Συγκλονιστικό ντοκουμέντο: Ιδιόχειρη έκθεση το 1943 του αείμνηστου δικηγόρου Χρήστου Σταυρόπουλου, που ζούσε στην Παραμυθιά, για τους Τσάμηδες

 

 

Διασώθηκε πολύτιμη, ιδιόχειρη έκθεση για τους Τσάμηδες, γραμμένη στις 23 Δεκεμβρίου 1943, του αείμνηστου δικηγόρου Χρήστου Σταυρόπουλου, ο οποίος, αν και κατάγονταν από τα Καλάβρυτα, ζούσε μόνιμα από το 1922 στην Παραμυθιά Θεσπρωτίας. Μεταξύ άλλων επισημαίνει: 

"Εν τω Νομώ Θεσπρωτίας εν συνόλω 60.000 κατοίκων, υπάρχει η Μουσουλμανική Μειονότης εκ 18.000 εξισλαμισθέντων κατά τον 18ο αιώνα ομογενών. 

Τούρκοι όντες την εθνικότητα οι πλείστοι τούτων και προς την Τουρκίαν κατευθυνόμενοι οσάκις απεδήμουν, διετήρησαν τους μετά ταύτης δεσμούς και μετά την ίδρυσιν του Αλβανικού Κράτους. 

Πλην έχοντες συμφέρον να εξαιρεθώσι της ανταλλαγής πληθυσμών, επεκαλέσθησαν το πρώτον, το 1924, Αλβανικήν καταγωγήν και εθνικότητα και επέτυχαν την εξαίρεσίν των από της ανταλλαγής, δια πράξεως της Μ. Επιτροπής. 

Είτα, το 1926, επί Κυβερνήσεως Παγκάλου, απέσπασαν δήλωσιν του Υπουργού Λουκά Ρούφου, δι' ης ανεγνωρίζοντο ως Αλβανική Μειονότης Τσαμουριάς και ήρξατο πλέον να ενδιαφέρεται δια τούτους ενεργώς η Αλβανική Κυβέρνησις, υποστηρίζουσα παράπονά των εις την Κοινωνίαν των Εθνών, και ζητούσα την ίδρυσιν Αλβανικών Σχολείων. 

Τον Απρίλιο του 1943 οι Μουσουλμάνοι οπλίζονται επισήμως υπό των Ιταλών και αναλαμβάνοσι μετά τούτων επιχειρήσεις κατά των ανταρτών. 

Κατά τας αρχάς Αυγούστου 1943, ότε οι Γερμανοί επιχειρούσι την εκκαθάρισιν της κοιλάδας του Αχέροντα (Φανάρι), ένοπλοι συμμορίαι Μουσουλμάνων εξ΄ Ηγουμενίτσης, Μαργαριτίου και Παραμυθίας, υπό την αρχηγίαν των αδελφών Μαζάρ και Νουρή Ντίνο, συμπράττουσι μετά των Γερμανών εις την εκστρατείαν, αποτέλεσμα της οποίας υπήρξεν η πυρπόλησις υπερτριάκοντα χωρίων, ο φόνος υπέρ τριακοσίων ομογενών, η απαγωγή εκατοντάδων ομήρων εις Ιωάννινα, ο βιασμός και η απαγωγή νεανίδων εις τουρκικά χαρέμια και η λεηλάτησις όλου του κινητού πλούτου της ευφορωτάτης πεδιάδας του Φαναρίου. 

Οι Γερμανοί την 27ην Σεπτεμβρίου 1943 συλλαμβάνουσι 55 Προκρίτους εις την Παραμυθίαν, εξ ων εκτελούσι, την 29ην 9ου 1943, 49. 

Εις τα συλλήψεις ταύτας συνέπραξαν, καθώς και εις τας εκτελέσεις και οι Μουσουλμάνοι Παραμυθίας, οίτινες εσκύλλευσαν και τα πτώματα των εκτελεσθέντων. 

Τοιουτοτρόπως, κατώρθωσαν να περιέλθη εις χείρας των πάσα η έκτασις του Νομού Θεσπρωτίας, την οποία καρπούνται πλέον ως ιδία. 

Και καθ' ον χρόνον τα ελληνικά γθναικόπαιδα μαστίζονται υπό της πείνας, του ψύχους και των ασθενειών εις τα σπήλαια και τας τρώγλας των ορέων, οι Μουσουλμάνοι Τσάμηδες θησαυρίζουσι εκ των εγκαταλειφθεισών εις χείρας των περιουσιών. Μυθώδη είναι τα ποσά, άτινα σπαταλώσιν εις Ιωάννινα. 

Η νάρκη του πλούτου και η χλιδή ως και το πάθος της εκδικήσεως, δεν τοις επέτρεψε να σκεφθώσι ποτέ τας συνεπείας των εγκλημάτων των. 

Υπολογίζουσιν εις φυγήν μετά των Γερμανών.... 

Δια της παρούσης εκθέσεως πενιχράν μόνον εικόνα δίδομεν της καταστάσεως, ήτις εδημιουργήθη εν Θεσπρωτία εκ μέρους της μειονότητος αυτής. 

Θα εχρειάζοντο τόμοι ολόκληροι δια να περιγραφώσι τα εγκλήματα των νεωτέρων αυτών γενιτσάρων εις βάρος της φυλής μας. 

Το σπουδαίον όμως είναι ότι μετριώνται μόνον εις τα δάκτυλα όσοι δεν μετέσχον εις τα εγκλήματα ταύτα. 

Η δράσι εναντίον μας υπήρξε ομαδική, εκδηλωθείσα μετά φανατισμού, τον οποίον υπεβοήθησαν οι Ιταλοί και οι Γερμανοί.