Η στρατηγική του ΤΑΙΠΕΔ για παραχωρήσεις σε 10 μεγάλα λιμάνια

Στα τέσσερα λιμάνια της Βορείου Ελλάδος αρχικά και εν συνεχεία σε τρία της Αττικής, καθώς και σε αυτά του Βόλου, της Πάτρας και του Ηρακλείου εστιάζει τώρα το ενδιαφέρον του το ΤΑΙΠΕΔ, προκειμένου να ξεκινήσει την τρίτη φάση ιδιωτικοποίησης της ελληνικής λιμενικής βιομηχανίας. Μετά την πώληση των πλειοψηφικών μετοχικών πακέτων, πρώτα του Οργανισμού Λιμένος Πειραιά και μετά του Οργανισμού Λιμένος Θεσσαλονίκης, το ΤΑΙΠΕΔ σχεδιάζει να κινηθεί σταδιακά από το φθινόπωρο με τα λιμάνια Αλεξανδρούπολης, Κέρκυρας, Καβάλας, Ηγουμενίτσας και Βόλου. Από τα πέντε αυτά λιμάνια, το μεγαλύτερο επενδυτικό ενδιαφέρον φαίνεται να υπάρχει για τα λιμάνια της Αλεξανδρούπολης και της Κέρκυρας.

Σε αντίθεση όμως με τη διαδικασία που ακολουθήθηκε στην περίπτωση του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης, που πουλήθηκαν οι μετοχές, αυτήν τη φορά προκρίνεται από την κυβέρνηση το σενάριο των επιμέρους παραχωρήσεων λιμενικών δραστηριοτήτων. Απόφαση που σύμφωνα με το ρεπορτάζ είχε πολύ παρασκήνιο, αφού από τη μια πλευρά στελέχη του ΤΑΙΠΕΔ υποστήριζαν τη διαδικασία πώλησης των μετοχών, ενώ το υπουργείο Ναυτιλίας, αλλά και ο ΣΥΡΙΖΑ σε κομματικό επίπεδο, υποστήριξαν τη διαδικασία των επιμέρους παραχωρήσεων.

Το ενδιαφέρον στην περίπτωση των πέντε λιμανιών εστιάζεται στο ποιες τελικά δραστηριότητες θα αποφασισθεί να παραχωρηθούν. Οι μελέτες ακόμα δεν έχουν ολοκληρωθεί, αφού αναμένεται να παραδοθούν στο ΤΑΙΠΕΔ μέσα στον Σεπτέμβριο. Πληροφορίες της «Ν» αναφέρουν όμως ότι ήδη έχουν προκριθεί κάποιοι σχεδιασμοί. Συγκεκριμένα, για το λιμάνι της Κέρκυρας εξετάζεται η παραχώρηση του τομέα της κρουαζιέρας. Αντίθετα, για αυτό της Αλεξανδρούπολης, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, προκρίνεται η παραχώρηση έκτασης στη χερσαία ζώνη, που θα χρησιμοποιηθεί για την εξυπηρέτηση φορτίων. Το λιμάνι της πρωτεύουσας του νομού Έβρου φαίνεται προς στιγμή να συγκεντρώνει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον και υπολογίζεται ότι θα είναι αυτό που θα ξεκινήσει τον νέο γύρο ιδιωτικοποιήσεων στα ελληνικά λιμάνια. Το ενδιαφέρον εστιάζεται κυρίως στο μεγάλο έργο φυσικού αερίου που είναι σε εξέλιξη, από την κοινοπραξία των ομίλων Κοπελούζου και Πήτερ Λιβανού, σε περιοχή που βρίσκεται πολύ κοντά στις λιμενικές εγκαταστάσεις.

Στο λιμάνι της Καβάλας προκρίνεται μέχρι στιγμής η παραχώρηση του εμπορικού λιμανιού (Φίλλιπος Β). Η Καβάλα εντάσσεται στον σχεδιασμό διασύνδεσης με τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας.

Το μεγαλύτερο ζήτημα μέχρι τώρα υπάρχει στην Ηγουμενίτσα, όπου φαίνεται ότι το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στο λιμάνι που εξυπηρετεί τις γραμμές της Αδριατικής, το οποίο, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, είναι έτοιμο και δεν χρειάζεται νέες επενδύσεις. 

Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, οι μελετητές εξετάζουν το ενδεχόμενο να προτείνουν μια συνδυασμένη παραχώρηση, προκειμένου να εξυπηρετείται και η ανάγκη για επενδύσεις σε δραστηριότητες μεταφοράς εμπορευμάτων και ξηρού φορτίου.

Τέλος, για το λιμάνι του Βόλου καταγράφεται επενδυτικό ενδιαφέρον σχετικά με το εμπορικό του σκέλος, όπου υπάρχουν προοπτικές εξαιτίας της αναμενόμενης σιδηροδρομικής σύνδεσής του με τα εμπορευματικά κέντρα της Λάρισας.

Ψηλά στην ατζέντα του ΤΑΙΠΕΔ είναι και το λιμάνι του Ηρακλείου, ειδικά για την κρουαζιέρα, ενώ αυτό της Πάτρας αναμένεται να ακολουθήσει αργότερα. Τελευταία μάλλον θα πάρουν σειρά τα υπόλοιπα λιμάνια (Ραφήνα, Λαύριο, Ελευσίνα) για τα οποία το επενδυτικό ενδιαφέρον, σύμφωνα με τις πληροφορίες της «Ν», είναι μικρό, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά αποκλειστικά τις λιμενικές υπηρεσίες. Ωστόσο, αν υπάρξει ενδιαφέρον για την Ελευσίνα αυτό θα αφορά το χύδην φορτίο, ενώ για το Λαύριο θα αφορά την κρουαζιέρα.

Η εικόνα

Σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία, οι 10 Οργανισμοί Α.Ε. έχουν βελτιώσει την οικονομική τους θέση και παρουσιάζουν κερδοφορία. Ειδικότερα, στη συντριπτική πλειονότητα των λιμένων καταγράφηκε αισθητή βελτίωση της κερδοφορίας το 2016. Οι θετικές επιδόσεις έρχονται ως αποτέλεσμα της καλής διαχείρισης από τις διοικήσεις των Οργανισμών Λιμένων, μέσω της περιστολής κόστους, της βελτιστοποίησης των λειτουργιών και της εφαρμογής καλών πρακτικών στο πλαίσιο μιας κεντρικής διαχείρισης. Αναλυτικά, όπως προκύπτει από τα σχετικά αποτελέσματα, ο μέσος όρος αύξησης των κερδών σε ετήσια βάση διαμορφώνεται ως εξής:

* Μέσος όρος των 9 Οργανισμών Λιμένων (χωρίς την Πάτρα) με στοιχεία σε ΔΛΠ = 112%.

* Μέσος όρος των 10 Οργανισμών Λιμένων μαζί με τον Οργανισμό Λιμένος Πάτρας = 1.227%.

* Η Πάτρα έκλεισε με κέρδη το 2016, ωστόσο η μεγάλη διαφορά προκύπτει από λογιστικές εγγραφές παγίων στοιχείων του έτους 2015, όπου ο Οργανισμός παρουσίασε ζημία 12,384 εκατ. ευρώ.

* Σε επίπεδο κύκλου εργασιών, αύξηση κατέγραψαν έξι λιμάνια, ήτοι του Βόλου, της Ελευσίνας, της Καβάλας, της Κέρκυρας, της Ραφήνας και της Αλεξανδρούπολης. Η μεγαλύτερη αύξηση έρχεται από το λιμάνι της Καβάλας (34,59%), το οποίο εμφανίζει και τη μεγαλύτερη αύξηση της κερδοφορίας (370%).

Σημειώνεται ότι η χρήση του 2016 είναι η τελευταία για την οποία όλα τα λιμάνια έχουν ανακοινώσει οικονομικά στοιχεία.

Τα μικρότερα

Στο «παιχνίδι» των επενδύσεων μπαίνουν πάντως και ορισμένα μικρά λιμάνια, κυρίως σε ό,τι αφορά την κρουαζιέρα. Η αγορά κρουαζιέρας άλλωστε έχει επισημάνει πολλές φορές τις αδυναμίες στις λιμενικές υποδομές και ανοδομές στα μικρά λιμάνια που υποδέχονται μεγάλο αριθμό κρουαζιερόπλοιων.

Σύμφωνα μάλιστα με πληροφορίες, η κινεζική Cosco, που θέλει να αναπτύξει το home port από το λιμάνι του Πειραιά, σε συνεννόηση και με τις μεγάλες εταιρείες κρουαζιέρας, αναζητά λιμάνια συνεργάτες ώστε να δημιουργηθεί ένα δίκτυο λιμένων που θα ικανοποιεί τις ανάγκες και τις απαιτήσεις τόσο των εταιρειών όσο και των επιβατών. Στα λιμάνια αυτά, έχει ακουστεί ότι μπορεί να συμμετέχουν η Ρόδος, η Μύκονος, η Σαντορίνη, το Κατάκολο, τα Χανιά, (καθώς επίσης και των Ηρακλείου και Κέρκυρας).
Οι Κινέζοι, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, προσφέρουν το know how στις κρουαζιέρες, ενώ πολλά από τα έργα, αν δεν προκριθούν αργότερα και άλλες παραχωρήσεις, θα γίνουν από κρατικά κονδύλια.