H εκμάθηση ξένων γλωσσών ως αναγκαίο εφόδιο σε ένα κόσμο που αλλάζει - Της Κωνσταντίνας Ζιάγκου

*Αφορμή για το άρθρο είναι η ομιλία μου στην απονομή πιστοποιητικών γλωσσομάθειας που διοργάνωσε ο σύλλογος ιδιοκτητών ξένων γλωσσών (Palso) σε συνεργασία με το Κέντρο Πρόληψης και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής υγείας ΑΡΙΑΔΝΗ.

Τα παιδιά ζουν σήμερα σε ένα απόλυτα δικτυωμένο περιβάλλον. Παγκόσμιες διαδικασίες και νέες τεχνολογίες επικοινωνίας απαιτούν μια διαφορετική προσέγγιση της γλώσσας. Η καθημερινότητα ακόμη και πολύ μικρών παιδιών καθορίζεται ήδη ουσιαστικά σε πολλά μέρη από τη χρήση των νέων μέσων τεχνολογίας και είναι όλο και πιο συχνά πολυπολιτισμική και πολύγλωσση. Τα παιδιά δεν έρχονται μόνο στο νηπιαγωγείο ή στο σχολείο σε επαφή με την πολιτισμική και γλωσσική ποικιλότητα του κόσμου μας αλλά ακόμη πιο νωρίς στην οικογένεια και στο άμεσο περιβάλλον τους.

Τα παιδιά σήμερα αντιλαμβάνονται την πολυγλωσσία μάλλον ως κανονικότητα και διαισθάνονται ότι η εκμάθηση γλωσσών είναι χρήσιμη.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση αξιώνει για όλους τους πολίτες της την εκμάθηση και άλλων γλωσσών εκτός από τη μητρική, με στόχο τη διευκόλυνση της αλληλοκατανόησης και τη διατήρηση της γλωσσικής και πολιτισμικής ποικιλότητας. Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος πρέπει όλοι οι σπουδαστές και όλες οι σπουδάστριες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να έχουν την ευκαιρία να μάθουν τουλάχιστον δύο σύγχρονες ξένες γλώσσες κατά τη διάρκεια της υποχρεωτικής τους εκπαίδευσης. Έτσι στις περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχει καθιερωθεί η εκμάθηση ξένης γλώσσας ως υποχρεωτικό μάθημα στο δημοτικό.



Το μυαλό μας διαθέτει μία ικανότητα η οποία ονομάζεται νευροπλαστικότητα, που αναφέρεται στην δια βίου ικανότητα του εγκεφάλου να αναμορφώνει τις συνδέσεις των νεύρων, όταν αυτά αντιμετωπίζουν νέες εμπειρίες. Με απλά λόγια ο εγκέφαλος με κάθε νέα πρόκληση μπορεί πραγματικά να γίνει ταχύτερος και αποτελεσματικότερος χωρίς να έχει σημασία η ηλικία. Έτσι με το να εκθέτουμε το μυαλό μας σε καινούριες «ασκήσεις» όπως θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε την εκμάθηση ξένων γλωσσών έχουμε οφέλη στην γνωστική και την ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη αλλά και στην επαγγελματική σταδιοδρομία. 

Ας τα δούμε αναλυτικά παρακάτω.

Οφέλη στην γνωστική ανάπτυξη

· Μνήμη

Το μυαλό είναι ένας πνευματικός μυς. Καθώς η εκμάθηση μιας γλώσσας απαιτεί την απομνημόνευση λεξιλογίου και κανόνων βελτιώνονται όλοι οι τομείς της μνήμης .

· Προσοχή

Η πολυγλωσσία σχετίζεται με την καλύτερη παρατηρητικότητα. Οι πολύγλωσσοι έχουν μεγαλύτερη εμπειρία στην συγκέντρωση σχετικών με το θέμα πληροφοριών και την απόρριψη των λιγότερο σημαντικών. Επίσης είναι καλύτεροι στον εντοπισμό των παραπλανητικών στοιχείων.

· Ικανότητα επίλυσης προβλημάτων και λήψης αποφάσεων

Οι δίγλωσσοι παίρνουν πιο ορθολογιστικές αποφάσεις. Ο ορισμός της έννοιας των λέξεων της ξένης γλώσσας ποικίλει και μπορεί να αποδοθεί ποικιλοτρόπως μέσα στις διάφορες προτάσεις.

· Ανάπτυξη πολλαπλών δεξιοτήτων (Multitasking)

Τα πολύγλωσσα άτομα και κυρίως τα παιδιά υπερτερούν στην εναλλαγή των συστημάτων του λόγου δηλ., στην δομή και τον γραπτό λόγο. Αυτή η εναλλαγή βοηθάει στην ανάπτυξη πολλαπλών δεξιοτήτων.

· Καθυστερούν τα σημάδια της άνοιας και της νόσου Αλτσχάιμερ

Η εκπαίδευση αυτή του εγκεφάλου μπορεί να οδηγήσει στην καταπολέμηση της εξασθένησης των γνωστικών λειτουργιών που συνδέονται με τη συνήθη πορεία της γήρανσης.

Οφέλη στην ψυχοσυναισθηματική υγεία

· Αυτοπεποίθηση

Η ενασχόληση με μια ξένη γλώσσα και η κατάκτηση ενός γνωστικού επιπέδου γλωσσομάθειας ενισχύει την αυτοπεποίθηση και την αίσθηση ικανοποίησης αφού συνδέεται με επίτευξη στόχων .

· Αυτοδιαχείριση- Αυτοέλεγχος

Η εκμάθηση μιας ξένης γλώσσας προϋποθέτει τον προγραμματισμό, την ιεράρχηση στόχων και την λειτουργική διαχείριση χρόνου. Αναπτύσσονται με αυτό τον τρόπο δεξιότητες αυτοδιαχείρισης και ενισχύεται η δημιουργικότητα.

· Διαπολιτισμικές δεξιότητες

Αναπτύσσεται η ικανότητα του ατόμου να ανταποκρίνεται στις ποικίλες απαιτήσεις της διαπολιτισμικής επικοινωνίας. Δίνεται η δυνατότητα να γίνει ανοιχτός και ανεκτικός διαπολιτισμικός ομιλητής. Η δεύτερη γλώσσα μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στην δημιουργία διαφορετικών πλαισίων αντίληψης για τον κόσμο. Μιλώντας μια άλλη γλώσσα εκτός της μητρικής έχει κανείς μια εναλλακτική θέαση του κόσμου.

Οφέλη στην επαγγελματική σταδιοδρομία

· Η γνώση ξένων γλωσσών προσφέρει εκπαιδευτικές και επαγγελματικές ευκαιρίες

· Η ξένη γλώσσα είναι απαραίτητη για την χρήση των εργαλείων της τεχνολογίας

Τέλος σήμερα που περίπου 3.500.000 άνθρωποι χρησιμοποιούν περισσότερες από μια γλώσσες για να επικοινωνήσουν καθημερινά, η γνώση μιας ξένης γλώσσας είναι πραγματικά ένα εφόδιο σε έναν διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο.

Κωνσταντίνα Ζιάγκου
Ψυχολόγος (Dipl.Psych., M.Sc)

Επιστημονικά Υπεύθυνη Κ.Π ΑΡΙΑΔΝΗ