Γιατί ο Σουλιώτης Μάρκος Μπότσαρης έγραψε το ελληνοαρβανίτικο γλωσσάριο

Σε ηλικία 19 ετών, ενώ ζούσε στην Κέρκυρα, ο Μάρκος Μπότσαρης κατά παραγγελία του Πουκεβίλ και με τη βοήθεια μεγαλυτέρων του, συνέγραψε ένα ελληνο-αρβανίτικο γλωσσάριο. Αυτό αποτελεί και ένα από τα πρώτα ελληνο-αλβανικά λεξικά. 

 

Ο ίδιος επιγράφει το έργο αυτό «Λεξικόν της Ρωμαϊκής και Αρβανητηκής Απλής». 

 

Το χειρόγραφο αφιερώθηκε από τον Πουκεβίλ στην Εθνική Βιβλιοθήκη των Παρισίων και φέρει την ιδιόγραφη σημείωση «Ce lexique est écrit de la main de Marc Botzaris à Corfou en 1809 devant moi. Pouqueville».Το ίδιο χειρόγραφο περιλαμβάνει και ένα είδος ελληνο-αρβανιτικής μεθόδου άνευ διδασκάλου και ελληνο-αρβανίτικους διαλόγους. 

 

Είναι γραμμένο με ελληνικά γράμματα μερικά των οποίων είναι ιδιόμορφα. 

 

Σύμφωνα με σημείωση του Πουκεβίλ, ο Μ. Μπότσαρης έγραψε το λεξικό καθ’ υπαγόρευση του πατέρα του Κίτσου, του θείου του Νότη και του πεθερού του Χρηστάκη Καλόγερου. 

 

Ο καθηγητής και ακαδημαϊκός Τίτος Γιοχαλάς, που μελέτησε το χειρόγραφ,ο πιστεύει ότι ο Μ. Μπότσαρης έγραφε τα ελληνικά λήμματα και οι μεγαλύτεροι έδιναν την αρβανίτικη μετάφραση. 

 

Είχε παλαιότερα υποστηριχτεί ότι το λεξικό γράφηκε για να εξυπηρετήσει την επικοινωνία μεταξύ των Σουλιωτών και των άλλων Ελλήνων. 

 

Αυτό κατά τον Τ. Γιοχαλά δεν θεωρείται πιθανό, διότι αφ’ ενός οι Σουλιώτες γνώριζαν την Ελληνική αφ’ ετέρου το περιεχόμενο του λεξικού και η γενικότερη υφή του δεν είναι χρηστικό για την καθημερινή ζωή. 

 

Ο λόγος που γράφτηκε αυτό το λεξικό, κατά τους ερευνητές, ήταν τελικά ένας: 

Υπήρχαν και Ορθόδοξοι Ρωμιοί οι οποίοι δεν κατείχαν την ελληνική γλώσσα αλλά μιλούσαν μόνο το αρβανίτικο ιδίωμα. 

ΚΑΤΟΨΗ