Οι υδρόμυλοι του Μαργαριτίου στη Θεσπρωτία

Οι υδρόμυλοι του Μαργαριτίου στη Θεσπρωτία

Το συγκρότημα υδρόμυλων του Μαργαρίτιου αποτελεί ένα από τα χιλιάδες παραδείγματα υδροκίνητων εγκαταστάσεων που δημιουργήθηκαν στον ελλαδικό χώρο κατά την προβιομηχανική περίοδο. 

Οι δύο μύλοι, που είναι κατασκευασμένοι σε σειρά και με υψομετρική διαφορά μεταξύ τους ώστε να εκμεταλλευτούν τη μεγαλύτερη δυνατή ποσότητα του διαθέσιμου νερού, τροφοδοτούνταν από δύο, τουλάχιστον, πηγές που υπήρχαν στους παρακείμενους λόφους. 

Οι υδρόμυλοι βρίσκονται επί της Ε.Ο. Ηγουμενίτσας - Πρέβεζας στο ύψος του Μαργαριτίου, σε απόσταση περίπου 25 χιλιομέτρων από την Ηγουμενίτσα. 

Το συγκρότημα κατασκευάστηκε πιθανότατα κατά το 19ο αιώνα, σύμφωνα με τη μαρτυρία οθωμανικών νομισμάτων που βρέθηκαν στη θεμελίωση του κατώτερου υδραύλακα. 

Ο ανώτερος μύλος επιβίωσε (στην τελική του μορφή ως πετρελαιοκίνητος), έως και τα μέσα του 20ου αιώνα. 

Πρόκειται για απλά μονόχωρα κτίσματα, στεγασμένα με κεραποσκεπή, που διαθέτουν έναν υπέργειο χώρο για το άλεσμα των δημητριακών και έναν τοξωτό ημιυπόγειο χώρο όπου βρισκόταν η οριζόντια φτερωτή που κινούσε τον αλεστικό μηχανισμό. 

Το νερό έφτανε στον ανώτερο μύλο με υδραύλακα μήκους 25 μέτρων και οδηγούταν πτωτικά στον μηχανισμό κίνησης. 

Εν συνεχεία, με φυσική κλίση, έρεε κάτω από το τοξωτό άνοιγμα του δυτικού τοίχου του μύλου, στον κατώτερο και καλύτερα διατηρημένο υδραύλακα, μήκους περίπου 60 μλετρα και ύψους 3,80 μέτρων. 

Κατά μήκος του συμπαγούς σώματος του τελευταίου διαμορφώνονται έξι τόξα -σήμερα είναι ορατά τα πέντε - εκ των οποίων τα τρία δυτικότερα είχαν κλειστεί πρόχειρα με ξερολιθιά. 

Στην άνω επιφάνεια είναι διαμορφωμένος με σχιστόπλακες ο υδραγωγός (μυλαύλακο).