Έθιμα των Φώτων στη Θεσπρωτία τα παλιά χρόνια και σήμερα

Τα Θεοφάνεια είναι από τις μεγαλύτερες γιορτές της εκκλησίας μας. 

Γιορτάζεται η ανάμνηση της Βάπτισης του Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό από τον άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο και αγιάζονται τα νερά. 

Τα παλαιά τα χρόνια στη Θεσπρωτία, το πρωί της παραμονής οι γυναίκες καθάριζαν το σπίτι, τις αυλές και τα σοκάκια, για να περάσει αργότερα ο παπάς. 

Ο παπάς κατά το έθιμο περνούσε απ’ όλο το χωριό και αγίαζε τους κατοίκους, όλες τις εγκαταστάσεις του σπιτιού και τα ζώα. 

Απ’ όπου περνούσε παλαιότερα ο παπάς, όλοι έριχναν μέσα στο κατσαρολάκι ένα νόμισμα (συνήθως δίδραχμο, τάλιρο ή δεκάρικο). 

Την ημέρα της γιορτής των Θεοφανίων όλοι πήγαιναν στην εκκλησία και σε παγούρια, γκιούμια, μπουκάλια, τσουκάλια και κανάτια, έβαζαν καθαρό νερό για να αγιαστεί. 

Όταν γύριζαν στα σπίτια, έπιναν όλα τα μέλη της οικογένειας από το νερό, ράντιζαν το σπίτι, τα ζώα, τα χωράφια και τους κήπους. 

Ό,τι περίσσευε το φύλαγαν για γιατρικό. 

Όπου υπήρχε θάλασσα γινόταν κατάδυση του Τιμίου Σταυρού. 

ΤΑ ΦΩΤΑ ΣΗΜΕΡΑ
Κύριες τελετές των Θεοφανείων και στη Θεσπρωτία είναι: Μέγας Αγιασμός (τελετή εντός των εκκλησιών). Κατάδυση του Τιμίου Σταυρού (γίνεται σε ακτή θάλασσας, εντός του λιμένα Ηγουμενίτσας και σε όχθες ποταμών, όπως στη Γλυκή, καθώς σε συντριβάνι, όπως στους Φιλιάτες). Και σήμερα παίρνουν αγίασμα στα σπίτια από τις εκκλησίες οι πιστοί.

H ONΟΜΑΣΙΑ
Οι πρώτοι Χριστιανοί έμεναν ξάγρυπνοι ολονυχτίς με αναμμένες λαμπάδες, προμηνύοντας έτσι τον επερχόμενο Φωτισμό. Από εδώ προέκυψε και η ονομασία Θεοφάνεια, Φώτα. Ο αγιασμός του νερού γινότανε το βράδυ και ήταν έτσι έτοιμο για την βάπτιση το πρωί. 

ΚΑΤΟΨΗ