ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ: Επιστολή του πατροΚοσμά από την Παραμυθιά στον αδελφό του Χρύσανθο

Από την περιοχή της Παραμυθιάς ο πατροΚοσμάς έγραψε στον αδελφό του Χρύσανθο μια επιστολή, όπου συνόψιζε όλη τη ζωή και την πολυχρόνια δράση του και εκφράζει την απορία του για πολλά πράγματα, που του "φαίνονται απίστευτα". 

Το γράμμα έχει ημερομηνία 2 Μαρτίου του 1779. 

Ὅπως σχολιάζει ο αείμνηστος βιογράφος του Φάνης Μιχαλόπουλος η ἐπιστολή αυτή μας λέει πολλά για την εκαπιδευτική και εθνική δράση του στις διάφορες επαρχίες της εθνότητας. 

"Πανοσιώτατε ἀγαπητέ μοι ἀδελφέ κύρ Χρύσανθε, ἀσπαζόμενος προσκυνῶ σε καί παρακαλῶ τόν Ἅγιον Θεόν διά την ψυχικήν σου καί σωματικήν ὑγείαν. Τά κατ' ἐμέ καί περί ἐμέ φαίνονται πολλά καί ἀπίστευτα εἰς τούς πολλούς καί μήτε ἐγώ δύναμαι νά τά καταλάβω. Τόσον δέ μόνον λέγω σοι διά νά δοξάσης τον Κύριον και να χαρῆς ὅτι γίνεται ἀρκετή μετάνοια εἰς τούς ἀδελφούς.Ἕως τριάκοντα ἐπαρχίας περιῆλθον, δέκα σχολεῖα Ἑλληνικά ἐποίησα, διακόσια διά κοινά γράμματα, τοῦ Κυρίου συνεργοῦντος καί τόνλόγον μου βεβαιοῦντος διά τινων ἐπακολουθησάντων σημείων. Πλήν, δόξα τῷ λέγοντι, ἡ γάρ δύναμις μου ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦται. Περιέρχομαι δέ κατά τό παρόν τήν Παραμυθίαν καί Μαργαρίτην, ἐλπίζω δέ εἰς ὀλίγον καιρόν νά σᾶς ἀπολαύσω, ἄν ὁ Θεός θέλῃ. Περιῆλθον δέ καί τήν πατρίδα καί πάντες οἱ συγγενεῖς σέ προσκυνοῦσι καί οἱ φίλοι. Ἀσπάζομαί σε καί τόν πανιερώτατον Δεσπότην καί εὔχομαι πάντας τούς ἐν Χριστῷ ἀδελφούς. Ὑγίαινε ψυχικά καί σωματικά. Δέκα χιλιάδες Χριστιανοί μέ ἀγαπῶσι καί ἕνας μέ μισεῖ. Χίλιοι Τοῦρκοι μέ ἀγαπῶσιν καί ἕνας ὄχι τόσον. Χιλιάδες Ἑβραῖοι θέλουν τόν θάνατόν μου καί ἕνας ὄχι. ᾳψοθ Μαρτίου 6. Ὁ σός ἀδελφός Κοσμᾶς ἱερομόναχος". 

ΚΑΤΟΨΗ