Παρατήρηση περιστατικών μαζικής θνησιμότητας του δίθυρου Pinna nobilis (Πίννα)

H Πίννα (Pinna nobilis) είναι το μεγαλύτερο δίθυρο της Μεσογείου – μήκους έως και 1,20 μέτρα. Εδραίο είδος του θαλάσσιου πυθμένα (δεν μπορεί να κινηθεί), τρέφεται φιλτράροντας το θαλασσινό νερό, συμβάλλοντας έτσι στη διατήρηση της καθαρότητας του παράκτιων νερών. Η μέση διάρκεια ζωής της είναι τα 20 χρόνια. Συναντάται σε βάθη από 0,5 έως 60 μέτρα, μέσα ή κοντά σε λιβάδια Ποσειδωνίας. Αναπαράγεται μόνο μία φορά το χρόνο κατά τη διάρκεια λίγων εβδομάδων στο τέλος του καλοκαιριού. Η Πίννα προστατεύεται από την Ευρωπαϊκή Οδηγία Οικοτόπων 92/43, από τη Συνθήκη της Βαρκελώνης, καθώς και από την Ελληνική Νομοθεσία. Κύριοι παράγοντες απειλής της Πίννας είναι η παράνομη αλιεία, αλλά και η καταστροφή των οικοσυστημάτων όπου ζει λόγω αγκυροβολίας ή παράνομης αλιείας με συρόμενα εργαλεία.

Τους τελευταίους μήνες καταγράφεται στις ελληνικές θάλασσες μία νέα σημαντική απειλή, το παράσιτο Haplosporidum pinnae, που κινδυνεύει να αφανίσει το προστατευόμενο αυτό θαλάσσιο είδος το οποίο αντιμετωπίζει ήδη πολυάριθμες ανθρωπογενείς απειλές (παράνομη αλιεία, καταστροφή οικοτόπων κ.α.). Το παράσιτο αυτό εντοπίστηκε για πρώτη φορά στις ακτές της Ισπανίας το 2016 και έχει ήδη εξαλείψει ολόκληρους πληθυσμούς Πίννας στη δυτική Μεσόγειο. Η Διεθνής Ένωση Προστασίας της Φύσης (IUCN) έχει χαρακτηρίσει ως επείγουσα την παρακολούθηση και καταγραφή της εξάπλωσης του παρασίτου και συντονίζει τη συγκέντρωση των σχετικών δεδομένων στο σύνολο της Μεσογείου. Πέραν από την παρακολούθηση, προτεραιότητα είναι η ανάπτυξη όποιων μέτρων είναι δυνατόν να ανακόψουν αυτό το φαινόμενο.

Η δραματική μείωση της Πίννας (Pinna nobilis) στη Μεσόγειο αποτέλεσε θέμα ειδικού ενδιαφέροντος στο 42ο συνέδριο της Διεθνούς Επιτροπής για την Επιστημονική Εξερεύνηση της Μεσογείου (CIESM- Mediterranean Science Commission), στο Cascais της Πορτογαλίας.

Ο Φορέας Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών Καλαμά – Αχέροντα – Κέρκυρας παρακολουθεί από τη στιγμή αναφοράς εμφάνισης του παρασιτικού φαινομένου τους πληθυσμούς πίννας που έχει εντοπίσει στα όρια των θαλάσσιων περιοχών ευθύνης του (https://www.iucn.org/news/mediterranean/201805/pinna-nobilis-mass-mortality-outbreak-mediterranean-%E2%80%93-call-action-central-and-western-mediterranean-countries) με πρόσφατο εντοπισμό ατόμων πίννας στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή, επιβεβαιώνοντας την κρισιμότητα της κατάστασης διατήρησης του είδους που τείνει προς τον αφανισμό!

Για τη λήψη μέτρων προστασίας της P.nobilis στην περιοχή ευθύνης του φορέα διαχείρισης έχει κατατεθεί πρόταση στο Πλαίσιο Δράσεων Προτεραιότητας (ΠΔΠ) 2021-2027 της επόμενης προγραμματικής περιόδου και το είδος παρακολουθείται συστηματικά στις θέσεις εντοπισμού του.

Ακολουθεί φωτογραφικό υλικό με τις νεκρές πίννες που βρέθηκαν, μεγέθους περίπου 65 και 50 εκατοστών, αντίστοιχα.