Εισήγηση Β. Γιόγιακα στην Ολομέλεια της Βουλής για την πώληση προϊόντων καπνού και συναφών προϊόντων (+ΒΙΝΤΕΟ)

Ο Βασίλης Γιόγιακας ήταν ο Εισηγήτης της Νέας Δημοκρατίας σε νομοσχέδιο που αφορά την προσαρμογή στο εθνικό δίκαιο κοινοτικής Οδηγίας σχετικά με την παρουσίαση και την πώληση προϊόντων καπνού και συναφών προϊόντων. 

 

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της εισήγησής του στην Ολομέλεια της Βουλής:

"Η Οδηγία 2014/40 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, που με το παρόν νομοσχέδιο ενσωματώνεται στο εθνικό μας δίκαιο, είναι αναμφίβολα ένα θετικό βήμα.

Και ειλικρινά ελπίζουμε η εφαρμογή της να συμβάλει στους στόχους που έχουν τεθεί:

να μειωθεί η κατανάλωση καπνού και ο αριθμός των καπνιστών,

να περιοριστεί το κόστος της υγειονομικής περίθαλψης για τις ασθένειες που προκαλούνται από το κάπνισμα

να γίνουν ξεκάθαροι και κοινοί οι κανόνες του παιχνιδιού, άρα να υπάρξει ισότιμος ανταγωνισμός στην εσωτερική, ευρωπαϊκή αγορά μεταξύ των επιχειρήσεων - κατασκευαστών και εισαγωγέων.

Διότι είναι αλήθεια ότι μέχρι πρόσφατα είχαν παρατηρηθεί αποκλίσεις στα ρυθμιστικά πλαίσια των κρατών – μελών για τα προϊόντα καπνού.

Και η κυκλοφορία των ηλεκτρονικών τσιγάρων και των νέων προϊόντων καπνού πιθανότατα θα μεγάλωνε τις αποκλίσεις αυτές.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Κατά την επεξεργασία του νομοσχεδίου στην αρμόδια Επιτροπή ακούστηκαν πράγματι πολύ ενδιαφέρουσες απόψεις από επιστημονικούς φορείς και εκπροσώπους της αγοράς.

Εμείς από την πλευρά μας καταλήξαμε σε δύο βασικά συμπεράσματα:

το πρώτο είναι ότι πράγματι δεν έχουμε αδιαμφισβήτητα επιστημονικά δεδομένα για τις επιπτώσεις των νέων προϊόντων καπνού και των ηλεκτρονικών τσιγάρων στην ανθρώπινη υγεία.

το δεύτερο είναι ότι αυτό που μας ενδιαφέρει περισσότερο, η βελτίωση της δημόσιας υγείας, αλλά και ο υγιής ανταγωνισμός, μπορούν να διασφαλιστούν στο ακέραιο χωρίς να μπαίνουν παράλογα εμπόδια στην επιχειρηματική δραστηριότητα.

Ειδικά όταν οι επιχειρήσεις έχουν ήδη σηκώσει υπέρμετρα βάρη και στη σημερινή δύσκολη κατάσταση αναζητούν τρόπους επιβίωσης.

Γι' αυτό και εκφράσαμε τη διαφωνία μας για τον τρόπο με τον οποίο μεταφερθήκαν στο νομοσχέδιο οι ρυθμίσεις της Οδηγίας για την κυκλοφορία των νέων προϊόντων καπνού στην αγορά.

Να σημειώσω εδώ ότι τα νέα προϊόντα καπνού δεν μπορούν να οριστούν ακόμα με ακρίβεια.

Πολλά από αυτά βρίσκονται άλλωστε στη φάση της Έρευνας και Ανάπτυξης.

Γι' αυτό και το κείμενο της Οδηγίας λέει τι δεν μπορεί να είναι τα προϊόντα αυτά, και όχι τι είναι.

Σε κάθε περίπτωση έχουν ως συστατικό τον καπνό και μπορεί να καπνίζονται, μπορεί και όχι.

Επειδή ακριβώς πρόκειται για νέα προϊόντα, οι έρευνες για τις επιδράσεις τους στην υγεία βρίσκονται σε εξέλιξη και δεν υπάρχουν οριστικά συμπεράσματα.

Είναι, επομένως, σωστό ο νομοθέτης να αντιμετωπίζει τα προϊόντα αυτά με επιφύλαξη.

Δε γνωρίζουμε τα χαρακτηριστικά τους, δεν είναι διαδεδομένα ούτε στην Ευρώπη και πιθανότατα ενέχουν σοβαρές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία, έστω και μειωμένες.

Όμως η λογική αυτή επιφύλαξη δε σημαίνει απαραίτητα και υπερβολική ρύθμιση.

Η δημόσια υγεία μπορεί να προστατεύεται με επάρκεια χωρίς να προστίθενται αχρείαστα διοικητικά βάρη στις επιχειρήσεις.

Πολύ συνοπτικά θέλω να σημειώσω ορισμένα πράγματα για τις διοικητικές διαδικασίες του άρθρου 17 που αφορά τη διάθεση στην αγορά των νέων καπνικών προϊόντων:
Στην Οδηγία υπάρχει μια υποχρεωτική διαδικασία κοινοποίησης των νέων προϊόντων καπνού στην αρμόδια κρατική Αρχή, καθώς και μια σύντομη αναφορά στη δυνατότητα, το τονίζω, στη δυνατότητα των κρατών - μελών να θεσπίσουν μια διαδικασία αδειοδότησης.
ο έλληνας νομοθέτης επιλέγει να κάνει αυτή την προαιρετική διαδικασία αδειοδότησης υποχρεωτική, καταφέρνοντας μια ευρωπαϊκή πρωτοτυπία.

Προτείνει μια διαδικασία που όμοιά της δεν υπάρχει σε καμία άλλη χώρα:

21 κράτη – μέλη διατηρούν το συγκεκριμένο άρθρο όπως έχει στην Οδηγία:

αποδέχονται δηλαδή ότι η διαδικασία της κοινοποίησης που προβλέπεται στην Οδηγία είναι αρκετή και έχει χαρακτήρα αυξημένου ελέγχου από τις δημόσιες αρχές.

Γιατί τους δίνει τη δυνατότητα να ελέγχουν την ασφάλεια και την ποιότητα των προϊόντων για 6 μήνες πριν από την κυκλοφορία τους.

Και, αν διαπιστωθεί κάποιο πρόβλημα, να μην επιτρέψουν την κυκλοφορία ενός προϊόντος στην αγορά.

Τα υπόλοιπα 6 κράτη -μέλη έχουν προβλέψει, πέρα από την κοινοποίηση, μια τυπική έγκριση των νέων προϊόντων καπνού.

Η έγκριση δίνεται από κάποια αρμόδια υπηρεσία μέσα στο προβλεπόμενο 6μηνο χωρίς καμία επιπλέον προϋπόθεση, εκτός από αυτές που ορίζονται στη διαδικασία κοινοποίησης.

Εμείς όμως θέλαμε σώνει και καλά να κάνουμε τη διαφορά!

Στήσαμε μια σύνθετη και χρονοβόρα γραφειοκρατική διαδικασία.

Με Επιτροπή, γνωμοδοτήσεις και δυνατότητες παράτασης.

Που καταλήγει σε υπουργική απόφαση προκειμένου να κυκλοφορήσει ένα νέο καπνικό προϊόν στην αγορά.

Αν αυτό δεν είναι η αποθέωση της γραφειοκρατίας, τότε τι είναι;

Και φυσικά αυτοί που την πληρώνουν είναι αυτοί από τους οποίους η Κυβέρνηση ζητεί να πληρώσουν περισσότερους φόρους, - άμεσους και έμμεσους – και αυξημένες ασφαλιστικές εισφορές.

Και θα θέλαμε να ρωτήσουμε την Κυβέρνηση:

Έτσι στηρίζετε τα ποιοτικά αγροτικά προϊόντα μας όπως τα καπνά;

Έτσι αντιμετωπίζετε την ανεργία;

Έτσι τονώνετε την μικρομεσαία επιχειρηματικότητα;

Να μη μιλήσω για την τροπολογία που έφεραν στην Επιτροπή 16 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ και με την οποία θα απαγορευόταν η πώληση τσιγάρων σε ψιλικά.

Δηλαδή σε μικρομαγαζάτορες που την τελευταία 6ετία είδαν τον τζίρο τους να μειώνεται δραματικά.

Και η οποία τροπολογία, αφού αποδοκιμάστηκε από την αντιπολίτευση, ευτυχώς δεν έγινε δεκτή.

Εμείς, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, θέλουμε να βοηθήσουμε.

Η Κυβέρνηση έχει επιλογές, χωρίς να τιμωρεί την παραγωγή και το εμπόριο.

Θέλετε περισσότερες πληροφορίες;

Μπορείτε να εντάξετε τα επιπρόσθετα στοιχεία που ζητάτε για το φάκελο αδειοδότησης ως απαιτούμενα στη διαδικασία κοινοποίησης.

Θέλετε να οργανώσετε καλύτερα τις πληροφορίες που κοινοποιούνται;

Φτιάξτε πρότυπο ηλεκτρονικής υποβολής, όπως ορίζει η εκτελεστική απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής 2015/2186 για τα προϊόντα καπνού.

Σε αυτή αναφέρεται ρητά ότι μπορείτε να προτείνετε αντίστοιχη φόρμα και για τα νέα προϊόντα καπνού.

Θέλετε παρ' όλα αυτά Υπουργική Απόφαση;

Ας προβλέπεται μία Κοινή Υπουργική Απόφαση που θα καθορίζει τους περιορισμούς της εμπορικής επικοινωνίας των νέων προϊόντων καπνού προς το καταναλωτικό κοινό.

Το ζήτημα αυτό δεν περιλαμβάνεται στην Οδηγία και επομένως υπάρχει ένα νομικό κενό που πρέπει να καλυφθεί.

Ειλικρινά, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, μού είναι δύσκολο να καταλάβω γιατί η Κυβέρνηση επιμένει σε αυτή την ελληνική πατέντα.

Σε ένα καθεστώς αδειοδότησης που δεν προβλέπεται για τα, θεωρητικά πιο επικίνδυνα, παραδοσιακά προϊόντα καπνού!

Και, έρχομαι, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, σε ένα άλλο επίμαχο θέμα του νομοσχεδίου, την απαγόρευση της χρήσης των ηλεκτρονικών τσιγάρων που περιέχουν νικοτίνη, του λεγόμενου ατμίσματος, στους δημόσιους χώρους. Εκεί δηλαδή όπου σήμερα απαγορεύεται και το κάπνισμα.

Σε έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας με τίτλο «Ηλεκτρονικές συσκευές εισπνοής με νικοτίνη» αναφέρεται ότι ορισμένοι ειδικοί είναι θετικοί απέναντι στα συγκεκριμένα προϊόντα γιατί μπορούν να συμβάλουν στη μείωση του καπνίσματος,ενώ άλλοι εκτιμούν ότι μπορεί «να εξουδετερώσουν τις προσπάθειες που έχουν γίνει προκειμένου να "περιθωριοποιηθεί" το κάπνισμα».

Στην ίδια έκθεση διευκρινίζεται ότι, επειδή τα επιστημονικά δεδομένα που έχουμε στη διάθεσή μας είναι περιορισμένα, δεν υπάρχουν ασφαλή συμπεράσματα για αν η χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου είναι προθάλαμος του καπνίσματος ή πύλη εξόδου από αυτό.

Ακόμα και αν η επιστημονική έρευνα δεν έχει απαντήσει οριστικά για το εύρος των κινδύνων από το «άτμισμα», αναγνωρίζεται ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο έχει σημαντικά λιγότερες επιπτώσεις στη υγεία.

Επικαλούμενος όλη αυτή την αβεβαιότητα, ο νομοθέτης μπορεί να παίρνει περιοριστικά μέτρα, όπως αυτά που προβλέπονται στην κοινοτική Οδηγία για τις απαγορεύσεις στην εμπορική επικοινωνία των ηλεκτρονικών τσιγάρων.

Η Οδηγία, ωστόσο, δε ρυθμίζει, ούτε προτρέπει σε ρύθμιση της χρήσης του ηλεκτρονικού τσιγάρου.

Άλλωστε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, όταν τα επιστημονικά δεδομένα είναι αντιφατικά, πιστεύουμε ότι πρέπει να σκεφτόμαστε και να ενεργούμε πολιτικά!

Γιατί, ξέρετε, στο τέλος της ημέρας, αυτό που έχει σημασία είναι με ποιο τρόπο θα πετύχουμε τους κύριους στόχους της Οδηγίας.

Θέλουμε να μειώσουμε το κάπνισμα και τους καπνιστές;

Ας αποδεχτούμε τη χρήση ενός υποκατάστατου των συμβατικών τσιγάρων, που έχει αποτελέσει σανίδα σωτηρίας για καπνιστές ή πρώην καπνιστές!

Αυτό άλλωστε προκύπτει από μαρτυρίες των ίδιων των «ατμιστών».

Θέλουμε να πετύχουμε μείωση των δαπανών για υγειονομική περίθαλψη;

Είναι προτιμότερο, και για τη δημόσια υγεία και για τα δημόσια οικονομικά, να έχεις 200.000 «ατμιστές», τόσοι υπολογίζονται σήμερα στη χώρα μας, παρά 200.000 καπνιστές!

Νοοτροπίες και συνήθειες που έχουν βαθιές ρίζες δεν αλλάζουν εύκολα.

Και οι μεγάλες αλλαγές, κύριε Υπουργέ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, γίνονται πράξη βήμα-βήμα.

Πιστεύομε ότι η διάκριση του καπνίσματος από το άτμισμα στους δημόσιους χώρους είναι ένα τέτοιο, ενδιάμεσο βήμα που βοηθά τους καπνιστές να απαλλαγούν από το τσιγάρο, και τους μη καπνιστές από το παθητικό κάπνισμα!

Θεωρούμε μια τέτοια επιλογή πολύ πιο αποτελεσματική από τις οριζόντιες απαγορεύσεις και τις απόλυτες προσεγγίσεις.

Και, εάν κρίνετε σκόπιμο, μπορείτε να επανεξετάσετε το θέμα αφού έλθουν στη δημοσιότητα, μέσα στο 2017, τα συμπεράσματα μεγάλης ευρωπαϊκούς μελέτης για τις επιδράσεις στην υγεία από την παθητική έκθεση στον ατμό του ηλεκτρονικού τσιγάρου. Η οποία μελέτη αναμένεται να επιβεβαιώσει πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα που δείχνουν ότι δεν υπάρχει παθητικό άτμισμα, με την έννοια ότι δε βλάπτεται η υγεία τρίτων από την έκθεσή τους στον ατμό του ηλεκτρονικού τσιγάρου.

Να σημειώσω εδώ ότι το άτμισμα σε δημόσιους χώρους έχει επιτραπεί σε διάφορες χώρες της Ευρώπης, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ισπανία.

Και μάλιστα σε χώρες στις οποίες η απαγόρευση του καπνίσματος σε κλειστούς δημόσιους χώρους εφαρμόζεται, σε αντίθεση με τη χώρα μας.

Αν λοιπόν θέλετε, κύριε Υπουργέ, να κάνετε κάτι ουσιαστικό για την προστασία της δημόσιας υγείας, ας εφαρμόσετε άμεσα την αντικαπνιστική νομοθεσία, όπως είχαμε προτείνει και στις συνεδριάσεις της Επιτροπής!"


ΔΕΙΤΕ ΤΟ VIDEO ΤΗΣ ΟΜΙΛΙΑΣ