Δεν ελπίζω τίποτα, δε φοβάμαι τίποτα…. Είμαι εθελοντής εκπαιδευτικός

Δεν ελπίζω τίποτα, δε φοβάμαι τίποτα….
Είμαι εθελοντής εκπαιδευτικός

 

Της Θάλειας Θεοδωρίδη

«Ν' αγαπάς την ευθύνη. Να λες: Εγώ, εγώ μονάχος μου έχω χρέος να σώσω τη γης. Αν δε σωθεί, εγώ φταίω» - Ν. Καζαντζάκης

Εθελοντισμός- Φιλανθρωπία - Ευεργεσία

Έννοιες που παραπέμπουν στην οργανωμένη, ανιδιοτελή κοινωνική προσφορά χωρίς την απαίτηση ανταλλάγματος. Ο εθελοντισμός ως άμισθη εργασία, προϋποθέτει τη συναίνεση των εθελοντών και παρέχει μειωμένα ή και καθόλου δικαιώματα σε αυτούς. Η φιλανθρωπία και η ευεργεσία, έχουν, ουσιαστικά, το ίδιο κοινωνικό πλαίσιο αφού αφορούν στην ιδιωτική πρωτοβουλία για το κοινό καλό. Βέβαια, από αρχαιοτάτων χρόνων οι ευεργεσίες-χορηγίες δεν είχαν ανιδιοτελή χαρακτήρα, αλλά, συχνά είχαν στόχο την προβολή των χορηγών.

Εθελοντισμός, το νέο trend

Από τα μαθητικά μας χρόνια διδασκόμαστε στάσεις και αξίες ανθρωπιστικές. Από την παραβολή του καλού Σαμαρείτη και τη θυσία του Ιησού μέχρι τους ηρωικούς αγώνες των Ελλήνων. Μεγαλώνουμε και διδασκόμαστε ν’ αγαπάμε την πατρίδα, να συμμετέχουμε στα κοινά, να γινόμαστε χρήσιμοι για την κοινωνία. Στο πέρασμα των χρόνων, μάλλον, κάτι δεν καταλάβαμε σωστά. Γιατί η απόσταση από την έννοια του «καλού καγαθού πολίτη» και του πολίτη που προσφέρει τζάμπα δουλειά, είναι μεγάλη. Βέβαια, το να εργάζεται κανείς απλήρωτος μετονομάστηκε σε «εθελοντισμό»

Δέκα χρόνια πέρασαν από τους Ολυμπιακούς της Αθήνας. Όλοι θυμόμαστε τους χιλιάδες εθελοντές που έτρεξαν απ’ όλα τα μέρη της Ελλάδας για να προσφέρουν αφιλοκερδώς τις υπηρεσίες τους. Όλοι μαζί στον κοινό σκοπό… Εκ του αποτελέσματος, διαπιστώσαμε την κατασπατάληση του δημοσίου χρήματος, τα εγκαταλελειμμένα κτήρια, τους παχυλούς μισθούς που δόθηκαν στους λίγους. Από τότε, ο εθελοντισμός έγινε μόδα.

Εθελοντές για όλα τα γούστα

Εθελοντές πολίτες, εθελοντές δασοπυροσβέστες, εθελοντές γιατροί και να που καταφτάνουν και οι εθελοντές εκπαιδευτικοί. Το Υπουργείο Παιδείας παρακαλεί τους αδιόριστους εκπαιδευτικούς να προσφέρουν δωρεάν εργασία στα Δημόσια Σχολεία, έναντι μορίων, ή καλύτερα για «τριάκοντα αργύρια», γιατί μια τέτοια πράξη ισοδυναμεί με προδοσία όλων των κεκτημένων του Κλάδου. Το σχέδιο προβλέπει να καλυφθούν οι ελλείψεις σε διδακτικό προσωπικό, όλων των ειδικοτήτων από εκπαιδευτικούς που με την ελπίδα του διορισμού, θα πάρουν μόρια προϋπηρεσίας, δουλεύοντας όμως αμισθί. Απάνθρωπα τραγικό και εκβιαστικό για να θεωρηθεί αστείο.

Πιο εθελοντής… πεθαίνεις

Το οξύμωρο της υπόθεσης είναι ότι το έργο του εκπαιδευτικού, δεν πληρώθηκε ποτέ από το κράτος. Δεν πληρώθηκε ούτε με χρήματα, ούτε με αναγνώριση. Αντιθέτως, στην πρώτη ευκαιρία, η κοινή γνώμη εκτονώνει στον εκπαιδευτικό κλάδο διάφορα κοινωνικά ζητήματα, αλλά και μεμονωμένα περιστατικά γενικεύονται σε βάρος όλων των εκπαιδευτικών.

Οι εκπαιδευτικοί υπήρξαν πάντοτε ο αδύναμος κρίκος της δημόσιας διοίκησης, γιατί στην πράξη οι σχολικές μονάδες ήταν και παραμένουν δημόσιες υπηρεσίες. Τα σχολεία, παρά τις εξαγγελίες του κράτους και τις τροπολογίες της εκπαιδευτικής νομοθεσίας, καθηλώνονται και περιορίζονται σε μια γραφειοκρατική διαχείριση και ηλεκτρονική καταχώριση δεδομένων κι όχι σε πραγματική αυτοδιοίκηση.

Οι προσλήψεις αποφασίζονται από την Κεντρική Υπηρεσία του Υπουργείου. Όσο για τον υποτυπώδη υλικοτεχνικό εξοπλισμό και την πρόσληψη βοηθητικού προσωπικού, είναι θέμα κατανομής πιστώσεων, άσχετα με τις ανάγκες. Σε αυτά τα σχολεία, λοιπόν, εργάζονται οι έλληνες εκπαιδευτικοί. Με ελλείψεις σε ανθρώπινο δυναμικό και σε βασικό εξοπλισμό, χωρίς υποστηρικτικές δομές για την Ειδική Αγωγή, μέσα σε σχολικά κτίρια με κακοτεχνίες και επικινδυνότητες που κατασκευάστηκαν, ερήμην των εργαζομένων.

Ναι στον Εθελοντισμό, αλλά…. μετά τη δουλειά

Ίσως, το πιο τραγικό είναι ότι φτάσαμε να επικρίνουμε μια υγιή εκδήλωση ανθρώπινης συμπεριφοράς, τον εθελοντισμό, ως επιζήμιο για την κοινωνία. Θα πρέπει όμως να σκεφτούμε για ποιο σκοπό ενθαρρύνουμε τον εθελοντισμό και κάτω από ποιες κοινωνικές συνθήκες. Θεωρητικά, θα ήταν το ιδεατό να επιθυμούμε να προσφέρουμε στο συνάνθρωπο χωρίς ανταπόδοση. Με την προϋπόθεση, όμως, ότι δεν υπάρχει εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.

Στην περίπτωση της εκπαίδευσης, δε νοείται να βασίζεται το κράτος στο φιλότιμο του έλληνα εκπαιδευτικού. Δε νοείται να μιλάμε για Παιδεία χωρίς να υπάρχει, μόνιμο, ανθρώπινο δυναμικό που να στελεχώνει επαρκώς και συστηματικά τα σχολεία. Δε νοείται να στρατολογούνται εθελοντές, συγκυριακά, με αντάλλαγμα λίγα ψίχουλα-μόρια και να καλλιεργείται κλίμα αβεβαιότητας και αστάθειας στους μόνιμους εκπαιδευτικούς, υπό την απειλή μιας αξιολόγησης χωρίς ουσιαστικό όφελος.

Ο συνδικαλισμός οφείλει να ανασυνταχθεί. Να ενημερώσει όλους τους εκπαιδευτικούς για τις μακροπρόθεσμες συνέπειες της άμισθης εργασίας και την αμφισβήτηση των εργασιακών δικαιωμάτων. Είναι ευθύνη των συνδικαλιστών του εκπαιδευτικού κλάδου, αλλά και κατ’ επέκταση όλων των κλάδων, να αντιδράσουν σε μια πολιτική που στόχο έχει να διαμορφώσει συνειδήσεις εφησυχασμένων πολιτών που νομίζουν ότι «έκαμαν το χρέος τους».

Μια υγιής κοινωνία στηρίζεται σε υγιείς συναλλαγές, με εργαζόμενους που αμείβονται, με παροχή επιπλέον κινήτρων για την αύξηση της παραγωγικότητας, με τη διασφάλιση ανθρώπινων συνθηκών στους χώρους εργασίας και με την προστασία της προσωπικότητας και της αξιοπρέπειας των εργαζομένων. Όσο για τις εθελοντικές δράσεις, είναι ωραίο να ενθαρρύνονται και να οργανώνονται με στόχους ανθρωπιστικούς και μόνο. Όλα τα άλλα είναι προσχήματα και αφορμές εκμετάλλευσης.