ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑ: Η ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΟΥ ΦΡΕΣΚΑΜΕΝΤΟ (ΦΡΑΓΚΟΣΥΚΟΥ) - ΤΟΥ ΤΑΣΟΥ ΒΑΣΙΑΔΗ

Με αφορμή την αναβίωση της παράδοσης του φραγκόσυκου, αναρτάται το αφήγημα του Τάσου Βασιάδη με τίτλο «ΦΡΕΣΚΑΜΕΝΤΟΟΟ!!» που αποτελεί απόσπασμα από την έκδοση «ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΝ ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΗ» των Α.Βασιάδη και Κ. Λώμη.

ΦΡΕΣΚΑΜΕΝΤΟΟΟ !!!
του Τάσου Βασιάδη

Στην Ηγουμενίτσα, ενδημεί η φραγκοσυκιά σε όλο της το μεγαλείο, σε χωράφια, κήπους, ακρογιαλιές, βουνά, λόφους, ακροποταμιές και όχι σπάνια, σε στέγες εγκαταλελειμμένων σπιτιών.

Πρόκειται για το γνωστό κακτοειδές με μεγάλα παχιά φύλλα που με το πέρασμα του χρόνου εξελίσσονται σε ξυλώδεις κορμούς και κλαδιά.

Τα αγκάθια της φραγκοσυκιάς φθάνουν πολλές φορές τους δέκα πόντους και αποτελούν φόβο και τρόμο για κάθε περαστικό άνθρωπο ή ζώο.
Στα μικρότερα φύλλα, τα αγκάθια είναι μικρά και εύθραυστα με αποτέλεσμα να μένουν στο δέρμα κάθε απρόσεκτου περαστικού επί μέρες, προκαλώντας πόνους συνεχείς και αφόρητους.

Όταν πιάνουν οι ζέστες οι φραγκοσυκιές στολίζονται με τα μυρωδάτα κιτρινοκόκκινα λουλούδια τους που κάνουν τους περαστικούς να ξεχνούν για λίγο τα μπελαλίδικα αγκάθια, και να στέκονται να θαυμάσουν.

Τα λουλούδια υπακούοντας στους προαιώνιους νόμους της φύσης δίνουν σύντομα την θέση τους σε μικρούς αγκαθωτούς πράσινους καρπούς που μεγαλώνουν σιγά - σιγά φθάνοντας το μεσοκαλόκαιρο στο μέγεθος μεγάλου φιρικιού.

Το χρώμα τους γίνεται από πράσινο κίτρινο και στο τέλος ροδοκόκκινο, σημάδι ωρίμανσης. Η σάρκα του ώριμου φραγκόσυκου είναι κίτρινη με πολλά μαύρα σπόρια ανάμεσά της. Η γεύση του είναι θεσπέσια και αναδίδει ένα ξεχωριστό άρωμα.
Ζηλευτά τα ώριμα φραγκόσυκα για τον καθένα, λίγοι όμως τολμούν να τα τρυγήσουν, αφού τα μεγάλα αγκάθια των διπλανών φύλλων προστατεύουν αποτελεσματικά τους καρπούς.

Και τα ίδια φραγκόσυκα όμως περιβάλλονται από πυρόξανθα αγκάθια σε όλη τους την επιφάνεια, έτσι ώστε ο επιπόλαιος που θα τα πιάσει χωρίς προφύλαξη να έχει μπροστά του, μέρες ολόκληρες να το μετανιώνει...

Ακριβώς αυτά τα φραγκόσυκα, βρήκε ένας έξυπνος χωριάτης, να τα εμπορευτεί προκειμένου να βγάλει ένα φτωχό μεροκάματο.

Δεν συγκρατώ στη μνήμη το όνομά του, ούτε το χωριό του. Εχω όμως ολοζώντανη μπροστά μου την φιγούρα του.

Ηταν αδύνατος και καμπούρης με μαύρα μαλλιά και πρόσωπο κατασκαμμένο από ρυτίδες. Φορούσε μονίμως ένα σκούρο παντελόνι με ένα ανοιχτόχρωμο πουκάμισο.
Στα πόδια του είχε ένα ζευγάρι χαρακτηριστικά λαστιχένια παπούτσια, χωρίς κάλτσες.
Στην πλάτη κρατούσε ένα μεγάλο καλάθι που είχε μέσα την πραμάτεια του, ολόφρεσκα φραγκόσυκα, και κομμάτια χασαπόχαρτο, που του χρησίμευε για να τα πιάνει και να τα προσφέρει. Με το δεξί χέρι βαστούσε το καλάθι και με το αριστερό έκανε χωνί στο στόμα του για να φωνάζει δυνατά την πραμάτεια του:

-Φρεσκαμέντοοο!...

Αυτή η λέξη ταυτίστηκε τόσο με τον ίδιο ,ώστε του έμεινε το προσωνύμιο “Φρεσκαμέντος”

Η φωνή του βραχνή, δυνατή και μακρόσυρτη αντιλαλούσε σε όλη την αγορά και τρύπωνε στα σπίτια και τα μαγαζιά.

Και δεν ήταν λίγοι εκείνοι που έτρεχαν στο κάλεσμά του, για να γευτούν τα ολόγλυκα φραγκόσυκα.

Εκείνος έπιανε ένα - ένα τους αγκαθωτούς καρπούς με το χασαπόχαρτο και με ένα σουγιά τους έκοβε και τους ξεφλούδιζε επιδέξια προσφέροντάς τους στους πελάτες.
Και αφού πληρώνονταν, προσπαθούσε με την χαρακτηριστική του χωριάτικη κουτοπονηριά να αποφεύγει να δίνει ρέστα, καλύπτοντας την διαφορά με ... φραγκόσυκα!!!.

Μια μέρα πριν απ’ το ’70 έχοντας ξεπουλήσει την πρωινή του πραμάτεια ο Φρεσκαμέντος πήρε το δρόμο προς την Πλαταριά με το άδειο καλάθι του, όπου είχε εντοπίσει μια φορτωμένη φραγκοσυκιά σε ένα παραμελημένο χωράφι.

Πλησιάζοντας στο συγκεκριμένο σημείο μετά από κοπιαστική πεζοπορία κάτω απ’ τον μεσημεριάτικο καλοκαιρινό ήλιο, έφθασε επιτέλους καταϊδρωμένος και σταμάτησε να θαυμάσει την πανέμορφη φραγκοσυκιά που του χαμογελούσε θελκτικά με τα πολυάριθμα κατακόκκινα χαμόγελα των καρπών της που έσταζαν το γλυκό τους σιρόπι από τις άκρες τους.

Χωρίς να χάσει καιρό ο Φρεσκαμέντος γέμισε γρήγορα το καλάθι του, βγήκε στο δημόσιο δρόμο και πήρε την κατεύθυνση της επιστροφής προς την πόλη.

Για μια στιγμή κοντοστάθηκε για να θαυμάσει το τοπίο της γαλήνιας Ηγουμενίτσας όπως καθρεφτίζονταν στη θάλασσα.

Με το ίδιο θέαμα αφαιρέθηκε για μια στιγμή και ο οδηγός που κατέβαινε με το αυτοκίνητό του απ’ την πλευρά της Πλαταριάς.
Κανείς δεν πρόλαβε να αποτρέψει το ατύχημα.
Το κορμί του Φρεσκαμέντου τινάχτηκε άψυχο στον παρακείμενο φράχτη.

Κανείς δεν ενδιαφέρθηκε να μαζέψει τα φραγκόσυκα που σκορπίστηκαν στο δρόμο και σε λίγη ώρα έλιωσαν κάτω από τις ρόδες των διερχόμενων αυτοκινήτων.

Από τότε δεν εμφανίστηκε για πολλά χρόνια, άλλος πλανόδιος φραγκοσυκοπώλης στην αγορά.

Ετσι μαζί με τον αντίλαλο του “φρεσκαμέντο!” έλλειψαν τότε και τα φρεσκοκομμένα φραγκόσυκα από την Ηγουμενίτσα.