Τα έθιμα των αποκριών στη Θεσπρωτία περιγράφει εργασία μαθητών Γυμνασίου!

Τα έθιμα της αποκριών στη Θεσπρωτία περιγράφει εργασία μαθητών Γυμνασίου! Ειδικότερα τη σχολική περίοδο 2014-2015 οι μαθητές της Β΄ τάξης του Γυμνασίου Γαρδικίου εκπόνησαν, με τη βοήθεια των καθηγητριών Αικατερίνης Τόλκα και Βασιλικής-Μικαέλας Νικολίτση με γενικό τίτλο: "Απόκριες στη Θεσπρωτία". 

Μεταξύ άλλων αναφέρουν: 

"Κατά τη διάρκεια της Αποκριάς οι κάτοικοι συγκεντρώνονταν σε ένα σπίτι και γλεντούσαν όλοι μαζί μέχρι το πρωί. 

Στο σπίτι όπου γινόταν το γλέντι πήγαιναν αφού είχαν φάει.

Στο σπίτι αυτό πήγαιναν για χορό και τραγούδι. 

Φτιάχνανε μάσκες αποκριάτικες από τομάρι ζώου και κρεμούσαν κουδούνια και κύπρους.

Την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς πήγαιναν σε ένα σπίτι της γειτονιάς κρατώντας μία σακούλα στάχτη και φώναζαν τον νοικοκύρη του σπιτιού να βγει έξω λέγοντάς του <<Όρσε καρτέρα τους ψύλλους>>.Επειδή όμως ήξεραν το έθιμο δύσκολα απαντούσαν. 

Στην Παραμυθιά μια ομάδα από ανθρώπους ντυμένοι με αποκριάτικες στολές μαζεύονται στο κέντρο της πλατείας και επιλέγουν έναν αρχηγό ο οποίος θα διευθύνει τη παρέλαση όπου θα ακολουθήσει. 

Έπειτα, αφού κάνουν τον κύκλο της πόλης σταματάνε στην αυλή του τοπικού δημοτικού σχολείου και λένε διάφορες ιστορίες και σατιρίζουν μεταξύ τους. 

Το γλέντι φτάνει στην κορυφή όταν πάνε στο τοπικό κέντρο διασκέδασης".

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΑΠΟΚΡΙΕΣ
Εξάλλου καταγράφουν στοιχεία για την προέλευση των Αποκριών αναφέρουν: "Απόκριες ονομάζονται οι τρεις εβδομάδες πριν από τη Μεγάλη Σαρακοστή. 

Ταυτίζονται με την περίοδο του Τριωδίου, μια κινητή περίοδο στην Ορθόδοξη Χριστιανική παράδοση από την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου μέχρι την Κυριακή της Τυροφάγου ή Τυρινής. 

Η πρώτη εβδομάδα των Αποκριών που τελειώνει την Κυριακή του Ασώτου, λέγεται και Προφωνή, επειδή παλιά προφωνούσαν, δηλαδή διαλαλούσαν ότι άρχιζαν οι Απόκριες. 

Η δεύτερη εβδομάδα λέγεται Κρεατινή ή της Κρεοφάγου, επειδή έτρωγαν κρέας και δεν νήστευαν ούτε την Τετάρτη ή την Παρασκευή. 

Η εβδομάδα αυτή γιορτάζεται με γλέντια και φαγοπότια χωρίς κανένα θρησκευτικό περιορισμό. 

Η Κυριακή της εβδομάδας αυτής, η Κυριακή της Απόκρεω -και συνεκδοχικά ολόκληρη η περίοδος από την είσοδο του Τριωδίου μέχρι την Καθαρά Δευτέρα- ονομάστηκε έτσι, επειδή συνηθίζεται να μην τρώνε κρέας οι Χριστιανοί, δηλαδή «να απέχουν από το κρέας». 

Η τρίτη εβδομάδα λέγεται Τυρινή ή της Τυροφάγου, επειδή έτρωγαν γαλακτοκομικά προϊόντα σαν ενδιάμεση κατάσταση μεταξύ κρεοφαγίας και νηστείας, για να προετοιμαστούν σιγά - σιγά για τη νηστεία της Σαρακοστής. Ανάλογη με την ελληνική λέξη Αποκριά είναι και η λατινική λέξη Καρναβάλι (Carneval, Carnevale, από τις λέξεις Carne=κρέας και Vale=περνάει)". 

Η ΣΧΕΣΗ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΜΕ ΤΙΣ ΑΠΟΚΡΙΕΣ
Δεν παραλείπουν να επισημάνουν τη σχέση της Εκκλησίας με τις Απόκριες. "Μέσα στο πάντρεμα των δυο κολοσσιαίων δυνάμεων του ελληνισμού και του χριστιανισμού, ήθη και έθιμα άξια μετάδοσης και μη, πέρασαν ανάμεσα στις γενεές και έφτασαν ως τις μέρες μας, χωρίς οι περισσότεροι να γνωρίζουμε τι έθιμα είναι αυτά, από πού προέρχονται και τι σημαίνουν. Ένα τέτοιο έθιμο είναι και η Αποκριά! Η Αποκριά έχει ειδωλολατρική προέλευση. 

Στα γλέντια αυτά και στα ξεφαντώματα, βρίσκονται τα υπολείμματα θρησκευτικών τελετών, που τα πανάρχαια χρόνια οι λαοί διεξήγαγαν, γιορτάζοντας την έναρξη κάθε καινούργιου χρόνου, ή την αρχή μιας νέας εποχής, της άνοιξης, προσδίδοντας ένα μαγικό χαρακτήρα για ευωχία και καλή σοδιά ξεγελώντας τα κακά πνεύματα της φύσης. 

Η λέξη "ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ" προέρχεται από την λατινική λέξη "CARNEVALE" που σημαίνει "ΑΝΤΙΟ ΚΡΕΑΣ". Εξ ου και το δικό μας "ΑΠΟΚΡΕΩ", με το οποίο ονόμαζαν οι Βυζαντινοί την τελευταία ημέρα της ΚΡΕΑΤΟΦΑΓΙΑΣ, χαρακτηρίζοντας έτσι μια περίοδο του εκκλησιαστικού εορτολογίου. 

Στις εορταστικές αυτές τελετές κάθε έννοια ηθικής καταργούνταν. 

Η εκκλησία έχοντας επίγνωση του μαγικού-θρησκευτικού πυρήνα πίσω από τον οποίο κρύβονταν οι αρχέγονες δοξασίες και δεισιδαιμονίες είχε τρεις επιλογές.

Η πρώτη ήταν να τις απορρίψει, καταδικάζοντάς τες, ως ειδωλολατρικές.

Η δεύτερη, να τις υιοθετήσει συλλήβδην και να τις ενσωματώσει μέσα στη νέα πίστη.

 Και η τρίτη, να τις αγνοήσει, κρατώντας απέναντι τους μια στάση ουδετερότητας αλλά χωρίς να παύει σε κάθε ευκαιρία να τονίζει την παγανιστική τους προέλευση. 

Η τρίτη επιλογή κρίθηκε ατύπως προτιμότερη, για τον απλούστατο λόγο ότι ο λαός κουβαλώντας μια τέτοια προγονική παράδοση αιώνων, δεν θα ακολουθούσε εύκολα και αγογγυστί, διότι μέσα στα κύτταρά του κουβαλούσε ιστορικές καταβολές, που μόνο με παιδεία, κατανόηση και αγάπη εκ μέρους της Εκκλησίας, θα μπορούσε κάποτε, ίσως, να αποποιηθεί και να συνειδητοποιήσει αν όχι το βλαβερό, σίγουρα όμως το ανούσιο και αποπροσανατολιστικό των μαγικο-παγανιστικών αυτών τελετών". 

ΚΑΤΟΨΗ