14η ΕΚΘΕΣΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ Χ.Σ.ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟ ΤΗΣ

14η ΕΚΘΕΣΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ Χ.Σ.ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ 

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟ ΤΗΣ 

 

 

Ο συνεργάτης μας κ. Χρήστος Στεφ. Ευαγγέλου, και στο φετινό πανηγύρι της Αγίας Παρασκευής στην Πλαταριά , παρουσίασε ,για 14 συνεχή χρονιά, την καθιερωμένη Έκθεση Φωτογραφίας, η οποία είχε μεγάλη ανταπόκριση από τους πανηγυριώτες.

Του ζήτησα να συναντηθούμε και να μιλήσουμε για τον τρόπο που ακολούθησε και μπόρεσε να συγκεντρώσει τις φωτογραφίες και να τις παρουσιάζει κάθε χρόνο , αλλά και για τις μελλοντικές του σκέψεις δηλαδή τι θα απογίνει η Συλλογή των 3200 φωτογραφιών που έχει συγκεντρώσει μέχρι τώρα.

Ερώτηση : Πως ξεκίνησε η ιδέα να συγκεντρώσετε φωτογραφίες και γιατί το κάνατε κ. Ευαγγέλου ;

Απάντηση : Πρώτα –πρώτα να σας ευχαριστήσω, που είχατε την καλοσύνη να ήλθατε στην 14η Έκθεση Φωτογραφίας και να μιλήσουμε για την ενασχόλησή μου με τις φωτογραφίες . Από μικρό παιδί κ. Αναστασίου είχα βάλει στόχο να πραγματοποιήσω τρία τάματα .

Το πρώτο ήταν να φτιάξω Δανειστική Βιβλιοθήκη στο χωριό, για να μπορούν να διαβάζουν όλοι . Αγαπούσα τα γράμματα, ήμουν καλός μαθητής, ήθελα να διαβάζω διάφορα βιβλία αλλά δεν υπήρχαν . Τα μοναδικά βιβλία που είχαμε ήταν αυτά του σχολείου, τα οποία , μάλιστα, έπρεπε να επιστρέψουμε. Πώς να περάσουν οι κρύες νύχτες του χειμώνα στο ένα και μοναδικό κρύο δωμάτιο και με φωτισμό το λαδολύχναρο που έδινε φως όσο ένα καντήλι ; Εκεί με τα πόδια μου ανάμεσα στα πόδια του πατέρα για να ζεσταθώ ορκίστηκα « όταν μεγαλώσω να κάνω βιβλιοθήκη ». Και τα κατάφερα με την οικονομική στήριξη του Πολιτιστικού Συλλόγου Πλαταριάς.

Το δεύτερο τάμα ήταν να φτιάξω και Λαογραφικό Μουσείο. Παρά τη μικρή μου ηλικία έβλεπα ότι το χωριό έχει εξέλιξη και όλα όσα έζησαν οι γονείς μας , αλλά και εγώ και οι συνομήλικοι μου θα χανόταν. Δεν θα υπήρχε κάποιος σύνδεσμος, κάτι που να θυμίζει την προηγούμενη ζωή μας. Έτσι άλλα βράδια , άλλες νύχτες σκέφτηκα πως πρέπει να αρχίσω να μαζεύω και τα παλιά αντικείμενα. Ως γιος γεωργού μάζευα τα σπασμένες ζεύλες, παλιά υνιά, σπασμένα εργαλεία αλωνίσματος σταριού και καλαμποκιού, σπασμένους κασμάδες ή τσαπιά , τσεκούρια , τα «τσιοκάνια» [ κουδούνια των αγαπημένω μας βοδιών, προβάτων και γιδιών] και οτιδήποτε παλιό. Έτσι σαν ένα μικρός παλιατζής. Μάζευα οτιδήποτε παλιό. Ο πατέρας μου χαιρόταν και μου έλεγε να το κάνεις και μάλιστα μάζευε και αυτός. Η μάνα μου δεν ήθελε. Όμως εγώ κρυφά κράτησα τα «κουσιά» [δοχείο αλουμινίου] που μου έστελνε φαγητό στην Ηγουμενίτσα όταν πήγαινα γυμνάσιο, και τα …παπούτσια της που είχε φτιάξει ο γιός της ο Βαγγέλης που ήταν τσαγκάρης. Και το Λαογραφικό Μουσείο έγινε. Και τα παπούτσια της μάνας είναι εκεί ! Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Πλαταριάς κάλυψε τα έξοδα μελέτης του χώρου από Μουσιολόγο, διαμόρφωσης του χώρου σύμφωνα με τη μελέτη. Και δεν έπεσα έξω. Με τη διάνοιξη του δρόμου Πλαταριά –Ηγουμενίτσα , με τη μετανάστευση εσωτερική και εξωτερική όλα άλλαξαν.

Το τρίτο τάμα ήταν οι φωτογραφίες. Μεγάλη υπόθεση η φωτογραφία. Κρατάει το χρόνο, την στιγμή. Έπρεπε να τις μαζέψω. Να κρατήσω και τα πρόσωπα. Όχι μόνο τα αντικείμενα. Να υπάρχουν. Να τους θυμούνται. Και αυτό το πραγματοποίησα.

 

Ερώτηση : Συγκεκριμένα για τη Συλλογή –παρουσίαση των φωτογραφιών πως δουλέψατε;

Απάντηση : Μέχρι το 1950 δεν υπήρχαν φωτογραφίες εκτός από αυτές του πατέρα μου και άλλων συγχωριανών από την επιστράτευση το 1940 . Το 1952 ή 1953 ο αδελφός μου ο Νίκος πήγε στρατιώτης και μας έστειλε τις πρώτες φωτογραφίες ως απλός στρατιώτης, ως Δόκιμος Αξιωματικός Πυροβολικού , αλλά και με το αστέρι του ανθυπολοχαγού. Εκείνη την περίοδο είχε αγοράσει και μία μικρή φωτογραφική μηχανή ο άλλος αδελφός ο Βαγγέλης και άρχιζε να βγάζει οικογενειακές φωτογραφίες. Όλες αυτές εγώ τις μάζευα και τις έκρυβα. Ήταν οι πρώτες φωτογραφίες, η μαγιά της …μελλοντικής Έκθεσης Φωτογραφίας. Ακολούθησαν και άλλοι αγοράζοντας μικρές φωτογραφικές μηχανές και έτσι μεγάλωνε ο αριθμός των χωριανών που είχαν… βγει φωτογραφία. Σπουδαία και πρωτοποριακή ήταν η προσφορά του Σπύρου Ι. Αναστασίου [ Πήλιου Γιάννου] ο οποίος είχε δική του μηχανή και τις εμφάνιζε ο ίδιος ! Οι φωτογραφίες του είναι καλές και σπάνιες. Εκεί γύρο στο 1960 εμφανίστηκε ο Τάσος Ρούμπης. Με το μηχανάκι του γυρνούσε όλα τα χωριά και κάλυπτε γάμους, βαφτίσια , πανηγύρια, παρελάσεις ,αλλά και τις φωτογραφίες που έστελναν οι εδώ κάτοικοι στους ξενιτεμένους από όλα τα μέρη του κόσμου. Το 1969-70 απέκτησα δική μου φωτογραφική μηχανή και έβγαζα συνεχώς φωτογραφίες τοπία, παλιά σπίτια και συγχωριανούς, όσοι βέβαια μου το επέτρεπαν.

Πολλές φωτογραφίες έστελναν και οι ξενιτεμένοι . Σκέφτηκα ,λοιπόν, πως θα μπορούσα να συγκεντρώσω μέρος αυτών ή πιο σωστά όσοι θα ήθελαν να με εμπιστευθούν και να τις παρουσιάζω.


Ερώτηση : Συναντήσατε δυσκολίες στην προσπάθεια συγκέντρωσης των φωτογραφιών;

Απάντηση : Αρχικά ναι γιατί νόμιζαν ότι θα τις εκμεταλλευόμουν. « Δεν μπορεί έλεγαν να το κάνεις χωρίς κέρδος». Και είχαν δίκιο. Φαίνεται λογικό. Έπρεπε να βρω τρόπο να τους αποδείξω ότι οι προθέσεις μου ήταν καθαρές και καλοπροαίρετες. Έπρεπε να κάνω μία Έκθεση Φωτογραφίας για να δουν το πνεύμα , να καταλάβουν τι θέλω να κάνω και πώς να το κάνω. Έκανα την πρώτη Έκθεση το 2001 παρουσιάζοντας 100 φωτογραφίες . Η κάθε μία είχε το δικό της κείμενο, το δικό της ιστορικό σε ξεχωριστή σελίδα μεγέθους Α4. Είχε αυτοκόλλητο με το ονοματεπώνυμο αυτού που μου την εμπιστεύθηκε , τη χρονολογία που μου την έδωσε και τον αύξοντα αριθμό της Συλλογής. Από αυτές οι μισές περίπου ήταν από το δικό μου αρχείο και τις υπόλοιπες μου εμπιστεύθηκαν οι Σπύρος Ι. Αναστασίου και οι δάσκαλοι Γρηγόρης Α. Δήμας και Σπύρος Γ. Παππάς, τους οποίους και ευχαριστώ και πάλι δημόσια. Ο χώρος της Έκθεσης ήταν μακριά από το χώρο που γίνεται το πανηγύρι.


Ερώτηση : Υπήρχε ανταπόκριση ; Έδειξαν ενδιαφέρον. Την επισκέφθηκαν ;

Απάντηση : Ναι η ανταπόκριση ήταν αναπάντεχη. Κέρδισα τις εντυπώσεις και την εμπιστοσύνη τους. Εκείνη τη χρονιά η τοποθέτηση των φωτογραφιών έγινε επί φύλλων σκληρού φελιζόλ τα οποία στηρίζονταν στον τοίχο με… ατσαλόκαρφα ! Αυτός ο τρόπος δεν μπορούσε συνεχιστεί διότι άνοιγαν τρύπες στους τοίχους

και χρειαζόταν γενική ανακαίνιση. Και το σπουδαιότερο έπρεπε να βρω τρόπο η Έκθεση να γίνεται στον τόπο του Πανηγυριού δηλαδή στην αυλή της εκκλησίας. Έτσι για την επόμενη χρονιά ετοίμασα τρία πανό . Ο σκελετός τους ήταν ξύλινος και το κενό καλυμμένο με σκληρό φελιζόλ πάνω στο οποίο τοποθέτησα τις φωτογραφίες με ειδικές καρφίτσες με πολύχρωμες κεφαλές. Ακόμη έμεναν για επίλυση δύο προβλήματα : Να λύσω το πρόβλημα του φωτισμού των πανό και να του τρόπου στηρίξεως των πανό. Για τον φωτισμό κατασκεύασα τρεις μικρούς προβολείς για να φωτίζονται και οι δύο πλευρές κάθε πανό και για την στήριξη έξι ειδικές βάσεις από σιδηροσωλήνες τετραγωνικής διατομής βαρέως τύπου , στις οποίες ανά δύο εισέρχονται τα δύο άκρα κάθε πανό, όπως και εσείς βλέπετε. Ρεύμα χρησιμοποιώ από το φωτισμό του ….που χρησιμοποιεί ο Πολιτιστικός Σύλλογος. Η Έκθεση λειτουργεί 26 και 27 Ιουλίου δηλαδή στο διήμερο Πανηγύρι που διοργανώνει ο Πολιτιστικός Σύλλογος.


Ερώτηση : Οι φωτογραφίες κ. Ευαγγέλου τις έχετε μεγεθύνει. Κάθε μία έχει και το κείμενό της, το ιστορικό της. Πως καλύπτεται η δαπάνη και πότε προλαβαίνετε και γράφετε το κείμενο, την ιστορία κάθε φωτογραφίας ; Ποιος τα δακτυλογραφεί ;

Απάντηση : Όλα είναι …προσωπική εργασία και αποτελεί την αμοιβή μου ! Από κάθε συγχωριανό που μου παραχωρεί τη φωτογραφία πίνοντας το καφέ μας μου διηγείται το ιστορικό κάθε φωτογραφίας. Πότε και που είναι βγαλμένη, ποια τα πρόσωπα και όποια άλλη πληροφορία νομίζει ότι μπορεί να δημοσιευθεί. Μεγεθύνω τη φωτογραφία με το …χατζιρλίκι μου. Τα κείμενα ; Τα κείμενα είναι το …ζουμί της Έκθεσης. Μελετώ κάθε φωτογραφία ! Όλα τα πρόσωπα τα γνωρίζω. Μεγάλωσα μαζί τους και επομένως ξέρω και τα …από μέσα. Ειλικρινά έχω περάσει πολλά βράδια για να γράψω το κείμενο 3.200 φωτογραφιών μέχρι τώρα. Είναι κομμάτια από τη ψυχή μου, την ύπαρξή μου. Και χαλάλι. Επιστροφή στο παρελθόν μέχρι το… μεδούλι. Είναι σαν να ξαναζώ μαζί τους. Μόνο που εγώ μιλώ και τα πρόσωπα των φωτογραφιών δεν μιλούν. Σιωπούν . Ναι σιωπούν και εγώ συζητώ μαζί της με τη ΣΙΩΠΉ τους. Τα πρόσωπα των φωτογραφιών , οι φωτογραφίες μιλούν με το δικό τους τρόπο. Και κυρίως αυτοί που έχουν φύγει από κοντά μας. Αγαπώ και σέβομαι τους νεκρούς. Μιλούν με το δικό τους τρόπο. Είναι ανάμεσά μας « ζουν» και « θα ζουν» όσο υπάρχουμε και εμείς που ζήσαμε μαζί τους. Έρχονται μάλιστα στιγμές που βουρκώνω. Είναι ένας τρόπος να ανοίξω χαραμάδες , να ξεφεύγω από τα δικά μου προσωπικά προβλήματα. Καλώς ή κακώς με ενδιαφέρει πολύ το παρελθόν. Επιστροφή στις ρίζες μου. Είναι επιλογή μου. Σκληρή, δύσκολη, στερημένη η ζωή μας τότε , αλλά δεν είχε τη κατάντια της σημερινής ζωής. Πέσαμε με τα μούτρα στα υλικά αγαθά , να περνάμε καλά και είμαστε βουτηγμένοι στο άγχος . Να αποκτήσουμε , να αποκτήσουμε με κάθε τρόπο, με κάθε τίμημα. Δεν ζούμε πια. Ήλθαν καπάκι και οι πολιτικοί μας και έχουν κάνει τη ζωή μας βάσανο. Αλλά ξέφυγα και ζητώ συγγνώμη. Πρέπει να επισημάνω ότι χωρίς τη συμπαράσταση, βοήθεια, υπομονή και επιμονή της οικογένειά μου δεν θα μπορούσα να πραγματοποιήσω τα τρία τάματά .


Ερώτηση : Με ποιο τρόπο γίνεται η επιλογή των φωτογραφιών που παρουσιάζετε ;

Απάντηση : Είναι ένας καλός μπελάς για εμένα. Κάθε χρόνο πρέπει να επιλέξω 100 φωτογραφίες. Προσπαθώ να υπάρχει στην Έκθεση τουλάχιστον μία φωτογραφία από κάθε οικογένεια που μου έχει εμπιστευθεί φωτογραφία. Φυσικά υπάρχουν και οικογένειες που για διαφόρους λόγους δεν μου έδωσαν φωτογραφία είτε γιατί δεν είχαν , είτε γιατί δεν ήθελαν. Σεβαστό. Ωστόσο ,πρέπει να παραδεχτώ, ότι η Έκθεση έχει γίνει πια θεσμός. Κάθε χρόνο με ρωτούν «αν θα γίνει έκθεση» . Τελικά ο ένας μετά τον άλλον φέρνουν μόνοι τους φωτογραφίες. Πείστηκαν ότι σκοπός μου είναι απλά να διασώσω και παρουσιάσω τις φωτογραφίες .


Ερώτηση : Πως καταφέρατε να σας εμπιστευθούν τόσες φωτογραφίες κ. Ευαγγέλου ;

Απάντηση : Το πρώτο βήμα ήταν ότι με στήριξαν άμεσα οι συγχωριανοί που σας ανέφερα πριν. Σημαντικό ήταν το γεγονός ότι μεγεθύνω τις φωτογραφίες με δική μου δαπάνη και τις επιστρέφω. Και το σημαντικότερο ότι γράφω ποιος μου την έδωσε , ικανοποιώντας έτσι και την ανάγκη να φαίνεται εκείνος που την έδωσε, τη ματαιοδοξία τους. Και το επισημαίνω καλοπροαίρετα. Είναι ανθρώπινη αντίδραση. Και ακόμη σπουδαίο είναι το γεγονός ότι απαγορεύεται η φωτογράφηση των φωτογραφιών στη διάρκεια της Έκθεσης και φυσικά ούτε κουβέντα να γίνεται για …ιντερνέτια και τέτοια. Όποιος θέλει φωτογραφία θα την ζητά και θα την παίρνει μόνο αν συμφωνεί εκείνος που μου την εμπιστεύθηκε. Την προσφέρω μάλιστα δωρεάν. Πλήρης σεβασμός στην προσφορά τους και στην εμπιστοσύνη που μου δείχνουν. Κατόπιν αυτών δεν νομίζω ότι υπάρχει λόγος να μην με εμπιστεύονται. Μακάρι να είχα την οικονομική δυνατότητα ,και πάντα με την άδεια αυτών που μου έδωσαν τις φωτογραφίες ,να τις τύπωνα σε ένα-δύο-τρία άλμπουμ. Και όμως κ. Αναστασίου μερικοί δεν σέβονται την παράκλησή μου αυτή ,που μάλιστα είναι γραμμένη και προσπαθούν να φωτογραφίσουν όποια φωτογραφία τους αρέσει. Για το λόγο αυτό παρακολουθώ για να τους εμποδίσω.


Ερώτηση : Και μετά από εσάς τι θα απογίνουν οι φωτογραφίες κ. Ευαγγέλου ;

Απάντηση : Ναι σωστά μετά από εμένα τι ; Μετά από εμένα λοιπόν… κ. Αναστασίου ! Καλά το λέτε ! Δεν το έχω ξεχάσει !! Θα έλθει η σειρά μου να μην υπάρχω. Ομολογώ ότι μέχρι πριν ένα χρόνο με απασχολούσε το θέμα. Δυστυχώς οι τοπικοί παράγοντες δεν ενδιαφέρθηκαν, ούτε προώθησαν την προσπάθειά μου. Δεν τους ενδιέφεραν τα πολιτιστικά . Μου φθάνει που οι συγχωριανοί με εμπιστεύθηκαν. Και εγώ από πλευράς μου θα διαφυλάξω τη Συλλογή . Θα την εμπιστευθώ στα δύο παιδιά μου τα οποία μου ζήτησαν και θέλουν να συνεχίσουν. Μετά αν υπάρξουν δυσκολίες θα την παραχωρήσουν στη Δημόσια Ζωσιμαία Βιβλιοθήκη Ιωαννίνων. Κρίμα οι φωτογραφίες να γίνουν τροφή της υγρασίας και των ποντικιών εδώ στην Πλαταριά .


Ερώτηση : Πιστεύεται ότι δεν υπάρχουν άλλες φωτογραφίες ; Δηλαδή έκλεισε η Συλλογή σας ;

Απάντηση : Όχι βέβαια. Υπάρχουν και άλλες τις οποίες μου φέρνουν οι ίδιοι και μάλιστα είναι οι καλύτερες και κυρίως σπάνιες. Όμως προνόησα και για αυτό. Έχω πάνω από 1000 φωτογραφίες σε άλλη συλλογή που τραβώ εδώ και χρόνια. Απλά αυτές θα παρουσιαστούν αργότερα, μετά από χρόνια όταν εγώ δεν θα υπάρχω πια . Τώρα βγάζουν όλοι φωτογραφίες . Υπάρχουν και οι κάμερες. Θα υπάρχει υλικό από εδώ και πέρα και ίσως δεν θα έχουν αξία οι Εκθέσεις Φωτογραφιών.

Εδώ τελείωσε η συνέντευξη με τον κ. Ευαγγέλου . Μένω με την αίσθηση ότι δεν βρήκε την ανταπόκριση που θα ήθελε και του άξιζε. Πείστηκα για τις καλές του προθέσεις. Ας τον βοηθήσουν όσοι μπορούν. Θα είναι για το καλό της Πλαταριάς. Ή όχι ;

Π. Α. Αναστασίου - Εφημερίδα ΤΙΤΑΝΗ