Στην Ήπειρο οι πιο πλούσιοι υδατικοί πόροι της Ελλάδος

Ως Παγκόσμια Ημέρα Νερού έχει χαρακτηριστεί η 22α Μαρτίου και για ακόμη μια φορά, κυρίως λόγω του χθεσινού εορτασμού, έρχεται στο προσκήνιο η αξία του πολυτιμότερου αγαθού στη ζωή των ανθρώπων παγκοσμίως, που είναι το νερό.

Η Ελλάδα, αν και συγκαταλέγεται στις προνομιούχες χώρες όσον αφορά τον φυσικό αυτό πόρο, ωστόσο το πρόβλημα του νερού παραμένει πάντα επίκαιρο και εντοπίζεται κυρίως στην έλλειψη σχεδιασμού και διαχειριστικών πρακτικών.

Όσον αφορά την Ήπειρο τα νέα είναι ενθαρρυντικά, αφού όπως τονίζει σε αποκαλυπτικό άρθρο του, ο Προϊστάμενος του ΙΓΜΕ Ηπείρου, Δρ. Υδρογεωλογίας Ευάγγελος Νικολάου, τα πλούσια αποθέματα νερού της Ηπείρου και η καλή τους ποιότητα αποτελούν το συγκριτικό της πλεονέκτημα και τον αναπτυξιακό της μοχλό. Και επισημαίνει ότι οι μεγάλες πηγές, οι λίμνες και τα ποτάμια της Ηπείρου αποτελούν μνημεία της φύσης και γεωτόπους απαράμιλλου κάλλους. Τα αρχαία υδρομαστευτικά έργα (Ρωμαϊκό υδραγωγείο κ.α) αλλά και αυτά της νεότερης ιστορίας μας (τα πηγάδια του Σουλίου κ.α) έχουν αρχαιολογική και ιστορική αξία. Η ανάδειξη και η προστασία τους θα συμβάλουν στην γεωτουριστική προβολή και ανάπτυξη του τόπου μας.

Βέβαια, αυτό από μόνο του δεν αρκεί, αφού για να λειτουργήσουν ως αναπτυξιακό «εργαλείο», θα πρέπει να δίνεται και η πρέπουσα προσοχή!

Καμπανάκι από την Παμβώτιδα!
Και μπορεί ειδικά στην Ήπειρο ο υδάτινος πλούτος να αποτελεί πραγματικό θησαυρό για την περιοχή μας, ωστόσο σε πολλές περιπτώσεις υποβαθμίζεται επικίνδυνα από ανθρώπινες παρεμβάσεις, γι’ αυτό και μια ορθή και βιώσιμη ανάπτυξή του είναι περισσότερο από ποτέ αναγκαία.

Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι δίπλα μας και δεν είναι άλλο από την Λίμνη Παμβώτιδα! Η εικόνα που παρουσιάζει τα τελευταία χρόνια, είναι αποκαρδιωτική. Όσο και εάν κάποιοι προσπαθούν να δικαιολογήσουν τα… αδικαιολόγητα, η έντονη δυσοσμία που αναδύεται, τα σκουπίδια πολλές φορές που βγαίνουν στις άκρες μαζί με καλάμια, καθώς και τα κατά καιρούς νεκρά ψάρια που επιπλέουν στην επιφάνεια, δεν μας τιμούν ως πολίτες, ενώ την ίδια στιγμή το σήμα κατατεθέν της πόλης σχολιάζεται αρνητικά από τους πολυάριθμους επισκέπτες της που κατακλύζουν την παραλίμνια περιοχή.

Σε προνομιακή θέση
Όπως, μεταξύ άλλων, τονίζει στο ενδιαφέρον άρθρο του ο Προϊστάμενος του ΙΓΜΕ Ευ. Νικολάου, η Ήπειρος βρίσκεται σε προνομιακή θέση σε ότι αφορά στα αποθέματα υπόγειου νερού, αλλά και στην καλή ποιοτική τους κατάσταση. Στο υδατικό διαμέρισμα Ηπείρου αναπτύσσονται μεγάλα υπόγεια υδροφόρα συστήματα που φιλοξενούνται κυρίως σε ανθρακικά πετρώματα.

Το μεγάλο ετήσιο ύψος βροχής που κυμαίνεται από 1000mm στις πεδινές περιοχές (Άρτας –Πρέβεζας ) έως 1800 mm στον ορεινό όγκο της Πίνδου είναι καθοριστικός παράγοντας στην διαμόρφωση των αποθεμάτων υπόγειου νερού. Τα ετήσια ανανεώσιμα αποθέματα υπόγειου νερού όπως προκύπτουν από τις έρευνες είναι περίπου 3,2 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού.

Η διαθεσιμότητα νερού στην Ήπειρο είναι η μεγαλύτερη στην Ελλαδα:7.500 λίτρα νερού/άτομο /έτος. Η εκμεταλλευσιμότητα των υδάτινων πόρων φτάνει το 30%, γεγονός που σημαίνει ότι σημαντικό μέρος του υδάτινου δυναμικού απορρέει στην θάλασσα χωρίς να υφίσταται καμία σχεδόν εκμετάλλευση. Αυτό βέβαια έχει μεγάλα περιβαλλοντικά οφέλη.

Υπάρχουν προβλήματα
Ωστόσο, σε άλλο σημείο ο κ. Νικολάου επισημαίνει πως το γεγονός ότι το υδατικό μας διαμέρισμα είναι πλεονασματικό δεν πρέπει να μας καθησυχάζει, γιατί τοπικά παρουσιάζονται σοβαρά προβλήματα είτε λόγω υπεραντλήσεων, είτε λόγω ρύπανσης των υπογείων υδροφόρων. Τα προβλήματα εστιάζονται κυρίως στην χερσόνησο Πρέβεζας (υφαλμύρινση υδροφόρων, νιτρορύπανση) και στο Λεκανοπέδιο Ιωαννίνων, όπου υφίσταται και η μεγαλύτερη πληθυσμιακή συγκέντρωση, κατά συνέπεια και η ζήτηση νερού.

Ο κ. Νικολάου αναφέρεται και στις δράσεις του επιστημονικού προσωπικού της περιφερειακής μονάδας Ηπείρου του ΙΓΜΕ, όπως εισηγήσεις και διαλέξεις τόσο στα σχολεία, όσο και στα Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, ενώ ιδιαίτερη σημασία δίνεται στην περιβαλλοντική εκπαίδευση για την ορθολογική διαχείριση και την προστασία του υδάτινου δυναμικού.

Η Ένωση Χημικών
Ανακοίνωση με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Νερού εξέδωσε χθες και η Ένωση Ελλήνων Χημικών, στην οποία, μεταξύ άλλων, τονίζεται ότι «η υπερκατανάλωση που οφείλεται στην έλλειψη ορθολογικής χρήσης, στην ύπαρξη πεπαλαιωμένων υποδομών στα δίκτυα της άρδευσης και της ύδρευσης μεγάλων πόλεων, και κυρίως το ποσοστό της ετήσιας κατανάλωσης νερού στη χώρα μας που κατέχει η γεωργία και φτάνει το 80%, επιτείνουν το πρόβλημα. Ο μεγάλος αριθμός των γεωτρήσεων, άλλων νόμιμων και άλλων παράνομων, έχει συμβάλλει, μέσω των υπεραντλήσεων των υδροφόρων οριζόντων, στην μεγέθυνση του ποσοτικού και ποιοτικού προβλήματος των υπόγειων υδάτων…».

Και ζητά την κινητοποίηση της Πολιτείας για εφαρμογή πολιτικών που θα προωθήσουν:
- την επαναχρησιμοποίηση νερού σε χρήσεις υψηλής κατανάλωσης, όπως η άρδευση,
- την επαναφόρτιση των υπόγειων υδροφορέων με επεξεργασμένα υγρά απόβλητα, πάντα τηρώντας τις προϋποθέσεις της νομοθεσίας,
- την ενημέρωση και την καλλιέργεια της περιβαλλοντικής συνείδησης και της συνείδησης ορθής διαχείρισης των φυσικών πόρων στους μελλοντικών πολιτών μέσω του μαθήματος της Χημείας σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης.

proinoslogos