζήτημα (Η δεύτερη υπογραφή και ομιλία σ' αυτήν την Επερώτηση ήταν του γράφοντος). 

5. Η αποδοχή, το 1997, από τον κ. Φούσα της πρότασης της ΟΜΟΝΟΙΑΣ για να μεταβεί στην Βόρειο Ήπειρο προκειμένου να συμβουλεύσει και να ενθαρύνει τους Βορειοηπειρώτες ώστε να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα, που προκάλεσαν οι "Πυραμίδες" -παρατράπεζες - στους Βορειοηπειρώτες και Έλληνες επιχειρηματίες. Η επίσκεψη αυτή, παρ' ολίγον να προκαλέσει τραγωδία για τον κ. Φούσα. 

Με βάση και αφετηρία τις ανωτέρω πρωτοβουλίες και παρεμβάσεις ο κ. Φούσας ξετυλίγει, με θαυμαστή τεκμηρίωση, ΟΛΟΚΛΗΡΗ την Ιστορία του Βορειοηπειρωτικού Ζητήματος, επικαλούμενος πηγές και κείμενα που έχουν ήδη καταγραφεί Ιστορικώς. 

Ακόμη στο θαυμαστό αυτό πόνημα περιγράφεται η « εύλεκτος πυριτιδαποθήκη» των Βαλκανικών χωρών, που Ιστορικά δεν δικαιούνται «Μεγάλο - Ιδεατισμών». 

Με ιδιαίτερα ευγενικό αλλά και "τσουχτερο" τρόπο αναφέρεται στις πλαστογραφίες της Ιστορίας, που διαπράττουν οι Αλβανοί, αφού ονομάζουν τον Ηπειρώτη (Μολοσσό) βασιλιά της Ηπείρου, ΠΥΡΡΟ, ως Αλβανό όπως τον Γ. Καστριώτη - Σκεντερμπέη (Αλέξανδρος Άρχων) ονομάζουν Εθνικό Ήρωα των Αλβανών και ας κατέσφαξε χιλιάδες "Σκιπιτάρους" επειδή ήσαν σύμμαχοι των Τούρκων - Οθωμανών, που αυτός πολεμούσε επί τρεις δεκαετίες ΑΗΤΤΗΤΟΣ! 

Αν βέβαια είχαν διαβάσει το βιβλίο του Πλούταρχου "ΒΙΟΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΙ" δε θα τολμούσαν να ισχυρίζονται αυτές τις ανοησίες για τον Βασιλιά Πύρρο. 

Όπως επίσης δε θα ονόμαζαν, τον Γ. Καστριώτη Σκεντερμπέη Εθνικό Ήρωα των Αλβανών, αν είχαν διαβάσει το βιβλίο του σύγχρονου του Σκεντερμπέη, Marinus BARLETIUS (Μαρίνο Μπαρλέτι) που τιτλοφορείται "HISTORIA DE VITA ET GESTIS ISKARDEBEGI EPIRATURUM PRINCI- PIS= Η ιστορία της ζωής και των πράξεων του Σκεντερμπέη Πρίγκιπα των Ηπειρωτών". Στο αναφερθέν βιβλίο ο συγγραφέας του υπερασπίζεται την Ηπειρωτική καταγωγή του Γ. Καστριώτη εγγονός του Κ. Καστριώτη καθόσον ήταν υιός του Φεουδάρχη της Κροϊας Ιωάννη Καστριώτη Έλληνα Ηπειρώτη φεουδάρχη της Ημαθίας και της Καστοριάς. 

Ο Συγγραφέας κ. Φούσας δεν αφήνει να "περάσει" έξω από το θαυμαστό πόνημα του η προσπάθεια των Αλβανών να "αλβανοποιήσουν"και τους Αρβανίτες. Μ ε πλούσια βιβλιογραφική τεκμηρίωση ο κ. Φούσας αποδεικνύει ότι οι Αρβανίτες είναι γνησιότατοι Έλληνες (Ηπειρώτες) της περιοχής του Αρβάνου που από την επικοινωνία τους με τους Αλβανούς, Σέρβους, Σλάβους, Τούρκους, Βούλγαρους "έκτισαν" το Αρβανίτικο γλωσσικό ιδίωμα, που μόνη σχέση έχει με την αλβανική γλώσσα τις ολίγες - δάνειες - λέξεις, που δεν επαρκούν για τη γλωσσική επικοινωνία των Αλβανών με τους Αρβανίτες. 

Έτσι προέκυψε το Αρβανίτικο Γλωσσικό Ιδίωμα, το οποίο - σαφέστατα- δεν είναι Αλβανική Γλώσσα, ούτε προσδίδει Αλβανική Εθνική Συνείδηση. Άλλωστε, όταν οι Αρβανίτες του Αρβάνου συστρατεύονταν με τον Καστριώτη Σκεντερμπέη οι Σκιπτάροι φύλαρχοι πολεμούσαν αυτόν ως Σύμμαχοι των Οθωμανών Τούρκων και επλήρωσαν αυτή τη συμμαχία με σφαγιασμό χιλιάδων Σκιπιτάρων από τον Γ. Καστριώτη. Ασφαλώς καλό θα ήταν οι Εθνικιστές της Αλβανίας να ακούσουν τον Αλβανό Ιστορικό και Πολιτικό (Αρχηγό Κόμματος) Πασκάλ Μίλο, που συμβουλεύει: «Πρέπει να κατεβούμε από τα σύννεφα. Οι νέες γενιές των Αλβανών θέλουν αλήθειες. Ο Σκεντερμπέης δεν αγωνίσθηκε για τους Αλβανούς αλλά για το Χριστιανισμό με σημαία τον Δικέφαλο Αετό των Βυζαντινών Αυτοκρατόρων». 

... Και ακόμη ας ακούσουν οι Αλβανοί Εθνικιστές τον Αλβανο - Κοσσοβαρο βουλευτή Αμίρ Αμέτι, που μέσα στην Κοσσοβαρική Βουλή είπε: "Ο Σκεντερμπέης δεν πρέπει να αποκαλείται Εθνικός Ήρωας των Αλβανών, διότι έχει σφάξει πολλούς Αλβανούς, επειδή πίστευαν στην Μουσουλμανική θρησκεία". 

Εμείς θα συστήσουμε τους γείτονες Αλβανούς να συνειδητοποιήσουν ότι η σκοπιμότητα κάποιων Δυνάμεων τους ίδρυσε σαν κράτος προτεκτοράτο, που το απετέλεσαν "φυλές και καπετανάτα" Γκέκηδων, Λιάπηδων και Τόσκηδων, διαφορετικής καταγωγής και κουλτούρας. Ας μιλήσουν στις νέες γενιές όπως εμίλησε ο Έλληνας Αγωνιστής του 1821, Στρατηγός ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ: «Από εμένα αρχίζει η Ιστορία της οικογένειάς μου » 

...Και να αρχίσουν να γράφουν την Ιστορία της χώρας χωρίς πλαστογραφίες και "αλβανοποιήσεις" Ιστορικών Προσωπικοτήτων, που δεν έχουν καμία σχέση με ρην "Σκιπερία". 

...Και ακόμη εγκαταλείποντας τους "σε μεγαλο-ιδεατισμούς" να πράξουν έργα, που τιμούν τους Λαούς, και καταγράφουν αληθινή Ιστορία. 

...Και τα ανωτέρω τα υπογράφει άνθρωπος, που συνειδητά επέλεξε να είναι μέλος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ελληνοαλβανικής Φιλίας, διατελας αντιπρόεδρος αυτής. 

Ο συγγραφέας κ. Φούσας με την γνωστή του ευαισθησία για τα Εθνικά θέματα στο σύγγραμμα του αναφέρεται και στους "Μουσουλμανοτσάμηδες" της Θεσπρωτίας, που ως Συνεργάτες του Φασισμού και του Ναζισμού και αφού εξάντλησαν όλο τον Ποινικό Κώδικα, κατέφυγαν στην Αλβανία για ν αποφύγουν το Δικαστήριο Δοσίλογων. Ομιλεί με καταγραφή δολοφονιών, βασανισμών, βιασμών, απαγωγών, πυρπολήσεων οικιών, αρπαγή Χριστιανικών περιουσιών κλπ, αλλά και βιαιότητες σε βάρος του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού. 

... Και όλα αυτά με αδιαμφισβήτητα στοιχεία, που η έρευνα του κ. Φούσα ανεκάλυψε σε βιβλία, δημοσιεύματα, αρχεία κλπ. 

Όσοι γνωρίζουμε τον κ. Φούσα διαπιστώνουμε ότι, μεταξύ των άλλων, είναι νουνεχής, μετριοπαθής, λογικός, έξυπνος, συνεπής, εχέφρων, ρεαλιστής και γενικά άνθρωπος ηπίων τόνων. Έχοντας αυτά τα προσόντα - αρετές πιστεύει ότι τα προβλήματα των Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού θα αντιμετωπισθούν με την είσοδο της Αλβανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. 

Σεβόμεθα την άποψη αυτή, αλλά το πρόβλημα θα παραμείνει με ανεκπλήρωτους τους πόθους των Βορειοηπειρωτών και ολόκληρου του Ελληνισμού. Εμείς ισχυριζόμεθα ότι η διπλωματία μας έχει ακόμη ένα χαρτί στα χέρια της. Με καλή οργάνωση και ΚΑΛΕΣ συμμαχίες να προκαλέσει τη συζήτηση του προβλήματος στην διακοπείσα Συνεδρίαση του Συνεδρίου της Ειρήνης στο Παρίσι το έτος 1946. Διπλωματικά το θέμα εκρεμεί στους Υπουργούς Εξωτερικών Αγγλίας, Γαλλίας, Ρωσίας και Η.Π.Α. Ουτοπία; Ουτοπική εφάνταζε και η φράση του τελευταίου πριν τον διασκορπισμό των Εβραίων, Αρχιραβίνου, πριν 2000 χρόνια που είχε ειπεί: "Φεύγουμε για να γλυτώσουμε, αλλά για να ξαναγυρίσουμε" . 

... Και γύρισαν το 1948 και έφτιαξαν το κράτος τους το Ισραήλ. 

... Η ζωή των Εθνών δε "μετράει" με ημέρες, εβδομάδες, μήνες, χρόνια. Μετράει και με χιλιετίες. 

Συμπερασματικά οφείλω να τονίσω ότι από κάθε σελίδα του βιβλίου του κ. Φούσα ξεχειλίζει ένα πικρό παράπονο, που γίνεται δάκρυ της καρδιάς, και απευθύνεται στους Ισχυρούς της Γής, οι οποίοι αγνόησαν τις τρείς απελευθερώσεις της Βορείου Ηπείρου από τον Ελληνικό Στρατό και ανέχονται μέχρι και σήμερα αυτή, η Πανάρχαια Γη του Ελληνισμού να ευρίσκεται έξω από τα σύνορα της Μητέρας Πατρίδας. 

Φίλτατε Αντώνη Φούσα, είμαι ευτυχής, που έγινα κοινωνός του σπουδαίου πονήματός σου, που το συνιστώ σε κάθε Έλληνα, με την βεβαιότητα, ότι πολλά θα έχει να ωφεληθεί από την ανάγνωση αυτού. Ιδιαίτερα χρήσιμο θα είναι αυτό το βιβλίο σε Ιστορικούς, Συγγραφείς, Πανεπιστημιακούς, Εκπαιδευτικούς. 

Εύχομαι να είναι καλοτάξιδο και να κοσμήσει τις Βιβλιοθήκες των Βιβλιόφιλων. 

ΗΛΙΑΣ Κ. ΒΕΖΔΡΕΒΑΝΗΣ