Ρούλα Χίνου – Η αρχόντισσα της Μουργκάνας

Ρούλα Χίνου – Η αρχόντισσα της Μουργκάνας

Μαρίας Μόσχου - hephaestuswien.com

Η Σωτηρία Μούτσου-Χίνου κατάγεται από το Κεφαλοχώρι Θεσπρωτίας και γεννήθηκε στην Αθήνα. Ολοκλήρωσε τις σπουδές της στη Μαράσλειο Παιδαγωγική Ακαδημία και υπηρέτησε ως δασκάλα στην Κεφαλλονιά για 10 χρόνια και στη συνέχεια εργάσθηκε στην Αθήνα. Διακατεχόμενη από μεγάλη αγάπη για τη γενέτειρά της και τον ευρύτερο τόπο καταγωγής της ασχολήθηκε από πολύ νωρίς με τους Συλλόγους Αποδήμων Ηπειρωτών, αρχικά του χωριού της και μετέπειτα στην Ομοσπονδία Μουργκάνας. Το 1982 ίδρυσε σε συνεργασία με την καθηγήτρια των ΤΕΦΑ κα. Εριφύλλη Λάλου το πρώτο χορευτικό της τμήμα.

Λάτρης της Ηπειρωτικής πολιτιστικής κληρονομιάς αγωνίσθηκε –μαζί με τον αείμνηστο σύζυγό της Δημήτρη Χίνο- για τη διατήρηση των παραδόσεων και ιδιαίτερα του χορού.

Ως άριστη γνώστης των Ηπειρωτικών χορών άρχισε να προσφέρει αφιλοκερδώς τις γνώσεις της, μεταλαμπαδεύοντας την αγάπη της για τον χορό αλλά και για την Ήπειρο, τη Θεσπρωτία και τη Μουργκάνα στα νέα παιδιά της Πανειπηρωτικής Συνομσπονδίας και των χωριών της περιοχής της Ομοσπονδίας Μουργκάνας. Μία προσφορά που συνεχίζεται ακόμη και σήμερα, παράλληλα με τη συμμετοχή της στις διοικήσεις διαφόρων αποδημικών οργανώσεων.

Έχει βραβευθεί τρεις φορές από την Ομοσπονδία Μουργκάνας ‘όχι μόνο για την πολύτιμη προσφορά της για τη διατήρηση της παράδοσης αλλά και ως μεγάλη ευεργέτιδα, ενώ η Πανειπηρωτική Συνομοσπονδία τη βράβευσε πριν τέσσερα χρόνια για τη μεγάλη συνεισφορά της στη διατήρηση της Ηπειρώτικης παράδοσης.

Κυρία Χίνου, σας αποκαλούν αρχόντισσα της Μουργκάνας. Μεγάλη τιμή αυτός ο τίτλος. Πως νομίζετε ότι τον κερδίσατε;

Ίσως γιατί ως συνταξιούχος δασκάλα βρίσκομαι στο κατώφλι της τέταρτης ηλικίας, κι εμείς στην Ελλάδα συνηθίζουμε να δείχνουμε έναν ιδιαίτερο σεβασμό στους γεροντότερους.

Πάντως η αλήθεια είναι ότι αφιέρωσα τη ζωή μου στη Μουργκάνα, τη μάθηση και τη διδαχή χωρίς να κουραστώ ούτε μια στιγμή.

Όταν δε τούτο αναγνωρίζεται από τους συμπατριώτες μου και από τους παλιούς μαθητές μου τότε η χαρά γίνεται διπλή.

Είστε αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας. Πόσο δύσκολο είναι αυτό για μία γυναίκα;

Αυτό μου βγαίνει εύκολα γιατί είμαι «προπονημένη». Ο αδελφός μου, Βασίλης Τσοπόκης, υπήρξε ιδρυτής και πρώτος πρόεδρος της Ομοσπονδίας Μουργκάνας, επίσης ο μακαρίτης ο άνδρας μου, Δημήτρης Χίνος, υπήρξε κι εκείνος πρόεδρος της Ομοσπονδίας.

Έχοντας την εμπειρία τους στο δισάκι μου και με πολύ αγάπη για τον τόπο πορεύτηκα όλα αυτά τα χρόνια και συνεχίζω και τώρα να το κάνω υπό την προεδρία του Αλέξη Τσέκα, ο οποίος τα πηγαίνει καλά.

Τι σας δίδαξε η εμπειρία της εκπροσώπησης του τόπου που τόσο αγαπάτε;

Εδώ θα φλυαρήσω. Ο Ζαν Πωλ Σάρτρ, στο έργο του με τίτλο «Ο υπαρξισμός είναι ένας ανθρωπισμός», υποστηρίζει ότι «ο άνθρωπος είναι αυτό που ο ίδιος γίνεται». Προφανώς δεν θα είχε υπόψη του τους Έλληνες, θα έλεγα αστειευόμενη.

Εμείς παιδί μου, για έναν περίεργο λόγο, φαίνεται ότι γεννιόμαστε με υπερανεπτυγμένη την αίσθηση ενός χρέος: Να πάμε την ελληνική ταυτότητά μας παρακάτω στο χρόνο τουλάχιστον κατά μια γενιά.

θα έλεγα, δηλαδή, παραφράζοντας τον Σαρτρ, ότι ο άνθρωπος είναι αυτό που ο ίδιος γίνεται μέσα στο χρόνο.

Και επειδή ο «ελληνικός χρόνος» μετριέται σε χιλιετίες καταλαβαίνει κανείς το πόσο βαθύ είναι τούτο το χρέος που κάθε Έλληνας κουβαλάει στις πλάτες του.

Για να επιστρέψω στο ερώτημά σας ομολογώ ότι η εμπειρία μου όλων αυτών των χρόνων συνοψίζεται στην παροιμία που λέει «κάνε το καλό και ριχτό στο γιαλό».

Σας διαβεβαιώνω ότι το καλό και στο γιαλό να το ρίξει κανείς θα πιάσει τελικά τόπο.

Τι ιδιαίτερο έχει η Μουργκάνα, ώστε να αξίζει τόση αγάπη;

Τα χωριά που έχουν ως σήμα κατατεθέν το βουνό της Μουργκάνας στη Θεσπρωτία είναι από τα πιο φτωχά της Ευρώπης, όπως και η υπόλοιπη Ήπειρος βέβαια.

Ωστόσο, πολιτισμικά, επιτρέψτε μου να πω ότι τα θεωρώ από τα πλουσιότερα του κόσμου.

Ήθη, έθιμα, παραδόσεις, χοροί, τραγούδια μοναδικά σε χρώματα και Δωρικά στο ύφος χαρακτηρίζουν τον τοπικό πολιτισμό της Μουργκάνας.

Εκπλήσσομαι και εγώ η ίδια μερικές φορές από το πώς μια τόσο μικρή γεωγραφική περιοχή μπορεί να κρύβει μέσα της τόσο πολλούς πολιτισμικούς θησαυρούς που όλοι τους αξίζει να πάνε παρακάτω στο χρόνο, όχι μόνο ως παρακαταθήκη για τους Ηπειρώτες αλλά ως κληρονομιά για όλους τους Έλληνες.

Με ποιους τρόπους στηρίζετε εσείς προσωπικά την Ομοσπονδία της Μουργκάνας;

Από την ίδρυση της Ομοσπονδίας ξεκίνησα να διδάσκω παραδοσιακούς χορούς στα παιδιά των αποδήμων στην Αθήνα.

Πάνω από τετρακόσιοι νέοι και νέες πέρασαν από τα χέρια μου και αγάπησαν το χορό.

Τους βλέπω σήμερα να χορεύουν και καμαρώνω.

Τους βλέπω να χορεύουν, άλλοι στα πανηγύρια στα χωριά μας, άλλοι στην αίθουσα χορού της Ομοσπονδίας στην Αθήνα, άλλοι στις δημόσιες εμφανίσεις μας και δακρύζω.

Αλλά το πιο συγκινητικό είναι όταν βλέπω να φέρνουν στην Ομοσπονδία τα παιδιά τους ή τα εγγόνια τους για να μάθουν χορό από εμάς.

Νομίζω ότι είναι το πιο σημαντικό έχω πετύχει…

Τι ακριβώς είναι η Γιορτή Πολιτισμού «ΜΑΝΑ ΜΟΥΡΓΚΑΝΑ»;

Για την ακρίβεια είναι Πολιτιστικές εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται στα χωριά μας από ιδρύσεως της Ομοσπονδίας Μουργκάνας με θέμα την ιστορία, τα ήθη και τα έθιμα της περιοχής μας, οι οποίες από το έτος 2016 φέρουν την ονομασία Γιορτές Πολιτισμού «Μάνα Μουργκάνα».

Οι εκδηλώσεις πραγματοποιούνται μόνο στην Ήπειρο ή και στη Αθήνα, η οποία έχει πολλούς ηπειρώτικους συλλόγους;

Στην Ήπειρο πραγματοποιούντα οι εκδηλώσεις το μήνα Αύγουστο, ενώ στην Αθήνα η Ομοσπονδία Μουργκάνας καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους δίνει το στίγμα της μέσα από το χορό, τα δικά της τραγούδια, ή ακόμη και με θεατρικές παραστάσεις που η ίδια ανεβάζει.

Διδάσκεται επί έτη στα χορευτικά τμήματα της Ομοσπονδίας. Πως θα χαρακτηρίζατε μετά από τόσα χρόνια εμπειρίας τον ηπειρώτικο σκοπό;

Η μουσική και ο χορός προϋποθέτουν ρυθμό. Ωστόσο ο ρυθμός μπορεί να υπάρξει και χωρίς ήχο. Βλέπε τις επαναλαμβανόμενες κινήσεις που κάνει ένας θεριστής ή ένας κωπηλάτης κτλ. Αυτές έχουν ρυθμό. Εδώ βρίσκεται η βάση του χορού.

Με βεβαιότητα λοιπόν μπορούμε να πούμε ότι ο χορός προϋπήρξε της μουσικής και ότι ίσως είναι η πιο αρχαία τέχνη.

Το ιδιαίτερο που έχουν αρκετοί από τους ηπειρώτικους χορούς είναι το αρχέγονο στοιχείο που εμπεριέχουν.

Χαρακτηριστικό είναι επίσης ότι τα τραγούδια της Μουργκάνας βασίζονται σε πεντατονικές μουσικές κλίμακες που ήταν ιδιαίτερα δημοφιλείς στην αρχαία Ελλάδα.

Όλα αυτά νομίζω ότι συνδέουν ολοκάθαρα το παρόν με τη μητέρα φύση και την Ιστορία.

Γιατί κατά τη γνώμη σας πρέπει να ασχοληθεί κάποιος με παραδοσιακούς χορούς του τόπου του;

Για να έχει την ευχέρεια να εκφράζει την ταυτότητά του χωρίς λόγια.

Τι εκφράζει για εσάς προσωπικά το Ηπειρώτικο τραγούδι;

Κάθε περιοχή της πατρίδας μας έχει τα δικά της αριστουργήματα. Ωστόσο μου αρέσουν τα δικά μας γιατί είναι λιτά και δωρικά. Όπως η Ηπειρώτικη ψυχή.

Κα Χήνου, φέτος οι Έλληνες βιώνουν ένα Πάσχα πολύ διαφορετικά από όσα γνωρίζουμε. Πως αντιμετωπίζετε τη φετινή κατάσταση;

Όπως όλος ο κόσμος είμαστε κι εμείς συγκλονισμένοι. Ατίθασος λαός ο ελληνικός, όμως σε αυτήν την περίπτωση αντιδράσαμε με σοφία.

Έτυχε να βρίσκομαι στο χωριό όταν επιβλήθηκε η καραντίνα, και πειθάρχησα αυτομάτως. Κάνω υπομονή και πιστεύω ότι όλοι μαζί θα νικήσουμε αρκεί ο καθένας ξεχωριστά να μείνει τώρα στο σπίτι.

Γνωρίζετε ότι οι Ηπειρώτες είναι σκορπισμένοι σε όλες τις γωνιές της γης. Τι μήνυμα έχετε να στείλετε σε όλους τους Ομογενείς Ηπειρώτες;

Τους προτρέπω να ακούσουν στο YouTube ένα ηπειρώτικο μοιρολόι τούτες τις δύσκολες ώρες και εύχομαι από καρδιάς σε όλες και όλους Χρόνια Πολλά!

Σας ευχαριστώ πολύ και σας εύχομαι Καλό Πάσχα!