ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑ: ΑΠΟΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΑΠΟΙΚΙΑΣ ΤΩΝ ΕΡΩΔΙΟΜΟΡΦΩΝ ΣΤΗ ΝΗΣΟ ΠΡΑΣΟΥΔΙ (+ΒΙΝΤΕΟ)

Για 8^η συνεχόμενη χρονιά πραγματοποιήθηκε φέτος η ετήσια καταμέτρηση των φωλιών των ερωδιόμορφων που φιλοξενεί η νήσος Πρασούδι, στο ΝΔ τμήμα του δέλτα Καλαμά (Ηγουμενίτσα). Πρόκειται για ένα μικρό νησί με χαμηλή μεσογειακή θαμνώδη βλάστηση, στο οποίο φωλιάζει ένας μεγάλος αριθμός ερωδιών όπως Λευκοτσικνιάς (Egretta garzetta), Γελαδάρης (Bubulcus ibis), Χαλκόκοτα (Plegadis falcinellus) και Κρυπτοτσικνιάς (Ardeola ralloides) ερωδιοί οι οποίοι προστατεύονται από ευρωπαϊκά και εθνικά καθεστώτα προστασίας. Η Νήσος Πρασούδι ανήκει μαζί με τον Υγρότοπο Εκβολών Καλαμά στο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000 (GR2120005) και αποτελεί περιοχή χωρικής αρμοδιότητας του φορέα διαχείρισης.
Η διαδικασία της απογραφής περιλαμβάνει την άφιξη στη νήσο Πρασούδι δια της θαλάσσιας οδού μέσω φουσκωτού σκάφους του φορέα διαχείρισης και την καταμέτρηση φωλιών, νεοσσών και αυγών πάνω στα δέντρα που βρίσκονται κυρίως στην κεντρική πλευρά του νησιού. Για να επιτευχθεί η μικρότερη δυνατή όχληση των ερωδιών, μειώνοντας τον χρόνο παραμονής πάνω στο νησί, η μέτρηση γίνεται τις πρώτες πρωινές ώρες από τρεις ομάδες των 2 ατόμων, καταμετρώντας η κάθε μια, συγκεκριμένη πλευρά του νησιού.

Στο πλαίσιο μιας ευρύτερης έρευνας για την χαλκόκοτα στην Ευρώπη που ξεκίνησε το 2018, πραγματοποιήθηκαν και δακτυλιώσεις νεοσσών Χαλκόκοτας στη νησίδα Πρασούδι από το Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών με τη συνδρομή του προσωπικού φύλαξης του φορέα διαχείρισης. Τοποθετήθηκε μεταλλικό δακτυλίδι στο δεξί πόδι και πλαστικό στο αριστερό. Το πλαστικό δακτυλίδι είναι λευκό και έχει χαραγμένο έναν τετραψήφιο, μαύρο, μοναδικό κωδικό για κάθε άτομο. Οι κωδικοί των δακτυλιδιών που τοποθετούνται στην Ελλάδα αρχίζουν από "0C.". Αν και κοσμοπολίτικο είδος η Χαλκόκοτα, ελάχιστα έχει μελετηθεί μέχρι σήμερα σε ολόκληρο τον κόσμο. Συνολικά, δακτυλιώθηκαν 11 νεοσσοί χαλκόκοτας με καταγραφή στοιχείων όπως, βάρος, μήκος και πλάτος ταρσού, μήκος φτερού κλπ.

Στόχος της δακτυλίωσης είναι ο μετέπειτα εντοπισμός των ατόμων, ώστε να αποκαλυφθεί η μεταναστευτική διαδρομή και ο τόπος διαχείμασής τους.

«Οι χαλκόκοτες χαρακτηρίζονται από πολλούς ιδιαίτερα πουλιά μιας και φημολογείται ότι αυτά είναι τα πουλιά που, σύμφωνα με το μύθο, έφεραν την καταστροφή γύρω από τη Λίμνη Στυμφαλία μέχρι να εξολοθρευθούν από τον Ηρακλή στον 6ο του άθλο!»

Για το 2019, το σύνολο των φωλιών φέτος αυξήθηκε στις 558 φωλιές από τις οποίες 136 ανήκουν σε χαλκόκοτες, 311 σε λευκοτσικνιάδες και 110 σε γελαδάρηδες. Σε λίγες φωλιές υπήρχαν ακόμα αυγά ενώ σε άλλες, νεοσσοί διαφόρων ηλικιακών ομάδων αλλά και νεαρά πουλιά που πετούσαν ήδη. Οι περισσότερες φωλιές (31) που καταγράφηκαν σε ένα δέντρο ανήκαν σε λευκοτσικνιάδες (26) και χαλκόκοτες (5). Με τη βοήθεια τηλεσκοπικού βραχίονα με καθρέπτη καταμετρήθηκαν όλοι οι νεοσσοί ή/και τα αυγά κάθε φωλιάς, με αποτέλεσμα την καταγραφή 1005 νεοσσών συνολικά από όλα τα είδη. Αξίζει να αναφερθεί η εκ νέου παρατήρηση φωλιάς κρυπτοτσικνιά πέντε έτη μετά.

Τέλος, σε σύγκριση με το 2018 αυξημένη ήταν η εύρεση νεκρών ατόμων (νεοσσοί/ενήλικα) χαλκόκοτας συμβάν όχι σπάνιο σε μικτές αποικίες ερωδιών (SOVRANO, Lorena Vanesa et al. Inusual mortandad de pichones y juveniles de Garza Bruja Nycticorax nycticorax (Ardeidae) en una nueva colonia nidificante en el centro de Argentina. Caldasia, [S.l.], v. 41, n. 2, p. 257-267, jul. 2019. ISSN 2357-3759).

Καταμετρήθηκαν συνολικά 111 δέντρα, στη πλειονότητά τους αγριελιές (Olea europaea). Οι άδειες φωλιές – κυρίως λευκοτσικνιάδων αλλά και χαλκοκοτών – είναι στο σύνολό τους 54, γεγονός πιθανόν λόγω της αποχώρησης των νεαρών ατόμων έτοιμων για πτήση. Ωστόσο, παρατηρήθηκαν και κενές φωλιές (χωρίς σπασμένα αυγά εντός ή εκτός της φωλιάς) ή χαλασμένες φωλιές από καιρικές συνθήκες. Συγκριτικά με το 2018, οι περισσότερες φωλιές ήταν και για φέτος αυτές των λευκοτσικνιάδων (311), σχεδόν διπλασιάστηκαν των γελαδάρηδων (110) και σταθερές παραμείναν της χαλκόκοτας (136). Στο γράφημα 1 απεικονίζεται μικρή αύξηση στις φωλιές λευκοτσικνιά, μικρή αύξηση στις φωλιές χαλκόκοτας και μεγάλη αύξηση σε εκείνες του γελαδάρη. Συμπερασματικά (γράφημα 2), είχαμε μια αύξηση 12,8% περίπου στο σύνολο των φωλιών για το 2019 (558) σε σχέση με τον συνολικό αριθμό το 2018 (495).

Η καταμέτρηση των φωλιών των ερωδιόμορφων στη Νήσο Πρασούδι πραγματοποιείται ετησίως από τον Φορέα Διαχείρισης Καλαμά- Αχέροντα- Κέρκυρας και ειδικότερα για τη φετινή χρονιά στις μετρήσεις συμμετείχαν από το επιστημονικό προσωπικό οι βιολόγοι κ. Ε. Συντιχάκη και κ. Δ. Βόγγολη, από το προσωπικό φύλαξης οι κ. Χ. Διαμάντης και κ. Κ. Κόντος και από το προσωπικό ενημέρωσης η κ. Μ. Παπαγιάννη για την φωτογραφική και βιντεοληπτική κάλυψη.