ΘΕΑΣΗ ΤΣΙΦΤΗ (MILVUS MIGRANS) ΣΤΗ ΧΩΜΑΤΕΡΗ ΚΑΡΒΟΥΝΑΡΙΟΥ (+BINTEO)

Κατά τη διάρκεια του προγράμματος παρακολούθησης τροφοληψίας του λευκού πελαργού στα σκουπίδια «White stork on rubbish dumps» οι μέχρι τώρα παρατηρήσεις δε περιλαμβάνουν θέαση πελαργού που να τρέφεται στη χωματερή Καρβουναρίου αλλά εντοπισμό 3 ζευγαριών τσίφτη (Milvus migrans), να συνυπάρχουν και να τρέφονται μαζί με εκατοντάδες κορακοειδή (Κάργιες- Corvus monedula, κουρούνες- Corvus cornix, κοράκια-Corvus corax) και γλάρους στα δέντρα γύρω από τη χωματερή.

Ο Τσίφτης τρέφεται με μία μεγάλη ποικιλία ειδών όπως μικροθηλαστικά, πουλιά, ερπετά, ψάρια, έντομα αλλά και ψοφίμια ή σκουπίδια. Είναι αγελαίο είδος και συχνάζει σε χωματερές και κοντά σε στάνες όπου τρέφεται με σκουπίδια ή κοπροφάγα έντομα (π.χ. σκαθάρια). Είναι μεσαίου μεγέθους προς μεγάλο αρπακτικό (55εκ.) και όταν πετάει μοιάζει με χαρταετό (από εκεί η αγγλική του ονομασία “kite”). Έχει σκούρο καφετί χρώμα και υπόλευκο κεφάλι με αχνές ραβδώσεις. Οι φτερούγες του είναι στενές με άνοιγμα 130-155εκ. και η ουρά του ελαφρώς ψαλιδωτή και γκριζοκάστανη. Συχνά κλέβει τροφή από κορακοειδή και άλλα αρπακτικά. Φωλιάζει ψηλά σε μεγάλα φυλλοβόλα ή κωνοφόρα δέντρα.

Σύμφωνα με την Κόκκινη Λίστα της IUCN, το 2012 ο Τσίφτης είναι είδος ενταγμένο στην κατηγορία LC (= μειωμένου ενδιαφέροντος), διότι πληρούνται οι όροι, τόσο του εύρους κατανομής, όσο και των πληθυσμιακών κριτηρίων, με την Ευρώπη να καλύπτει το 5-24% του παγκόσμιου πληθυσμού.

Στην Ελλάδα ο τσίφτης είχε παλαιότερα ευρεία κατανομή και μεγαλύτερο πληθυσμό που μειώθηκε όμως σημαντικά τα τελευταία 20-30 χρόνια. Έρχεται για να φωλιάσει -κυρίως στη βόρεια χώρα και σε περιορισμένους αριθμούς- από τα μέσα Απριλίου, ενώ φεύγει το Σεπτέμβριο για την Αφρική. Ο αναπαραγόμενος στην Ελλάδα πληθυσμός υπολογίζεται σε 5-20 ζεύγη με σαφείς τάσεις περαιτέρω μείωσης (Δημαλέξης, 2009). Το είδος είναι επίσης χειμερινός επισκέπτης στη χώρα μας, κυρίως στους μεγάλους υγρότοπους της βόρειας Ελλάδας, όπως π.χ. το Δέλτα Έβρου (30-40 άτομα κάθε χειμώνα), τη Λ. Κερκίνη κ.α. Πιο διαδεδομένο κατά τη (φθινοπωρινή κυρίως) μετανάστευση, οπότε μικρά σμήνη ή μεμονωμένα άτομα απαντώνται νότια στη Ν.Δ. Πελοπόννησο, στην Κρήτη κ.α. (Χανδρινός 1992, Handrinos & Akriotis 1997). 

Το κλείσιμο των χωματερών και ο σταβλισμός των ζώων είναι βασικές απειλές για τον Τσίφτη. Επίσης το θάψιμο των νεκρών ζώων και γενικά η εγκατάλειψη της νομαδικής κτηνοτροφίας είναι εξίσου σημαντικές απειλές για την διατήρηση του υπάρχοντος πληθυσμού του τσίφτη σε σταθερή ή και ανοδική πορεία. Βασική πηγή θνησιμότητας αποτελεί και η ρύπανση των υδάτων.

Παρατηρήθηκαν λοιπόν τόσα πολλά άτομα τσίφτη σε μια τόσο μικρή περιοχή, έναν χώρο ταφής απορριμμάτων όπου συγκεντρώνεται ένας μεγάλος αριθμός ασημόγλαρων και κορακοειδών που ανταγωνίζονται για την αφθονία υπολειμμάτων τροφής. Ο Φορέας Διαχείρισης Στενών και Εκβολών ποταμών Αχέροντα και Καλαμά εξετάζει με μεγάλο ενδιαφέρον την ύπαρξη του μικρού αλλά αξιοσημείωτου πληθυσμού που όσον αφορά στο καθεστώς παρουσίας του χαρακτηρίζεται μέχρι σήμερα ως χειμερινός / περαστικός επισκέπτης. Στόχος είναι εκτός από την παρατήρηση της συμπεριφοράς του είδους αυτού και η τυχόν ανεύρεση φωλιάζοντων ατόμων που θα ισχυροποιούσε την υπόθεση για μόνιμο πληθυσμό στην ευρύτερη περιοχή.

Ακολουθούν φωτογραφίες από τη χωματερή Καρβουναρίου στη θέση όπου εθεάθησαν οι τσίφτες. Έχουν καταγραφεί σε βίντεο 5 άτομα να κάθονται πάνω σε κλαδιά δέντρων και ένα να πετάει: