Μ-Λ ΚΚΕ Θεσπρωτίας: Νέα τάξη πραγμάτων στους Αγροτικούς Συνεταιρισμούς

Σε τρικυμία βρίσκονται οι συνεταιριστικοί κύκλοι του αγροτικού τομέα της χώρας, με αφορμή την υπόθεση συγκρότησης του νέου συνεταιριστικού φορέα που θα αντικαταστήσει την καταργημένη από τον Νόμο 3484 ΠΑΣΕΓΕΣ (Απρίλης 2016). Οι τριγμοί στο αγροτικό συνεταιριστικό στερέωμα ακούγονται ήδη από την ψήφιση του προηγούμενου νόμου για τους συνεταιρισμούς το 2011, αλλά τώρα δόθηκε η αφορμή να σχηματοποιηθούν ξεκάθαρα οι ομαδοποιήσεις.

Αν σχηματικά διακρίνουμε τέσσερες φάσεις στην νεότερη ιστορία των ελληνικών συνεταιρισμών (1η και 2η πριν και μετά την ένταξη στην ΕΟΚ του 1982, 3η μετά τις δύο αναθεωρήσεις της ΚΑΠ στα τέλη της δεκαετία του ’80, 4η μετά την αναθεώρηση της ΚΑΠ το 2005) είναι ξεκάθαρο ότι το 2016, σε εποχές κορύφωσης της κρίσης, βρισκόμαστε σε μια 5η ιστορική φάση, που υπαγορεύεται από διαφορετικές αναγκαιότητες και θα εξυπηρετήσει διαφορετικές σκοπιμότητες.

Σε αντίθεση με τις βιομηχανικά αναπτυγμένες χώρες όπου οι συνεταιρισμοί έχουν ιστορικά διαμορφωθεί σαν καθαρά κεφαλαιοκρατικές επιχειρήσεις μεγαλοαγροτών, στενά συνδεδεμένες με το πολυεθνικό κεφάλαιο, στην χώρα μας, οι συνεταιρισμοί αποτέλεσαν το βασικό μοχλό εφαρμογής των κρατικομονοπωλιακών παρεμβάσεων στον αγροτικό χώρο. Αυτές καθορίζονταν από τις εκάστοτε ιστορικές αναγκαιότητες της ελληνικής οικονομίας. Μιας οικονομίας που συστηματικά αναπτύσσονταν συμπληρωματικά και εξαρτημένα, υπηρετώντας τα συμφέροντα των μεγάλων δυνάμεων στην περιοχή, με τα αναλογούντα ανταλλάγματα για τη ντόπια μεγαλοαστική τάξη. Μετά την ένταξη στην ΕΕ το δόγμα αυτό βούλιαξε στην κυριολεξία την αγροτική παραγωγή και τώρα ρημάζει ολόκληρη τη χώρα.

Τριάντα πέντε χρόνια μετά την είσοδο στην ΕΕ, «κατορθώθηκε» να εισάγουµε σχεδόν το σύνολο των αγροτικών µας εισροών: δηλαδή σπόρους, λιπάσµατα, γεωργικά και κτηνιατρικά φάρµακα, γεωργικά µηχανήµατα, ζωοτροφές, ζωικό κεφάλαιο αναπαραγωγής, αµελκτικό εξοπλισµό, τεχνικό εξοπλισµό και αυτοματισμούς μεταποίησης. «Καταφέραμε» να χάσουμε την αυτάρκεια, σε σειρά στρατηγικών για την διατροφή του πληθυσμού μας αγροτικών προϊόντων και να βλέπουμε με συνεχόμενους ρυθμούς, ολόκληρους κλάδους τις αγροτικής παραγωγής να καταστρέφονται για χάρη των εισαγωγών από τις βόρειες βιομηχανικές χώρες. Κομβικό και στρατηγικό εργαλείο αυτών των επιλογών, ήταν οι συνεταιρισμοί, οι οποίο βρίσκονταν πάντα υπό κρατική κηδεμονία και διασφάλιζαν την συναίνεση και την υποταγή των μικρομεσαίων αγροτών στις αντιαγροτικές επιλογές των κυβερνήσεων και της ΕΕ.

Στις σημερινές συνθήκες θριάμβου της αγοράς και ραγδαίας συρρίκνωσης του κράτους, οι αγροτικοί συνεταιρισμοί καλούνται να παίξουν ένα νέο ρόλο. Πέρασε η εποχή που αποτελούσαν την «σπονδυλική στήλη» του παλιού δικομματισμού στην ύπαιθρο και μοίραζαν τις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις, σαν το τυράκι στη φάκα της διάλυσης της αγροτικής παραγωγής. Τώρα οι κατευθύνσεις έρχονται από τον «αόρατο θεό» της Αγοράς, με θεματοφύλακες τα Ευρωπαϊκά όργανα και αλίμονο, με εφαρμοστή μια δήθεν «αριστερή» κυβέρνηση.

Σ’ αυτές τις νέες συνθήκες, αυτό που σήμερα διακυβεύεται στον ελληνικό αγροτικό συνεταιριστικό χώρο, είναι ο βαθμός προσαρμογής του στα ιδιωτικά συμφέροντα και στις επιδιώξεις του διεθνοποιημένου αγροτοδιατροφικού και χρηματιστηριακού κεφαλαίου. Από την ψήφιση του νέου νόμου τον Απρίλη και μετά, οργιάζει το παρασκήνιο. Στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ αγκαλιά με πρωτοκλασάτα στελέχη της ΝΔ. Τρανοί συνεταιριστές μαζί με αδίστακτους κερδοσκόπους. Γραφειοκράτες του αγροτικού συνεταιριστικού χώρου «αγκαζέ» με το τραπεζικό κεφάλαιο. Διαμορφώνονται πυρετωδώς οι συμμαχίες, που θα κληθούν να στηρίξουν τις νέες σαρωτικές αναδιαρθρώσεις στον αγροτικό χώρο που τρέχουν ήδη με εντατικούς ρυθμούς.

Από την μια μεριά βρίσκεται ο προσφάτως συγκροτημένος Σ. Α. Σ. Ο. Ε. Ε. (Σύνδεσμος Αγροτικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων και Επιχειρήσεων Ελλάδος) με επικεφαλής τον πρώην Υπουργό Γεωργίας Α. Κοντό, ο οποίος συσπειρώνει αποχωρήσαντες συνεταιριστές από την ΠΑΣΕΓΕΣ, αλλά κυρίως την κορυφή του δικτύου διαχείρισης του ΟΣΔΕ. Δηλαδή του υπεύθυνου μηχανισμού για το μοίρασμα των ευρωπαϊκών επιδοτήσεων που τελικά μορφοποιείται στην «GAIA Επιχειρείν». Μια Α. Ε. η οποία χαρατσώνει γερά τον αγροτικό κόσμο για υπηρεσίες που σε όλες τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες παρέχονται δωρεάν. Μεγαλομέτοχος της GAIA (80%), είναι η Τράπεζα Πειραιώς (σκανδαλώδης συνεχιστής της κρατικής Αγροτικής Τράπεζας) και συμμετέχουν η ίδια η ΠΑΣΕΓΕΣ (διά των συνεταιρισμών της) και η Neuropublic Α. Ε. (εταιρία πληροφορικής και μηχανογράφησης που χρηματοδοτήθηκε με εκατομμύρια ευρώ και κυριαρχεί στο χώρο των αγροτικών επιδοτήσεων). Εδώ έχουν μπει 72 υπογραφές (συνεταιρισμών αλλά και συνδικαλιστικών οργανώσεων και εταιριών μη αμιγούς συνεταιριστικού χαρακτήρα). Αυτή η ομαδοποίηση εμφανίζεται σαν «Νέος φορέας» !

Από την άλλη βρίσκεται η «Νέα ΠΑΣΕΓΕΣ». Μια πανσπερμία από μικρούς και μεγάλους αγροτικούς συνεταιρισμούς (γύρω στους 150) που συσπειρώνονται γύρω από την εναπομείνασα γραφειοκρατία της καταργημένης ΠΑΣΕΓΕΣ. Υπέρμαχοι τάχα των «καθαρών» αγροτικών συνεταιριστικών σχημάτων και των μεγάλων «συνεταιριστικών αρχών». Ξεχνούν βέβαια και το ότι είχαν αυτές τις αρχές «γραμμένες στα παλαιότερα των υποδημάτων τους», αλλά και το ότι ήταν οι ίδιοι που άνοιξαν το δρόμο όχι μόνο σε πάσης φύσεως κερδοσκοπικές Α. Ε., αλλά και το ίδιο το τοκογλυφικό/τραπεζιτικό κεφάλαιο. Τώρα όλοι αυτοί, ζητούν την θεσμική τους παρουσία στα αγροτικά όργανα.

Κατά απολύτως ξεκάθαρο τρόπο βρισκόμαστε μπροστά σε μια αναδιάρθρωση αυτού που θα μπορούσε να ονομαστεί «βαθύ αγροτικό κράτος» και το οποίο μέχρι σήμερα συνθέτονταν από τον αγροτοπατερισμό, τις συντεχνίες, την κρατική γραφειοκρατία και τα κομματικά πελατειακά δίκτυα. Η κρίση ανέδειξε με τον πιο παραστατικό τρόπο τα αδιέξοδα, τα οποία εύκολα μπορούν να ξεπεραστούν υπέρ του μεγάλου κεφαλαίου, αφού απουσιάζει ένα ρωμαλέο αγροτικό κίνημα της ακόμη κυρίαρχης στη χώρα, μικρομεσαίας αγροτιάς.

Τίποτα καλό για τον ευρύτερο αγροτικό κόσμο και την αγροτική παραγωγή της χώρας δεν πρόκειται να προκύψει από αυτές τις διεργασίες. Είναι το «παλιό» που μεταμφιέζεται δήθεν σε «νέο», για να καλύψει και να διαχειριστεί ένα νέο κύκλο αναδιαρθρώσεων στον αγροτικό χώρο. Ένα νέο κύκλο άγριας και απροκάλυπτης συγκεντροποίησης της αγροτικής παραγωγής, με αποκλειστικό στόχο το «ξεζούμισμα» του μικρομεσαίου αγροτικού νοικοκυριού και εγκλωβισμού, σε ένα απολύτως εκμεταλλευτικό σύστημα, χιλιάδων νέων που οραματίζονται μια επαγγελματική διέξοδο στην αγροτική παραγωγή.

Όλα δείχνουν ότι μεθοδεύεται και υλοποιείται μια σύγχρονη μορφή ξεκάθαρης δουλοπαροικίας στον αγροτικό χώρο, από εξωαγροτικούς παράγοντες και σε συνεργεία με το μεγάλο αγροτοδιατροφικό κεφάλαιο.

Για τον απεγκλωβισμό του μικρομεσαίου αγροτικού νοικοκυριού από αυτή την παγίδα και την αναβίωση της εγχώριας παραγωγής, απαιτείται άμεσα η οργάνωση του σε ένα γνήσιο Συνεταιριστικό Κίνημα (τέτοιο που ποτέ δεν είδαμε στην ιστορία του ελληνικού κράτους), η συσπείρωση σε διεκδικητικές συλλογικότητες για την υπεράσπιση των δικαίων του, αλλά και η αποτίναξη του ευρωπαϊκού ζυγού. Ενός ζυγού που εμφανίζεται, παραποιημένα, σαν σωτήριος στα μάτια του μοναχικού έλληνα αγρότη, με μέσο κλήρο τα 40 στρέμματα ή τα 11 στην Ήπειρο. Διαφορετικά η πορεία στην «κοιλάδα των δακρύων» που προβάλει ολοκάθαρα μπροστά στον αγροτικό κόσμο, θα είναι αναπόφευκτη.