Χριστόφορος Περραιβός- Του Σωτήρη Λ. Δημητρίου

Χριστόφορος Περραιβός.
Το πραγματικό του όνομα ήταν:
Χρυσάφης Χατζηβασιλείου ή
Χριστοφής Χατζηβασιλείου ή
Χρυσάφης Χατζή Βασίλης.
Το ψευδώνυμο: Στέφανος Αναργυράσιος.

Γνωστός ως: Χριστόφορος Περραιβός.

Σύνολο χρησιμοποιούσε πέντε ονόματα και ψευδώνυμα ( ? )
Όσο περίεργο, τόσο σημαντικό και αξιοπρόσεχτο !

Εδώ η ταπεινότης του αρθρογράφου προσπαθεί να συναρμολογήσει κάποια «κομμάτια του ιστορικού παζλ» τα οποία μένουν αχρησιμοποίητα σε κάποια γωνία.

Από αυτά τα παραμερισμένα «κομμάτια του παζλ», αν τα ενώσει κάποιος βγάζει μία «άλλη εικόνα» για το «φαινόμενο Περραιβός».

Δεν θα ασχοληθούμε με την ήδη καταγραμμένη βιογραφία ή αυτοβιογραφία του.

Όλες οι βιογραφίες τείνουν να χαρακτηρίσουν ως «εξαίρετη» την εικόνα του βιογραφούμενου.

Θα φωτίσουμε συνοπτικά κάποιες «σκιερές» πλευρές του, ο λόγος είναι απλός.

Έπαιξε σημαντικό ρόλο η παρουσία του σε κάποιες γνωστές στιγμές του αγώνα για την απελευθέρωση, όπως και τα γραφόμενά του.

ΡΗΓΑΣ ΦΕΡΑΙΟΣ

Πάρα πολλά ερωτηματικά δεν βρίσκουν σοβαρή απάντηση για την σύλληψη του Ρήγα Φεραίου και των συντρόφων του.

Απορίας άξιο, πώς ενώ κάποιοι σύντροφοί του και πατριώτες οδηγήθηκαν στην φυλακή ή στον θάνατο ο Περραιβός γλίτωνε...!!!

Ο Ρήγας συνελήφθη στην Τεργέστη την 1η Δεκεμβρίου του 1797 (μαζί και ο Περραιβός). Οδηγήθηκε στη Βιέννη, στις 14 Φεβρουαρίου 1798, όπου ανακρίθηκε μαζί με τους υπόλοιπους συντρόφους του. Κατάληξη των ανακρίσεων, σε συνδυασμό με τις συνεννοήσεις με τον Σουλτάνο, ήταν να εκτοπισθούν από τους συλληφθέντες οι Αυστριακοί και άλλων εθνοτήτων υπήκοοι για να δικαστούν από τις Αυστριακές αρχές, εκτός από τους Οθωμανούς, που απελάθηκαν και οδηγήθηκαν στην Οθωμανική επικράτεια για να υποστούν τις κυρώσεις του Σουλτάνου. Ο Ρήγας (41 χρονών) και οι επτά σύντροφοί του που ανήκαν στην ίδια κατηγορία, ο Ευστράτιος Αργέντης (31 χρονών, έμπορος από τη Χίο), ο Δημήτριος Νικολίδης (32 χρονών, γιατρός από τα Ιωάννινα), ο Αντώνιος Κορωνιός (27 χρονών, έμπορος και λόγιος από τη Χίο), ο Ιωάννης Καρατζάς (31 χρονών, λόγιος από τη Λευκωσία της Κύπρου), ο Θεοχάρης Γεωργίου Τουρούντζιας (22 χρονών, έμπορος από την Σιάτιστα), ο Ιωάννης Εμμανουήλ (24 χρονών, φοιτητής της ιατρικής από τη Καστοριά) και ο Παναγιώτης Εμμανουήλ (22 χρονών, αδερφός του προηγούμενου και υπάλληλος του Αργέντη), με συνοδεία των αυστριακών αρχών παραδόθηκαν στις 10 Μαΐου 1798 στους Τούρκους του Βελιγραδίου και φυλακίστηκαν στον πύργο Nebojša (Небојша), παραποτάμιο φρούριο του Βελιγραδίου.
Εκεί, ύστερα από συνεχή βασανιστήρια, στις 24 Ιουνίου του 1798, στραγγαλίστηκαν και τα σώματά τους ρίχτηκαν στον Δούναβη.
Μαζί τους συνέλαβαν και τον Περραιβό, ο οποίος όμως αφέθηκε ελεύθερος.
Ο Περραιβός ισχυρίστηκε ότι ο Ρήγας τον κάλυψε λέγοντας στις αυστριακές αρχές που τους συλλάβανε ότι τον γνώρισε καθ΄οδόν και ότι έρχονταν στην Τεργέστη για να σπουδάσει ιατρική. (Ο Ρήγας και οι σύντροφοί του δεν έζησαν για να επιβεβαιώσουν τα λεγόμενα του Περραιβού..!!!)
Κατά άλλη εκδοχή, είχε Γαλλική υπηκοότητα (ο Περραιβός !!!) και τον άφησαν ελεύθερο.. (???)

Ο Χριστόφορος Περραιβός ήταν ο μοναδικός από τους συλληφθέντες συντρόφους του Ρήγα που κατόρθωσε να αφεθεί ελεύθερος. Ο ίδιος υποστήριξε ότι συνελήφθηκαν μετά από προδοσία.

Εμποδίστηκε να πάει ως "πληρεξούσιος" στον τσάρο Αλέξανδρο της Ρωσίας από τον Πήλιο Γούση και αυτός τον εκδικήθηκε με το μελάνι του, κατασκευάζοντάς τον προδότη...

Ο Λάμπρος Κουτσονίκας, ο μόνος Σουλιώτικης καταγωγής που έχοντας τα στοιχεία από τον Γέρο Κουτσονίκα, έγραψε την ιστορία:

ΓΕΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ ΥΠΟ ΛΑΜΠΡΟΥ ΚΟΥΤΣΟΝΙΚΑ

Ο Περραιβός, κατά τον Κουτσονίκα, κατασυκοφάντησε τους Μποτσαραίους, Κουτσονικαίους και ιδιαιτέρως τον Πήλιο Γούση ενώ «δεν ήξερε κατά πού πέφτει το Σούλι».

Αμφισβητεί έντονα την αξιοπιστία των γραφομένων του Περραιβού και φαίνεται καθαρά η εμπάθεια που οδηγεί τον Περραιβόν με τα πέντε ονόματα, να κατασυκοφαντήσει τον Πήλιο Γούση και να τον παρουσιάσει στους ιστορικούς του μέλλοντος με το βαρύ στίγμα του προδότη της πατρίδας του.

Ο Περραιβός έφερε βαρέως το ότι τον απέρριψαν δια στόματος Πήλιο Γούση, οι Σουλιώτες και δεν πήγε ως πληρεξούσιός τους, στον Τσάρο Αλέξανδρο της Ρωσίας. Πήγε ο Σουλιώτης Τούσιας Μπότσαρης.

Κατάφερε όμως να πάει ως πληρεξούσιος στις:
Β΄ Εθνοσυνέλευση του Άστρους,
Γ´ Ἐθνοσυνέλευση τῆς Ἐπιδαύρου και
Δ΄εθνοσυνέλευση του Άργους)

Στην μάχη του Πέτα 1822, πάλι παρών ο Περραιβός...!!
Συνολικά κατά τη μάχη του Πέτα σκοτώθηκαν τα 2/3 των Φιλελλήνων, οι μισοί Επτανήσιοι και το 1/3 των δυνάμεων του τακτικού στρατού. Επίσης, μετά τη μάχη, σκοτώθηκαν κι οι αιχμάλωτοι, κατά τη συνήθεια των Τούρκων. Η συμφορά υπήρξε πολύ αισθητή.

Ο Περραιβός ξαναβγήκε σώος και αβλαβής, καθ` ότι έβλεπε την μάχη μαζί με τον Μαυροκορδάτο εκ του ασφαλούς.


Για τον Περραιβό ο Μακρυγιάννης:

«…ήταν αυτός ο αίτιος κι ο Τζαβέλας κι ο Περραιβός κι όλη αυτείνη η συντροφιά δια να γένη το κίνημα κι αυτείνοι μείναν όλοι πίσου εις τον Φαληρέα μ` εννιά-χιλιάδες ασκέρι και κάναν σίγρι με τα κιάλια.
Είχαμεν συνφωνήσει να μας στείλουν και την καβαλλαρία ούτε έναν καβαλλάρη δεν έστειλαν..»

«...Ο Τζαβέλας, Περραιβός και συντροφιά τους πιάσαν την Κόρθο πήραν το κάστρο και ζάπωσαν όλη την επαρχίαν, προσόδους, σταφίδες κι ο Γενναίος και η συντροφιά του το δικό τους μανοσούπι από Άργος ως Καρύταινα και κυβερνούσαν τους κατοίκους.
Και οι άλλοι στα δικά τους. Και πάθαν οι κάτοικοι όσα δεν πάθαν από τους Τούρκους...».

«…κι ο Περραιβός κ εγκωμιάζει τους Σουλιώτες, του-λόγου-του και τη συντροφιά του. Λέγει δια ᾿μένα, όταν ήρθαμεν εις τον Ανάλατον υπέρ των πολιορκημένων των Αθηνών, ότι τους έσφαλα εγώ. Έχει δίκιον ο Περραιβός μ εννιά-χιλιάδες ασκέρι αυτείνοι εις τον Φαληρέα, πεζούρα και καβαλλαρία, κι άφησαν όλες τους τις θέσες και κανόνια - Και δια τις εικονογραφίες οπού άρχισα από τα 1836 και εις τα 1839 τις τελείωσα -διατί τις έφκειασα; Ν αποδείξω αυτεινών τις ψευτιές και χαμέρπειές τους κατά δύναμιν και του Κάρπου να τ αποδείξω ψέμα εκείνο οπού λέγει ᾿εις το στορικόν του, ότι πήρα το πυρ και το σίδερον και πήγα αναντίον των Πελοποννησίων».
«Τα απομνημονεύματα του στρατηγού Μακρυγιάννη»
Δηλ. αν πιστέψουμε τον Μακρυγιάννη "διάβρωσε" και κάποιους από τους Σουλιώτες που είχε ως συναγωνιστές;


Ο Χ. Περραιβός, τόσο στην Επτάνησο όσο και στη Βενετία, πολλές φορές καταδιώχθηκε ως συνωμότης, κατορθώνοντας όμως κάθε φορά να μένει εκτός φυλακών.

Ο ρόλος του Ιγνατίου στην άλωση της Πρέβεζας.
Μετά την απομάκρυνση των Βενετών από τα Επτάνησα και την κατάληψη της περιοχής από τους Γάλλους, τα σχέδια του Αλή πασά για διεύρυνση του ζωτικού του χώρου ευνοούνταν από την εύνοια που του έδειχναν οι Γάλλοι. Μετά τη ρήξη των Γαλλοτουρκικών σχέσεων και την ήττα των Γάλλων στο Αμπουκίρ, ο Αλή πασάς προσανατολίστηκε προς τους Άγγλους και τους Ρώσους, των οποίων την διείσδυση στην Ήπειρο ήθελε να προλάβει. Έτσι κατέλαβε αιφνιδιαστικά το Βουθρωτό, την Ηγουμενίτσα και τον Οκτώβριο του 1798 την Πρέβεζα. Ο ρόλος του Ιγνατίου στα γεγονότα της Πρέβεζας, συνίστατο στο να δώσει μυστικές οδηγίες στον κλήρο της πόλης να εμποδίσει τον ντόπιο ελληνικό πληθυσμό να βοηθήσει τους Γάλλους, ενώ παρακίνησε-κατόπιν υπόσχεσης σχετικής του Αλή πασά πως δεν θα τους έβλαπτε- τους Πρεβεζάνους που είχαν καταφύγει στο Άκτιο να επιστρέψουν στην πόλη τους, όμως όταν αυτοί το έκαναν , συνελήφθησαν και σφαγιάστηκαν. Ο Χριστόφορος Περραιβός τον κατηγορεί γι αυτό, αλλά ο Πουκεβίλ λέει πως εξαπατήθηκε αφού ο Αλή πασάς περί του αντιθέτου του είχε υποσχεθεί. Άλλοι πάλι ιστορικοί είναι αμφίρροποι στην εκτίμησή τους: ο Σιμόπουλος λέει, «Άν παρέδωσε τους Πρεβεζάνους στο φάσγανο του Αλή ενσυνείδητα ή γιατί τον παραπλάνησε ο βεζύρης με τις υποσχέσεις του είναι άγνωστο».

Ο Π. Ζερλέντης λέει για τον Περραιβό, «τυφλωμένος υπό του πάθους της διαβολής, και ανήκων εις την αντικειμένην μερίδαν των υπ΄αυτού διαβαλλομένων προσώπων προσπαθεί ακρίτως και ασυστόλως κατά τε των μητροπολίτων Ιγνατίου και Ιεροθέου», παρατίθεται στο Σιμόπουλος, σελ. 147–148, υπόσ. 4.

Ιούλιο του 1809
Διοικητής είναι ο Φώτος Τζαβέλας, με το βαθμό του αντισυνταγματάρχη και υποδιοικητής (?) ο Χριστόφορος Περραιβός, με το βαθμό του ταγματάρχη.

Μετά το θάνατο του Καραϊσκάκη, ο Περραιβός τέθηκε υπό τις διαταγές του Υψηλάντη και τον ακολούθησε στις εκστρατείες του εναντίον των Τούρκων.
Σημ.: Πάντα υποδιοικητής... Να γνωρίζει τα πάντα, (!) να επηρεάζει διοικήσεις και να μην έχει ευθύνη για τίποτε...

(Μήπως το δέλεαρ ήταν ότι θα τους γράφει την ιστορία;)

Μετά την ίδρυση του Ελληνικού Βασιλείου διορίσθηκε συνταγματάρχης στη Βασιλική φάλαγγα. Στις 18 Μαρτίου του 1844 ο Βασιλεύς Όθωνας του απένειμε τον βαθμό του υποστράτηγου.

Σε όλη την ... στρατιωτική καριέρα δεν αναφέρεται να έκανε κάτι σημαντικό.
Ο Περραιβός πέθανε στην Αθήνα πάμπτωχος στα 90 του χρόνια στις 4 Μαΐου 1863 αφήνοντας πίσω του ένα μοναδικό, αν και αμφιλεγόμενο για την ιστορική του ακρίβεια, συγγραφικό έργο. Μετά από λίγους μήνες εξέδωσε το βιβλίο του, ο Λάμπρος Κουτσονίκας

Από το επίσημο κράτος στην κηδεία του Περραιβού δεν πήγε κανείς. Πήγαν μόνο 3-4 αξιωματικοί, ο Λ. Κουτσονίκας και ένας Τζαβέλλας.

Ως γνωστό οι περισσότεροι ήρωες είτε πέθαναν στα πεδία των μαχών, νέοι,
είτε φυλακίστηκαν στα γεράματα
είτε μετρούσαν τις πληγές τους
είτε ζητιάνευαν για να ζήσουν
είτε ήσαν ανάπηροι.

Τα παραπάνω είναι ιστορικά αποσπάσματα....
Καθότι δεν είμαι να ιστορικός προσπάθησα να φωτίσω, ό,τι ομιχλώδες επισήμανα σαν αναγνώστης από τον βίο και πολιτεία του ανθρώπου που έβγαλε προδότη ένα παλικάρι σαν τον Πήλιο Γούση, στου οποίου την ανύπαρκτη προδοσία, στηρίχτηκαν τόσοι γνωστοί ιστορικοί και παίχτηκαν τόσα θεατρικά και κινηματογραφικά δράματα…

Του Πήλιο Γούση αποκαταστάθηκε η μνήμη τα τελευταία χρόνια, ενώ δεν έγινε ευρέως γνωστό ως σήμερα.

Σημ.: Προσπάθησα να φτιάξω άλλη μία (άγνωστη ίσως) εικόνα, από "τα πεταμένα στην άκρη" κομμάτια του παζλ "Περραιβός".

- ΓΕΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ ΥΠΟ ΛΑΜΠΡΟΥ ΚΟΥΤΣΟΝΙΚΑ. 1863
- http://el.wikipedia.org/wiki/Ρήγας_Φεραίος
- Πάνου Δημ. Τζιόβα: «Ο Πήλιο-Γούσης-Ο μύθος της προδοσίας-Αποκατάσταση»
- http://el.wikipedia.org/wiki/Ιγνάτιος_Ουγγροβλαχίας
- Απομνημονεύματα στρατηγού Γιάννη Μακρυγιάννη

Του Σωτήρη Λ. Δημητρίου