ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΑ & ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΤΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 1936-1937 ΚΑΙ ΜΕΤΑ

ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΑ & ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΤΗΣ ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 1936-1937 ΚΑΙ ΜΕΤΑ

Η αγάπη μου για το παρελθόν της δικής μου ζωής , της πολυαγαπημένης μου Πλαταριάς , της Ηγουμενίτσας των Γυμνασιακών μου χρόνων ,του τόπου μας, όλης της Θεσπρωτίας μας, της Ηπείρου μας είναι γνωστή και όσο περνούν τα χρόνια ή πιο σωστά όσο μεγαλώνω μεγαλώνει και αυτή. Έχει γίνει βάσανο, αρρώστια αγιάτρευτη …καρκίνωμα ! Γράφω όσα έζησα, ρωτάω, ψάχνω, ερευνώ ώστε να περισώσω όσα μπορέσω και όσα προλάβω. Είναι η δική διέξοδος.

Το 2007 με δική μου δαπάνη είχα εκδώσει το βιβλίο « ΝΗΠΙΑΓΩΓΟΙ – ΔΑΣΚΑΛΟΙ ΠΟΥ ΥΠΗΡΕΤΗΣΑΝ ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΑΡΙΑ ΑΠΟ ΤΟ 1913 ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ». Ήταν μία πρώτη προσπάθεια. Από τότε συνέχισα την έρευνα , βρήκα και άλλα νέα στοιχεία και αποφάσισα να προχωρήσω σε νέα έκδοση προσθέτοντας και τους « Καθηγητές Γυμνασίου που υπηρέτησαν από την ίδρυσή του τη σχολική χρονιά 1984-85 μέχρι σήμερα. Ελπίζω μέχρι το καλοκαίρι να είναι έτοιμο.

Τα νέα στοιχεία που αφορούν Νηπιαγωγούς και Δασκάλους είναι σπάνια , σπανιότατα και θέλω να ευχαριστήσω και δημόσια τον Διευθυντή της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης κ, Νάτση που είχε την καλοσύνη , τη θέληση και την αποφασιστικότητα να μου επιτρέψει να αντλήσω στοιχεία από τις « Εκθέσεις επιθεωρήσεως» που υπάρχουν στα αρχεία της υπηρεσίας καθώς και τους συνεργάτες του στη Διεύθυνση, οι οποίοι με βοήθησαν σημαντικά σε αυτή μου την έρευνα. Υπάρχουν « Εκθέσεις Επιθεωρήσεως » από τη σχολική χρονιά 1936-1937 και για τις περισσότερες για τα επόμενες σχολικές χρονιές. Στις εκθέσεις αυτές αναφέρονται : Το όνομα του Επιθεωρητή, ημερομηνία επιθεωρήσεως, η κατάσταση του κτιρίου , τα υπάρχοντα …εποπτικά μέσα, η κατάσταση του κήπου, ο αριθμός των μαθητών …« άρρενες…. θήλεις» , ονοματεπώνυμο δασκάλου με τον τόπο καταγωγής του , την κατάσταση της υγείας του, ηλικία, αν είναι… έγγαμος ή άγαμος…. μετά τέκνων ή άνευ τέκνων και καταγραφή των απόψεων – κριτική του επιθεωρητή για τον τρόπο διδασκαλίας του μαθήματος , παρατηρήσεις, συμπεράσματα.

Μπορούν να δημοσιευθούν όλα τα στοιχεία εκτός της κριτικής του επιθεωρητή. Ωστόσο δεν κρύβω ότι, και μόνον για την υπέροχη γλώσσα …της εποχής εκείνης, θα άξιζε τον κόπο να δημοσιευθούν κάποιες από αυτές χωρίς φυσικά να αναφέρεται το όνομα του… επιθεωρούμενου !!!

Αρχικά άντλησα στοιχεία για τους Νηπιαγωγούς και Δασκάλους που υπηρέτησαν στο Νηπιαγωγείο και στο Δημοτικό Σχολείο Πλαταριάς. Η χαρά μου ήταν και είναι μεγάλη γιατί θαρρώ πως ολοκλήρωσα την προσπάθειά μου με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Όμως ,διαβάζοντας τις επιθεωρήσεις τόσων ετών, διαπίστωσα με έκπληξη και κρυφή χαρά ότι υπάρχουν επιθεωρήσεις για όλα τα σχολεία που λειτουργούσαν στη Θεσπρωτία από το 1936 και …δώθε ! Μου άνοιξε, λοιπόν, η ….. όρεξη και φανέρωσα τη σκέψη στον κ, Νάτση, ότι θα μπορούσαμε όλα αυτά τα στοιχεία να τα δημοσιεύσουμε, ώστε, έτσι σαν ένα μνημόσυνο στους δασκάλους εκείνων των χρόνων , να ξαναθυμηθούν οι παλαιότεροι και να διαβάσουν, να μάθουν οι νεότεροι με ποιες συνθήκες πήγαιναν τα παιδιά στο σχολείο και τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν οι Νηπιαγωγοί και Δάσκαλοι της εποχής εκείνης. Με ενημέρωσε ότι δεν υπάρχει πρόβλημα και μπορούν να δημοσιευθούν. Μου έδωσε μία από τις μεγαλύτερες χαρές της ζωής μου ! Τον ευχαριστώ και πάλι. Αν δεν ήμουν στο γραφείο του θα τον αγκάλιαζα και θα τον φιλούσα …στη μπάλα !! Χαρούμενος, συγκινημένος με βουρκωμένα μάτια του ζήτησα να …μου αναθέσει αυτή την « δουλειά». Το αποδέχτηκε και αυτό ! Βέβαια χρειάζεται χρόνος και μεράκι. Τα έχω και τα δύο σε καλές δόσεις !

Η παρουσίαση - δημοσίευση θα γίνεται ανά σχολική χρονιά για όλα τα χωριά στα οποία έγινε επιθεώρηση. Έχουμε πολλή δουλειά, πολύ υλικό. Ξεκινάμε με τις Επιθεωρήσεις της σχολικής χρονιάς 1936-1937 με πρώτα τα Νηπιαγωγεία και Δημοτικά που λειτουργούσαν στην Ηγουμενίτσα. Είναι η πρωτεύουσά μας !! Για την ίδια χρονιά θα δημοσιευθούν στη συνέχεια τα Νηπιαγωγεία και Δημοτικά στα οποία έγινε Επιθεώρηση και υπάρχουν στοιχεία.

ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΑ ΚΑΙ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΠΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΥΣΑΝ ΣΤΗΝ ΗΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑ ΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 1936-1937.

Α. Διτάξιον Δημοτικόν Σχολείον Ηγουμενίτσης. Ημερομηνία Επιθεωρήσεως 5 Φ/ρίου 1937

Δ ι δ α κ τ ή ρ ι ο ν κ.λ.π τα αυτά

Εις τα έπιπλα του Σχολείου κατά τον τρέχον έτος προσετέθησαν 2 εικόνες , 1 θρανίον, εν κιβώτιον πηλού και μία αμμοδόχος, εις δε τα εποπτικά μέσα εις μέγας χάρτης της Ελλάδος Δημητράτου-Κοντομάρη, είς ανατομικός τοιούτος και 2 θερμόμετρα.

Εκ των χειροτεχνικών εργασιών διδάσκονται κυρίως η πηλοπλαστική.

Ο Σχολικός κήπος εκαλλιεργήθη επιμελώς , Λαχανικά διάφορα, σίτος καλλιεργηθείς σκαλιστικώς, ποικίλα άνθη και τινα δενδρύλλια εσπεριδοειδών αποτελούσι τας εν αυτώ καλλιεργείας, αίτινες παρακολουθούνται εντατικώς υπό των μαθητών .

Κατά το έτος τούτο ιδρύθη και λειτουργεί εν τω Σχολείω μαθητικόν συσσίτιον εις ο σιτίζονται περί τους 40 μαθηταί. Οι δια την ομαλήν τούτου λειτουργίαν απαραίτητοι πόροι εξησφαλίσθησαν εκ Κοινοτικής εισφοράς, Κρατικής αρωγής και εισφορών εγκρίτων μελών της Κοινωνίας της Ηγουμενίτσης. Το συσσίτιον λειτουργεί εις το καταλλήλως διασκευασθέν ισόγειον του Σχολείου υπό την άμεσον επίβλεψιν των διαδασκάλων και Επιτροπής εκ κυριών.

Το σχολείον ευρέθη σχετικώς καθαρόν. Τα υπηρεσιακά βιβλία ετηρούντο οπωσούν κανονικώς. Δια παραλείψεις τινάς, αίτινες εσημειώθησαν εις την τήρησιν αυτών εδόθησαν αι κατάλληλοι οδηγίαι.

Μ α θ η τ α ί.

Τάξεις Εγγεγραμμένοι Παρόντες κατά την

Επιθεώρησιν

Άρρ. Θηλ. σύνολον Άρρ. Θηλ. σύνολον

Α΄ 21 11 32 20 10 30

Β΄ 19 10 29 17 8 25

Γ΄ 8 12 20 8 10 18

Δ΄ 6 7 13 6 6 12

Ε΄ 10 5 15 9 5 14

ΣΤ΄ 5 5 10 5 5 10

Σύνολον 69 50 119 55 44 99

Δ ι δ ά σ κ α λ ο ι : Μαρία Λευθεριώτου και Ιωαάννης Γραββάνης

α] Μαρία Λευθεριώτου διευθύντρια του Σχολείου διδάσκουσα εις την Α΄ και Β΄τάξιν

Κατάγεται εκ Κερκύρας , ετών 26, έγγαμος, κέκτηται πτυχίου Αρσακείου Κερκύρας , με 7ετή υπηρεσίαν και βαθμόν Γραμματέως Β΄ τάξεως.

Μετά την παραίτησιν του δασκάλου Αθανασίου Κατσαμπέ ανέλαβεν την διεύθυνσιν του Σχολείου , ην ασκεί επί του παρόντος.

β] Ιωάννης Γραββάνης εξ Άρτης, ετών 25, έγγαμος, υγιής. Πτυχιούχος Διδασκαλείου, κέκτηται 7ετή υπηρεσίαν και φέρει βαθμόν Γραμματέως Β΄τάξεως. Εις την περιφέριά μας μετετέθη εσχάτως εκ της Περιφερείας Άρτης και συνεπώς δεν δύναται εισέτι να κριθή εκ των αποτελεσμάτων της εργασίας του.

Κατά την επακολουθήσασαν εν τω Γραφείω του Σχολείου συζήτησιν παρέσχομεν εις το προσωπικόν τας κάτωθι συστάσεις ας και κατεχωρήσαμεν εις το βιβλίον επιθεωρήσεως.

1] Ο από πάσης απόψεως δια καταλλήλων επίπλων και διαδακτικών οργάνων εφοδιασμός του Σχολείου, όστις ως έχει σήμερον δεν είναι ο προσήκων εις σχολείον κωμοπόλεως ως η Ηγουμενίτσα και δη έδρας Νομού, δέον να αποτελέση αντικείμενον ιδιαιτέρας προσοχής του προσωπικού. Τας προς την κατεύθυνσιν ταύτην ενεργείας θέλομεν παρακολουθήσει ιδιαιτέρως.

2] Αι αναγνωστικαί ασκήσεις εις την Α΄τάξιν να προσαρμόζωνται εκάστοτε προς ένα συγκεκριμένον σκοπόν προς ον αποβλέπουσι, τ.ε την εντύπωσιν ωρισμένων αναγνωστικών στοιχείων [ φθόγγων, συμπληγμάτων αυτών κ.λπ]

3] Δεν πρέπει να παροράται ότι το μάθημα των θρησκευτικών απευθύνεται κυρίως εις το συναίσθημα και κατά συνέπειαν η διήγησις κατ΄αυτό δέον να είναι κατανυκτική, παραστατική, θερμή και να χρωματίζηται καταλλήλως. Επίσης οι μαθηταί εθίζωνται όπως φέρουν αυθορμήτως συναισθηματικάς κρίσεις εις αναφερομένας εις διάφορα σημεία αυτού άτινα επι τη ευκαιρία ταύτη αναπαρίστανται και εμπεδούνται εντελώς φυσικώς και αβιάστως.

4] Αι αριθμητικαί ασκήσεις δέον να αποβλέπωσιν εις ένα συγκεκριμένον σκοπόν την επίτευξιν του οποίου δέον να επιδιώκει ο δ/λος. Αι ελλείψειςς αίτινες κατ΄αυτάς παρατηρούνται να καταβληθή προσπάθεια , όπως πληρώται δια καταλλήλου διδασκαλίας και ασκήσεων.

5] Αι διάφοροι Γεωγραφικαί έννοιαι να κατανοηθώσι σαφώς εκ μέρους των μαθητών δια της αναφοράς των προς όμοια γεωγραφικά στοιχεία της ιδιαιτέρας πατρίδος άτινα δεόν να αποτελώσι την εποπτικήν βάσιν δια την κατανόησιν τούτων.

5] Ιδιαιτέρως εφιστώμεν την προσοχήν του προσωπικού επί της διδασκαλίας των θρύλων και τα ων ιστορικών περί της ιδιαιτέρας πατρίδος των μαθητών [ της Ηπείρου] , παραδόσεων, Δημοτικών ασμάτων και λαογραφικών στοιχείων, άτινα δέον να καταλαμβάνωσι ευρείαν θέσιν μεταξύ των διδασκομένων, χρησιμοποιούμενα καταλλήλως και δι΄ ων θα καταδεικνύεται η από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι σήμερον Ελληνικότης των μερών τούτων.

Β. Μονοτάξιον Νηπιαγωγείον Ηγουμενίτσης

Ημέρα Επιθεωρήσεως 4 Φ/ρίου 1937

Δ ι δ ι κ τ ή ρ ι ο ν κ.λ τα αυτά.

Κατά το τρέχον έτος προσετέθησαν φάρμακα τινα, επίδεσμοι και τινα αβάκια αγορασθέντα υπό της Σχολικής Εφορείας.

Τα θρανία ευρίσκονται ήδη διατεταγμένα εις σχήμα Π και διευκολύνουν την συμμετοχή όλων των νηπίων κατά τας λεκτικάς ασκήσεις.

Η καλλιέργεια των ανθέων εις τον προ της κυρίας εισόδου στενόν χώρον και εντός γλαστρών εξακολουθεί μετά περισσοτέρας ή πρότερον φιλοκαλίας και επιμελείας.

Απόλυτος καθαριότης και τάξις επικρατεί εν τω Νηπιαγωγείω, εντάξει τηρούνται και τα υπηρεσικά τούτου βιβλία.

Ν ή π ι α.-

Τμήμα Εγγεγραμμένα Παρόντα κατά την

Επιθεώρησιν

άρρ. θήλ. σύνολον άρρ. θηλ. σύνολον

Α΄ 18 12 30 12 8 20

Β΄ 8 8 16 6 5 11

Σύνολον 26 20 46 18 13 31

Ν η π ι α γ ω γ ό ς. Ολυμπία Γραββάνη εξ Άρτης, ετών 23, άγαμος, υγιής, πτυχιούχο Διδασκαλείου Νηπιαγωγών με 7ετη υπηρεσίαν και βαθμόν Γραφέως Α΄ τάξεως.

Βέβαια στις Εκθέσεις Επιθεωρήσεις υπήρχαν και άλλα στοιχεία που αφορούσαν την αξιολόγηση των Νηπιαγωγών και των Δασκάλων , αλλά κρίναμε σωστό να μην γράψουμε για αυτές τιμώντας τη μνήμη τους. Μην ξεχνάμε ότι υπηρετούσαν σε πολύ δύσκολες συνθήκες και τους χρωστούμε ευγνωμοσύνη για όσα προσέφεραν. Αυτό που θέλω και πάλι να επισημάνω η γλώσσα που χρησιμοποιούσαν εκείνα τα χρόνια και πως την καταντήσαμε σήμερα.

Στη συνέχεια θα αναφερθώ στα Νηπιαγωγεία και Δημοτικά της Παραμυθιάς .

Σημείωση : Αν κάποιος γνωρίζει , έχει ακούσει κάτι για αυτούς τους νηπιαγωγούς και δασκάλους της Ηγουμενίτσας παρακαλώ να επικοινωνήσει μαζί μου , ώστε να παρουσιάσουμε περισσότερα στοιχεία και γιατί όχι να δημοσιεύσουμε και φωτογραφία τους.

Χρήστος Στεφ. Ευαγγέλου