Βασίλης Γιόγιακας: «Άλμα σε σχέση με ό,τι ισχύει σήμερα ο νέος εθνικός μηχανισμός πολιτικής προστασίας» (+ΒΙΝΤΕΟ)

«Φιλόδοξη προσπάθεια που αποτελεί άλμα σε σχέση με ό,τι ισχύει σήμερα», χαρακτήρισε το νέο εθνικό μηχανισμό πολιτικής προστασίας ο Βασίλης Γιόγιακας κατά τη συζήτηση του σχετικού νομοσχεδίου στην Ολομέλεια της Βουλής.

Ο βουλευτής Θεσπρωτίας τόνισε ότι, προκειμένου το σύστημα να εφαρμοστεί όπως σχεδιάστηκε, χρειάζεται η στήριξη και η συνεργασία όλων των συντελεστών, η γρήγορη έκδοση των προβλεπόμενων υπουργικών αποφάσεων καθώς και η εξασφάλιση πόρων για έργα πρόληψης, για προσωπικό, εξοπλισμό και σύγχρονα μέσα. «Αισιοδοξούμε γιατί έχουμε τη στήριξη των πολιτών, οι οποίοι ασφαλώς δε θέλουν να δουν και - πολύ περισσότερο - να βιώσουν ξανά μια κραυγαλέα ανεπάρκεια των κρατικών μηχανισμών. Αυτό αναμένουν άλλωστε από ένα «κανονικό» κράτος, και αυτή την αξίωση οφείλουμε να δικαιώσουμε ως Κυβέρνηση» σημείωσε στο κλείσιμο της τοποθέτησής του ο Βασίλης Γιόγιακας.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ομιλίας:

Κύριοι υπουργοί,

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Η πολιτική προστασία έχει να κάνει με τη διασφάλιση θεμελιωδών αγαθών, πρώτα απ’ όλα της ίδιας της ανθρώπινης ζωής, αλλά επίσης της υγείας, της ασφάλειας, της στέγης.

Είναι εκείνο το πεδίο στο οποίο δοκιμάζεται η επάρκεια του κράτους να ανταποκριθεί σε καταστάσεις επείγουσες όσο και απρόβλεπτες.

Και το πεδίο όπου συχνά καθορίζεται η αντίληψη των πολιτών για την ικανότητα της διοίκησης, από την Κυβέρνηση μέχρι την Αυτοδιοίκηση.

Με αυτά κατά νου, οφείλουμε να προσεγγίζουμε τα θέματα της πολιτικής προστασίας χωρίς κραυγές, χωρίς κινδυνολογίες, χωρίς μεγαλοστομίες.

Αν μη τι άλλο, με το σύστημα πολιτικής προστασίας που προβλέπεται στο παρόν νομοσχέδιο, είναι ξεκάθαρο ότι αξιοποιούνται τα διδάγματα του πρόσφατου παρελθόντος.

Αρκεί, νομίζω, να θυμηθούμε μερικά από αυτά που επισημαίνονται στην έκθεση του καθηγητή Συνολάκη και των συνεργατών του για τη διαχείριση της πυρκαγιάς στο Μάτι:

Ότι δεν εκτιμήθηκε σωστά το μέγεθος και η πιθανότητα του φαινομένου.

Ότι δεν ειδοποιήθηκαν έγκαιρα οι κάτοικοι και οι διερχόμενοι.

Ότι δεν υπήρχε σχέδιο απομάκρυνσης των κατοίκων και εκκένωσης του οικισμού.

Δεν υπήρχε κατάλληλο σχέδιο για την αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων, ούτε ασφαλώς τοπικά σχέδια.

Ότι διαπιστώθηκαν φαινόμενα σύγχυσης, επικάλυψης ή ακόμα και άγνοιας αρμοδιοτήτων σε εθνική, περιφερειακή και τοπική κλίμακα.

Ότι, με λίγα λόγια, παρατηρήθηκε σε μεγάλο και ανεπίτρεπτο βαθμό έλλειμμα συντονισμού, έλλειμμα ηγεσίας, έλλειμμα ευθύνης, όπως είπε χαρακτηριστικά ο κύριος Υπουργός στις συναρμόδιες Επιτροπές.

Αυτά λοιπόν τα ελλείμματα – μαζί και το έλλειμμα πληροφόρησης - οδήγησαν στην ανάγκη να σχεδιαστεί ένα κεντρικό σύστημα πολιτικής προστασίας, με διπλό προσανατολισμό, και στην πρόληψη και στην αντιμετώπιση.

Ένα σύστημα που, έτσι όπως έχει σχεδιαστεί, φιλοδοξεί να θεραπεύσει συγκεκριμένες παραλείψεις και δυσλειτουργίες.

Να πληροφορεί έγκαιρα όλους τους εμπλεκόμενους, ήδη από το στάδιο της καταγραφής και παρακολούθησης απειλών.

Να έχει μια διοικητική δομή, το κάθε κομμάτι της οποίας να γνωρίζει τι πρέπει να κάνει, χωρίς να χάνεται χρόνος και να «μπλέκονται», όπως λένε, «οι γραμμές».

Να έχει ευελιξία και ταχύτητα σε ό,τι αφορά τη διαχείριση τόσο των ανθρώπων όσο και των υλικών πόρων.

Να φροντίζει για την εκπαίδευση των ανθρώπων σε όλες τις φάσεις διαχείρισης μιας έκτακτης κατάστασης, και σε αυτούς περιλαμβάνονται οι εθελοντές και οι πολίτες.

Να μπορεί να αξιοποιεί χρηματοδοτικά εργαλεία και να διαχειρίζεται κονδύλια με τη μεγαλύτερη δυνατή ταχύτητα και αποτελεσματικότητα.

Αυτές τις ανάγκες, αυτά τα ζητούμενα επιδιώκεται να καλυφθούν με ορισμένες από τις βασικές προβλέψεις του νέου συστήματος.

Με τον Ενιαίο Μηχανισμό Διαχείρισης και Αντιμετώπισης Κινδύνων διαμορφώνεται μια κάθετη δομή, από το εθνικό στο περιφερειακό και από κει στο τοπικό.

Με αποκεντρωμένες διαδικασίες και επιμερισμό αρμοδιοτήτων, όπου χρειάζεται.

Και στη βάση ενός Εθνικού Σχεδίου Πολιτικής Προστασίας, κάτω από το οποίο μπαίνουν ειδικά σχέδια που υποχρεούνται να έχουν οι Περιφέρειες και οι Δήμοι.

Με την αναβάθμιση της οικονομικής υπηρεσίας και τη σύσταση επιτελικής δομής ΕΣΠΑ ενισχύεται η οικονομική και η διοικητική αυτονομία της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας.

Αυτό θα δώσει τη δυνατότητα να απορροφηθούν κονδύλια του επόμενου ΕΣΠΑ που προορίζονται για την αντιμετώπιση καταστροφών.

Η έγκριση, η χρηματοδότηση και η εκτέλεση έργων πρόληψης - όπως οι καθαρισμοί οικοπέδων, οι διανοίξεις δρόμων και η δημιουργία αντιπυρικών ζωνών – θα γίνονται με γρήγορες διαδικασίες.

Βελτιώνεται η εκπαίδευση, και η επιμόρφωση των μελών του Πυροσβεστικού Σώματος, με την ένταξη της Πυροσβεστικής Ακαδημίας στη νέα Εθνική Σχολή Διαχείρισης Κρίσεων και Αντιμετώπισης Καταστροφών.

Γίνονται επίσης ουσιαστικά βήματα για την καλύτερη εκπαίδευση, την επιχειρησιακή εμπλοκή και την προστασία των εθελοντών πυροσβεστών.

Προβλέπονται σαφείς μηχανισμοί και διαδικασίες για την προληπτική απομάκρυνση των πολιτών, δηλαδή τη μετακίνησή τους από μια περιοχή όπου θεωρείται πιθανό να συμβεί ένα καταστροφικό γεγονός και πριν αυτό εκδηλωθεί εκεί.

Με την Εθνική Βάση Δεδομένων Κινδύνων και Απειλών καταγράφονται όλα εκείνα τα στοιχεία που μπορεί να προειδοποιήσουν για κάποιον κίνδυνο και δίνονται οι κατευθύνσεις για το ποιες δράσεις πρέπει να γίνουν και πότε.

Γίνεται πιο λειτουργικός ο «εγκέφαλος» του μηχανισμού διαχείρισης την ώρα της κρίσης, το Εθνικό Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων.

Από τις αλλαγές αυτές και μόνο είναι αντιληπτό, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ότι πρόκειται για μια φιλόδοξη προσπάθεια που αποτελεί ένα άλμα σε σχέση με ό,τι ισχύει σήμερα στην πολιτική προστασία.

Και ως τέτοιο χρειάζεται τη στήριξη και τη συνεργασία όλων των συντελεστών.

Χρειάζεται η γρήγορη έκδοση και εφαρμογή των προβλεπόμενων υπουργικών αποφάσεων.

Χρειάζεται εξασφάλιση πόρων και για έργα πρόληψης, για περισσότερους ανθρώπους, καλύτερο εξοπλισμό και πιο σύγχρονα μέσα, όπως πρέπει να γίνει με την ανανέωση του πυροσβεστικού στόλου.

Χρειάζεται να λειτουργήσουν τα επιχειρησιακά κέντρα και οι υπόλοιπες δομές.

Όπως χρειάζεται να ενισχυθεί η βάση του μηχανισμού σε τοπικό επίπεδο, με τη κάλυψη των πιο σημαντικών ελλείψεων των επιχειρησιακών μονάδων.

Με εκπαίδευση των εθελοντών και των στελεχών της Αυτοδιοίκησης που έχουν ρόλο στην πολιτική προστασία.

Με ασκήσεις ετοιμότητας και εκκενώσεων σε επιλεγμένες περιοχές υψηλού κινδύνου.

Και σε αυτή την περίπτωση, αυτά που πρέπει να γίνουν είναι - δίχως άλλο – πολλά.

Αισιοδοξούμε γιατί έχουμε τη στήριξη των πολιτών, οι οποίοι ασφαλώς δε θέλουν να δουν και - πολύ περισσότερο - να βιώσουν ξανά μια κραυγαλέα ανεπάρκεια των κρατικών μηχανισμών.

Αυτό αναμένουν άλλωστε από ένα «κανονικό» κράτος, και αυτή την αξίωση οφείλουμε να δικαιώσουμε ως Κυβέρνηση.